Ek 1 İhracat prosedürleri

2. Akreditifli Ödeme

Akreditif (Akreditif uluslararası işlemlerde kısaca L/C - Letter of Credit olarak adlandırılmaktadır); İhraç edilen malların bedellerinin ödenmesi konusunda belirli şartların yerine getirilmesinden sonra ödemenin yapılacağına ilişkin bir çeşit teminattır.

Akreditifin açılması

Akreditifli ödeme sisteminin temel dayanağı, ithalatçı ve ihracatçının arasındaki para alışverişinde köprü görevi gören bankalardır. Bir bankanın yazılı olarak yükümlülüğe girerek ödeme işleminde aracılık etmesi gerekmektedir. Bu da akreditifin açılması anlamına gelmektedir.

İhracatçı: Malları akreditif şartlarına uygun olarak sevk ettiğinde, mal bedelini tahsil edeceğinden emin olacaktır.

İthalatçı: Sevkıyatın yapılmış olduğunu ve akreditif şartlarına uygun mal gönderildiğini gösteren belgeleri ihracatçı bankaya sunmadan önce ödeme yapılmayacağından emin olacaktır.
Akreditif, uluslararası ticarette çok geniş bir alanda bir ödeme ve garanti aracı olarak kullanılmaktadır. Akreditifli ödemenin dünya ticaretinde çok yaygın bir kullanıma sahip olmasının nedenleri:

İhracatçı açısından

• 
  Bir bankanın ödeme güvencesine sahiptir. (Teyitli akreditiflerde ek olarak ikinci bir bankanın güvencesine kavuşur)
  
• 
  Alıcının ülkesindeki politik risk, güvenceden dolayı en alt düzeye inmiştir.
  
• 
  Akreditif bağlantısı gösterilerek ihracat kredisi alınabilir.
  
• 
  Yeni pazarlara girerek satışlarını artırabilir.
  

İthalatçı açısından

• 
  Her şeyden önce, alıcı akreditif koşullarını yerine getirmeyen satıcıya ödeme yapılmayacağına ilişkin güvenceye sahiptir.
  
• 
  Bankalar alıcı adına akreditif koşullarının yerine getirilip getirilmediğini incelerler.
  
• 
  "En son yükleme tarihi"nin saptanabilmesi alıcıya (özellikle ihracatçıyı iyi tanımıyorsa) malları zamanında elde edebilme olanağını sağlar.
  
• 
  Mallarını güvence olarak göstererek onları pazarlayıncaya kadar çeşitli kaynaklardan borç bulabilir.
  
• 
  Eğer satıcı ile anlaşırsa, mal bedelinin belgelerin ibrazında değil de, belirli bir süre sonra ödenmesi imkanı sağlanabilir. Bu ithalatçıya zaman kazandırarak daha düşük maliyette kredi sağlama imkanı verebilir.
  

V.Akreditifli İşlemlerde Yer alan Bankalar

Akreditif iţlemlerinde genellikle ilgili iki banka bulunur; Amir banka, muhabir banka. Ancak bazı durumlarda ihracatçı, açılan kredinin kendisine yakın bulduğu üçüncü bir banka tarafından veya muhabir banka tarafından garanti edilmesini ister ve bu banka teyid eden banka olarak adlandırılır: Diğer taraftan, ihracatçıya akreditifin geldiğini ihbar eden ve "ihbar bankası" olarak adlandırılan bir üçünü banka olabilmektedir ancak bu, çoğunlukla muhabir banka olmaktadır.

• 
  İthalatçının bankasıdır
  
• 
  Akreditifi açar
  
• 
  İhracatçı, akreditif vadesi içinde istenilen koţullan yerine getirirse ödeme yapmakla yükümlüdür.
  
• 
  Ödemeyi ihracatçıya dönüş hakkı (rücu hakkı) olmaksızın yapar.
  
• 
  İthalatçının istemi üzerine henüz akreditif açılmadan ihracatçıya veya muhabirine "ön bilgi" (preadvice) verebilir.
  
• 
  Kimi ülkelerde akreditifi doğruca ihracatçıya iletebilir.
  

b- İhbar bankası / Advising bank

• 
  Akreditifin açıldığını ihracatçıya iletir.¹
  
• 
  Akreditifte, ihracatçıya karşı ödeme konusunda herhangi bir yükümlülüğü yoktur. Bir anlamda postane görevini üstlenmiştir.
  

c- Teyit bankası / Confirming bank

• 
  Amir banka dışındaki bir banka akreditife kendi yükümlülüğünü ekleyebilir. Bu banka çoğunlukla ihbar bankası olmaktadır.
  
• 
  Teyit, amir bankanın yükümlülüklerini yerine getireceğine ilişkin olarak bir diğer bankanın kesin taahhüdünü ortaya koymasıdır.
  
• 
  Teyit eden bankanın birinci derecede sorumluluğu vardır.
  
• 
  Akreditif koşullan yerine getirilmişse, teyit bankası;
  

1. 
   İhracatçıya dönüş hakkı olmaksızın ödeme yapar
   
2. 
   Poliçeleri kabul eder.
   
3. 
   İhracatçıya dönüş olmaksızın poliçenin müzakere işlemini gerçekleştirir. (Devir ve ciro = poliçenin satın alınması)
   

• 
  Sorumluluğu amir bankanın sorumluluğu kadar önemlidir. Akreditif koşullarına karşı gelinirse, ihracatçı hem amir bankaya hem de teyid bankasına karşı tavır koyabilir.
  
• 
  Kendisini birinci derecede sorumlu bir konuma getiren bu hizmet karşılığında komisyon alır.
  

VI.Akreditif İşlemleri

1. 
   Alıcı ile satıcı arasında ödemenin akreditifle yapılacağını belirten bir satış sözleşmesi yapılır.
   
2. 
   İthalatçı bankasına ihracatçı (lehdar) lehine akreditif açması için talimat verir.
   
3. 
   Amir Banka genellikle, satıcının bulunduğu ülkedeki bir bankayla akreditifi ihbar ya da teyit etmesi için anlaşır.
   
4. 
   Muhabir ya da teyit eden banka akreditifin açıldığını ihracatçıya bildirir.
   
5. 
   Satıcı akreditifin açıldığını öğrenir öğrenmez, eğer belirtilen zaman içinde gerekli şartları sağlayabilecekse, malları sevk etme durumundadır.
   
6. 
   Satıcı sevkıyatı yaptığını kanıtlayan belgeleri kredinin açıldığı bankaya gönderir.
   
7. 
   Muhabir Banka gönderilen belgeleri kredi koşullarıyla karşılaştırdıktan sonra, gönderilen belgeler kredi şartlarına uygunsa, kredide belirtilen şartlara göre ödemede bulunur veya müzakerede bulunarak devreder ya da ciro eder.
   
8. 
   Muhabir ya da teyit eden banka belgeleri amir bankaya gönderir. (Eğer muhabir banka, amir bankadan farklıysa)
   
9. 
   Amir banka gönderilen belgelerin, kredi şartlarını karşılayıp karşılamadığını kontrol eder. Eğer gönderilen belgeleri yeterli bulursa;
   

1. 
   Satıcı tarafından belgeler direkt olarak ona gönderilmişse ödemeyi satıcıya ya da onun için kullanılabilir fon tutan muhabir bankaya yapar.
   
2. 
   Teyit eden bankaya ya da satıcıya ödemede bulunan veya poliçesini kabul eden muhabir bankaya geri ödemede bulunur.
   

10. 
    Amir banka tarafından belgelerin akreditife uygunluğu tespit edildikten sonra akreditif miktarının ödenmesi için belgeler ithalatçıya sunulur.
    
11. 
    Alıcı, nakliye belgelerini malların teslimatını yapacak olan taşıyıcıya gönderir.
    

VII.Akreditifte Ödeme Şekilleri