J. E. Esslemont Bahá’u’lláh en het Nieuwe Tijdperk

Hoofdstuk 8

Eenheid onder de religies

O gij die op aarde woont! Het onderscheidende kenmerk dat het bijzondere karakter van deze meest voortreffelijke Openbaring tekent, bestaat hieruit, dat Wij enerzijds al datgene wat de oorzaak is geweest van strijd, kwaadwilligheid en onheil onder de mensenkinderen uit de bladzijden van Gods heilig Boek hebben gewist en anderzijds de essentiële vereisten voor eendracht, begrip en voor volledige en blijvende eenheid hebben vastgesteld. Wel gaat het hen die Mijn wetten nakomen.

Sektegeest in de negentiende eeuw

Tegelijkertijd wijdden steeds meer mensen hun krachten aan een onbevreesd en kritisch onderzoek van de natuurwetten en van de grondslagen van geloof. Nieuwe wetenschappelijke kennis werd snel verkregen en voor menig levensprobleem werden nieuwe oplossingen gevonden. De ontwikkeling van uitvindingen, zoals stoomschip en spoorweg, posterijen en pers, bevorderde krachtig de verspreiding van ideeën en het vruchtbaar contact tussen zeer uiteenlopende gedachten en levenswijzen.

Het zogenaamde ‘conflict tussen religie en wetenschap’ groeide tot een verwoede strijd. In de christelijke wereld verenigde kritiek op de Bijbel zich met de natuurwetenschap om het gezag van de Bijbel te betwisten en in zekere mate te weerleggen, een gezag dat eeuwenlang de algemeen erkende basis voor geloof was geweest. Een steeds groter deel van het volk ging aan de leer van de kerken twijfelen. Zelfs veel geestelijken koesterden, openlijk of heimelijk, twijfel en voorbehoud omtrent hun eigen geloofsleer.

Deze kritische stellingname, dit toenemende besef dat oude orthodoxie en dogma’s in deze tijd geen stand meer houden en het streven naar meer kennis en wetenschappelijk inzicht bleven niet tot de christelijke landen beperkt, maar openbaarden zich min of meer in verschillende vormen onder alle volkeren en religies.

De Boodschap van Bahá’u’lláh

Woorden gesproken tot Professor Browne.

Kan de menselijke natuur veranderen?

Bahá’u’lláh verklaart, dat evenals lagere levende dingen tijden hebben van plotselinge overgang tot een nieuw en voller leven, ook voor de mensheid een ‘kritiek stadium’, een tijd van ‘wedergeboorte’ op handen is. Dan zullen levenswijzen die van het begin van de geschiedenis tot nu hebben bestaan, snel en onherroepelijk worden veranderd. De mensheid zal een nieuwe levensfase binnentreden, even verschillend van de oude als de vlinder van de rups verschilt en de vogel van het ei. De mensheid in haar geheel zal in het licht van de nieuwe Openbaring een nieuw begrip van de waarheid krijgen, zoals het hele landschap wordt verlicht wanneer de zon opkomt en alle mensen duidelijk kunnen zien wat slechts een uur tevoren nog in het duister was gehuld. “Dit is een nieuwe cyclus van menselijke kracht”, zegt ‘Abdu’l-Bahá, “Overal in de wereld straalt het licht aan de horizon en de aarde zal inderdaad worden gelijk een rozentuin en een paradijs.” De overeenkomsten in de natuur staan een dergelijk gezichtspunt toe, de vroegere Profeten hebben allen de komst van zo’n glorierijke dag voorspeld, de tekenen des tijds tonen duidelijk, dat diepe en revolutionaire veranderingen in de menselijke ideeën en instellingen in aantocht zijn. Wat kan daarom nuttelozer en ongegronder zijn dan de pessimistische bewering dat alles verandert behalve de menselijke natuur?

Eerste schreden naar eenheid

Twist en strijd heeft Hij streng verboden in Zijn Boek, zo luidt het gebod van de Heer in deze allerhoogste Openbaring. Een gebod, dat Hij voor vernietiging heeft gevrijwaard en met het sieraad van Zijn bekrachtiging getooid.

