Materiały I Studia z Dziejów Stosunków Polsko- ukraińskich

98 ‘Propahandywna Instrukcija cz. 4.’ (25.VII. 1942), Centralnyj Derżawnyj Archiw Wyszczych Orhaniw Włady i Uprawlinnia Ukrajiny, Kijów (dalej jako CDAWOWU), 3833/2/1, s. 208.

99 ‘Partyzantka’ CDAWOWU, 38/1/245, p. 47.

100 Znajdują się one w CDAWOWU, 3838/1/60. Wzmianki o „Dekalogu” na stronach: 12, 45, 55, 76.

101 ‘Zwit wychownoji pracy w UPA-Kowel 1943r.’, CDAWOWU, 38/1/58, p. 31. Dmytro Myron (1911-1942), od lutego 1939 polityczno-ideologiczny referent w Krajowej Egzekutywie OUN, krajowy „providnyk” OUN na Kijowszczyźnie w latach 1941-1942. Szef III Odcinka (Ukraina) Oddziału ZWZ-AK Aleksander Klotz był naocznym światkiem zbrodni dokonywanych przez Dmytro Myrona i banderowców w służbie niemieckiej. Klotz oceniał działalność Myrona następująco: „Według mnie był najobrzydliwszym typem gestapowskiego posiepaki, który (w hitlerowskiej służbie) zatracił resztki człowieczeństwa. . . ”. Patrz: A. Klotz, Zapiski konspiratora 1939-1945, Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, t. 13. Księgarnia Akademicka Kraków, Kraków 2001, s. 249.

102 ‘Jak stoit pracia po R-nach’ (12.IX.1943), raportuje “Wołos’, CDAWOWU, 3838/1/59, s. 25.

103 ‘Ricznyj zwit’ (koniec 1943), Derżawnyj Archiw Wołynśkoji Obłasti, Łuck, (DAWO), R/1021/1/1, s. 33.

104 ‘Injstrukcija do perewedennia Prysiahy’, CDAWOWU, 3833/1/33, s. 5, 5a.

105 Jurij Łypa (1900-1944), lekarz z zawodu, ur. w Odessie, od 1920 mieszkał w Polsce, teoretyk ukraińskiego imperializmu i rasizmu, propagator oczyszczenia ukraińskiej „rasy”. W 1940 kierował w Warszawie Ukraińskim Instytutem Czarnomorskim. Zginął jako lekarz UPA.

106 ‘Instrukciji w sprawi wyszkołu praci nad soboju’ (grudzień 1945), CDAWOWU, 3833/1/37, 3,4a.

107 ‘Instrukcija Krajowoho Keriwnyctwa OUN Nadrajonnym Prowidnykam’, Centralnyj Derżawnyj Archiw Hromadśkych Objednań Ukrajiny, Kijów, (CDAHO), 1/23/1716, s. 7-17.

108 Wiktor Poliszczuk, Hora porodyła myszu. Banderiwsku, Toronto, 2006, s. 65.

109 Zdanie podkreślone italikiem, gdyż jest zawiłe i nie do końca jasne.

110 ‘Jak rozumity Dekałoh? (Korotki poiasnennia)’, CDAWOWU, 3833/1/37, s. 30, 30a, 31, 31a.

111 Brak tutaj słów „ani śmierć”. Słowa te występują jednak poniżej w dokumencie przy objaśnieniu tego przykazania. Jest to więc tylko przeoczenie.

112 Tak w tekście.

113 Tak w tekście.

114 ‘Poiasnennia Dekałohu’ , CDAWOWU, 3833/1/37, s. 32, 32a, 33.

1 Z. Łempicki, Oblicze duchowe XIX wieku, Warszawa 1933, s.4.

2 A. Trzaska-Chrząszczewski, Przypływy i odpływy demokracji, Warszawa 1939, s. 83,87.

3 H.R. Trevor-Roper, Zjawisko faszyzmu (w:) Faszyzmy europejskie (1922-1945) w oczach współczesnych i historyków, wybrał J.W. Borejsza, Warszawa 1979, s. 418.

4 W. Poliszczuk, Integralny nacjonalizm ukraiński jako odmiana faszyzmu, t 1, Toronto 1998, s. 118 – 124; Tenże, Ideologia nacjonalizmu ukraińskiego, Toronto-Warszawa 1996, s. 31.

