zusuba, f. Jujube, fruit du jujubier; l'un des quatre fruits pectoraux. Dér. zusubièr, jujubier. Var. josibièr. Étym. L. zizyphum, du Gr. zizyphon.
Louis ALIBERT
Lexique français-occitan des gallicismes corrigés
Sasida optica de l'edicion dins las Annalas de l'IEO e remesa en òrde
alfabetic : Jan LAFITA
Correccions e mesa al format HTML : Joan-Francés BLANC
Darrièrs cambiaments : 22 de febrièr de 1992
----------------------------------------------------------------------------
abasourdir, V.tr embalausir, estabosir, estabornir
abattage, Sm ablacatge, cepa (arbres), tombada (boucherie)
abattis, Sm ablacada, menusas (abattis de volailles)
abattoir, Sm afachament, masèl, escorjador
abattre, V.tr abatre, ablacar, tombar (boucherie)
abbaye, Sf abadiá
abbesse, Sf abadessa
abcéder, V.i acampar, apostemir, abraguir
abcès, Sm acamp, apostemidura
abécédaire, Sm beçaròlas
abhorrer, V.tr orrir
abîme, Sm abís, capval, limbal, avenc
abîmer, V.tr abissar, perir, gastar
abluer, V.tr abluir
abrégé, Sm abreujat, compendi
abréger, V.tr abreujar
abri, Sm abric
abroger, V.tr abrogar
absinthe, Sf absint (liqueur), aissent, aussent (plante)
absorber, V.tr absorbir
absoudre, V.tr absolvre
absous, P.pas absolvut, absolgut
absterger, V.tr abstergir
acanthe, Sf acant, pata d'ors
accabler, V.tr aclapar, ablasigar
accéder, V.i accedir
accouchée, Sf jasent, ajaguda
accouchement, Sm jasilhas
accoucher, V.tr et i s'ajaire, levar
accoucheuse, Sf levador, levaira
accoutrer, V.tr et r vestir, engiussar, engimbrar, enfargar (péj.)
accrocher, V.tr acrocar
achat, Sm crompa
acheter, V.tr crompar
acheteur, Sm compraire, comprador
aciculaire, Adj acicular
acropole, Sf acropòli
adieu, Sm adieu, adieusiatz (pluriel)
adhérer, V.i aderir
adjudicataire, Sm adjudicatari, -ia
adresse, Sf adreça, adreiça, aisidença, biais, gaubi
adresser, V.tr adreçar, adreiçar
adroit, Adj aisit, biaissut, adreit
adversaire, Sm adversari
affiche, Sf cartèl
afficher, V.tr pausar de cartèls
affirmer, V.tr afortir, assegurar, acertanar
affleurer, V.tr aflorar, enrasar
affliger, V.tr afligir
affluer, V.i afluir
affoler, V.tr et r enfolesir, enferonir
affranchir, V.tr et r afranquir
affranchissement, Sm afranquiment
agaçant, Adj tissós, despieitós, despiechós
agacer, V.tr atissar, capinhar, carcanhar
âge, Sm edat, temps (moyen-âge), edat mejana
agencer, V.tr et r enginhar, entindar, aisinar, asegar, engalhar, engimbrar
aggraver, V.tr et r agreujar, endenhar, emmalir
agir, V.tr obrar
agiter, V.tr brandir, brandussar, bolegar, chambotar (liquides)
agraire, Adj agrari( -ia)
agrandissement, Sm agrandiment
agréer, V.tr agradar
agréable, Adj agradiu, plasent, agradable
agréger, V.tr agregar
agrément, Sm agradament, plasença, plasentat
aïeul (-e), Sm aujòl, -a
aigle, Sm agla
ailleurs, Adv endacòm-mai, alhors
aîné, Adj màger (m. et f.)
