Ek 1 İhracat prosedürleri

Akreditif işlemlerinin maliyeti

Bütün vesaikli krediler, maliyet tespiti açısından çeşitli dilimlere ayrılırlar; Akreditif açılması, ihbarı, teyid edilmesi, düzeltilmesi, ödeme yapılması, poliçelerin kabulü, ciro edilmesi gibi, bütün bu farklı dilimler için bankaların aldıkları komisyon değişmektedir. Ayrıca bankalar komisyon bedelini belirlerken, tarafların ticari güvenirliliği ve bulundukları ülkelerin finans piyasasındaki yeri gibi kriterleri değerlendirirler.

1. 
   Amir Bankanın adı ve adresi. ( Amir Banka genellikle ithalatçının kendi bankası olup, ithalatçının talimatı üzerine akreditifi açar.)
   
2. 
   Akreditifle ilgili işlemleri içeren banka referans numarası
   
3. 
   Akreditif vadesi
   
4. 
   Akreditifi açtıran ithalatçının adı ve adres
   
5. 
   İhracatçının (lehdar) adı ve adresi
   
6. 
   Akreditifi ihbar eden bankanın adı ve adresi. Bu banka genellikle ihracatçının kendi bankasıdır.
   
7. 
   Akreditifin tutarı ve döviz cinsi
   
8. 
   Akreditifte belirtilen ödeme ţekli
   
9. 
   İhracatçının tam sipariş tutarının altında sevkiyat (kısmi sevkiyat) yapmasına izin verilip verilmediği
   
10. 
    Malların bir araçtan diğerine aktarma yapılmasına izin verilip verilmediği
    
11. 
    Malların nakliye firmasına teslim edildiği yer ve bunun için verilen en son tarih
    
12. 
    Malların gönderildiği yerin adı
    
13. 
    Banka tarafından ödeme yapılmadan önce ihracatçının bankasına sunması gereken belgelerin türü ve miktarına ilişkin liste
    
14. 
    Akreditif vadesi içinde, nakliyeye ilişkin belgelerin verildiği tarihten itibaren diğer belirli belgelerin sunulması için verilen süre.
    

XII.Akreditif İşlemlerinde Görülen Yaygın Sorunlar ³

3. Eğer akreditif vadesi içinde istenilen belgelerle birlikte sunulmaz ise geçerli sayılmayacaktır.

5. Eğer İhracatçının (lehdar) ismi doğru olarak belirtilmezse akreditife itibar edilmeyebilir.

7. Akreditifte belirtilen tutarın diğer belgelerde belirtilen tutarla aynı olması gerekmektedir.

9. Eğer akreditifte kısmi sevkiyata izin verilmiyor ise malların tümünün gemiye yüklenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde akreditif kabul edilmeyecektir.

10. Akreditifte aktarmaya izin verilmediği halde aktarma yapılmış ise, gecikmeler ve ekstra maliyetler ihracatçıya yüklenecektir.

11.Eğer akreditifteki yükleme koşullarına uyulmaz ise akreditif geçerli sayılmayabilir.

13. Eğer belgeler akreditifte belirtilen gerçek format ve sayıya uygun değil ise gecikmeler

ve ekstra maliyetler olabilmektedir.

15. 
    Eğer belgeler belirtilen zaman içinde sunulmazsa akreditif geçersiz sayılabilmektedir.
    

XIII.

XIV.Akreditif İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. 
   İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapıldığı zaman, ihracatçının tam olarak ithalatçı tarafından ne tür belgeler istendiğini bilmesi gerekmektedir. Daha sonra ihracatçı akreditif koşullarını yerine getirebilmek için akreditif vadesinin yeterli olduğundan emin olmalıdır.
   
2. 
   İhracatçı, ithalatçı ile olan tüm işlemlerinde adının ve adresinin doğru bir şekilde yazıldığından emin olmalıdır. Akreditif ihracatçıya ihbar edilmediğinde ihracatçı akreditifte ve sunacağı belgelerde isminin doğru olup olmadığını kontrol etmelidir.
   
3. 
   Alıcının kısmi sevkıyatı kabul edip etmediği konusu ihracatçı tarafından anlaşılır olmalıdır: Eğer kısmi sevkıyat kabul ediliyor ise teslim tarihinde bir problem çıksa bile bu durum akreditifin geçerliliğini etkilemeyecektir.
   