5 Książka ta została przetłumaczona na język polski przez W. Poliszczuka i ukaże się drukiem w roku 2007.

6 Np. L. Halban, Problem kultury niemieckiej, „Znak” 1946, nr 1, s.40.

7 A. Wielomski, Hiszpania Franco. Źródła i istota doktryny politycznej, Biała Podlaska 2006, s. 339 – 360.Autor ten twierdzi, że „hiszpańska refleksja konserwatywna (zalicza do nie i frankizm B.G.) (...) jest tylko i wyłącznie rozwinięciem zasad katolickich na sferę polityczną i społeczną”. W takiej sytuacji po II Soborze Watykańskim gdy Kościół wycofał się z idei państwa katolickiego to i porzucił sympatie dla partii prawicy, a katolicy odwrócili się od frankizmu.

8 Por. W. Nowosad, W walce o Katolickie Państwo Polskiego Narodu, Lwów 1938; Ks. M. Poradowski, Katolickie Państwo Narodu Polskiego, Wrocław 1997.

9 D. Doncow, Nacjonalizm, Lwów 1926, cz. 1, Ukraińskie prowansalstwo.

10 Op. cit., rozdz. V. (Prowansalstwo i polityczna symbioza, suwerenność jako „zabobon”, podporządkowanie narodowego imperatywu). passim.

11 Op. cit., rozdz. VIII. Degeneracja prowansalstwa, passim.

12 H. Rauschning, Rewolucja nihilizmu, rozdz. Nauka o przemocy, s. 46 – 49.

13 Op. cit., rozdz. Od Reichswery do państwa militarnego, s. 169 – 182; W. Kozub-Ciembroniewicz, Doktryna włoskiego faszyzmu i antyfaszyzmu w latach 1922 – 1939, Kraków 1992, rozdz. Duch antypacyfistyczny, s. 83 –84 i rozdz. Mocarstwo, s. 84 – 85.

14 K. Grunberg, SS – czarna gwardia Hitlera, Warszawa 1975, rozdz. Światopogląd i zasady edukacji SS, s. 82 – 116.

15 R. Dmowski, Pisma, t X, Częstochowa 1939, s. 269 – 270.

16 M. Prelot, Państwo faszystowskie, Warszawa 1939, rozdz. Państwo totalne, s. 122 – 147;B.Mussolini, Doktryna faszyzmu, Warszawa 1925, s. 12, 32;G. Gentile, Źródła i doktryna faszyzmu, Warszawa 1933, s. 45.

17 S. Grzelecki,” Fuhrerprinzip”(próba ujęcia filozoficznego),” Myśl Narodowa” 1936, nr 31; 1936, nr 32; H. Rauschning, op. cit., rozdz. Wódz i drużyna, s.49-50 i Charyzmat wodza, s.56 – 58.

18 Cz. Madajczyk, Kultura europejska a faszyzm. Szkice, Wrocław 1979, s. 26, 40; L. Halban, Religia w III Rzeszy, Lwów 1936, s. 19.

19 Tenże, Religia starogermańska i jej aktualne znaczenie w Niemczech, Lublin 1949, passim; Tenże, Mistyczne podstawy narodowego socjalizmu, Lublin 1946, passim.

20 M. Prelot, op. cit.,s146.

21 Op. cit., s. 145-146.

22 „Reichspost” z 11 IV 1935 r.

23 Włodarski, Konkordaty..................

24 Proces ten podsumowuje i piętnuje encyklika „Mit brennender Sorge”.

25 M. Prelot, op. cit. Gospodarka autorytatywna, S. 275-278; w. Kozub-Ciembroniewicz, op. cit. 45-52.

26 M. Musielak, Nazizm w interpretacjach polskiej myśli politycznej okresu międzywojennego, Poznań 1997, s. 118-126;143-153.