ainsi, Adv aital, atal, aissí
aisance, Sf aisina, benestança ;
lieu d'aisance comun
albâtre, Sf alabastre
alchimie, Sf alquimia
allée, Sf andana, passada, alèia
allure, Sf anar, biais, faiçon, velocitat
alvéolaire, Adj alveolar
amadou, Sm esca
amadouer, V.tr amanhagar, amaisar, amistosar
amarante, Sf amarant, meca de piòt (toulouse)
âme, Sf arma
ameuter, V.tr amautar, atropelar
amertume, Sf amarum, amaresa
amiable, Adj amigable
amidon, Sm empés
amincir, V.tr aprimar, ateunhir
amplitude, Sf amplitud
anarchie, Sf anarquia
ancien, Adj ancian, antic
ancre, Sf ancora, fèrre
anéantir, V.tr anequelir, avalir
anéantissement, Sm anequeliment, avaliment
ange, Sm angèl
angoisse, Sf angoissa, ància
angulaire, Adj angular
annulaire, Adj annular
antienne, Sf antifònia
apaiser, V.tr apasimar, amaisar, amatigar
apitoyer, V.tr apietosir, apietadosir
apogée, Sm apogèu
apôtre, Sm apòstol
apparaître, V.i aparéisser
appartenir, V.i apartenir, pertenir
appendiculaire, Adj apendicular
appentis, Sm apens, apendís
apprenti, Sm apendís, aprendís
appui, Sm piège, empara, ajuda
appuyer, V.tr et r piejar, emparar, ajudar
après-demain, Adv deman passat
arbalète, Sf balèsta
arbitraire, Adj arbitrari
arbrisseau, Sm arbrilhon, arbricèl, arbret
arceau, Sm arc-vòut
archange, Sm arcangèl
arche, Sf arca
archer, Sm arquièr
archevêque, Sm archivesque
ardoise, Sf lausa
ardre, V.tr ardre
arguer, V.tr arguòr
armillaire, Adj armillar
armure, Sf armadura
armurier, Sm armadurièr
arpenter, V.tr pagelar
arriérer, V.tr arreirar, adareirar
arrogant, Adj auturós
artère, Sf artèria
artichaut, Sm escarchòfa
articulaire, Adj articular
artisan, Sm menestral
asperge, Sm pàrec, espargola
asperger, V.tr aspergir
assermenté, Adj jurat
assiéger, V.tr assetjar, assetiar
assiette, Sf escudèla
assister, V.tr et i assistir
V.tr sostar
assommer, V.tr assucar, atucar
assoupir, V.i et r enconsomir, entredormir
assourdir, V.tr ensordar, entantinar
assurance, Sf assegurança, afortiment
assurer, V.tr assegurar, afortir
astrologue, Sm astrològ
atelier, Sm obrador
atteindre, V.tr aténher, aisir
atteindre, V.i abastar
atteler, V.tr encarrar, júnher (boeuf)
attiédir, V.tr atebesir
attiédissement, Sm atebesiment
attifer, V.tr et r pimpar, aliscar, aficar, atrencar
attifet, Sm pimpa, belesa
attribuer, V.tr atribuir
auberge, Sf albèrga, aubèrga
audience, Sf audiéncia
auriculaire, Adj auricular
autant, Adv aitant, tant ;
autant que tant coma
auteur, Sm autor
automne, Sm auton
autoritaire, Adj autoritari
autriche, Sf austria
autrui, Pr.ind autrú, los autres
auxiliaire, Adj auxiliar
avalanche, Sf avalanca
avènement, Sm aveniment
averse, Sf lavaci, aigaci, remascada
avertissement, Sm avertiment
aveu, Sm avoacion ;
sans aveu sens fe ni lei
aveugle, Adj et s òrb
aveugler, V.tr eissorbar
avorter, V.i asortar, afolar
babeurre, Sm gaspa, reireburre
babiller, V.i charrar
babiole, Sf fadeget, besucariá
bâche, Sf tenda
bachot, Sm nègafòl
badaud, Adj et s badaire, badaluc
badigeonner, V.tr blanquir, reblanquir
badiner, V.i fadejar, galejar, badinar
bafouer, V.tr se trufar
bagarre, Sf borrola, batèsta
baguette, Sf lata, jòrg
baignoire, Sf banhadoira
bail, Sm arrendament, ferma
bailli, Sm baile
balcon, Sm balet, bescaume
baldaquin, Sm pali
balise, Sm gavitèl
balle, Sf bala (d'arme à feu, paquet), palma (de jeu), àbec (de céréale)
balloter, V.tr brandar, chambotar (liquides)
balourd, Adj palòt, nèci
bande, Sf benda, (troupe) banda
bandeau, Sm bendèl
bandage, Sm bendatge
bander, V.tr et i bendar
banlieue, Sf forécia, gardiatge
banquet, Sm convit, taulejada
banqueter, V.i taulejar
baptême, Sm batèg, batisme, batejalhas (fête de baptême)
baptiser, V.tr batejar
barbouiller, V.tr enfarnissar, empitarnar
bas-relief, Sm bas-relèu
basculer, V.i caplevar, faire caplèu
bassin, Sm bacin, conca ;
bassin de fleuve , conquèst
bateau, Sm batèl, beta, nau, vaissèl
batelage, Sm barcatge
batelier, Sm barcatièr
