EVALWAZZJONI TAR-RIŻULTATI TAL-MANUVRA TAL-WAQFIEN
-
Fuq il-bażi tal-valuri rreġistrati, għandha tiġi vverifikata l-konformità mal-valuri tal-limitu skont l-Appendiċi 1. Jekk il-kundizzjonijiet għall-manuvra tal-waqfien jiddevjaw sostanzjalment mill-kundizzjonijiet standard, jew jekk ikunu jeżistu dubji dwar il-konformità mal-valuri tal-limitu, ir-riżultati għandhom jiġu vvalutati. Għal dan il-għan, tista’ tiġi applikata l-proċedura li ġejja għall-kalkolu tal-manuvri tal-waqfien.
-
Jiġu ddeterminati distanzi ta’ waqfien teoretiċi skont il-kundizzjonijiet standard (Sreference) tal-punt 2.1 tal-Istruzzjoni amministrattiva Nru 2 u skont il-kundizzjonijiet tal-manuvra tal-waqfien (Sactual) u jitqabblu mad-distanza ta’ waqfien imkejla (Smeasured). Id-distanza ta’ waqfien korretta tal-manuvra tal-waqfien skont il-kundizzjonijiet standard (Sstandard) hi kkalkulata kif ġej:
Formula 2.1.:
SSTANDARD = SMEASURED·(SREFERENCE/SACTUAL) ≤ il-Valur tal-limitu skont il-punt 2.1(a) jew (b) tal-Istruzzjoni amministrattiva Nru 2.
Meta l-manuvra tal-waqfien tkun twettqet b’tagħbija ta’ 70-100 % tal-piż mejjet massimu skont il-punt 2.2 tal-Istruzzjoni amministrattiva Nru 2, sabiex jiġi kkalkulat Sstandard l-ispostament (Dreference = Dactual) li jikkorrispondi mat-tagħbija fil-ħin meta jkunu saru t-testijiet għandu jintuża għad-determinazzjoni ta’ Sreference u Sactual.
Meta, fid-determinazzjoni ta’ Sstandard skont il-formula 2.1, il-valur tal-limitu kkonċernat jinqabeż jew ma jitlaħaqx, il-valur ta’ Sreference għandu jitnaqqas jew jiżdied bil-varjazzjoni ta’ Dreference biex tintlaħaq konformità mal-valur tal-limitu (Sstandard = il-valur tal-limitu kkonċernat). L-ispostament massimu awtorizzat f’navigazzjoni fid-direzzjoni tax-xmara għandu jiġi stabbilit f’dan is-sens.
-
Skont il-valuri tal-limitu mogħtija fil-punt 2.1(a) u (b) tal-Istruzzjoni amministrattiva Nru 2, id-distanzi tal-waqfien imkejla f’
-
Fażi I ("’il quddiem b’veloċità massima" maqluba għal "lura b’veloċità massima"): SI
u
-
Fażi II (Tmiem tat-treġġigħ lura sakemm il-bastiment jieqaf f'relazzjoni mal-ilma): SII
għandhom jiġu kkalkulati (ara l-figura 1). Id-distanza totali ta’ waqfien hi għalhekk:
Formula 3.1.:
Stotal = SI + SII4. Id-distanzi partikolari ta’ waqfien għandhom jiġu kkalkulati kif ġej:
KALKOLU TAL-MANUVRA TA’ WAQFIEN
Figura 2
Dijagramma
|
Formuli għall-Kalkolu:
|
bil-koefficjenti li ġejjin
|
4.1.
|
SI = k1 · vL · t1
|
tI ≤ 20 s
|
— k1 skont it-tabella 1
|
4.2.
|
SII = k2 · vII2 · (D · g)/(k3 · FPOR + RTmII – RG) · (k4 + (VSTR/VII))
|
— k2, k3, k4 skont it-tabella 1
|
4.3.
|
RTmII = (RT/v2) · (k7 · k6 · (vL – vSTR))2
|
— k6, k7 skont it-tabella 1
— RT/v2 skont it-tabella 3
|
4.4.
|
RG = i · D · ρ · g · 10–6
|
|
4.5.
|
VII = k6 · (VL – VSTR)
|
— k6 skont it-tabella 1
|
4.6.
|
FPOR = f · PB
|
— f skont it-tabella 2
|
4.7.