27 H. R. Trevor-Roper, op.cit., s. 418.

28 W. Poliszczuk, Integralny nacjonalizm...,t 1, s. 51.

29 G. Chomyszyn, Problem ukraiński, Warszawa 1933, spis treści.

30 Op. cit., s. 3.

31 Op.cit., s.58 – 90.

32 F.W. Haack, Neopoganizm w Niemczech. Powrót Wotana. Religia krwi, ziemi i rasy, Kraków 1999, s. 41.

33 Z. Kossak-Szczucka, Pożoga, Łódź 1990, passim.

34 D. Doncow, op. cit., s. 37.

35 Op. cit., s.79.

36 Op. cit., s. 13.

37 W. Poliszczuk, Integralny nacjonalizm..., t. 1, s. 30.

38 D. Doncow, Op. cit., s. 249.

39 B. Mussolini, Op. cit., s. 9.

40 A. Hitler, Mein Kampf, s 317 – 319.

41 W. Poliszczuk, Integralny nacjonalizm..., s. 31.

42 D. Doncow, Op.cit., s. 135.

43 Loc. cit.

44 Op. cit., s. 157 – 158.

45 J. Łobodowski, Dmytro Doncow –życie i działalność, „Zeszyty Historyczne”,1981, z. 55, s. 156.

46 W. Poliszczuk, Integralny nacjonalizm..., t. 1, s. 198. (mapa roszczeń terytorialnych wysuwanych przez nacjonalistów ukraińskich).

47 Liczba wymordowanych przez OUN-UPA Polaków jest obecnie szacowana na 120000 do 200000 osób.

48 K. Łada, Treść i znaczenie „Dekalogu” nacjonalistycznego OUN, (w:) Nacjonalizm czy nacjonalizmy? Funkcja wartości chrześcijańskich, świeckich i neopogańskich w kształtowaniu idei nacjonalistycznych, Kraków 2006, s...

49 W. Poliszczuk, Integralny nacjonalizm..., s. 38 – 43.

50 Op. cit., s. 43.

51 A. Hitler, Mein Kampf, Dyneburg 1998, s.126, 127.

52 Cz. Partacz, K. Łada, Polska wobec ukraińskich dążeń niepodległościowych w czasie II wojny światowej, CEE, Toruń 2005, s. 279 i n.

53 Z. Knysz, Pered pochodom na Schid, Toronto 1959, s. 98-100.

54 Cz. Partacz, K. Łada, op. cit., s. 282.

55 Tamże.

56 Cz. Partacz, K. Łada, op. cit., s. 284.

57 Polscy nie byli okupantami tych ziem, które weszły we władanie Polski na mocy traktatów międzynarodowych. Tezę o polskich „okupantach” szerzyli już w latach międzywojennych nacjonaliści ukraińscy, a teraz przejęli historycy z Ukrainy, sądząc że to prawda.

58 M. Malikowski, Strategie i taktyki stosowane w kontaktach polsko-ukraińskich w okresie uj­mowania historii wzajemnych stosunków, [w:] Polacy i Ukraińcy dawniej i dziś, pod red. B. Grotta, Wyd. UJ, Kraków 2002. ; tenże, Współczesne stosunki polsko ukraińskie: trudne problemy, trudne pytania, trudne rocznice, (w:) B. Grott (red.), Stosunki polsko – ukraińskie w latach 1939-2004, Warszawa 2004. Jest też wiele publikacji, które celowo wprowadzają czytelnika w błąd, prezentując fałszywą i jednostronną wersję historii czy też wielokrotnie cięte i pre­parowane dokumenty OUN-UPA. P. Smoleński, Pochówek dla rezuna, Wołowiec 2001; R. Drozd, Ukraińska Powstańcza Armia, Warszawa 1998.

59 Patrz: Wstęp do książki pt.: Wołyń i Małopolska Wschodnia 1943-1944, pod red. Cz. Partacza, B. Polaka i W. Handtke, Koszalin – Leszno 2004, s. 5.

60 H. Chomyszyn, Problem ukraiński, Warszawa 1933, s. 22.

61 Kresy …, słowo to ciągle budzi niezwykłe i silne wzruszenia. Wiążą się z nim wspomnienia osobiste, niesie ze sobą pamięć o wielkich, tragicznych nieraz zdarzeniach. J. Kolbuszowski, Kresy, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2004.

62 Szerzej na temat: A. Wilson, Ukraińcy, Wyd. II, Warszawa 2002.

63 Cz. Partacz, K. Łada, op. cit. , s. 20, 23, 28, 31, 34-35, 225, 227, 235, 257; Ecykłopedija ukrainoznawstwa, pod red. W. Kubijowycza, reprint. Lwiw 2000, s. 2846-2947; http://www.huri.harward.edu/lib/archives/

solovij.html

64 Artykuł ten jest zdeponowany w Instytucie i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie, Kolekcja Ministerstwa Informacji i Dokumentacji, sygn. A.10.3/12.