baume, Sm balme, baume, baime
bavard, Adj parlufièr, parlaire
béant, Adj badant
beau-fils, Sm bèl filh, gendre
beau-frère, Sm bèl fraire, cunhat
beau-père, Sm bèl paire, sògre
bébé, Sm nène, nèni
bénitier, Sm aiga senhadièr, aiga senhal
béquille, Sf cròça, escaça
berge, Sf riba, ribal, broa, marge
berlue, Sf bavarilha, mimarèlas
berner, V.tr dralhar, ventolar
bienséance, Sf benestança
bière, Sf cervesa, (cercueil) ataüc, taüc
biffer, V.tr bissegar
bifstek, Sm carbonada de buòu
bigot, Sm manjasants
bijou, Sm jòia, joièl
bijoutier, Sm joielièr
bise, Sf cisampa, aigal
bistouri, Sm lanceta
blesser, V.tr nafrar, ferir
blessure, Sf plega, nafra, ferida
bleu, Adj blau, blava
bleuet, Sm blavet
blottir, V.r se refaudir, atapir
bois, Sm (forêt) bòsc, (b. de chauffage) lenha, (b. de construction) fusta
boisson, Sf beveta, beure, bevenda
boîte, Sf caisseta, brústia
bonheur, Sm bonaür, bonaürança, benastre
bord, Sm orièra (champ), riba, broa
bord mare (rivière) òrle, oret (étoffe)
border, V.tr orlar, oretar, bordar
bordereau, Sm bilheta, cartèl
borne, Sf bosola, codonhièra, bòrna
boucher, Sm boquièr, maselièr
boucherie, Sf bocariá, masèl
bouclier, Sm boclièr
bouillonner, V.i gorgotar, bojolar
boulanger, Sm fornièr, pancosièr
boulangerie, Sf forn
boulevard, Sm baloard
bouleversement, Sm revolum, revirada
bouleverser, V.tr revolumar, tresvirar
bouquet, Sm ram, ramelet
bourreau, Sm borrèl
bourrelier, Sm bastièr, morralièr
bouture, Sf porreta, plançon
branler, V.tr et i brandar, brandolar, brandossar, capejar
brèche, Sf breca, talh
bref, Adj brèu, brèva
briller, V.i lugrejar, lambrejar, lusir, beluguejar
broche, Sf bròca, ast
brosse, Sf espolseta
brosser, V.tr espolsetar
brouette, Sf carriòl
brouetter, V.tr carriolar
brouille, Sf borrola, enemistat
brouiller, V.tr mesclar, barrejar, trebolar, borrolar, enfumascar, enfosquir, embrumar, embolhar
bruiner, V.i rosinar, bavunar, bavunejar
bûche, Sf busca, rol
buffet, Sm escudelièr, vaisselièr
but, Sm tòca, bonhon, prepaus
butin, Sm rascoalha
cacade, Sf cagada
cache-nez, Sm tapanàs
cacher, V.tr et r amagar, escondre
cachet, Sm sagelet
cacheter, V.tr sagelar, bolar
cachot, Sm jaula, croton, cròs
cadeau, Sm present
cadet, Adj cabdet
cadre, Sm quadre, encastre
caducée, Sm caducèu
cahier, Sm casèrn
caillé, Sm caulada
cailler, V.tr et r caular
calcaire, Sm calcari
calendrier, Sm calendièr
calice, Sm calici, calitz
canard, Sm tir, tiron, guit, guita, rit, rita
cantique, Sm cantic
capital, Sm cabal
câpre, Sm tapera
câprier, Sm taperièr
caquet, Sm cascalh, charradís
carnet, Sm casernet, cartipèl
carotte, Sf pastenaga
carré, Sm cairat
catafalque, Sm escadafalc
cependant, Adv mentretant, ça que la
cercueil, Sm caissa, ataüc
cerf, Sm cervi
certain, Adj cèrt, certan
certes, Adv ja
chagrin, Sm ància, lanha, migra, desfèci, consir
chaire, Sf cadièra
chamoi, Sm isart
champignon, Sm camparòl, bolet, codèrla (vénéneux)
chance, Sf escasença, dita, fortuna, desfortuna (mauvaise chance)
chanceler, V.i tresbingar, trantalhar, trambolar
chancelier, Sm cancelièr
chancre, Sm cranc
chanoine, Sm canonge
chapiteau, Sm capitèl
chapitre, Sm capítol
charcutier, Sm carnsaladièr
charmant, Adj agradiu, vesiat, embelinaire
charme, Sm calpre (arbre)
charmer, V.tr embelinar, falcar, falquetar
charmille, Sf calpreneda
charpentier, Sm fustièr, carpentièr
char, Sm car, carri
charron, Sm rodièr
châssis, Sm encastre
chaste, Adj cast, casta
chauve, Adj - cau, cauva, cluscapelat
chef, Sm cap, capolièr
chef-d'oeuvre, Sm cap-d'òbra
chef-lieu, Sm cap-luòc
chenapan, Sm arpalhan
chère, Sf bona vida (bonne chère), paura vida (mauvaise chère)
cheval, Sm caval
chevalier, Sm cavalièr
chevalin, Adj cavalin
chevreuil, Sm cabròl, cabiròl
chez, Prép cò de, en cò de
chez lui en çò sieu
chez soi) a l'ostal
chiche, Adj avareciós, cagarescaud
chute, Sf casuda, caseguda
chuter, V.i caire, cabussar
cierge, Sm cèri
cire, Sf cera
ciseau, Sm cisèl, escalpre
