1. avrupa biRLİĞİ 1 avrupa topluluklari
|
|  Yüklə 369 Kb.
|
2. AVRUPA MERKEZ BANKASI2.1 Kuruluşu ve Görevleri Ekonomik ve Parasal Birliğin üçüncü aşaması için gerekli yapısal, yasal ve teknik alt yapı çalışmaları ve ön hazırlıkları tamamlamak olan Avrupa Para Enstitüsü, 1 Haziran 1998 tarihinde görevlerini AMB’na devretmiştir.AMB’sı 1 Temmuz 1998’de resmen görevine başlamıştır (AT Antlaşması, Md. 112/1). AMB’nin kurulmasıyla EPB’in ve Avrupa Merkez Bankaları Sistemine geçiş hazırlıklarının tamamlanması sorumluluğu AMB’na geçmiştir. AMB’sı Yönetim Konseyi ilk toplantısını 2 Haziran 1998’de Başkan Wim Duisenberg yönetiminde yapmıştır. AMB’sı Euro Bölgesi para politikasını 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren uygulamaya koymuştur. Bankanın görevli şunlardır: -Her türlü para politikalarını üye ülkeler merkez bankaları ile işbirliği yaparak uygulamak, -Birliğin parasal istikrarını korumak, -Birliğin kur politikasını belirlemek, -Tek paranın tedavülünü sağlamak, -Döviz işlemlerini yönetmek, -Resmi döviz rezervlerini tutmak ve yönetmek, -Ödeme işlemlerini düzenlemektir. 2.2 Organları 2.2.1 Yönetim Konseyi: AMB’nin en üst düzeydeki karar organıdır. Yönetim Kurulu üyeleri ile, Euro’ya katılan üye devletlerin ulusal merkez bankası başkanlarından oluşur. Avrupa Birliği Konseyi Başkanı ve Komisyon’u temsilen bir üye oy hakları olmaksızın Konsey toplantılarına katılabilir. Konsey üyelerinin görev süreleri beş yıldır ve üyelerin birer oy hakkı vardır. Euro sisteminin en önemli karar verme organıdır. Yılda en az on defa toplanır. Para politikası ile ilgili kararlar da dahil olmak üzere çoğu kararlar basit oy çokluğu ile alınır. Üye devlet merkez bankalarının AMB’na hissedar olması ile ilgili kararlar (Banka sermayesi ve döviz rezervleri gibi) her üyenin AMB’deki sermayesinin pay oranına göre alınır. Bu durumlarda Yönetim Kurulu üyelerine ağırlık verilmez. Konsey’in sorumlulukları başlıca iki tanedir. Birincisi, AMBS’ne verilen görevleri yerine getirirken uyulması gerekli temel ilke ve kararları almak ve AB’nin para politikasını belirlemektir. Bu kapsamda Konsey orta vadeli parasal hedefleri ve bunların gerçekleşmesi için izlenecek yöntemleri kararlaştırır faiz oranları ve üye devletler tarafından AMBS’ne devredilecek döviz rezervlerini belirler. 2.2.2 Yönetim Kurulu: EPB’e üye ülke Hükümet ve Devlet Başkanları tarafından seçilen bir Başkan, bir Başkan Yardımcısı ve dört üyeden oluşur. Başkan ve üyeler finansman ve bankacılık konusunda isim yapmış, deney sahibi kimselerdir. Adaylar Konsey tarafından, Avrupa Parlamentosu ile Yönetim Konseyi’nin görüşleri alınarak belirlenir. Üyelerin görev süresi sekiz yıldır. Yenilenmeleri mümkün değildir. Üyelerin görev süresi bitmeden görevden alınmaları, görevi kötüye kullanmaları veya iyi ahlaklı davranmamak gibi kişisel karakter zaafları göstermesi durumunda mümkündür. Yönetim Kurulu’nun sorumlu olduğu üç alan vardır. Birinci alan, para politikasını, Yönetim Konseyi tarafından belirlenen ilkeler ve kararlar uyarınca uygulamak ve bu amaçla ulusal merkez bankalarına gerekli talimatları vermektir. İkinci alan Banka’nın günlük işlerinin yürütmektir. Üçüncü alan ise kendisine Yönetim Konseyi tarafından verilmiş yetkileri kullanmaktır. 