65 Katarzyna II w 1775 r. zlikwidowała dekretem Sicz Zaporoską. Wielu Kozaków zesłano na Sybir i Wyspy Sołowieckie. Inni zostali wykorzystani do zasiedlania zdobytych przez Rosję ziem. W. A. Serczyk, Historia Ukrainy, Wrocław 2001, s. 157. Wcześniej, w 1703 r., Car Piotr I zmusił podstępnie tysiące Kozaków do pracy przy budowie nowej stolicy Rosji – Petersburga. K. Grünberg, B. Sprengel, Trudne sąsiedztwo. Stosunki polsko – ukraińskie w X – XX wieku, KiW, Warszawa 2005, s. 95.

66 Rada Główna Opiekuńcza. 1939-1945, Warszawa 1958, a ponadto Opieka i samopomoc społeczna w Warszawie 1939-1945. Stołeczny Komitet Samopomocy Społecznej i warszawskie agendy Rady Głównej Opiekuńczej, Warszawa 1977.

67 Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t.1-2,Warszawa 1970.

68 Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce, Poznań 1979.

69 Kraków w latach 1939-1945, Kraków 2003.

70 Pamiętniki 1939-1945, Kraków 2001.

71 Wspomnienia wojenne. 22 IX 1939- 5 IV 1945, Kraków 2003.

72 Pod znakiem lwa i kruka, Warszawa 1965, 1990 (wyd.2-gie).

73 W kręgu opiekuńczego czepka, Kraków 1999.

74 „Kumityt”. Polski Komitet Opiekuńczy Lwów– Miasto w latach 1941-1944, Toruń 2000.

75 Śladami ludobójstwa na Wołyniu. Okrutna przestroga. cz. II, Lublin 1998.

76 Napływ zza Buga do dystryktu lubelskiego w latach 1943-1944 (ustalenia liczbowe), „Zeszyty Majdanka” 1991, z.13, s.29-47.

77 M.in. w pracy pt. Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich kresów 1942-1947, t. 1-2, Kraków 2001, a także w dwóch tomach zbiorów dokumentów wydanych wraz z A. Rolińskim w serii „Dokumenty do dziejów stosunków polsko-ukraińskich 1939-1945, pt: Antypolska akcja nacjonalistów ukraińskich w Małopolsce Wschodniej w świetle dokumentów Rady Głównej Opiekuńczej 1943-1944, Kraków 2003 (tom 1), i Kwestia ukraińska i eksterminacja ludności polskiej w Małopolsce Wschodniej w świetle dokumentów Polskiego Państwa Podziemnego, Kraków 2004 (tom 2). W przygotowaniu są następne tomy. Duża ilość materiałów pochodzących z polskich archiwów dzięki zmikrofilmowaniu ich przez autorów jest już dziś dostępna dla badaczy w dziale audiowizualnym Biblioteki Jagiellońskiej. Podejmują oni też starania o uzyskanie zgody na ujawnienie źródeł z archiwów prywatnych.

78 Wymienione w poprzednim przypisie zbiory dokumentów oraz opracowane i wydane przez A. Rolińskiego wraz z J. Brzeskim Archiwum Adama Bienia. Akta narodowościowe 1942-1944, Kraków 2001.

79 Wiele informacji na temat funkcjonowania RGO znaleźć można w dokumentach RGO i PolKO zdeponowanych w Archiwum Państwowym w Krakowie. Warto zapoznać się tam ze Wstępem (do inwentarza zespołu Akt Polskiego Komitetu Opiekuńczego Kraków- Miasto (1939- 1945)) autorstwa Z. Homeckiej, APKr 70.

80 W sierpniu 1941 roku.

81 Doktor, Niemiec pochodzący ze Lwowa, oficer UHA, w jesieni 1939 mianowany szefem Departamentu d/s Ukraińskich przy urzędzie generalnego gubernatora H. Franka, następnie pracownik Urzędu Gubernatora dystryktu galicyjskiego (szef Wydziału Spraw Wewnętrznych, Ludności i Opieki), w 1943 mianowany prezesem Ukraińskiego Zarządu Wojskowego, dowódca SS -Galizien.

