Ana səhifə

這本文法書是為我仰光學院的學生們寫的,為了促進他們對巴利語的研習,更容易深入研究。據我所知,並沒有任何巴利語的文法書,適合沒有梵語基礎的學生的需求。Muller、Frankfurter 、Minayef的文法書, 它們是為稍有涉獵過梵語的人寫的,把他們的書讓沒有梵語基礎的學生讀,只是徒增困惑,完全沒有效益。再者,這些文法書並不十分完整,只是名詞和動詞的詞形變化組成。Mr


Yüklə 2.48 Mb.
səhifə15/22
tarix26.06.2016
ölçüsü2.48 Mb.
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   22

接尾詞 ANĪY A

469.接尾詞 –anīya被加在字根或語基後:



字根

未來被動分詞 (FPP)

karanīya的n,受字根r的影響,舌化成n(83)。

√pac(煮)

pacanīya (適合煮)

√puj (禮拜、尊崇)

pujanīya (值得尊崇)

√kar (做)

karanīya (應被做)

√bhu (是)

bhavanīya (應被做)

√bhu語基bhava

■ 連續體 (Gerund) : 表達「主要子句動詞」發生前,具有時間先後順序的動作。

470.連續體(亦稱絕對體Absolutive)的構成是加接尾詞: -tva, -tvana, -tuna, -ya, -tya 它帶有分詞性質,但其語尾是不變化的。

註:

(a) 接尾詞中-tva 是最常見的; -tvana, -tuna,有時也用-tunaj來替代tva,這些在詩偈用的比長行多。



(b) –ya 的使用限制不像-tvana, -tuna那麼多。

(c) –tya規則地變化為-cca (74, iv),它只是-ya的另一語形,字首t-被插入於字根字尾母音與連續體接尾詞–ya之間。如: pa+√i(分離) +ya  pa+i+t+yapetya pecca 已分離、死後( 110)。

巴利的-ya可接在單一字根或加了接頭詞的複合字根後;但梵語-ya接在複合字根後是較常見的,它並不接在單一字根後。
接尾詞Tva, Tvana, Tuna

471.接尾詞Tva可以: (i) 以連接母音-i來連接字根。(ii) 接尾詞tva,字首的t在有些字例中與字根字尾的子音同化。(iii) 字根的母音要重音化。(iv) 有時字根字尾的子音在tva, tvana, tuna前會省略。(v) 字根字尾的長母音在加接尾詞前要短化。(vi) 接尾詞可加在字根、特殊語基後。範例:




字根

連續體

字根

連續體

√pac (煮)

pacitva (煮過後; i)

√tha (立、維持)

thitva (i),thatva

√khad (吃)

khaditva (i)

√bhī (怕)

bhitva (v)

√labh (得)

laddha (ii) (63註)

labhitva (i)



√da (給)

datva (v) , daditva, daditvana

√nī (帶領)

netva (iii)

√bhuj (吃)

bhutva (iv)

√chid (斷)

chetva (iii, iv)

√ap-pa=pap(得)

patva (iv; v)

√kar (做)

katva (iv) katuna,kattuna

√ji (勝)

jitva ,jetva (iii).

√kam (開展)

nikkamitva, nikkamituna

√su (聽)

sutva,sotunaj,sunitva,sunitvana


- 接尾詞Ya, Tya

472 (i) –ya 大多是跟接頭詞複合的字根連用。

(ii) 少數字例-ya被與單一字根連用。

(iii) –tya 規則地變化成-cca。

(iv) –ya直接加在字根字尾-a後。

(v) –ya可被加在特殊語基後。

(vi) –ya被字根字尾子音同化。

(vii) 可用連接母音-i-來連結ya和字根或語基。範例:




字根

連續體

字根

連續體

√sic(灑水)

nisibciya (灑水後; i, vii)

√vis (進入)

pavissa (vi, i)

√ja (知)

vijaniya (審思後; i, v, vii)

√sad (坐)

nisajja (vi, 71, 74)

√ikkh(見)

samekkhiya (反省後; i, vii)

√sad (坐)

nisīdiya (i, vii, v). (459註)

√cint(思)

cintiya (思考後; ii, vii)

√kam (踩踏)

akkamma (vi, 71, 33, 35)

√bhuj(吃)

bhubjiya (吃過後; v, ii, vii)