O volk der wereld! De religie Gods is er om liefde en eenheid teweeg te brengen; maak haar niet tot oorzaak van vijandschap en tweedracht… Wij hopen dat het volk van Bahá het geheiligde vers: “Zeg, allen zijn door God geschapen”, in acht zal nemen. Deze verheven uitspraak is als water dat het vuur van haat en vijandschap, dat verborgen en bewaard wordt in ’s mensen hart en geest, moet doven. Deze enkele uitspraak zal de verschillende sekten en geloofsrichtingen het licht van ware eenheid doen bereiken. Waarlijk, Hij spreekt de waarheid en Hij leidt naar het rechte pad; en Hij is de Machtige, de Glorierijke, de Almachtige.
‘Abdu’l-Bahá zegt:

Allen moeten hun vooroordelen prijsgeven en moeten zelfs elkaars kerken en moskeeën bezoeken, want in al deze plaatsen van aanbidding wordt Gods Naam genoemd. Aangezien allen samenkomen om God te aanbidden, wat is dan het verschil? Geen van hen aanbidt de duivel. De moslims moeten naar de kerken van de christenen en de synagogen van de joden gaan en omgekeerd moeten de anderen de moskeeën bezoeken. Zij ontwijken elkaar alleen vanwege ongegronde vooroordelen en dogma’s. Ik ging in Amerika naar de joodse synagogen en de christelijke kerken en ik zag hen overal God aanbidden.

Het gezagsprobleem

Progressieve openbaring

O Volk! Woorden worden geopenbaard in overeenstemming met het begripsvermogen van de mens, opdat de beginnelingen vorderingen kunnen maken. De melk moet met mate worden gegeven, opdat het kind van de wereld het Koninkrijk van Verhevenheid kan binnentreden en in het Hof van Eenheid bekrachtigd kan worden.

Iedere goddelijke openbaring bestaat uit twee gedeelten. Het eerste deel is de kern en behoort tot de onsterfelijke wereld. Het betreft de ontvouwing van de goddelijke waarheden en essentiële grondbeginselen. Het is voor de mens de uitdrukking van Gods liefde. Het is in alle godsdiensten hetzelfde, onveranderlijk en eeuwig. Het tweede deel is niet onvergankelijk, het betreft het praktische leven, overeenkomsten en zaken, en verandert naar gelang van de evolutie van de mens en de vereisten van de tijd van iedere Profeet. Gedurende het tijdperk van Mozes werd bijvoorbeeld iemands hand als straf voor een kleine diefstal afgehakt, er was een wet van oog om oog en tand om tand, maar deze wetten pasten niet in Christus’ tijd en werden daarom afgeschaft. Evenzo was echtscheiding zo algemeen geworden, dat er geen vaste huwelijkswetten meer waren; daarom verbood Christus echtscheiding.

In overeenstemming met de behoeften van de tijd openbaarde Mozes de Tien Geboden. Het was in die tijd onmogelijk de gemeenschap te beschermen en algemene veiligheid te waarborgen zonder deze strenge strafwetten, want de kinderen Israëls leefden in de Sinaï-woestijn waar geen gerechtshoven of gevangenissen bestonden. Maar dit gedragspatroon was in Christus’ tijd niet nodig. De geschiedenis van het tweede deel van de godsdienst is onbelangrijk, daar zij slechts met de gewoonten van dit leven verband houdt. Maar het fundament van de religie van God is één en Bahá’u’lláh heeft dit fundament vernieuwd.