82 PolKO czyli Polskie Komitety Opiekuńcze podlegały RGO i zajmowały się bezpośrednio pomocą ludności.

83 W tekście tym ze względu na bazę źródłową (materiały RGO) musimy ograniczyć się do zarejestrowanych przez RGO uciekinierów i podawane przez tę organizację szacunki. Tymczasem po przejściu frontu sowieckiego, w trzech województwach południowo-wschodnich (tarnopolskim, stanisławowskim i lwowskim) fala mordów ukraińskich wzmogła się na nowo, przy czym dotknęła już niemal zupełnie bezbronnych polskich kobiet, dzieci i starców, bo Rosjanie zdolnych do noszenia broni mężczyzn zabrali do wojska. Ich dramat polegał na tym, że kiedy bili się o Berlin, ich rodziny traciły życie z rąk band UPA. Mordy trwały na tym terenie jeszcze do roku 1946, a miejscami nawet dłużej. Oczywiście o tym etapie zbrodni ludobójstwa, nie ma w dokumentach RGO żadnego śladu – już nie istniała. Trzeba to jednak brać pod uwagę przy liczeniu polskich ofiar ludobójstwa, bo RGO i jego pracownicy pozostawili wiele szacunków na ten temat, które owych późniejszych ofiar nie uwzględniali.

84 Głównym kierunkiem były miasta Lwów i Stanisławów.

85 Czyli dawnych województw lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego

86 Tak postąpiono na skalę masową z uciekinierami z Wołynia, stało się to więc ostrzeżeniem dla ofiar mordów w Małopolsce. Znalezienie miejsc dla rodzin ofiar na polskiej prowincji było więc zadaniem nie lada.

87 Autorka przeglądając teczki RGO w AAN w Warszawie i Archiwum Miasta Krakowa była zaskoczona jak wiele osób pracujących w tej organizacji Niemcy aresztowali i prześladowali. Wiele trafiło do obozów koncentracyjnych, nawet do Oświęcimia. Muszę w tym miejscu podkreślić, że jako badacz czasów okupacji wiem, że do obozu tego przez cały czas okupacji hitlerowskiej trafiał kwiat naszych- najczęściej młodych- patriotów z polskiego podziemia (szczególnie z organizacji narodowych) i o tym nie wolno zapominać.

88 Nasze Kopyczyńce Jerzy Julian Szewczyński, Malbork 1995, s. 85.

89 Klasycznym przykładem może być aresztowanie przez NKWD w czerwcu 1945 roku Antoniego Ostrowskiego, dyrektora gimnazjum w Kopyczyńcach, znanego i cenionego pedagoga, kierownika PolKO w tej miejscowości, który miał ogromne zasługi przy sprawowaniu opieki nad uciekinierami z okolicznych wiosek napadanymi przez bandy UPA (por. praca Nasze Kopyczyńce ...s.5).

90 Na stronach VI-VIII.

91 Zawiera sprawozdania, raporty, relacje, notatki, protokoły, wykazy dotyczące zbrodni ukraińskich, które trafiały w ręce pracowników RGO.

92 Z województwa lwowskiego, stanisławowskiego, tarnopolskiego i wołyńskiego.

93 Odnaleźć tam można indeksy miejscowości i nazwiska pomordowanych.

94 Można tam odnaleźć wykazy rodzin uciekinierów z Wołynia przebywających w Brzeżanach i Mościskach, wykazy uchodźców z Wołynia, którzy przebywali na terenie delegatury w Mościskach.

95 Są to materiały fragmentaryczne dotyczące roku 1942.

96 Wołyń- Galicja wschodnia 1943-1944. Przewodnik po polskich i ukraińskich źródłach archiwalnych t. 1, Warszawa- Kijów 2003.

97 Zespół 15 zawiera korespondencję RGO Doradcy na okręg radomski do PolKO oddział w Częstochowie w sprawie podjęcia opieki nad uchodźcami ze wschodu z lutego i marca 1944 .

98 Zespół 553 (PolKO Kr 98, 282-287) zawiera kartoteki przesiedlonych i uciekinierów z miast kresowych, poszukiwania domów zastępczych dla sierot, (PolKO Kr 97, 99, 102) informacje o dzieciach przybyłych ze wschodu.