|
tII = (SII/(vII · (k4 + (vSTR/vII))))
|
— k4 skont it-tabella 1
|
Fil-formuli 4.1 sa 4.7:
vL
|
Il-veloċità f’relazzjoni mal-art fil-bidu tal-moviment bir-rivers
|
(m/s)
|
tI
|
Il-ħin għar-rivers
|
(s)
|
vII
|
Il-veloċità f’relazzjoni mal-ilma fi tmiem il-moviment bir-rivers
|
(m/s)
|
D
|
L-ispostament
|
(m3)
|
FPOR
|
Il-ġibda tal-bolard waqt il-moviment bir-rivers
|
(kN)
|
PB
|
Is-saħħa tal-magna tal-propulsjoni
|
(kW)
|
RTmII
|
Ir-reżistenza medja waqt il-fażi II, li trid tiġi ddeterminata bl-użu tad-dijagramma għad-determinazzjoni ta’ RT/v2
|
(kN)
|
RG
|
Ir-reżistenza tal-pendil
|
(kN)
|
i
|
Il-pendil f’m/km (jekk dan ta’ jkunx magħruf għandu jtqies li hu 0,16)
|
(m/km)
|
vSTR
|
Il-veloċità medja tal-kurrent
|
(m/s)
|
g
|
L-aċċellerazzjoni dovuta għall-gravità (9,81)
|
(m/s2)
|
ρ
|
Id-densità tal-ilma, ilma ħelu ρ = 1000
|
(kg/m3)
|
T
|
Il-fundar massimu (tal-bastiment jew il-konvoj)
|
(m)
|
h
|
Fond tal-ilma
|
(m)
|
B
|
Il-wisa’
|
(m)
|
L
|
Tul
|
(m)
|
Il-koefficjent tal-formuli 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6 u 4.7 jistgħu jittieħdu mit-tabelli li jidhru hawn taħt.
Tabella 1
Il-fatturi k għal:
(a) Bastimenti bil-mutur u konvojs ta’ filliera waħda
(b) Konvojs wieħed ma’ ġenb l-ieħor f;pari
(c) Konvojs tlieta ma’ ġenb xulxin
-
|
a
|
b
|
c
|
L-unitajiet
|
k1
|
0,95
|
0,95
|
0,95
|
—
|
k2
|
0,115
|
0,120
|
0,125
|
(kg · s2)/m4
|
k3
|
1,20
|
1,15
|
1,10
|
—
|
k4
|
0,48
|
0,48
|
0,48
|
—
|
k6
|
0,90
|
0,85
|
0,80
|
—
|
k7
|
0,58
|
0,55
|
0,52
|
—
|
Tabella 2
Il-koeffiċjent f għall-proporzjon bejn il-ġibda tal-bolard waqt il-moviment bit-treġġigħ lura u s-saħħa tal-magni ta’ propulsjoni
-
Is-sistema ta’ propulsjoni
|
f
|
L-unitajiet
|
Iż-żennuniet ta’ propulsjoni moderni bix-xfar ta’ wara ttundjati
|
0,118
|
kN/kW
|
Iż-żennuniet ta’ propulsjoni qodma bix-xfar ta’ wara ppuntati
|
0,112
|
kN/kW
|
L-iskrejjen bla żennuna ta’ propulsjoni
|
0,096
|
kN/kW
|
L-iskrejjen tat-tmun biż-żennuniet ta’ propulsjoni (ġeneralment bix-xfar ta’ wara ppuntati)
|
0,157
|
kN/kW
|
L-iskrejjen tat-tmun bla żennuniet ta’ propulsjoni
|
0,113
|
kN/kW
|
Tabella 3
Dijagramma dwar l-ikkalkular tar-reżistenza
Biex jiġi ddeterminat il-valur ta' RT/v2 f'relazzjoni ma' D1/3 [B + 2T]:
Anness tal-Appendiċi 2
tal-Istruzzjoni amministrattiva Nru 2
Eżempji tal-applikazzjoni tal-Appendiċi 2
(Evalwazzjoni tar-riżultati tal-manuvra tal-waqfien)
EŻEMPJU I
1. Id-dejta tal-bastimenti u l-konvoj
Formazzjoni: bastiment ordinarju bil-mutur ma’ ċattra gganċjata ma’ ġenbu (Europa IIa)
|
L [m]
|
B [m]
|
T max [m]
|
Dwt54max [t]
|
D max [m3]
|
PB [kW]
|
Bastiment bil-magna
|
110
|
11,4
|
3,5
|
2900
|
3731
|
1500
|
Ċattra
|
76,5
|
11,4
|
3,7
|
2600
|
2743
|
—
|
Konvoj
|
110
|
22,8
|
3,7
|
5500
|
6474
|
1500
|
Is-sistema ta’ propulsjoni tal-bastiment bil-mutur: żennuniet ta’ propulsjoni moderni bit-trufijiet ta’ wara ttundjati
2. Il-valuri mkejla waqt il-manuvra tal-waqfien
Veloċità tal-kurrent:
|
vSTRactual
|
=
|
1,4 m/s
|
≈
|
5,1 km fis-seigħa
|
Il-veloċità tal-bastiment (f’relazzjoni mal-ilma):
|
VSactual
|
=
|
3,5 m/s
|
≈
|
12,5 km fis-seigħa
|
Il-veloċità tal-bastiment: (f’relazzjoni mal-art):
|
VLactual
|
=
|
4,9 m/s
|
≈
|
17,6 km fis-seigħa
|
Ħin tat-treġġigħ lura (imkejjel) (mill-punt A sa C):
|
tI
|
=
|
16 s
|
|
|
Id-distanza ta’ waqfien f’relazzjoni mal-ilma: (mill-punt A sa D)
|
SMEASURED
|
=
|
340 m
|
|
|
Il-kundizzjoni tat-tagħbija (possibbilment stmata):
|
Dactual
|
=
|
5179m3
|
≈
|
0,8 Dmax
|
Il-fundar attwali tal-konvoj:
|
Tactual
|
=
|
2,96 m
|
≈
|
0,8 Tmax
|
3. Il-valur tal-limitu skont il-punt 2.1(a) jew (b) li jrid jitqabbel ma’ Sstandard
Billi B > 11,45 m u billi l-konvoj jinsab f’ilma jofrogħ, li ġej hu applikabbli għal dan il-konvoj skont 2.1(a):
Sstandard < 550 m
4. Id-determinazzjoni tad-distanza korretta ta’ waqfien imqabbla ma’ kundizzjonijiet standard
Valur imkejjel skont l-Appendiċi 1 (ara l-punt 2)
smeasured = 340 m
irid jiġi kkalkulat:
sactual bħala s-somma ta'
-
sIactual
|
|
(skont il-formula 4.1 tal-Appendiċi 2 b’ vLactual)
|
u
sIIactual
|
|
(skont il-formuli 4.2, 4.3, 4.4, 4.5 u 4.6 tal-Appendiċi 2 bil-veloċitajiet attwali vIIactual, vSTRactual, Dactual)
|
sreference bħala s-somma ta'
-
sIreference
|
|
(skont il-formula 4.1 tal-Appendiċi 2 b’ vLreference)
|
u
sIIreference
|
|
(skont il-formuli 4.2 sa 4.6 tal-Appendiċi 2 b’veloċitajiet ta’ referenza skont 2.1 tal-Istruzzjoni amministrattiva u jekk il-kundizzjoni tat-tagħbija tkun aktar minn 70 % tat-tagħbija massima (≈ 80 %): Dreference = Dactual and Treference = Tactual)
|
trid tiġi ċċekkjata:
Sstandard = Smeasured · (Sreference/Sactual) ≤ 550 m
4.1. Il-koefficjent għall-kalkolu meħud mill-Appendiċi 2
Tabella 1
-
għal sIactual u sIreference
|
k1
|
=
|
0,95
|
għal sIIactual u sIIreference
|
k2
|
=
|
0,12
|
|
k3
|
=
|
1,15
|
|
k4
|
=
|
0,48
|
|
k6
|
=
|
0,85
|
|
k7
|
=
|
0,55
|
Tabella 2 (għaż-żennuniet ta’ propulsjoni moderni bit-truf ta’ wara ttundjati)
f = 0,118
4.2. Il-kalkolu ta’ actual
(a)sIactual bil-valuri mkejla waqt il-manuvra tal-waqfien (il-formula 4.1)
SIactual = k1 · vLactual · tIactual
SIactual = 0,95 · 4,9 · 16 = 74,5 m
(b) Il-formula għal sIIactual
SIIactual = k · v2IIactual · ((Dactual · g)/(k3 · FPOR + RTmIIactual – RG)) · (k4 + ((VSTRactual)/(VIIactual)))
(c) Il-kalkolu għal RTmIIactual skont it-tabella 3 u l-formula 4.3 tal-Appendiċi 2
(Dactual)1/3 = 51791/3 + 17,3 [m]
(Dactual)1/3 · (B + 2 · Tactual) = 17,3 · (22,8 + 5,92) = 496,8 [m2]
skont it-tabella 3 (RT/v2) = 10,8 [(kN · s2)/(m2)]
vLactual – vSTRactual = 4,9 – 1,4 = 3, 5 m/s
RTmIIactual = (RT/v2) · (k7 · k6 · (vLactual – vSTRactual))2 = 10,8 · (0,55 · 0,85 · 3,5)2 = 28,8[kN]
(d) Il-kalkolu tar-reżistenza tal-pendil RG skont il-formula 4.4
RG = 10-6 · (0,16 · Dactual · ρ · g) = 10-6 · (0,16 · 5179 · 1000 · 9,81) = 8,13[kN]
(e) Il-kalkolu ta’ vIIactual skont il-formula 4.5
vIIactual = k6(vLactual – vSTRactual) = 0,85 · 3,5 = 2,97 [m/s]
vIIactual2 = 8,85 [m/s]2
(f) Il-kalkolu ta’ FPOR skont il-formula 4.6 u t-tabella 2
FPOR = 0,118 · 1500 = 177[kN]
(g) Il-kalkolu ta’ sIIactual bl-użu tal-formula (b) u r-riżultati ta’ (c), (d), (e) u (f)
sIIactual = ((0,12 · 8,85 · 9,81 · (0,48 + (1,4/2,97)))/(1,15 · 177 + 28,8 – 8,13)) · 5179
sIIactual = 228,9 m
(h) Il-kalkolu tad-distanza totali skont il-formula 3.1
sactual = 74,51 + 228,9 = 303,4 m
Nota: It-terminu (RtmII — RG), li huwa funzjoni ta’ D, b’valur attwali ta’ 20,67 kN huwa ovvjament relattivament żgħir meta mqabbel ma’ k3 · FPOR b’valur attwali ta’ 203,55 kN, għalhekk għal raġunijiet ta’ simplifikazzjoni, sII jista’ jitqies bħala proporzjonali għal D, jiġifieri sII = Constant · D.
4.3. Il-kalkolu ta' sreference
Il-valuri inizjali
-
vSTRreference = 1,5 m/s = 5,4 km/h
|
Dreference = Dactual = 5179m3
|
vSreference = 3,6 m/s = 13 km/h
|
Treference = Tactual = 2,96 m
|
vLreference = 5,1 m/s = 18,4 km/h
|
|
(a)SIreference = k1 · vLreference · tI
SIreference = 0,95 · 5,1 · 16 = 77,50 m
(b)SIIreference = k2 · v2IIreference · (Dreference · g)/(k3 · FPOR + RTmIIreference – RG) · (k4 + ((vSTRreference)/vIIreference))
c) kalkolu ta’ RTmIIreference
(RT/v2) = 10,8 [(kN · s2)/(m2)] bħal fil-punt 4.2, peress li B, D u T mhumiex mibdula.
vLreference – vSTRreference = 3,6 [m/s]
RTmIIreference = (RT/v2) · (k7 · k6 · (vLreference – vSTRreference))2 = 10,8 · (0,55 · 0,85 · 3,6)2 = 30,99[kN]
(d) Ir-reżistenza dovuta għall-pendil RG bħal fil-punt 4.2
(e) Il-kalkolu ta’ vIIreference
vIIreference = k6 · (vLreference – vSTRreference) = 0,85 · 3,6 = 3,06 [m/s], v2IIreference = 9,36 [m/s]2
(f)FPOR bħal fil-punt 4.2.
(g) Il-kalkolu ta’ sIIreference bl-użu tal-formula (b) u r-riżultati minn (c) sa (f)
sIIreference = (0,12 · 9,36 · 9,81 · (0,48 + (1,5/3,06)))/(1,15 · 177 + 30,99 – 8,13) · 5179
-
=
|
0,0472
|
· 5179 = 244,5 m
|
reference kostanti
|
(h) Il-kalkolu tad-distanza totali
sreference = sIreference + sIIreference = 77,5 + 244,5 = 322 m
4.4. Il-verifika tal-konformità ma’ distanza ta’ waqfien permissibbli skont il-kundizzjonijiet standard sstandard
skont il-formula 2.1 tal-Appendiċi 2
sstandard = smeasured · (sreference/sactual) = 340 · (322/303,4) = 360,8 m < 550 m
Konklużjoni:
Il-valur tal-limitu permess hu ferm ’il bogħod milli jinkiseb, jiġifieri:
l-ammissjoni għal navigazzjoni fid-direzzjoni tax-xmara hi possibbli mingħajr problemi għall-kundizzjoni ta’ tagħbija attwali (0,8 · Dmax),
hija possibbli kundizzjoni ta’ tagħbija ikbar u tista’ tiġi kkalkulata skont il-punt 5 ta’ hawn taħt.
|