ciseaux, Sm.pl talhants
citadelle, Sf ciutadèla
cité, Sf ciutat
citoyen, Sm ciutadan
clair, Adj clar, linde, esclet
claquement, Sm glatiment, tremda, pet
claquer, V.i glatir, glatissar, petar
cloison, Sf mejana
cloisonner, V.tr mejanar
clôture, Sf claus, clausadura
coiffeur, Sm rasaire, perruquièr
coiffure, Sf cofadura
colisée, Sm colisèu
collier, Sm colar, colaret
colline, Sf puèg, costalar, còla
combler, V.tr comolar, arrasar, emplenar, claufir
complainte, Sf complanh, complancha, planh
complice, Adj compliç, consent
comptoir, Sm comptador, taulièr
concerner, V.tr concernir
concierge, Sm portièr
confiance, Sf fisanca, fisa
confiant, Adj fisançós
consommation, Sf despensa, consumiment
consommer, V.tr consumir, despensar, emmerçar
consumer, V.tr consumir
contrée, Sf encontrada
contribuable, Sm contribuidor
contribuer, V.i contribuir
convoi, Sm asempre (cortège), carreg (de charrettes)
convoquer, V.tr asemprar
copeau, Sm esclapa, esclapon
coquet, Adj vesiat, faròt
cordonnier, Sm sabatièr
corridor, Sm corredor, passada
corriger, V.tr corregir, castigar
cortège, Sm asempre, cortègi
corvée, Sf corròc
côtelette, Sf costèla
couchant, Sm ponent, còrs
coucher, V.tr et i colcar, treslucar, trescolar (astres)
cour, Sf cort
course, Sf escorreguda
courtiser, V.tr cortejar, fringar, calinhar
courtois, Adj cortés
courtoisie, Sf cortesiá
couture, Sf cordura
couturière, Sf cordurièra
couver, V.tr coar, v.i caumar (en parlant du feu)
couverture, Sf cobèrta, flaçada
crachat, Sm escupit
cracher, V.tr escupir
craie, Sf greda
crayon, Sm gredon
crécelle, Sf rasclet, tarabastèla
créneau, Sm dentèl, merlet
crépiter, V.i petejar, fremesir
crépuscule, Sm luscre
crétacé, Adj gredós, cretacèu, -cea
creuser, V.tr cavar, traucar
creuset, Sm crusòl
creux, Adj crauc, cau, -va, clotut, curat
croasser, V.i coarnar
croisade, Sf crosada
croisée, Sf crosièra
croix, Sf crotz
crue, Sf creguda, creis, aument
crustacé, Sm crustacèu
cueillette, Sf culida
cul, Sm cuol
cyclope, Sm ciclòp
dais, Sm pabalhon, pali
dalle, Sf lausa, bard
dandiner, V.i brandinejar
danger, Sm perilh, malparat
dartre, Sm èrtre, bèrbi
datte, Sf dàtil
dauphin, Sm dalfin
davier, Sm david
dé, Sm dat (à jouer), didal (dé à coudre)
débâc1e, Sf destorrada, desbranda
débarbouiller, V.tr et r defraunhar, netejar
débarcadère, Sm desbarcador
débauche, Sf gorrinatge, malavida, gorrina
débauché, Adj gorrin, bagassièr, rufian
débaucher, V.tr et r agorrinir, engorrinar
déblais, Sm escombre, escombrilhas
déblayer, V.tr escombrar
déboire, Sm marrida boca, desaïci, desfèci, desplàser
déboucher, V.tr destapar, desbondar, v.i desbocar
debout, Adj dreit
débris, Sm tròç, bocin, brigal, tèst (faïence), bresilh, fresilh (menus débris)
débrouiller, V.tr desembulhar
V.r abiaissar (s' )
début, Sm començament, prencipi
débutant, Adj novelari
décacheter, V.tr dobrir, dessagelar
décéder, V.i decedir, defuntar
décerner, V.tr decernir
décevoir, V.tr decebre
déchéance, Sf descasença
déchoir, V.i descaire, descàser
décider, V.tr decidir
dédaigner, V.tr desdenhar, despieitar
dédaigneux, Adj desdenhós, estafinhós, despieitós
dédain, Sm desdenh, despièt
dédommager, V.tr emendar, indemnisar, pagar lo prejudici
déesse, Sf divessa, dieusa
déférer, V.tr et i deferir
défi, Sm escomesa
défier, V.tr desfisar, escometre
V.r desfisar (se ), se mesfisar
dégainer, V.tr desforrelar, desengainar
dégauchir, V.tr dreçar, adreitar, desgrossir, aplanar
dégorger, V.i desgorgar, regantar, trempar
dégourdir, V.tr et r esperdigalhar
degré, Sm gra, grasa (d'un puits), loca (d'un escalier)
déjà, Adv ja
délabrer, V.tr et r desparricar, deroire, despalhar
délai, Sm relambi, demòra
délayer, V.tr desliar
délit, Sm malafacha
déloyal, Adj desleial
déluge, Sm deluvi, delovi
démarche, Sf anar, biais, pas, cambada
démâter, V.tr desmastar
demoiselle d'honneur, Sf contranòvia (dans un mariage)
démon, Sm demòni
dénouement, Sm desnosament, denosador
dénuer, V.tr desprovesir