4. 
   İhracatçının sözleşme tamamlanmadan önce, malları nasıl yükleyeceğini bilmesi gerekmektedir. Genellikle yüklemelerde aktarma işlemi yapılabilmektedir. Bazen önceden geminin aktarma yapıp yapmayacağını bilmek mümkün olmayabilmektedir. Bu gibi durumlar için akreditifin aktarma işlemine izin vermesi faydalı görülmektedir.
   
5. 
   Akreditifte malların gönderildiği nokta ve gönderme tarihi, ihracatçı ile ithalatçının akreditif koşullan üzerinde anlaştıkları gibi olmalıdır.
   
6. 
   İhracatçı, ithalatçının hangi belgeleri istediği konusunda emin olmalıdır. İstenilen belgelere göre, mallan yüklemeye hazırlarken, ekstra maliyetler ve gecikmeler olabilmektedir.
   
7. 
   İhracatçı akreditif kendisine ihbar edildiği zaman tüm detayları kontrol etmelidir. Aynı zamanda istenilen belgelerin hazırlanabilmesi için yeterli zamanın olup olmadığının ihracatçı tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.
   

XV.Akreditifte İstenen Belgeler

Akreditifte istenen belgeler ülkelere, firmalara ve malın cinsine göre değişse de genellikle aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır.

-Poliçe (The bill of exchange)

-Menşe Şahadetnamesi (Certificate of origin)

-Konşimento (Bill of lading)

-Kalite kontrol belgesi (Certificate of inspection)

-Sigorta poliçesi (Insurance certificate)

-ATR-l, ATR-3 ve EURO1 Dolaşım belgeleri

-Sağlık sertifikası

-Çeki listesi

• 
  İhracatçı alıcı ile yaptığı sözleşmeye göre malları hazırlar
  
• 
  Malları sevk eder
  
• 
  Sevkıyata ait vesaiki bir bankaya götürür ve
  
• 
  Bedeli tahsil edilmek kaydıyla ithalatçıya tesliminin sağlanmasını talep eder.
  

Vesaik Mukabili Ödeme şeklinde ihracatçı akreditifli ödeme şeklinde olduğu kadar güvence altında değildir. Vesaikin kabul edilmemesi, yani bedelin tahsil edilmeyerek iade edilmesi riski bulunmaktadır.

• 
  Alıcının çok iyi tanınması ve şiparişten vazgeçmeyeceğinden emin olunması,
  
• 
  Bankanın iyi seçilmesi, bedelini tahsil etmeden vesaiki teslim etmeyeceği ve bu konuda yeterince titiz davranması hususunda şüphe duyulmaması,
  
• 
  İthalatçının bulunduğu ülkenin ekonomik, politik ve mali koşullarının gözönünde bulundurulması, ülkenin mevzuatı veya politikası gereği vesaik bedelinin tahsilinde engel bir durum olmadığının bilinmesi,
  

ihracatçı firmanın riski ortadan kaldırma veya azaltması açısından gereklidir.

• 
  İhracatçı malını sevk eder
  
• 
  Sevkiyata ait vesaiki doğrudan veya herhangi bir bedel tahsil edilmeksizin teslim edilmek üzere bir Banka aracılığıyla İTHALATÇI'ya gönderir.
  
• 
  Vesaiki teslim alan ithalatçı bununla malları gümrükten çeker ve ihracatçı ile aralarındaki anlaşmaya göre tespit edilen süre içinde mal bedelini öder.
  

İhracatçı açısından en riskli ödeme şeklidir.

İthalatçının malları aldığı halde ödemeyi yapmama durumu sözkonusu olabilmektedir.
Bunun için bu tip ödeme şekli;

• 
  Her iki tarafın birbirlerini çok iyi tanıyor olmaları ve problem çıkma ihtimalinin çok zor olması durumunda,
  
• 
  Alıcının satıcının bir temsilcisi veya şubesi olması durumunda,
  
• 
  Satıcının, dış pazarlara yeni girmesinden dolayı pazarda tutunabilmek için başlangıçta azami tavizi göstermek zorunluluğunu hissetmesi durumunda,
  
• 
  Mevzuatın bu ödeme şeklini şart koşması durumunda,
  
• 
  Satıcı ülkenin ekonomik ve mali koşullarının iyi olmamasından dolayı ihracatçının ödeme şekli pazarlığı yapacak kadar güçlü olmaması durumunda,
  

Bu prefinansman kredisine istinaden yapılacak ihracatta GÇB üzerine ihracatın "prefinansmanlı ödeme" şekline göre yapıldığı belirtilir. Süreler dahil diğer hususlarda peşin bedel hükümleri uygulanır.

Peşin dövizler için geçerli olan esaslar prefinansman için de geçerli olmaktadır. Ayrıca, ihracat akreditiflerinin peşin ödemeye imkan verilen kısmı;

• 
  Red-Clause akreditifler,
  
• 
  Down payment kaydı bulunan akreditifler,
  
• 
  Red Clause veya Down Payment gibi bir kayıt bulunmamakla beraber akreditif şartlarında akreditif tutarının belirli bir kısmının peşin ödeneceğine dair bir hüküm bulunan akreditifler,
  

Satış sözleşmesindeki sürelere uygun taksitlerin tahsili için poliçe düzenlemesi halinde, bu poliçelerin iskonto ve tahsiline ilişkin hususlarda kabul kredili ödeme şekline göre işlem yapılır.

1. 
   Satıcının Yükümlülükleri:
   

1. 
   Satış sözleşmesinin koşullarına uygun biçimde malları teslim etmek.
   
2. 
   Malı, sözleşme ile saptanan zamanda ve yerde veya söz konusu mallar için alışılmış teslim mahallinde alıcı tarafından sağlanan taşıma aracına yüklenmek üzere alıcının emrine vermek.
   
3. 
   Malın ambalajlanması gerekiyorsa, gideri kendisine ait olmak üzere malı ambalajlatmak.
   
4. 
   Malın ne zaman emrine hazır bulundurulacağını, alıcıya makul bir süre içinde bildirmek.
   
5. 
   Malın ölçme, tartı, sayım ve kalite kontrolü gibi yoklama giderlerini yüklenmek.
   
6. 
   Malın sözleşmede saptanan süre içinde alıcının emrine hazır bulundurulduğu ana kadar mala ait tüm rizikolarla giderleri, malın sözleşme konusu mal olduğu işaretlenmek, ayrı konmak veya başka bir şekilde ayrımı yapılmış olmak koşuluyla yüklenmek.
   
7. 
   Alıcı istemde bulunduğu takdirde, gider ve rizikoları alıcıya ait olmak üzere, malın sevk ve/veya menşe memleketince verilen ve malın ihraç ve/veya ithali (ve gerekiyorsa başka bir devletin topraklarından transit olarak geçmesi) için gerekli belgelerin sağlanmasında alıcıya her türlü yardımı yapmak.
   

2. 
   Alıcının Yükümlülükleri:
   

1. 
   Satıcı tarafından emrine hazır bulundurulan malı sözleşmede saptanan zaman ve yerde teslim almak ve sözleşmede belirtildiği şekilde mal bedelini ödemek.
   
2. 
   Malın sözleşmede saptanan zamanda emrine hazır bulundurulduğu andan itibaren, mala ait tüm riziko ve giderleri, malın sözleşme konusu mal olduğu kesin olarak işaretlenmek, ayrı konmak veya başka bir şekilde ayrımı yapılmış olmak koşuluyla yüklenmek.
   
3. 
   Malın ihracı ile ilgili tüm muhtemel gümrük vergi ve resimlerini ödemek.
   
4. 
   Malı teslim almak için zamanında gerekli talimatı satıcıya vermezse, bundan doğacak ek giderlerle sürenin bitiminden itibaren mala ait tüm rizikoları, malın sözleşme konusu mal olduğu kesin olarak işaretlenmek, ayrı konmak veya başka bir şekilde ayrımı yapılmış olmak koşuluyla yüklenmek.
   
5. 
   Menşe şahadetnamesi, ihraç lisansı giderleriyle, konsolosluk harçları dahil olmak üzere A.7’de sözü edilen belgelerin sağlanması için yapılan tüm gider ve harçları ödemek.
   

Eğer alıcı tarafından kesin bir teslim yeri belirtilmemişse, satıcı taşıyanın malları teslim alacağı yer civarında bir yer belirleyebilir. Ticari uygulamalar taşıyıcı ile sözleşme yapılabilmesi için satışının yardımını gerektirirse (Örneğin demir ve hava yolu taşımacılığında) satıcı riziko ve masraflar alıcıya ait olmak üzere hareket edebilir.

Bu FOB teriminin esas ilkelerine dayanmakta, ancak bundan ayrı olarak, satıcının yükümlülüğü, malı kararlaştırılan yerde taşıyıcıya teslim etmekle sona ermektedir.

1. Malı ve ticari faturayı veya eş değerdeki bilgisayar verilerini ya da sözleşme gereği istenen her türlü ihraç lisansını ya da diğer resmi izin belgelerini satış sözleşmesine uygun olarak sağlamak.

2. Rizikoları ve giderleri kendine ait olmak üzere her türlü ihraç lisansını ya da diğer resmi izin belgelerini temin etmek ve malın ihracı için gerekli gümrük işlemlerini tamamlamak

3. a -Taşıma Sözleşmesi: Herhangi bir zorunluluk yoktur. Bununla beraber alıcının isteği üzerine ya da ticari uygulama gerektiriyorsa ve alıcı da istenen süre içinde aksine bir talimat vermediği takdirde satıcı, alışılmış koşullara bağlı ve rizikolarıyla giderleri alıcıya ait olmak üzere taşıma sözleşmesi yapabilir. Satıcı sözleşme yapmayı reddedebilir ve bu durumda alıcıyı hemen uyarması gerekecektir.

b -Sigorta Sözleşmesi: Herhangi bir yükümlülük yoktur.

4. Malı, alıcının gösterdiği ya da A.3 – a uyarınca satıcının seçtiği bir taşıyıcıya ya da başka birine belirlenmiş yerde ya da noktada, teslim için kararlaştırılmış tarihte veya süre içinde ve bu teslim noktası için saptanmış veya bu noktada kullanıla gelen şekilde teslim etmek. Eğer kesin bir nokta kararlaştırılmamışsa ve teslime elverişli bir çok nokta varsa, satıcı teslim yeri için kendisine en uygun noktayı seçebilir. Alıcının kesin ve açık talimat vermemesi durumunda satıcı malı, taşımacının taşıma türünün, malın miktar ve/veya çeşidinin gerektirdiği şekilde taşımacıya teslim edebilir.

5. B.5’teki hükümler saklı kalmak koşuluyla malın A.4’e uygun olarak teslim edildiği ana kadar uğrayabileceği tüm kayıp ve rizikoları üstlenmek.

6. B.6’daki hükümler saklı kalmak kaydıyla;

- A.4’e uygun olarak taşımacıya teslim edildiği ana kadar mal için yapılmış tüm harcamaları ödemek.

- İhraç için gereken gümrük işlemleri giderleriyle tüm vergi ve ücretleri ödemek.

7. Alıcıya, yeterli bir süre içinde, malın taşımacıya teslimi konusunda bilgi vermek. Eğer taşımacı, malı kararlaştırılan anda teslim almazsa satıcı durumu alıcıya bildirmek zorundadır.

8. Eğer gerekiyorsa, giderlerini kendisi karşılamak üzere alıcıya malın A.4’e uygun olarak teslim edilmiş olduğunu gösteren belge düzenlemek.

Yukarıda sözü edilen belgenin taşıma belgesi sayılmadığı durumda, alıcının istemesi halinde ve giderleri kendisi için bir taşıma belgesi sayılmadığı durumda, alıcının istemesi halinde ve giderleri kendisi karşılamak suretiyle taşıma sözleşmesi için bir taşıma belgesi temin etmesine yardımcı olmak.

Eğer satıcı ve alıcı haberleşmelerini elektronik olarak yapmayı kararlaştırmışlarsa yukarıdaki sözü edilen belgenin yerine eş değerde bir elektronik mesaj kullanılabilir.

9. Malın taşımacıya teslimi için gerekli (kalite kontrolü, ölçme, tartma, sayma gibi) işlemlerin giderlerini karşılamak.

Taşıma koşullarının satış sözleşmesi yapılmadan önce satıcıya bildirilmiş olması durumunda (sözleşmede sözü edilen malın o meslekte ambalajsız olarak temin edilmesi geleneği dışında ) giderleri kendisi tarafından karşılanmak üzere , malın taşınmasına yarayacak ambalajı yaptırmak. Ambalaj gereğine uygun olarak markalanmalıdır.