Divine Phylosophy.
De religie van God is één en dezelfde die door alle Profeten is onderwezen. Zij is echter levend en groeiend, niet levenloos en onveranderlijk. In Mozes’ leer zien wij de knop; in die van Christus de bloem; in die van Bahá’u’lláh de vrucht. De bloem vernietigt de knop niet, evenmin vernietigt de vrucht de bloem. De religie vernietigt niet, maar brengt tot volle ontplooiing. De kelkbladen moeten zich openen, opdat de bloem zich kan ontplooien en de bloembladen moeten vallen, opdat de vrucht kan groeien en rijpen. Waren de kelk- en bloembladen dan verkeerd of nutteloos, dat zij verwijderd moesten worden? Nee, beide waren op hun tijd nodig, want zonder hen hadden er geen vruchten kunnen zijn. Evenzo is het met de verschillende leringen van de Profeten; hun uiterlijke vormen veranderen in ieder tijdperk, maar iedere Openbaring is de vervulling van de voorgaande. Zij zijn niet van elkaar gescheiden, noch los van elkaar te zien. Zij vormen verschillende stadia in de levensgeschiedenis van de ene godsdienst, die achtereenvolgens als zaad, knop en bloem werd geopenbaard en die nu door de jongste Openbaring in het stadium van rijpheid komt.

Onfeilbaarheid van de Profeten

Is het immers niet het doel van iedere Openbaring om in de hele aard van de mensheid een verandering tot stand te brengen, een verandering die zich uiterlijk en innerlijk kenbaar zal maken en die zowel het innerlijke leven als de uiterlijke omstandigheden zal beïnvloeden? Want als de aard der mensheid niet verandert, dan zou de zinloosheid van Gods alomvattende Manifestaties duidelijk zijn.

God is de grote Geneesheer, die alleen de juiste diagnose van de ziekte van de wereld kan stellen en het vereiste geneesmiddel kan voorschrijven. Het voor een bepaalde tijd voorgeschreven geneesmiddel is in een later tijdperk niet langer nodig, wanneer de toestand van de patiënt is veranderd. Vasthouden aan een oud medicijn, wanneer de arts een nieuwe behandeling heeft voorgeschreven, is geen bewijs van vertrouwen in de geneesheer. Het zou voor een jood schokkend kunnen zijn te horen, dat sommige van de geneesmiddelen, welke Mozes drieduizend jaar geleden voorschreef tegen de ziekte van de wereld, nu verouderd en onbruikbaar zijn. Ook de christen kan zich in gelijke mate geschokt voelen bij het vernemen dat Mohammed iets noodzakelijks en waardevols had toe te voegen aan Jezus’ voorschriften; en zo ook de moslim, wanneer hij erop gewezen wordt dat de Báb en Bahá’u’lláh het gezag hadden Mohammeds geboden te veranderen. Maar volgens de bahá’í-opvatting houdt ware aanbidding van God in dat eerbied wordt bewezen aan al Zijn Profeten en onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan Zijn jongste geboden, door de Profeet voor ons tijdperk gegeven. Alleen door zulke toewijding kan ware eenheid worden verkregen.

De Beloofde in alle heilige boeken

In de Lawḥ-i-Aqdas, een speciaal aan de christenen gerichte Tafel, zegt Hij:

Hoed u, opdat verheerlijking u niet afhoude van de Verheerlijkte en aanbidding u niet afhoude van de Aangebedene! Aanschouw de Heer, de Machtige, de Alwetende! Hij is gekomen om voor het leven op aarde te zorgen en alle bewoners van de wereld te verenigen. Kom, o mensen, tot de dageraad der Openbaring! Draal niet, zelfs geen uur! Kent u het Evangelie en bent u toch onmachtig de Heer van Glorie te zien?

Dit betaamt u niet, o geleerde schare! Zeg dan, indien u dit ontkent, door welk bewijs gelooft u in God? Toon uw bewijs…
Zoals Hij in deze brieven de christenen de vervulling van de beloften uit het Evangelie toezegt, zo verkondigt Hij aan de moslims, joden, zoroastriërs en volgelingen van andere Profeten de vervulling van de beloften uit hun heilige Boeken, Hij richt zich tot de mensheid als tot Gods schapen die tot nu toe in verschillende kudden verdeeld en beschut waren. Zijn boodschap, zegt Hij, is de stem van God, de goede Herder, die in de volheid der tijden is gekomen om Zijn verstrooide schapen in één kudde te verzamelen en de scheidsmuren tussen hen af te breken, zodat “er één kudde en één herder zal zijn.”