départager, V.tr despartir
dépêcher, V.tr despachar, coitar, abrivar
dépenaillé, Adj espelhandrat, espelhagondrit
dépit, Sm despieit, despiech
déplisser, V.tr desplecar
déposséder, V.tr despossedir
dépôt, Sm deposit, depaus (sediment)
dépouille, Sf desfarda, despuèlha
dépouiller, V.tr despolhar, despulhar
déraciner, V.tr desrasigar
dernier, Adj darrièr
dérouiller, V.tr desrovilhar
dès, Prép de, despuèi, à partir de, partent de, tre, des que, entre que, tre que
désagréable, Adj desagradiu
désagrément, Sm desagradament
désarroi, Sm desrei
désaveugler, V.tr deseissorbar
desceller, V.tr dessagelar
désenivrer, V.tr desembriagar
désensorceler, V.tr desenbrueissar, desenmascar
désillusion, Sf desenlusiment
désister, V.tr desistir
désobéir, V.i desobesir
desobéissance, Sf desobesiment
désobstruer, V.tr desobstruir
desoeuvré, Adj desobrat, trucataulièr
despote, Sm despòta
dessein, Sm prepaus, plan
dessin, Sm desbois, dessenh
dessiner, V.tr desboissar, dessenhar
destituer, V.tr destituir
détente, Sf clavelet, palheta (d'arme à feu)
déterger, V.tr detergir
détorquer, V.tr detorquir
détromper, V.tr et r desenganar
devanture, Sf ventalha
déveine, Sf maladita
développer, V.tr et r desvolopar, desplegar, desengolopar, créisser
dévoué, Adj devòt
dévouer, V.tr et r avodar
diaprer, V.tr mirgalhar
diaprure, Sf mirgalhadura
diarrhée, Sf foira
différer, V.tr diferir
digérer, V.tr digerir, digestir
diminuer, V.tr et i mermar, demenir, demesir, demingar, demendigar
discerner, V.tr discernir
discuter, V.tr discutir
disette, Sf carestiá
disparaître, V.i disparéisser, disparir
dissuader, V.tr dissuadir
distinguer, V.tr distinguir
distribuer, V.tr distribuir
diverger, V.i divergir
divertir, V.tr destrigar, deportar, espacejar
divertissement, Sm destric, depòrt, divertiment
diviser, V.tr devesir
dixième, Adj desen
domaine, Sm domèni, ben, fasenda
dommage, Sm damnatge, prejudici
dorénavant, Adv d'ara endavant, d'ara enlà
dorloter, V.tr acocolar, torolhar, costosir
dot, Sf doari, verquièra
douter, V.i dobtar
douzième, Adj dotzen
doyen, Sm degan
drapeau, Sm bandièra
dresser, V.tr enlairar, mastar, enartar
ébaucher, V.tr escapolar
éboulement, Sm avalanca, esbolh, embodenada, embalmada
ébouler, V.tr et r embalmar, embodenar, esbolhar
ébranler, V.tr socotir, estrementir, destrantalhar
échafaud, Sm escadafalc, estaudèl
échafaudage, Sm estatja, enart
échancrer, V.tr escavar
échantillon, Sm escais, mòstra
écharpe, Sf eissarpa, cinta
écharper, V.tr escarpir
échasse, Sf escaça
échauguette, Sf gachil
échéance, Sf escasenca, tèrme
échec, Sm escac (jeu), revirada ;
avoir un échec , far mèuca
échouer, V.r s'arencar
échouer, V.i encalar
écobuer, V.tr fornelar
écriteau, Sm cartèl
écrivain, Sm escrivan
écrouelles, Sf.pl escròlas
écrouler, V.tr et r embalmar, eperabissar
écueil, Sm escuelh, seca
écurie, Sf escudariá
effacer, V.tr bissegar, escafar
effarer, V.tr et r esferar
effaroucher, V.tr enferonir
effilocher, V.tr et r desfiefrar
effleurer, V.tr florejar, fregar
effondrer, V.tr et r embalmar, afondrar
effort, Sm esfòrç, esperfòrç
effrayer, V.tr et r espaurir, englasiar, espantar
élancé, Adj alindat, linge, afusolat
élider, V.tr elidir
éloignement, Sm alunhament
éloigner, V.tr et r alunhar
émail, Sm esmalt
émailler, V.tr esmaltar, mirgalhar
émarger, V.tr esmargenar
embarrasser, V.tr et r embargar, empantenar, empetegar
embobiner, V.tr emboemiar, embliaudar, enfialar
embrocher, V.tr embrocar, enastar
embrouiller, V.tr embolhar, embalhar
émeute, Sf amauta, trevolum
emmancher, V.tr margar
émoi, Sm esmoguda, estrementida
émonder, V.tr podar, rebugar
émouvoir, V.tr et r esmòure, estrementir
empire, Sm empèri
empirer, V.tr empejorar
emplette, Sf compra
emploi, Sm emplec
employer, V.tr emplegar, enversar, despendre
empresser, V.r afanar, afasendar, afogar
empyrée, Sm empirèu
enchanteler, V.tr entindonar
enchérir, V.i mai-dire, devenir cher, carzir, encarestir