10. Alıcıya istediği takdirde, riziko ve giderleri ona ait olmak üzere malın ithali ve gerektiğinde üçüncü bir ülkeden transit geçiş için gerek duyabileceği, varış ve/veya menşe ülkesinde düzenlenmiş ya da iletilmiş bütün belgeleri veya eş değerdeki elektronik mesajları (A.8 de belirtilenler hariç) temin etmesi için yardımcı olmak, sigorta yaptırmasına yarayacak bilgileri sağlamak.

B. Alıcının Yükümlülükleri:

1. Mal bedelini satış sözleşmesinde öngörüldüğü şekilde ödemek.

2. Rizikoları ve giderleri kendisine ait olmak üzere her türlü ithalat lisansını ya da diğer resmi izinleri almak ve malın ithali ve gerekiyorsa üçüncü bir ülkeden transit geçişi için bütün gümrük işlemlerini tamamlamak.

3. A.3 – a’ da öngörülen durum hariç olmak üzere, giderleri kendine ait olmak üzere malın kararlaştırılan yerden itibaren taşınması için sözleşme yapmak.

4. Malı A.4’e uygun olarak teslim almak.

5. Malın A.4’e uygun olarak emrine verildiği andan itibaren uğrayabileceği tüm kayıp ve hasar rizikolarını üstlenmek. Satıcıya B.7 gereği bilgi vermediği veya seçtiği taşımacı malı teslim almadığı takdirde, yani alıcı adına ayrılmış veya sözleşme konusu mal olduğu herhangi bir şekilde belirtilmiş olması koşulu ile, malın kararlaştırılan teslim tarihinden ya da bu amaç için saptanan sürenin bitiminden itibaren uğrayabileceği tüm kayıp veya hasar rizikolarını üstlenmek.

6. A.4’e uygun olarak, teslim edildiği andan itibaren mal ile ilgili bütün harcamaları karşılamak. Taşımacıyı belirtmediği veya görevlendirdiği taşımacı malı kararlaştırılan anda teslim almadığı takdirde ya da satıcıyı B.7 ‘ye uygun olarak uyarmadığı takdirde, ancak malın gereken şekilde alıcı adına ayrılmış olması yani belirgin şekilde ayrı bir yere konulmuş ya da söz konusu sözleşme ile ilgili mal olduğunun belirtilmiş olması koşulu ile yapılan tüm ek harcamaları karşılamak.

Tüm vergileri, harçları ve diğer resmi giderleri ve ayrıca malın ithali ve eğer gerekiyorsa üçüncü bir ülkeden transit geçişi dolayısıyla gerekli olan gümrük işlemleri giderlerini karşılamak.

7. Satıcıya yeterli bir süre içinde, taşımacının adını ve eğer gerekiyorsa taşıma türünü ve de malın taşımacıya teslim edilmesi gereken tarihi veya süreyi ve gerektiğinde malın taşımacıya teslim edilmesi gereken yerin kesin noktasını bildirmek.

8. A.8’e uygun olarak taşıma belgesini kabul etmek.

9. Aksine bir anlaşma yoksa, sevkıyat öncesi kontrol harcamalarını ödemek.

10. A.10’da belirtilen belgeleri veya bunların yerini tutabilecek elektronik mesajları sağlamak için gerekli harcamaların tümünü karşılamak ve satıcının bu madde uyarınca yardımcı olmak ve A.3 – a’ya göre taşıma sözleşmesi düzenlemesi için yapmış olduğu harcamaları üstlenmek.

Satıcıya istemesi durumunda, A.3 – a uyarınca taşıma sözleşmesinin düzenlenmesi için gerekli olduğu durumlarda konu ile ilgili bilgileri vermek.

3) Gemi Doğrultusunda Teslim / Free Alongside Ship (FAS)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. Bu da, bu andan itibaren, malla ilgili tüm gider, yitik veya hasar rizikolarının alıcı tarafından üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma , nakliye ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenir. FAS'da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir.
Bu terim, alıcının ihraç için malları gümrükten çekmesi gerektiğini belirtir. Alıcı doğrudan yada dolaylı olarak ihraç işlemlerini yerine getirmeyecekse kullanılmamalıdır.

Bu terim yalnızca deniz veya içsu taşımacılığında kullanılır.

1. 
   Satıcının Yükümlülükleri:
   

1. 
   Satış sözleşmesinin koşullarına uygun biçimde malları teslim etmek.
   
2. 
   Kararlaştırılan yükleme limanında, alıcı tarafından saptanan yükleme rıhtımında, sözleşmede öngörülen tarih veya süre içinde, malı gemi bordası doğrultusunda teslim etmek ve bunu alıcıya bildirmek.
   
3. 
   Alıcının istemi halinde, rizikosu ve gideri ona ait olmak üzere, malın ihracı için gerekli ihraç lisansının veya resmi makamlardan alınması gerekli herhangi bir müsaadenin sağlanmasında alıcıya yardımcı olmak.
   
4. 
   Malın kararlaştırılan yükleme limanında gemi bordası doğrultusunda fiilen teslimi anına kadar, mala ait tüm giderlerle rizikoları yüklenmek.
   
5. 
   Malın, ambalajsız gönderilmesi olanaksız ise, giderleri kendisine ait olmak üzere malı ambalajlatmak.
   
6. 
   Malın, ölçü, tartı, sayım ve kalite kontrolü gibi yoklama giderlerini ödemek.
   
7. 
   Giderleri alıcıya ait olmak üzere malın menşe şahadetnamesini alıcıya temin etmek.
   
8. 
   Alıcı istemde bulunduğu takdirde, giderleri ve rizikosu alıcıya ait olmak üzere, sevk ve/veya menşe memleketince verilen ve malın gönderilen memlekete ithali (ve gerekiyorsa başka bir devletin topraklarından transit olarak geçmesi) için gerekli belgelerin (konşimento ve/veya konsolosluk belgeleri dışında) sağlanmasında alıcıya her türlü yardımı yapmak.
   

1. 
   Satıcıya, malın yükleneceği geminin ismini, yükleme limanını ve gemiye teslim tarihini, bildirmek.
   
2. 
   Malın, sözleşmede saptanan tarihte yükleme limanında fiilen teslimi anından itibaren, malla ilgili tüm giderlerle meydana gelebilecek rizikolara katlanmak ve sözleşmede belirtildiği biçimde mal bedelini ödemek.
   
3. 
   Kendisinin tayin ettiği geminin zamanında limana ulaşamamasından doğan ek giderleri yüklenmek.
   
4. 
   Alıcı malı zamanında teslim almazsa bundan doğan tüm ek giderleri yüklenir.
   

1. 
   Satıcının Yükümlülükleri:
   

1. 
   Satış sözleşmesinin koşullarına uygun biçimde malı teslim etmek.
   
2. 
   Malı, kararlaştırılan yükleme limanında süre içinde tayin edilen gemi bordasına teslim etmek.
   
3. 
   Giderleri ve rizikosu kendisine ait olmak üzere, malın ihracı için gerekli ihracat lisansını veya diğer resmi müsaadeleri almak.
   
4. 
   Malın kararlaştırılan yükleme limanında gemi bordasına yüklenmesi için gerekli tüm giderler ile ihracat dolayısıyla ödenmesi gereken harç, resim ve diğer giderler dahil olmak üzere, malın geminin küpeştesini geçtiği ana değin meydana gelebilecek malla ilgili tüm gider ve rizikoları yüklenmek.
   
5. 
   Malın ambalajsız olarak gemiye yüklenmesi olanaksız ise giderleri kendisine ait olmak üzere malı ambalajlatmak.
   
6. 
   Malın ölçü, tartı, sayım ve kalite kontrolü gibi yoklama giderlerini ödemek.
   
7. 
   İstendiğinde giderleri alıcıya ait olmak üzere malın menşe şahadetnamesini sağlayarak alıcıya temin etmek.
   
8. 
   Alıcı istemde bulunduğu takdirde, giderleri ve rizikosu alıcıya ait olmak üzere, yükleme ve/veya menşe memleketince verilen, malın gönderilen memlekete ithali transit olarak geçmesi için gerekli bir konşimentonun veya bir belgenin sağlanmasında alıcıya her türlü yardımı yapmak.