Een nieuwe situatie

Alleen al de geografische barrières waren in de dagen van voorgaande Profeten voldoende om de wereldeenheid in de weg te staan. Nu zijn deze hinderpalen overwonnen. Voor het eerst in de wereldgeschiedenis zijn mensen aan de ene kant van de aarde in staat met mensen aan de andere kant snel en gemakkelijk in verbinding te treden. Wat gisteren in Europa is gebeurd, wordt vandaag in ieder deel van de wereld bekend. Een lezing in Amerika gehouden, kan de volgende dag in Europa, Azië en Afrika worden gelezen.

Een andere grote hinderpaal waren de taalmoeilijkheden. Dank zij de studie van vreemde talen werd ook deze moeilijkheid reeds voor een groot deel overwonnen. Er is alle reden om te veronderstellen dat te zijner tijd een internationale hulptaal zal worden aangenomen en in alle scholen in de wereld geleerd. Dan zal ook deze moeilijkheid volkomen zijn opgelost.

De derde grote hinderpaal was godsdienstig vooroordeel en onverdraagzaamheid. Ook deze zijn aan het verdwijnen. De mensen staan meer en meer voor elkaar open. Het onderwijs ontsnapt steeds meer aan de invloed van de geestelijken. Nieuwe en vooruitstrevende ideeën dringen onweerstaanbaar door, zelfs in de meest exclusieve en conservatieve kringen.

Bahá’u’lláh is derhalve de eerste van de grote Profeten, wiens boodschap in betrekkelijk korte tijd in ieder deel van de wereld bekend werd. Binnen korte tijd zullen de belangrijkste leringen van Bahá’u’lláh, vertaald uit Zijn authentieke Geschriften, binnen het bereik zijn van elke man, vrouw en kind dat kan lezen.

Veelomvattendheid van de Bahá’í-openbaring

De Báb en Bahá’u’lláh hebben daarentegen een overvloed van geschriften geopenbaard, die van een grote welsprekendheid en kracht getuigen. Daar beiden een verbod was opgelegd in het openbaar te spreken en het grootste deel van hun leven (na de verkondiging van hun zending) in gevangenschap doorbrachten, besteedden Zij een groot gedeelte van hun tijd om te schrijven. Het gevolg hiervan is, dat de Bahá’í-openbaring veel rijker is aan authentieke geschriften dan enige voorgaande. Heldere en volledige uitleggingen van vele waarheden zijn gegeven, die in voorgaande Openbaringen slechts vaag werden aangeduid en de eeuwige grondbeginselen der waarheid, die alle Profeten hebben geleerd, zijn toegepast op problemen, waar de wereld heden ten dage mee te kampen heeft – zeer ingewikkelde en moeilijke problemen waarvan de meeste in de dagen van de voorgaande Profeten nog onbekend waren. Het is duidelijk dat deze volledig opgetekende, authentieke Openbaring een grote invloed moet hebben bij het voorkomen van toekomstige misverstanden en bij het ophelderen van de misverstanden uit het verleden, die de verschillende sekten gescheiden hielden.

Het Bahá’í-verbond

Betuig God uw dank, o volk, voor zijn verschijning want, voorwaar, hij is de grootste gunst aan u, de meest volmaakte milddadigheid aan u; en door hem wordt ieder vergaan gebeente opgewekt. Al wie zich tot hem keert, heeft zich tot God gekeerd en al wie zich van hem afkeert, heeft zich van Mijn Schoonheid afgekeerd, Mijn bewijs verloochend en tegen Mij gezondigd.

Verder stelde Bahá’u’lláh in dat een Internationaal Huis van Gerechtigheid, representatief voor alle bahá’ís ter wereld, moest worden gekozen om toezicht te houden op alle aangelegenheden van de Zaak van God, alle activiteiten te controleren en te coördineren, verdeeldheid en scheuringen te voorkomen, onduidelijkheden toe te lichten, en de leer te behoeden voor vervalsing en onjuiste weergave.⁴⁴ Het feit dat dit allerhoogste bestuurslichaam niet slechts wetten kan instellen betreffende al wat niet in de leringen is beschreven, maar ook zijn eigen verordeningen kan herroepen wanneer een nieuwe situatie andere maatregelen nodig maakt, stelt het Geloof in staat zich als een levend organisme te ontwikkelen en zich aan te passen aan de noden en eisen van een veranderende maatschappij.

