FANIDAN UMUMIY VA NAZORAT SAVOLLARI
(JN.ON.)
__________________________________________________________________
-
IRB fanining mohiyati nimada?
-
Inson resurslarini boshqarishga yondashuvlarning qanday evolyutsion bosqichlarini bilasiz?
-
Zamonaviy menejment tizimida personalni boshqarishning roli qanday?
-
Inson resurslari menejmentining qanday modellarini bilasiz?
-
Personal bo‘yicha menejer, tashkiliy madaniyat, inson resurslari va personal tushunchalari o‘zaro qanday bog‘liq?
-
“Mahsulot tannarxi va ishchilar mehnatiga haq to‘lashda ish haqi miqdorini kamaytirish” modelini tushuntirib bering, uning kamchiligi va afzalliklari nimadan iboratligini tablitsa tuzish orqali tushuntirib bering ( T-sxema grafik organayzerdan foydalangan holda).
-
Personalni baholash metodlarini sanab bering va ularni tavsiflang.
-
Ijtimoiy usullar orqali qanday boshqaruv munosabatlari boshqariladi?
-
Kadrlar siyosatini shakllartirishgak qaysi ichki va tashqi omillar o‘z ta’sirini o‘tkazadi?
-
Boshqaruv personali mehnat natijalariga ko‘ra qanday uchta guruhni shakllantiradi? Yoritib bering.
-
“Korxona strategiyasi va personalni boshqarish strategiyasi orasidagi chambarchas bog‘liqlik” modelini tushuntirib bering, uning afzalliklari va kamchiliklari jadvalini tuzing (T-sxema grafik organayzerdan foydalangan holda).
-
Personalni o‘qitishining tayinlanishi nimadan iborat?
-
Kadrlar tizimida stagnatsiya davri nima bilan xarakterlanadi?
-
Personalni boshqarish strategiyasini qanday tushunasiz?
-
Ishlab chiqarish personali qaysi asosiy bo‘limlardan tashkil topadi?
-
Yirik Yapon kompaniyalari («Sony», «Mitsubishi», «Toyota», «Nissan»va boshqalar) muvafaqiyatidan so‘ng keng tarqalgan personalni boshqarish usulining «Yaponlashtirish» modelini tushuntirib bering, uning kamchilik va afzalliklari jadvalini tuzing (T-sxema grafik organayzerdan foydalangan holda).
-
Personal bilan ishlash tizimini shakllantirish uchun boshlang‘ich ma’lumotlarni ayting.
-
Ma’muriy boshqaruv usullaridan foydalanish samaradorligi nima bilan aniqlaniladiya?
-
Ochiq va yopiq kadrlar siyosati samaradorligi shartlarini yoritib bering.
-
Reaktiv kadrlar siyosatiga izoh bering.
-
«Tashkilot madaniyati rivojlanishi: umumiy maqsadlar, jamoaviy qimmatliklar, xarizmatik sardorlar, bozordagi qaltis holatlar, ijtimoiy vositalar orqali ishchilarni nazorat qilish» modelini tushuntirib bering, uning kamchilik va afzalliklari jadvalini tuzing (T-sxema grafik organayzerdan foydalangan holda).
-
Boshqaruvning psixologik usullari nimaga yo‘naltirilgan? Stress va nizo tushunchalarini mohiyati nimadan iborat?
-
Korxonada kadrlarni to‘plash va tanlashga ta’sir qiluvchi omillarni sanab bering va izohlang.
-
Boshqaruvning iqtisodiy usullarini salbiy jihatlari nimadan iborat?
-
Korxonalarda personal yollashning ikkita asosiy usullarini ayting.
-
Personalga ehtiyojni rejalashtirishning moxiyati nimada?
-
Kadrlarni yig‘ish va yollash jarayonida menejerlar faoliyati to‘g‘risida nimalarni bilib oldingiz?
-
Kadrlar yig‘ish jarayoniga qanday omillar va qanday ta’sir ko‘rsatishi mumkin?