encre, Sf tinta
encrier, Sm escritòri, tintièr
engendrer, V.tr congrear
engloutir, V.tr engolir, abissar
engloutir, V.r se prefondre
engouffrer, V.tr engolir, engorgar
engouffrer, V.r enfonhar
engourdir, V.tr et r engrepesir, endormir
enjôler, V.tr embelinar, emboemiar
enrichir, V.tr et r enriquir
entonner, V.tr embotar, encantar (chant)
entraîner, V.tr entraïnar
entremets, Sm entremés
entrepreneur, Sm prètzfaitièr, entrepreneire
envoi, Sm mand, mandadís
envoyer, V.tr enviar, mandar, aviar
épanouir, V.tr et r espandir
épice, Sf espècia
épicier, Sm especièr
épisser, V.tr emplombar
épitaphe, Sf epitaf, mas
éponge, Sf esponga
épuiser, V.tr agotar, atarir, adalir (au fig), desanar
équilibre, Sm compés, equilibri
esclave, Sm esclau
espiègle, Adj esperimentós, furbèc
espion, Sm espia
espionner, V.tr et i espiar
espoir, Sm espèr
essor, Sm vam, volum, avida, alargada, volada
essouffler, V.tr et r espossar, esfegar, desalenar
estomper, V.tr ombrar, esfumar
établi, Sm taulièr
étai, Sm estant, piège
étayer, V.tr estantar, piejar
étalonner, V.tr escandalhar
état, Sm estament, estat
être, V.aux èsser
évader, V.r evadir
évanouir, V.r s'avanir, s'estavanir, avalir (s' ) fig. , s'esvanesir
éveillé, Adj aberit, abelugat, amarvit
événement, Sm eveniment
éviter, V.tr defugir
exalter, V.tr et r afiscar, asimar, afogar
exciper, V.i excipir
excommunication, Sf escumenge
excommunier, V.tr escumenjar
exercer, V.tr exercir
exister, V.i existir
exode, Sm exòde
exorde, Sm exòrdi
exprimer, V.tr exprimir
fâcher, V.tr malcontentar, malcorar, matar, macar
fâcher, V.r s'enfumascar, se saber mal, se plànher, se dòler
facile, Adj facil, aisit
factice, Adj faitís
fainéant, Adj pigre, dolent, flaunhac
faisan, Sm faisan
faîte, Sm biscle
falaise, Sf bauç
fameux, Adj famós
fantôme, Sm fantauma, trèva, paur
fard, Sm afachament
farder, V.tr et r afachar
fasciner, V.tr enlusir, embelinar, falcar, falquetar
faubourg, Sm barri
faufiler, V.tr filbastar
fauteuil, Sm cadièràs, cadièra de braces
fauve, Adj falve, falet
fée, Sf fada, bruèissa
féler, V.tr cruissir, fendilhar
féliciter, V.tr astrugar, benastrugar
fermer, V.tr barrar, tancar, tampar
féroce, Adj ferotg, fèr
fesser, V.tr ancar
feutre, Sm feutre
fiancé, Sm promés, noviat
fibre, Sf filma, filfra, filandra
fief, Sm fieu
fiente, Sf fensa
fier, Adj auturós, gloriós, ausard, galhard, verturós, famós
fier, V.tr et r fisar, afisar
fièvre, Sf fèbre
fissure, Sf creta, fenda, fendilha
flacon, Sm flascol, flascolet, flascon, flasca
flamant, Adj et s flamenc
flamber, V.i brandar, flairar
V.tr flambuscar
flâner, V.i flandrinar, flandrinejar
flâneur, Adj flandrin, trucataulièr
flaque, Sf lacas, laucàs
flatterie, Sf flatinga
flatteur, Sm flataire
fléau, Sm flagèl
flèche, Sf vira, sageta, matrassina, agulha (de clocher)
flétrir, V.tr et r passir, blasir, marfesir
fleuve, Sm flume, fluvi
flexible, Adj plegadís
flocon, Sm flòc, borrilh, vòlva
flot, Sm ondada, onzada
flotter, V.i ondejar, nadar, subrondar
foetus, Sm prenhon, nadon
folâtre, Adj cabifòl
folâtrer, V.i cabifolejar, calandrejar
forain, Adj forrenc, forranièr
forge, Sf farga
forger, V.tr fargar
fougère, Sf falguièra, feuse
fouiller, V.tr fosegar, fosilhar, furgar
foule, Sf mond, molonada, fum, còlha, multitud
fouler, V.tr calcar, mostar, chaupir, tralhar, se far una estòrsa
foulure, Sf estòrsa (médical)
fourchette, Sf forqueta
foyer, Sm fogal, cofin, lar
frai, Sm groüm, gro, agrum
fraise, Sf fraga, majofa
frémir, V.i fresinar
frétiller, V.i fresilhar, frosilhar, forrotejar
frire, V.tr fresir, rostir, freginar
friser, V.tr anelar, crespar, recauquilhar
frisson, Sm fresiment, estrementida
friture, Sf freginat
froisser, V.tr frostir, rebregar, gordissar, macar (au figuré)
fuite, Sf fugida
futaille, Sf aisina, fustalha
gâcher, V.tr pastar, gastar, maganhar, endecar, desgalhar
gagner, V.tr gasanhar
gain, Sm gasanh
galant, Sm fringaire
gambader, V.i bingar, repetingar