√i (去)

pecca =pa+i+tya (已離去; 21, i; 74, iv)

√da (給)

adaya (給過後; i, iv)

√i (去)

abbisamecca=abhi+sam+a + i+ tya(理解後;21, i)

√ha (棄)

vihaya(放棄後; i, iv)

√han (擊)

ahacca=a+han+tya,敲擊.字尾n在t-前省略

√ba (知)

abhibbaaya (熟悉; i, iv)

√han (擊)

upahacca=upa+han+tya(痛苦、傷害;見前註)

√gah(取)

gayha (ii, iii)

√han (擊)

uhacca=u+han+tya (破壞後;見前註)

√gam(去)

gamma (vi, 71; ii)

√har (帶走)

ahacca達到 =a+har+tya(181)







√i (去)

paticca因,由於=pati+i+tya.

√har和√han各有連續體語形為“ahacca”,它們並不同,不可混淆。

註:

a) 有時連續體以-ya構成,但ya省略了,只留字根,如: abhibba知後= abhibbaya; patisavkha衡量後= patisavkhaya; -anupada不執著=anupadaya (an+upa+a+√da+ya)



  1. 有些字根好像用兩個連續體接尾詞,由ya和tva合成,並以連結母音-i接合,如: aruyhitva (√ruh)上昇後; ogayhitva (√gah=gah) =ogayha=ogahitva (潛下、下沈後)。

  2. 有些是不規則語形:

√dis (見)

disva= datthu (見過)

√vid (知)

anuvicca√字尾的d在tya前省略(知道後)

√ap

pappuyya(得到) papayitva

√nī

vineyya (移掉)

√ni

niccheyya (確定)

(後三例重複y。)

atisitva接近、勝出, 字根√sar =梵語√sr(flow,盈滿、漲)
(d) 同一字根可有不同的語形,如: √da有連續體 datva, daditva, daditvana, daya; √kar有連續體: kariya, karitva, katva, katvana, katuna, kattuna; √gah有連續體: gayha, ganhiya, ganhitva。
不定體 (Infinitive)

473.不定體的構成通常是加接尾詞tuj。(用法: 表句中主要動詞的目的。)

474.也有用接尾詞tave, tuye和taye,但是都很少見。

475.-tuj, 跟被動完成分詞(450)的接尾詞一樣: (i) 加連接母音–i–來接連字根或字基。(ii) 若字根字尾為a,可直接加tuj。(iii) 若字根字尾為 i, ī, 要將其改成e; 若字根字尾為u, u, 要將其改成o。(iv) 若字根字尾為子音, tuj就要依規則作t的同化處理。(v) tuj 亦可加到特殊語基後。範例:




字根

不定體 (Inf.)

字根

不定體 (Inf.)

√pac (煮)

pacituj (為了煮; i)

√ap(得)+pa,

pattuj (iv, 64, i)

√khad (吃)

khadituj (為了吃; i)

√gam (去)

gantuj(iv; 67)

√thar (分佈)

tharituj (為了分散開; i)

√i (去)

etuj (iii)

√da (給)

datuj (ii)

√su (聽)

sunituj (v)

√tha (立)

thatuj (ii)

√budh (知)

bodhituj (i, iii)

√ya (走)

yatuj (ii)

√budh (知)

bujjhituj (i, v)

√ji (勝)

jetuj (iii)

√sī (躺)

setuj (iii)

√nī (帶領)

netuj (iii)

√sī (躺)

sayituj (v)

√su (聽)

sotuj (iii)

√ja (知)

janituj (v)

√labh (得)

laddhuj (iv,63註)

√chid (斷)

chindituj (v)

√bhuj (吃)

bhottuj (iii, iv, 59a)

√chid (斷)

chettuj (iii, iv; 62, vi)


接尾詞Tave, Tuye, Taye

476. 這些接尾詞是吠陀語,少用在巴利;不過,比起其它兩個, tave算是較常見。



√nī (帶領), nitave (為了帶領)

√ha (棄、捨離), vippahatave= vi+pa+ha+tave (為了捨棄)

√nam (彎), unnametave=ud+nam+e+tave (為了升起、升高)

√dha (持), nidhetave =ni+語基 dhe (391)+tave (為了藏、埋)

√mar (死), marituye (為了死), 以母音i連接。

√gan (算), ganetuye(為了算計)。tuye加到語基gane後。

√dis (見), dakkhitaye(為了見) (cf: 404)