-
Talablarga javob bermaydigan xizmatchini ishga olinishi qanday oqibatlarga olib kelishi mumkinligini gapirib bering.
-
Motivatsyaining qanday nazariyalarini bilasiz?
-
Motivatsiya dasturini ishlab chiqishda qaysi ehtiyojlarga e’tiborni qaratish lozim?
-
«X», «Y», «Z» nazariyalarida ko‘rib chiqilgan xizmatchilar o‘rtasida qanday farq bor?
-
Makkleland nazariyasi Maslou va Alderfer nazariyalaridan nimasi bilan farq qiladi?
-
Gertsbergning ikki omil nazariyasi va D.MakGregorning «X,Y,Z» nazariyalarini taqqoslama tahlilini o‘tkazing.
-
Motivatsiya nazariyalari tasnifi kompozitsiyasini tiklang.
-
Kadrlar siyosatini shakllantirishda qanday hujjatlardan foydalaniladi?
-
Kadrlar siyosatiga nimalar kiradi?
-
Nizo – nima?
-
"Nizoni yo‘q qilish" nimani anglatadi?
-
Nizolar odatda qanday oqibatlarga olib keladi?
-
Boshqarishning ma’muriy usullari.
-
Boshqarishning iqtisodiy usullari.
-
Ijtimoiy-ruhiy usullar.
-
Baholash tushunchasi va ahamiyatini ochib bering.
-
Baholashdan foydalanishning afzalliklari nimada?
-
Personalni baholashning qanday usullarini bilasiz?
__________________________________________________________________
INSON RESURSLARINI BOSHQARISH FANIDAN TARQATMA MATERIALLAR
__________________________________________________________________
Ishlab chiqarishni boshqarishda “ob’ekt” va “sub’ekt” tushunchalari
Ishlab chiqarish bo’g’inlari
|
Boshqariluvchi tizim (ob’ekt)
|
Boshqaruvchi tizim
(sub’ekt)
|
1
|
2
|
3
|
Korxona
| | -
direktor va unga bo’ysinuvchi barcha boshqaruv apparati
|
Tsexda
| | -
Tsex boshlig’i va unga bo’ysinuvchi barcha boshqaruv apparati
|
Uchastkada
| -
ishchilarning ish joylari
| -
uchastka boshlig’i va unga bo’ysinuvchi barcha boshqaruv apparati
|
Ish joylarida
| | |
Inson resurslarini boshqarishdagi faoliyat turlari
|
Faoliyat sohasi
|
Nimaga ustuvorlik beriladi
|
Qanday funktsiyalar bajariladi
|
Bajarilishi to’g’risida kimga ma’lumot beriladi
|
Inson resurslarini boshqarish (strategik yondoshuv)
| -
mutloq yangi vazifalarni echishga;
-
global, uzoq muddatli vazifalarni echishga.
| -
inson resurslarini rejalashtirish
-
shaxsiy qobiliyat va malakani oshirish;
-
korxonaning xodimlarga sarflanadigan xarajat doirasida xodimlar uchun xarajatlarni rejalashtirish
|
Korporatsiya Ïrezidentiga
|
Xodimlar bilan ishlash (tezkor faoliyat)
| -
ma’muriy aralashuvga zaruriyat tug’iladigan kundalik muammolarni echishga
| -
kadrlarni tanlash va joy-joyiga qo’yish
-
mehnat motivatsiyasini boshqarish
-
texnika xavsizligini nazorat qilish
-
nizolarni hal qilish
|
Korporatsiya vitseprezidentiga
|
Xodimlarni boshqarish tizimi
Ish sharoiti
| -
mehnatning ruhiy-fiziologik talablariga rioya qilish;
-
mehnat ergonomikasi talabalariga rioya qilish;
-
mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligini ta’minlash;
-
tabiatni muhofaza qilish va h.q.