2.2.3 Genel Konsey (Guvernörler Konseyi): AMB’nin Başkan ve Başkan Yardımcısı ile Euro sistemine dahil olsun veya olmasın bütün Topluluk üyelerinin Merkez Bankası Başkanlarından oluşur. AB Konseyi Başkanı ve AB Komisyonu temsilcisi Konsey toplantılarına katılabilir.AB üyeleri arasında para politikalarını koordine eder. Karar verme organı değildir. Genel Konsey, AMB’nın Avrupa Para Enstitüsü’nden devraldığı işler ile parasal birliğin bazı üyelerin katılmaması sebebiyle ortaya çıkan ve üçüncü aşamasında yapılması gereken işleri yürütür. Euro Bölgesine katılmayan Danimarka, İngiltere ve İsveç ulusal para politikalarını uygulamaya devam edebilirler ama Euro Bölgesini ilgilendiren para politikaları ile Euro ile aralarındaki döviz kuru konularında görüş alış verişinde bulunma imkanına sahiptirler. Konsey; -Danışmanlık hizmetleri verir. -İstatistiksel bilgi toplar, -AMB’nin üç aylık ve yıllık raporları ile haftalık konsolide finansman raporlarını hazırlar, -Ulusal merkez bankaları tarafından kullanılmakta olan muhasebe ve raporlama sistemlerinin standardizasyonu için gerekli kuralları oluşturur. -Üye devlet merkez bankalarının AMB üyeliği için yatırması gereken sermaye miktarı ile ilgili olan ve Antlaşma’da öngörülmüş olanların dışında kalan diğer gerekli önlemleri alır. -AMB personelinin istihdam şartlarının belirler ve - 1998 Aralık ayında yapılan Viyana Zirvesi’nde Topluluğun EPB ile ilgili konularda dış temsili ile ilgili kararlar alınmıştır. Buna göre AMB Başkanı, G-7 Maliye Bakanları ve Guvernörleri Grup Toplantılarına EPB ile ilgili konularda katılacaktır. AB’nı EPB ile ilgili konularda bakan düzeyindeki toplantılarda ECOFIN Başkanı temsil eder. ECOFIN Başkanının EPB üyeleri dışındaki bir ülkeden olması durumunda EPB 12 Grup Başkanı toplantıya katılır. AMBP Başkanı, G-10 toplantılarına katılmaktadır. The Bank for International Settlements (BIS) ve OECD toplantılarına AMB temsilcileri çağrılmaktadır. AMB’na IMF tarafından gözlemci statüsü verilmiştir. Şubat 1999 tarihinde, AMB Başkanı tarafından gözlemci statüsüyle IMF nezdinde AMB Daimi Temsilcisi atanmıştır.
Banka’nın başlangıç sermayesi 5 milyar Euro’dur. Üye ülke merkez bankaları tarafından ödenen sermaye paylarından oluşur. Banka’nın ortakları, üye ülke merkez bankalarıdır. Her üye ülke merkez bankasının ödeyeceği sermaye payı o ülke nüfusunun Topluluk nüfusuna, GSYİH’na, Topluluk GSMH’na olan oranlarının ortalamasına göre hesaplanır. Bu hesaplama için gerekli veriler nüfus için 1997 yılı, GSYİH için ise 1992-1996 dönemi verileridir. Bu veriler daha sonraki her beş yılda bir ekonomik ve demografik göstergelere göre yenilenir. |
Euro ile sisteme katılmayan üyelerin paraları arasındaki değişim kurunun değiştirilemez biçimde belirlenmesi için gerekli hazırlıkları yapar.