garçon d'honneur, Sm contranòvi
gâteau, Sm pastisson, fogassa, còca
gauche, Adj esquèr, esquèrra
gaucher, Adj esquerrièr
gazon, Sm pelhenc, tepa, girba, codèrc
gazouiller, V.i bresilhar, gasalhar, cascalhar, chaviar
génie, Sm engenh
gentil, Adj gent, gentilh, vesiat
gercer, V.tr et r bisalhar, fendilhar, crebassar
gerçure, Sf bisalha, sidola, seda, crebassa
gibier, Sf caça, cacilha, salvatgina
gigot, Sm cuèissa, camba, garra
girouette, Sf viradoira, vanèla, guidon
glaive, Sm glasi
glisser, V.i lisar, limpar, legenar, escalhempar
glu, Sf vesc
gluant, Adj tilhant, vescós
goudron, Sm quitran, alquitran
goulot, Sm pòt, bocal
gourmand, Adj lec, lipet
gousse, Sf gòlsa, culèfa, coscolha, teca
gouvernail, Sm govèrn, empenta
grammaire, Sf gramatica
gravir, V.tr escalar, escalejar
greffer, V.tr empeutar, ensertar
greffoir, Sm empeutador
greffon, Sm empeut, ensèrt
grêle, Adj graile
grêle, Sf peirafreia, granissa
grêler, V.i granissar
grillade, Sf carbonada, grasilhada
grille, Sf grasilha, riejat
griller, V.tr grasilhar, rostir, carbonar, riejar
grimper, V.i escalabrar
grincer, V.i carrincar, cracinar, renar
grivois, Adj gras, salat, pebrat, escarabolhós
groseille, Sf agrassòl, agrasson
groseillier, Sm agrassolièr, agrassonièr
grossesse, Sf prensa, prenhesa
grotte, Sf balma, cauna, tuta
gruger, V.tr greujar
guenille, Sf pelha, pelhandra, perrec, pelhòc, andralh.
en guenilles , espelhandrat, espelhagondrit
guêtre, Sf garamacha
gui, Sm vesc
guinguois (de), Adv en biscaire
guirlande, Sf garlanda
habile, Adj abil, aisit, biaissut
habillement, Sm vestiment, vestit, farda
habitant, Sm estatjant
habitude, Sf abitud, costuma
hacher, V.tr talhar, talhonar
hachis, Sm talhonadís
hachoir, Sm talhador
hachure, Sf talhadura
haine, Sf òdi, asir, isanha, malvolença
haïr, V.tr asirar, malvoler
hâle, Sm uscle
hâler, V.tr usclar
hameau, Sm masatge, capmasada
hangar, Sm envan, cobèrt
harasser, V.tr arredre, arrendre, ablasigar
harceler, V.tr tarridar
harnacher, V.tr arnescar
hart, Sf guinsal
hâte, Sf coita, preissa, afanar
hâter, V.r et i coitar, afanar
hélice, Sf eliç
hémisphère, Sf emisfèri (masc.)
hémorroïde, Sf morena
hérétique, Adj eretge
héron, Sm bernat pescaire, airon
herse, Sf erpia, casca, rossèc
herser, V.tr erpiar, cascar, rossegar, aplanar
heureux, Adj astruc, benastruc, aürós
hommage, Sm omenatge
honorer, V.tr ondrar
hormis, Prép part, fòra, exceptat
hors-d'oeuvre, Sm companatge (cuisine)
hôtel, Sm ostalariá
huître, Sf lustra
humble, Adj umil
humide, Adj umid, umorós, aigalós
hurler, V.i udolar, bramar
ici-bas, Adv aiçaval
idylle, Sf idili (masc.)
île, Sf illa, isola, nisola
illuminer, V.tr enlusir
illusion, Sf enlusiment
imbécile, Adj nèci, pèc, palot, piròl
imbiber, V.tr et r embeudar, embeure
impatience, Sf impaciéncia, pressa, fòga, afan
impôt, Sm impòst, talha
imprimer, V.tr imprimir, estampar
imprimeur, Sm inprimeire, estampaire
ingénieur, Sm engenhaire
ingénieux, Adj engenhós
inquiet, Adj ernhós, anciós
inspecter, V.tr vistalhar, revesitar
inspection, Sf vistalhas (pl.)
instituer, V.r instituir
insurgé, Sm insurgent
insurger, V.i et r ensurgir
intrépide, Adj entrepid
inventeur, Sm inventaire
invitation, Sf convida
ironique, Adj ironic, trufandièr
janvier, Sm genièr
jardin, Sm òrt, casal
jardinage, Sm ortalécia
jardinier, Sm ortalan
jarret, Sm garron, templega
jarretière, Sf cambaliga, garrotièra
jars, Sm auc, gabre
jauge, Sf escandilh, pagèla
jauger, V.tr escandilhar, pagelar
jaune, Adj ros, gròc, jaune
jeunesse, Sf joventut, jovença
jouir, V.i et r gausir, gaudir
jouissance, Sf gausiment, gausença
juif, Adj et s josieu, jusieu, -ieva
juillet, Sm julh
juré, Sm jurat
jury, Sm jurada
jus, Sm chuc
jusques, Prép fins, entrò ;
jusqu'à ce que , fins que, d'aquí que
juste, Adj just
lacer, V.tr cordelar, cordar, correjar
lacet, Sm cordèla, correjon
lâche, Adj coard, pauruc, flaunhac
lâcher, V.tr largar, alargar
V.i flacar, fleissar.