Bovendien verbood Bahá’u’lláh uitdrukkelijk interpretatie van de leer door iemand anders dan de gemachtigde vertolker. ‘Abdu’l-Bahá benoemde in zijn Testament Shoghi Effendi tot Behoeder van het Geloof na hem en machtigde hem de Geschriften uit te leggen.

Na duizend of meer jaren zal een andere Manifestatie verschijnen, onder de schaduw van Bahá’u’lláh, met duidelijke bewijzen van Zijn zending, maar tot dan vormen de woorden van Bahá’u’lláh, ‘Abdu’l-Bahá en de Behoeder en de besluiten van het Internationale Huis van Gerechtigheid het gezag waarnaar alle gelovigen zich voor leiding moeten wenden. Geen bahá’í mag een school of sekte stichten, gebaseerd op eigen uitlegging van de leer of op een veronderstelde goddelijke openbaring. Iedereen die inbreuk maakt op deze geboden wordt beschouwd als een ‘verbondsbreker’.⁴⁵

Hij is een vijand van het Geloof die tracht de woorden van Bahá’u’lláh te verklaren en daarbij de betekenis van zijn begripsvermogen kleurt, volgelingen rond zich verzamelt, een sekte vormt, zijn eigen rang verhoogt en scheuring in het Geloof veroorzaakt.

Deze mensen (veroorzakers van afscheiding) zijn als het schuim aan de oppervlakte der zee. Een golf zal uit de zee van het Verbond opkomen en door de macht van het Abhá-koninkrijk dit schuim op de kust werpen… Deze verdorven gedachten, die uit persoonlijke en kwade bedoelingen voortvloeien, zullen alle verdwijnen, terwijl het Verbond Gods duurzaam en sterk zal blijven.

Geen beroepsgeestelijken

In vroegere eeuwen waren geestelijken nodig, omdat de mensen ongeletterd en onontwikkeld waren. Zij waren afhankelijk van geestelijken voor hun godsdienstig onderwijs, voor godsdienstige plechtigheden en ceremoniën, voor rechtspraak, enzovoort. Nu echter, zijn de tijden veranderd. Opvoeding wordt snel algemeen en indien de geboden van Bahá’u’lláh worden opgevolgd, zal iedere jongen en ieder meisje in de wereld een goede opvoeding krijgen. Elk individu zal dan in staat zijn de Geschriften zelf te bestuderen en het levenswater direct uit de bron te putten. Omslachtige riten en ceremoniën die door mensen van een bepaald beroep of kaste worden verricht, hebben in het Bahá’í-geloof geen plaats en de rechtspraak is aan de voor dat doel aangestelde autoriteiten toevertrouwd.

Een leraar is voor een kind noodzakelijk, maar het doel van de ware leraar is zijn leerling in staat te stellen het zonder leraar te doen, de dingen met eigen ogen te zien, met eigen oren te horen en met eigen verstand te begrijpen. Evenzo is in de jeugd van het mensdom de beroepsgeestelijke nodig, maar zijn eigenlijke werk is de mensen in staat te stellen het zonder hem te doen en de goddelijke dingen met hun eigen ogen te aanschouwen, met hun eigen oren te horen en met hun eigen verstand te begrijpen. Thans is de taak van de geestelijken zo goed als afgelopen, en het doel van de bahá’í-leer is dit werk te voltooien en de mensen zo onafhankelijk te maken van alles buiten God, dat zij zich rechtstreeks tot Hem, dat wil zeggen tot Zijn Manifestatie kunnen wenden. Indien allen zich wenden tot één Middelpunt, dan kan er geen verschil van doel of tegenstrijdigheid bestaan. Hoe dichter allen het Middelpunt naderen, des te dichter zullen zij elkaar naderen.