99 Zespół 555 zawiera spisy uciekinierów i przesiedleńców znajdujących się pod opieką Delegatur (PolKO KrP 52)

100 Zespół 554 zawiera protokoły posiedzeń delegatur, korespondencję z władzami niemieckimi oraz polskimi organizacjami charytatywnymi, relacje, lustracje, listy uchodźców (DOKr 3, 5, 7, 11, 16, 17, 18, 28, 33, 34). Dobrym uzupełnieniem tego zespołu są dokumenty: Polski Czerwony Krzyż, Oddział w Krakowie, zespół 1241, zawierający informacje o dzieciach z terenów wschodnich (PCK43,48,48A,48B,49A,49B,49C). Autorka dokonała szczegółowej kwerendy wszystkich materiałów RGO i PolKO w zespołach Archiwum Państwowego w Krakowie (przypis 25, 26, 27).

101 Zespół 498 zawiera korespondencję tego urzędu z rządem GG w Krakowie, starostami powiatowymi i przedstawicielami RGO- Polskiego Komitetu Opiekuńczego, dotyczącą uciekinierów z Wołynia, udzielania im pomocy, obozów przejściowych, transportów uchodźców, wyjątkowego okrucieństwa morderców). Warto zapoznać się z artykułem Leona Popka: Uchodźcy z Wołynia w latach 1943-1944 w świetle dokumentów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie, ”Rocznik Historyczno-Archiwalny”, t. 10, Przemyśl 1995, s.175- 185.

102 Zespół 617, sprawozdania z pomocy dla uchodźców, opisy mordów, korespondencja na ten temat z RGO w Krakowie. Uzupełnieniem mogą być materiały Kuratorium Okręgu Szkolnego Lubelskiego zesp. 707, gdzie odnaleźć można listy sierot i półsierot, których rodzice zostali zamordowani przez Ukraińców; Wojewódzkiego Komitetu Opieki Społecznej w Lublinie zesp. 774, gdzie są listy imienne uchodźców z Wołynia i Małopolski Wschodniej, oraz bardzo ciekawy zbiór Związku Walki Zbrojnej- Armia Krajowa Okręg Lublin, zesp. 1072 z licznymi opisami zbrodni.

103 Zespół 86 zawiera protokoły posiedzeń PolKO w Piotrkowie, informacje dotyczące przybycia uchodźców z Wołynia.

104 Zespół 707 zawiera protokoły posiedzeń Delegatury i informacje o przybyciu uchodźców.

105 Zespół 409 zawiera sprawozdania PolKO w Jarosławiu o pomocy wołyniakom, ewidencje uchodźców. Uzupełnieniem tego zbioru mogą być dokumenty: Akta Gminy Jarosław-wieś, zesp.174 (zawierający informacje o uchodźcach z Wołynia i Małopolski Wschodniej); Państwowego Urzędu Repatriacyjnego Powiatowy Oddział w Nisku– zesp. 14 (zawierający prośby uciekinierów o pomoc); Polskiego Czerwonego Krzyża Oddział w Jarosławiu- zesp. 854 (zawierający nazwiska uciekinierów z Wołynia i Małopolski Wschodniej).

106 W zespole 1271 znajdują się protokoły posiedzeń PolKO i zarządzenia RGO i Delegata RGO w sprawie uciekinierów i możliwości tworzenia samoobron. Materiały dotyczące uchodźców i udzielania im pomocy przez PolKO i ludność miejscową znaleźć można też w materiałach Starostwa Powiatowego w Brzozowie (zesp. 793), Starostwa Powiatowego w Nisku (zesp.1420) i Starostwa Powiatowego w Sanoku (zespół 554).

107 W zespole 37 (Radom-Miasto) w teczkach o sygn. 2, 4, 16, 17, 23, 45, 46 znajdują się dane dotyczące uchodźców z Wołynia oraz Małopolski Wschodniej przybywających do Radomia, oraz funkcjonowania Działu Opieki nad nimi, informacje o utworzeniu zbiorczego obozu w Skarżysku Kamiennej. Podobne dane zawiera zespół 370, Radom –Powiat. W Państwowym Archiwum w Radomiu znajdują się też inne materiały dotyczące losów polskiej ludności Kresów z czasów ostatniej wojny a to: zbiór materiałów różnej proweniencji od XIII do XX wieku zespół 698, teczka sygn. 22 (dar Anny Grond), który zawiera wykaz ofiar antypolskich akcji realizowanych w okolicach Stryja wraz z okolicznościami śmierci, sporządzony przez urzędnika Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Stryju.