lampe, Sf lampesa
lange, Sf pèrna, panèl, borasson, trocèl
lapin, Sm conilh
larcin, Sm raubatòri, panatòri, laironici
large, Adj larg, -ga
largeur, Sf largor
larme, Sf lagrema
larron, Sm lairon, laire
lecteur, Sm legeire, legidor
légitime, Adj lèime, leial, legitim
lentement, Adv dapàs, de nonent
libérer, V.tr liurar, desliurar
liège, Sm siure, lèuge
lieutenant, Sm lòctenent
limpide, Adj linde, clarent
livrer, V.tr liurar
lointain, Adj luènh, luènha, lunhan
louable, Adj lausador, -adoira
louange, Sf laus, lausenja
louer, V.tr lausar
louer, V.tr logar
loyal, Adj leial
loyauté, Sf leialtat
lueur, Sf lusor
lumière, Sf lum, lutz
lunettes, Sf.pl mericles, lunetas
mâchicoulis, Sm maçacap
madame, Sf dòna, madòna
maint, Adj mantun, mant
maladresse, Sf malbiais, malaisidença
maladroit, Adj malaisit, malbiaissut
malheur, Sm malaür, malastre, malaurança
malheureux, Adj malaürós, malaürat, malastruc
manche, Sm margue, manilha
manche, Sf marga
manchot, Adj manhòt
manoeuvrer, V.tr manobrar
marchand, Sm mercadièr, vendeire, mercand
marchandise, Sf mercadariá, mercància
marche-pied, Sm marcapè
marcher, V.i marchar
V.tr marcar
marécage, Sm sanha, sanhàs, estanhòl, palús
marguillier, Sm mairilièr
mariage, Sm maridatge
marmoter, V.i et tr barbotinar
marne, Sf marla
marron, Adj burèl, castanh
mât, Sm mast, arbre
maudire, V.tr malasir
maudit, Adj malasit
mauvais, Adj mal, marrit, dolent, aule, malvat, malvais
mèche, Sf meca, blese (masc.)
médecin, Sm mètge
médiocre, Adj mejancièr
mêler, V.tr mesclar, barrejar
même, Adj meteis, -eissa, meteus, -eussa, metís-, issa
menotte, Sf.pl manhòtas ;
mettre les menottes , manhotar
menteur, Adj messorguièr
merci, Sf mercé, granmercé
mercure, Sm argent viu, mercuri
merveille, Sf meravilha
métamorphose, Sf metamorfòsi
métropole, Sf metropòli
midi, Sm miègjorn, solelhar
mince, Adj teunhe, prim
modèle, Sm modèl
moine, Sm monge
moment, Sm brieu, passada, estona
monde, Sm mond
monsieur, Sm monsen
moustache, Sf guinhon
mouvement, Sm movement
mouvoir, V.tr et r mòure, bolegar, remenar
moyen, Sm mejan, estèc
Adj mejan
moyenner, V.tr mejanar
naïf, Adj simple, adol, nèci
nappe, Sf toalha
naufrage, Sm naufragi
nef, Sf nau
négliger, V.tr negligir
nigaud, Adj nèci, palòt, pèc
noeud, Sm notz, nosec, nosèl
noise, Sf brega, guirguilh, rampònha
nommer, V.tr nomenar, nomençar
nonchalant, Adj noncalent, dolent, pigre
nord, Sm aigal, iversenc, ubac
nouveauté, Sf noveletat, novelum
novice, Adj novelari
nuage, Sm bruma, nívol, niva, tempièr
nuageux, Adj brumós, nivolós, niule
nuance, Sf tinta, mirgalhadura
nuancer, V.tr tintar, mirgalhar, vairar, mesclar, esfumar
nuire, V.i nòire, nòser
obéir, V.i obesir, escotar
obliger, V.tr obligar
octroi, Sm autreg
octroyer, V.tr autrejar
omelette, Sf pascada
omoplate, Sm padèla, platèla
or, Sm aur
ordonner, V.tr ordenar
ordre, Sm ordre
orfèvre, Sm argentièr
orner, V.tr ondrar
orphelin, Sm orfanèl
outil, Sm espleit var. esplech, aisina, ferramenta
ouvroir, Sm obrador
page, Sf pagina
palpitation, Sf batec, baticòr
palpiter, V.i bategar
pampre, Sm pàmpol, flaja
panache, Sm plumachon, plumet, cabelha (d'un arbre)
parc, Sm pargue, parrec
pardon, Sm perdon
parer, V.tr et r pimpar, aficar, aliscar, pimpanar, pimpalhar, asegar, ondrar
paresse, Sf pigresa, canha
paresseux, Adj pigre, dolent, fruglòbra
parfait, Adj perfièit var. perfièch, complit
parfois, Adv decòps, davegadas
parfum, Sm perfum, òlga, flaira, flairor
parfumé, Adj perfumat, nolent
parjure, Sm perjuri
parloir, Sm parlador
parquer, V.tr pargar, parreguejar
parquet, Sm postam
|