|
Mehnat munosabatlari
| -
shaxsiy va guruhlar munosabatlarini tahlil qilish va muvofiqlashtirish;
-
rahbarlar munosabatlarini tahlil qilish va muvofiqlashtirish;
-
ishlab chiqarishdagi ixtiloflar, nizolar, asabbuzarliklarni boshqarish;
-
kasaba uyushmalari bilan o’zaro munosabatlarni boshqarish va h.k.
|
Kadrlarni hisobga olish va rasmiylashtirish
| -
ishga qabul qilish, ishdan bo’shatish, bir joydan ikkinchi joyga o’tishlarni rasmiylashtirish;
-
kadrlar boshqaruv tizimini axborotlar bilan ta’minlash;
-
kasbiy yo’nalishlarni aniqlash;
-
bandlikni ta’minlash.
|
Xodimlarni rejalashtirish va xodimlar marketingi
| -
xodimlarni boshqarish strategiyasini ishlab chiqish;
-
kadrlar salohiyatini tahlil qilish;
-
mehnat bozorini o’rganish, xodimlarga bo’lgan ehtiyojni rejalashtirish, reklamani uyushtirish;
-
korxonani kadrlar bilan ta’minlovchi tashqi manbaalar bilan aloqasini o’rnatish;
-
vakant(bo’sh) joylarga nomzodlarni aniqlash va baholash;
-
kadrlarni joriy baholab borish.
|
Kadrlarni rivojlantirish
| -
kadrlarga iqtisodiy va texnikaviy bilimlar berish;
-
qayta tayyorlash va malaka oshirish;
-
zaxiradagi kadrlar bilan ishlash;
-
amal va martabani nazorat qilish va rejalashtirish;
-
yangi xodimlarni kasbiy va sotsialpsixologik kqnikmasini ta’minlash
|
Mehnatni rag’batlantirish vositalarini takomillashtirish
| -
mehnat jarayonlarini normalashtirish va tarifikatsiyalash;
-
ish haqi tizimini ishlab chiqish;
-
ma’naviy rag’batlantirish vositalaridan foydalanish;
-
foyda va kapitalga qatnashish hissasini ishlab chiqish;
-
motivatsiya va uni boshqarish.
|
Huquqiy xizmat
| -
mehnat munosabatlaridagi huquqiy masalalarni echish;
-
xodimlarni boshqarishga ta’luqli farmoyishli hujjatlarni kelishtirish;
-
xo’jalik faoliyatidagi huquqiy masalalarni echish.
|
Sotsial tuzilmani rivojlantiri
| -
umum ovqatlanish muassasalarini boshqarish;
-
kommunal xo’jalik sohani boshqarish;
-
jismoniy tarbiya va madaniyatni rivojlantirish;
-
sog’liqni muhofaza qilish va hordik chiqarishni ta’minlash;
-
bolalar muassasalari bilan ta’minlash;
-
sotsial nizolarni boshqarish;
-
xalq iste’mol mollari va oziq-ovqat mahsulotlarini sotilishini ta’minlash
|
Boshqarishning tashkiliy tarkibini ishlab chiqish tizimi
| -
boshqarishning shakllangan tashkiliy tarkibini tahlil qilish;
-
boshqarishning tashkiliy tarkibini loyihalashtirish;
-
shtatlar ro’yxatini ishlab chiqish;
-
boshqarishning yangi tashkiliy tarkibini tuzish
|
Xodimlarni boshqarish tamoyillari
№
|
Xodimlar bilan ishlashning umumiy tamoyillari
|
№
|
Xodimlar bilan ishlashning tashkiliy tamoyillari
|
1
|
2
|
3
|
4
| -
|
Samaradorlik
| -
|
Kontsentratsiya
| -
|
Ilg’orlik
| -
|
Ixtisoslashtirish
| -
|
Istiqbollilik
| -
|
Muvoziylik (paralel’nost’)
| -
|
Komplekslik
| -
|
Ixchamlik (adaptivnost’)
| -
|
Tezkorlik
| -
|
Izchilik (preemstvennost’)
| -
|
Optimallilik
| -
|
Uzluksizlik
| -
|
Oddiylik
| -
|
Bir me’yorlilik
| -
|
Ilmiylilik
| -
|
Texnologik birlik
| -
|
Ko’p bo’g’inlilik
| -
|
Badastirlik (komfortnost’)
| -
|
Avtonomlilik
| -
|
Boshqarishda kollegialik
| -
|
Barqarorlik
|
|
| -
|
Ko’p qirralilik
|
|
| -
|
Rejalilik
|
|
| -
|
Rag’batlantiruvchi
|
|
| -
|
Tanlash va joy-joyiga qo’yish
|
|
| -
|
Samarali bandlilik
|
|
|
Xodimlarni rejalashtirish-bu inson omiliga bo’lgan ehtiyojni oldindan aniqlashdir. Bu jarayon uch boqichdan iborat (sxema).
-
|
|
Mavjud
|
|
|
istiqbolda mehnat
|
|
|
xodimlarni
|
1
|
Xodimlarni
Baholash
|
|
2
|
xodimlarga bo’lgan
|
|
3
|
rivojlantirish dast-urini chiqish
|
|
|
|
|
talabni rejalashtirish
|
|
|
|
Sxema. Xodimlarni rejalashtirish.
Xodimlarni tanlash va ularga baho berish usullari
№
|
Baholanuvchi sifatlar
|
Anketa ma’lumotlarini tah-lili
|
Ruxiy test-larni o’t-kazish
|
Amaliy ish qyin-lari
|
Malaka-viy testlar o’tkazish
|
Tao’riz larni tek-shirish
|
Suh
bat o’tka-zish
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
| -
|
Idrokliligi (intellekt)
|
|
++
|
++
|
|
|
+
| -
|
Bilimdonligi (umumiy, iqtisodiy va huquqiy)
|
+
|
|
|
++
|
|
+
| -
|
Kasbiy bilimi va taj-ribasi
|
+
|
|
+
|
++
|
+
|
+
| -
|
Tashkilotchilik qobiliyati va tajribasi
|
+
|
|
++
|
+
|
+
|
+
| -
|
Kirishimligi va tajri-basi
|
|
+
|
++
|
|
|
++
| -
|
Shaxsiy xislatlari va qobiliyati
|
|
++
|
+
|
|
+
|
++
| -
|
Sog’lig’i va ish qobiliyati
|
+
|
|
+
|
|
+
|
+
| -
|
Tashqi ko’rinishi va o’zini tuta bilishi
|
|
|
+
|
|
|
++
| -
|
Motivatsiya
|
|
|
|
|
|
++
|
Izoh:(++) - mazkur sifatni baholash uchun samaraliroq usul
(+) - keng va tez-tez qo’llaniladigan an’anviy usul.
Ходимларга сарфланадиган харажатлар
To’g’ri (o’zgaruvchan xarajatlar)
|
|
Egri (doimiy) xarajatlar
| -
tqliq shtatdagilarning ish haqi
|
| -
xodimlarni baxtsiz holatlardan sug’urta qilish
| | -
tqliq shtatda bo’lmaganlarning ish haqi (yarim, chorak, soatbay to’lovlar)
|
| -
mehnat ta’tiliga to’lovlar
-
kasallik qog’ozlariga to’lovlar
| | -
qo’shimcha va ustama to’lovlar
|
| -
invalidlik
-
texnik xavfizligiga to’lovlar
| -
maxsus ish kiyimlari uchun xarajatlar
| -
mehnat bilan bog’liq bo’lgan boshqa turli to’lovlar.
|
| -
ishlab chiqarishni tashkil qilishga va ekologiyaga sarflar
-
turli imtiyozlar va nafaqalar
| -
sug’arta va qo’shimcha to’lovlar
-
turli chiqimlar (yubileylar, ixtirolar va h.k.)
|
|
Yüklə 3.33 Mb.