477. 常會見到,同一字根有數個語形。

註:

(a) 不定體可用於主動及被動。



(b) 名詞的為格字尾aya,經常以著不定體意味被使用。

(c) 不定體表目的, 可以譯為”為了...for the purpose of, in order to...”。


(B) 衍生型(次級)動詞變化 (Derivative or Secondary Conjugation)

478. 衍生型動詞(vs原型動詞, 369)包括: (1) 被動式(The Passive); (2) 使役動詞 (The Causative); (3)名動詞 (The Denominative); (4)意欲動詞(The Desiderative); (5) 強意動詞 (The Intensive)。

479. 稱為衍生動詞, 是因為其含五種由單一字根衍生出來的動詞,這五種動詞各有其明確意義,用來修飾字根。

480. 除了使役動詞外,並不是衍生動詞都有所有的時態、語態。


被動語態 (The Passive):

481. 動詞被動式的構成: 字 根 + 接尾詞-ya

482. 接尾詞-ya加到字根後,形成被動語基,再加上 主動或中間型的人稱字尾。
483. 接尾詞Ya 以三種方式來加到字根後: (i) 字根以母音結尾直接加-ya。(ii) 字根若以兩相連子音結尾,以-i-連接,不過要長化成-ī-。若字根結尾為通常不重複的單子音(s, h, r),以-i-連接-ya,。(iii)字根若以子音結尾,可以直接加-ya,不過-y要跟字尾子音作同化處理(70)。(iv) 接尾詞-ya也可以被加到特殊語基後,要用長母音-ī-來做連接。
範例 (i) 字根以母音結尾,直接加-ya:

註:a) 字根以母音結尾,直接加-ya的話,母音會有轉變,特別是a, i和u。

b) 在–ya前字根的母音a要轉為ī;若母音為i, u,則需長化成ī, u。


字根

被動語基

字根

被動語基

√da (給)

dīya (被給)

√pa (喝)

pīya (被喝)

√dha (拿)

dhīya (被拿)

√ji (勝)

jīya (被征服)

√ci (堆集)

cīya (被堆集)

√ku (唱)

kuya (被唱)

√su (聽)

suya (被聽)






c) 字根為長母音ī /u,則無影響:



√bhu (成為)

bhuya (成為了)

√lu (收獲)

luya (被收成)

√nī (帶領)

nīya (被領導)










  1. 有些字例, -ya前長母音被短化了,這樣的話y要重複。

√nī (帶領)

√nīya 或 niyya

√su (聽)

√suya或suyya

√da (給)

√dīya或diyya






484. 由以上被動語基, 再加上主動或中間型的人稱字尾, 譬如: 由√ji(勝),得出語基jīya (或jiyya)。






主動語態

中間型

單數

複數

單數

複數

1

jīyami (我被征服)

jīyama(我們被征服)

jīye (我被征服)

jīyamhe

2

jīyasi(你被征服)

jīyatha

jīyase

jīyavhe

3

jīyati(他/她被征服)

jīyanti

jīyate

jīyante

被動可能、願望式: (1) jīyeyyaj, jīyeyyami; (2) jīyetho, jīyeyyasi (3) jīyetha, jīyeyya

被動命令式: (1) jīye, jīyami; (2) jīyassu, jīyahi; (3) jīyataj, jīyatu。


範例 (ii) 字根以兩相連子音結尾, 加連接母音-ī-:

字根

被動語基

字根

被動語基

√pucch (問)

pucchīya (被問)

√has (笑)

hasīya (被笑)

√vas (生活)

vasīya (被以為生計)

√kar (做)

karīya (被做)

√sar (記得)

sarīya (被記得)

√mah (尊敬)

mahīya (被尊崇)

範例 (iii) 字根若以子音結尾,直接加-ya,但-y要跟字尾子音作同化處理:



√labh (得)

labbha (被得;見70, 71)

√pac (煮)

pacca(被煮;見70, 71)

√bhan (說)

bhabba(被說;見70, 71)

√khad (吃)

khajja(被吃;見70, 71, 34)

√han (殺)

habba(被殺;見70, 71)

√bandh(繫縛)

bajjha(被綁;見70, 71, 74)

範例 (iv) 接尾詞-ya前用長母音-ī-連接特殊語基:



√gam (去)

gacchīya (去)

√budh (知)

bujjhīya (被知)

√is (想要)

icchīya (被希冀)






485. 長母音ī在被動式接尾詞ya前,有時會見到短化,如: mahīyati或mahiyati。


486. 被動式若字根以子音結尾,其前為長母音a,經常以-ī-連接ya。如: √yac乞求: yacīyati 被墾求; √aj(駕駛)+接頭詞pa paj (駕駛) pajīyati (被駕馭)
487. 接尾詞–ya可直接被加到某些子音結尾的字根後,不需做同化處理,也不用連接母音ī,如:√lup刪去, 省略 lupya+ti lupyati(被刪略); √gam去 gamya+ti gamyati (去了)。

註:

(a) 先前已述,當ī在ya前要短化,要重複ya的y來彌補(483, d)。



(b) 完成式、過去式、未來式和條件句,此四時式稱一般時態(General Tenses; 367), 其中間型常用被動。
488. 同一字根被動式可能呈現數個語形:

字根

被動式

√kar (做, 給)

karīyati, kariyyati, kayirati (位移), kayyati (r被y同化, cf: 80)

√gam (去,給)

gamīyati, gacchīyati, gamyati

√gah (拿,給)

gayhati (hy位移), gheppati語形相當不規則

√ha (棄)

hayati, hiyati

489. 不規則語形的被動動詞:



字根

被動語基

被動動詞

√vah (運)

vuyh

vuyhami, vuyhasi, vuyhati, vuyhe, vuyhase, vuyhate (被運走)

√vas (居住)

vuss

vussami, vussasi, vussati

√yaj (犧牲)

ijj

ijjami, ijjasi, ijjati

√vac (說)

ucc

uccami, uccasi, uccati

√vac (說)

vucc

vuccami, vuccasi, vuccati

490.字根字尾的s,通常不容許重複的;不過有時也有例外:



字根

被動式

字根

被動式

√dis (見、成為)

dissati (被見)

√nas (毀滅)

nassati (被毀滅)



使役動詞 (Caustive Verbs or Causal Verbs)

491. 使役動詞的構成: 字根 + 接尾詞 + 人稱字尾 ti...

接尾詞有: (i) aya, 其常縮略為e。(ii) apaya, 同樣地其常縮略為ape。
492. i) 字根字尾為單一子音,加接尾詞前,子音前的母音經常要重音化或者強化。

(ii)若字根字尾為兩相連子音,其前的母音則不需改變。

(iii)有些字例,字尾為單一個子音,其前為母音a,但a並不重音化。

(iv)字根字尾為i, ī 或u, u ,以特殊語基來構成使役動詞。

(v)其他動詞也可以用特殊語基來構成使役動詞。

(vi)有些字根字尾為-a,接尾詞取ape, apaya。範例:




字根

使役語基

√pac (煮)

pace, pacaya, pacape, pacapaya (令煮; 見i)

√kar (做)

kare, karaya, karape, karapaya (令做; 見i)

√gah (拿)

gahe, gahaya, gahape, gahapaya (使拿; 見i)

√mar (殺)

mare, maraya, marape, marapaya (令殺; 見i)

√sam (平息)

same, samaya, samape, samapaya (使平息; 見iii)

√gam (去)

game, gamaya (令去; 見iii)也見有語形game

√chid (斷)

chede, chedaya, chedape, chedapaya (令斷; 見i)

√bhuj (吃)

bhoje, bhojaya, bhojape, bhojapaya (令吃; 見i)

√rudh (妨礙)

rodhe, rodhaya, rodhape; rodhapaya(使阻礙; 見i)

√bhid (破)

bhede, bhedaya, bhedape, bhedapaya (令破; 見i)

√su (聽)

save, savaya, savape, savapaya (;見iv)

√bhu (是、有)

bhave, bhavaya (iv)

√sī (躺)

saye, sayaya, sayape, sayapaya (iv, iii)

√nī (帶領)

nayaya, nayape, nayapaya (iv, iii)

√pucch (問)

pucchape, pucchapaya (ii).

√dha+接頭詞pi- (放)

pidhape, pidhapaya(令關、覆蓋; 見vi); pidahape, pidahapaya (令關; v, ii).

√da (給)

dape, dapaya

√tha (立)

thape, thapaya (vi, 其a短化; 使放置)


1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   22


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət