Ana səhifə

Mosaxleobis molodinebi sazogadoebrivi mauwyeblis programirebasTan dakavSirebiT


Yüklə 1.47 Mb.
səhifə1/6
tarix27.06.2016
ölçüsü1.47 Mb.
  1   2   3   4   5   6

mosaxleobis molodinebi


sazogadoebrivi mauwyeblis

programirebasTan dakavSirebiT

sociologiuri kvlevis monacemebi

2006 wlis oqtomberi-noemberi


Tbilisi
2007



l. mezvriSvili, m. musxeliSvili, g. niJaraZe, i. sakandeliZe

avtorebi:



lika mezvriSvili, socialuri kvlevisa da analizis instituti, likacase@yahoo.com
marina musxeliSvili, sazogadoebis kvlevis centri, Tbilisis saxelmwifo universiteti, marinmus@yahoo.com
gaga niJaraZe, d.uznaZis sax. fsiqologiis instituti, gagani@caucasus.net
irakli sakandeliZe, socialuri kvlevebis instituti, irakli

Sinaarsi

Sesavali


I kvlevis miznebi ; kvlevis meTodologia

II Sedegebis mokle Sejameba


I nawili. arsebuli viTarebis aRwera
1.1. telemauwyeblobisa da telearxebis misawvdomoba

1.2. mosaxleobis damokidebuleba sazogadoebrivi televiziis, telearx “imedis” da “rusTavis 2-is mimarT

1.3. mosaxleobis damokidebuleba ZiriTadi sainformacio gadacemebis mimarT

1.4. mosaxleobis mier ZiriTadi Toq-Souebis Sefaseba

1.5. telegadacemebi, romlebsac yvelaze xSirad uyureben
II nawili. zogadi Sefasebebi da molodinebi
2.1. molodinebi sazogadoebriv mauwyebelSi mimdinare reformebis mimarT

2.2. mosaxleobis moTxovnilebebi televiziis programuli badis mimarT

2.3 mosaxleobis moTxovnilebebi sainformacio gadacemebis mimarT

2.4 mosaxleobis moTxovnilebebi Toq-Sous mimarT


2.5. sazogadoebrivi mauwyeblis zogadi prioritetebi

2.6. enobrivi sainformacio garemo da mayureblis preferenciebi.


danarTi

regionebi


Sesavali

2006 wlis oqtomberSi sainiciativo jgufma da socialuri kvlevis institutma ganaxorciela erToblivi sociologiuri kvleva, romlis mizani iyo mosaxleobis molodinebis gamovlena sazogadoebrivi mauwyeblis programirebasTan dakavSirebiT.

kvlevam moicva Semdegi sakiTxebi:


  • informaciis xelmisawvdomoba teqnikuri barierebis (eleqtroenergia, signalis miReba, da a.S) TvalsazrisiT saqarTvelos regionebis masStabiT.

  • mosaxleobis samomxmareblo Cveva- DdRis romel monakveTSi, ra enaze urCvenia momxmarebels teleprogramebis yureba.

  • sazogadoebrivi mauwyeblisa da sxva telearxebis reitinguli maCveneblebi saeTero droisa da programirebis WrilSi

  • mosaxleobis damokidebuleba gansxvavebuli telearxebis da sainformacio gadacemebis mimarT ramdenime parametris gaTvaliswinebiT.

  • mosaxleobis molodinebi sazogadoebriv televiziaSi mimidinare reformebis mimarT.

  • ra tipis gadacemebs moelis mosaxleoba sazogadoebrivi mauwyeblisgan Janrobriv/Tematur WrilSi.

  • ra Sinaarsis da ra formatis sainformacio da analitikuri gadacemebis miReba urCevnia mayurebels sazogadoebrivi mauwyeblisgan.

  • mosaxleobis Rirebulebebi da moTxovnilebebi, romlebic unda aisaxos sazogadoebrivi mauwyeblis zogad saprogramo principebsa da prioritetebSi.

  • sazogadoebis romeli jgufebis problemebi da interesebia naklebad asaxuli qarTul telesivrceSi.

  • qarTvel teleJurnalistTa saqmianobis Sefaseba ramdenime parametris mixedviT



sociologiuri kvlevis meTodologia
fokus-jgufebi. savele gamokvlevas win uswrebda sami fokus jgufis Sexvedra (2 – TbilisSi, 2 – mcxeTaSi). Sexvedrebze, gamocdili moderatoris xelmZRvanelobiT, warimarTa azrTa gacvla-gamocvla qarTuli televiziis, calkeuli arxebis, konkretulad st-is Zlieri da susti mxareebis Taobaze, survilebisa da molodinebis Sesaxeb. monacemTa analizis safuZvelze SemuSavda kiTxvaris pirveladi varianti, romelic aprobirebuli iqna pilotur gamokiTxvaSi (30 respondenti, 20 Tbilisi, 10 mcxeTa), ris Sedegadac dazustda ramdenime kiTxvis formulireba da Camoyalibda anketis saboloo versia.
gamokvlevis tipi: raodenobrivi sociologiuri gamokvleva
meTodi: gamokvleva Catarda gamokiTxvis, kerZod, pirispir (face to face) intervius meTodis gamoyenebiT, ojaxebSi.
generaluri erToblioba: saqarTvelos mosaxleoba (18 wlis da zeviT).
SerCeviTi erTobliobis moculoba: 3500 respondenti.
kvlevis erT-erT mizans warmoadgenda saqarTveloSi macxovrebeli erovnuli umciresobebis teleauditoriis preferenciebis Seswavla.
im mizniT, rom SesaZlebeli yofiliyo erovnuli umciresobebiTY dasaxlebul regionebSi (qvemo qarTli, samcxe-javaxeTi) miRebuli monacemebis sando statistikuri analizi sxvadasxva parametris mixedviT, am ori regionis kvota saerTo SerCevaSi miznobrivad gamoiyo. kerZod, 3500 respondentidan, 500 respondenti gamoikiTxa qvemo qarTlisa da samcxe-javaxeTis regionebSi.

Tumca, rodesac kvlevis monacemebi warmodgenilia mTeli saqarTvelosTvis, gaTvaliswinebulia am ori regionis Sewonili maCveneblebi anu regionebis kvotebi Seesabameba mosaxleobis ganawilebis realur maCveneblebs mTeli saqarTvelos masStabiT.


SerCevis modeli:


  • respondentTa SerCeva ganxorcielda mravalsafexuriani klasteruli SerCevis principebis mixedviT, SemTxveviTobis maqsimaluri dacviT.

  • SerCevis bazad gamoyenebul iqna saqarTvelos 2002 wlis aRweris baza.

  • SerCevis formirebis pirvel etapze mTeli SerCeviTi erToblioba gadanawilda regionebze maTSi 18+ mosaxleobis raodenobis proporciulad (rogorc aRvniSneT, mocemuli principi ar Seexo or regions).

  • yoveli regioni daiyo stratebad, anu teritoriul-demografiul erTeulebad: didi qalaqi, patara qalaqi, sofeli. regionebisaTvis gamoyofili interviuebis raodenoba gadanawilda stratebSi maTSi 18+ mosaxleobis raodenobis proporciulad.

  • SerCevis pirvelad erTeuls warmoadgenda raioni.

  • SerCevis meorad erTeuls – klasters _ warmoadgenda qalaqis stratebSi saaRwero ubani, xolo soflis stratebSi _ sofeli.

  • yovel strataSi SeirCa raionebis daaxloebiT naxevari PPS meTodis gamoyenebiT.

  • ganisazRvra meoradi SerCevis erTeulebis (klasterebis) raodenoba im gaangariSebiT, rom qalaqis stratebis yovel klasterSi Catarebuloiyo 6, xolo yovel SerCeul sofelSi 12 interviu.

  • meoradi klasterebis SerCeva ganxorcelda PPS meTodis gamoyenebiT.

  • yovel SerCeul klasterSi interviuers ganesazRvra sawyisi wertili da ojaxebis SerCeva ganxorcielda e.w. “SemTxveviTi xetialis” meTodiT. ojaxebs Soris intervali (biji) gansxvavebulad ganisazRvra: a) qalaqisaTvis (qalaqis SigniT: mravalsarTuliani korpusebisaTvis, kerZo saxlebisa da italiuri ezoebisaTvis) da b) soflisaTvis.

  • interviuerebs miewodaT SerCevis geografiuli wertilebi da gadaadgilebis sivrciTi areali quCebis mixedviT, ramac gamoricxa erTsa da imave wertilSi ganmeorebiTi vizitebis SesaZlebloba.

  • ojaxebSi respondentTa amorCeva ganxorcielda e.w. “kiSis cxrilis” (Kish Table) gamoyenebiT, ramac uzrunvelyo maqsimaluri SemTxveviToba da socialur-demografiuli prametrebis (sqesi, asaki, ganaTlebis done, erovneba) reprezentatuli ganawileba.

  • Sedegebis agregirebis mizniT ganxorcielda monacemTa Sewonva

SerCeviTi erTobliobis zomis gaTvaliswinebiT, kvlevis Sedegebis cdomileba 95%-iani saimedoobiT (50%-iani cvladisaTvis), sxvadasxva teritoriul-demografiuli erTeulisaTvis, aseTia (ix. cxrili 1):



cxrili 1





cdomilebis mniSvnelobebi
(%)

qveynis masStabiT

2-3

regionebisa da erovnuli umciresobebis stratebisTvis

5-6

qveynis masStabiT sqesobriv-asakobriv QWrilSi

5

sociologiuri monacemebi damuSavda SPSS kompiuteruli programis gamoyenebiT.


monacemebis analizisas gamoyenebul iqna iseTi meTodebi, rogoricaa monacemebis dajgufeba da tipologizacia, korelaciuri analizi, regresuli analizi, da sxv.

kvlevis Sedegebis mokle Sejameba



  • samauwyeblo sivrcis dafarvis TvalsazrisiT, I arxi CamorCeba telearxebs “imeds” da “rusTavi 2”-s, romelTa miRebis saSualeba aqvs gamokiTxul mayurebelTa met raodenobas;




  • saqarTvelos telesivrceSi yvelaze `yurebadi~ arxebia `imedi~ da `rusTavi 2~, amasTan, `imedi~ statistikurad sandod da mniSvnelovnad uswrebs `rusTavi 2~-s; I arxi mesame adgilzea (qarTuli arxebidan, Tu ar CavTvliT jamurad aRebul adgilobriv arxebs), magram didi CamorCeniT. “imedisa” da “rusTavis 2”-sgan gansxvavebiT, am arxis mudmiv mayurebelTa xvedriTi wili Zalze dabalia (“xSirad vuyureb” – 13,7%).



  • mosaxleobis ganwyoba ZiriTadi samauwyeblo sivrcis mimarT dadebiTia. im mayurebelTa xvedriTi wili, romlebic dadebiTad afaseben satelevizio arxebs, (rogorc zogadi atitudis, aseve calkeuli parametrebis mixedviT) yvela satelevizio arxisTvis mniSvnelovnad sWarbobs uaryofiTad SemfasebelTa xvedriT wils.




  • telearxebisadmi zogadi atitudis TvalsazrisiT, yvelaze reitinguli arxi, agreTve, “imedia”. mas met-naklebad CamorCeba “rusTavi 2” da mniSvnelovnad – sazogadoebrivi televizia.




  • “imedisa” da “rusTavi 2”-is SemTxvevaSi arxebis yurebis sixSire wrfivadaa damokidebuli am arxebis SefasebasTan; anu maT ufro xSirad uyureben is mayureblebi, romlebsac es arxebi ufro moswonT; maSin, roca sazogadoebrivi televiziis SemTxvevaSi es tendencia ar meordeba: is mayureblebi, romlebsac es arxi “ufro moswonT, vidre ar moswonT”, mas mainc uyureben zogjer an iSviaTad;




  • Tu gadavxedavT satelevizio arxebis Sefasebas calkeuli parametrebis mixedviT, “imedsa” da “rusTavi-2”-s Soris yvelaze did gansxvavebas gvaZlevs obieqturobis, sandoobisa da agresiulobis parametrebi. rogorc Cans, “imedis” telearxis reitingis swrafi zrda da Sesabamisad “rusTavi-2”-is reitingis kleba gamoiwvia swored im faqtma, rom imedma SeZlo obieqturi da sando telearxis reputaciis mopoveba;




  • sazogadoebrivi mauwyeblis mimarT mayureblis “pretenziebis” yvelaze maRali done ukavSirdeba sainteresoobisa da obieqturobis parametrebs. garda amisa, sazogadoebrivi televizia mayurebelTa TvalSi “imedTan” da “rusTavi 2”-Tan SedarebiT naklebad profesiulia da naklebad sando. amasTan, man SedarebiT maRali Sefaseba miiRo araagresiulobis TvalsazrisiT – I arxi naklebad agresiuli arxia, vidre rusTavi2;




  • telearxebis mimarT damokidebulebisa da respondentTa socialur-demografiuli maCveneblebis jvaredinma analizma gamoavlina, rom sami reitinguli telearxidan, “rusTavi 2”-is mimarT damokidebuleba yvelaze metad gansxvavdeba respondentTa gansxvavebul jgufebSi; “imeds” ufro Tanabari poziciebi aqvs sxvadasxva jgufSi; am TvalsazrisiT, sazogadoebrivi mauwyebeli am or arxs Soris Sualedur pozicias ikavebs;




  • kvlevis procesSi gamoyenebul iqna statistikuri analizis meTodi, romelic saSualebas iZleva damokidebulebis jgufebis formirebaze yvelaze Zlierad moqmedi parametri gamovlindes. analizma uCvena, rom sazogadoebrivi mauwyeblis mimarT damokidebulebis formirebasTan yvelaze mniSvnelovan kavSirSia respondentis asaki. sazogadoebrivi mauwyebeli ufro popularulia saSualo asakis da ufro xandazmul respondentTa Soris.

rusTavi 2“-Tan mimarTebis jgufebs sxva parametrebTan SedarebiT yvelaze Zlierad gansazRvravs ganaTlebis donis faqtori: saerTo SerCevasTan SedarebiT “rusTavi 2”-is mimarT dadebiTad ganwyobilTa Soris naklebia umaRlesi ganaTlebis mqone respondentTa xvedriTi wili.

rogorc ukve aRvniSneT, telearx “imedis’ SemTxvevaSi ganwyobis formirebaze calkeuli cvladebi ufro naklebad moqmedeben. Tumca, sxva cvladebTan SedarebiT odnav ufro Zlieria sqesis faqtori. respondent qalebs Soris “imedis” mimarT damokidebuleba odnav ufro dadebiTia.




  • rogor ganlagdebian telearxebi kontinuumze, romelsac SeiZleba pirobiTad vuwodoT: “qveynis ganviTarebis kursis momxre – qveynis ganviTarebis kursis mowinaaRmdege”? kvlevam gamoavlina, rom zogadi Sefasebis TvalsazrisiT, sami arxidan arcerTi telearxi ar xvdeba kontinuumis “qveynis ganviTarebis kursis mowinaaRmdege” mxares anu respondentebi, romlebic dadebiTad afaseben qveynis ganviTarebis mimdinare kurss, ar avlenen uaryofiT damokidebulebas romelime arxis mimarT da piriqiT, respondentebi, romlebic uaryofiTad afaseben qveynis ganviTarebis mimdinare kurss, ar avlenen danarCen SerCevasTan SedarebiT ufro gamokveTil dadebiT damokidebulebas mocemuli sami telearxidan romelimes mimarT.

miuxedevad imisa, rom SefasebaTa mimarTuleba sawinaaRmdego tendenciebs ar gvaZlevs, gamokveTil gansxvavebebs avlens SefasebaTa intensivoba.

kerZod, qveynis ganviTarebis kursis momxreTa yvelaze maRali xvedriTi wili aRiniSneba “rusTavi 2-“-is dadebiTad Semfaseblebs Soris. amgvari kavSiri ufro sustia sazogadoebrivi televiziis SemTxvevaSi da kidev ufro susti “imedis” SemTxvevaSi.



Tu am monacemebs ganvazogadebT, SeiZleba iTqvas, rom “rusTavi -2” yvelaze metad “prosaxelisuflo” telearxia, sazogadoebrivi arxi mayureblis TvalSi gamoiyureba, rogorc politikurad ufro miukerZoebeli “rusTavi 2”-Tan SedarebiT. Cvens mier zemoT aRwerili kavSiris mimarTuleba eWvqveS ayenebs, agreTve, mosazrebas imis Sesaxeb, rom “imedi” telemayureblis mier aRiqmeba rogorc dRevandeli xelisuflebis mimarT opoziciurad ganwyobili telearxi.


  • Tu kvlevis procesSi gamoyenebul kriteriumebsa da indikatorebs zogadad gadavxedavT, SeiZleba iTqvas, rom “imedma” sxva arxebTan SedarebiT konkurentuli upiratesoba moipova sami maxasiaTeblis safuZvelze. esenia: 1.obieqturoba, 2.sandooba da 3.mosaxleobis problemebisa da Sexedulebebis ukeTesad reprezentacia. gamokvlevis Tanaxmad, respondentTa yvelaze didi nawili miiCnevs, rom “imedi” sxva arxebTan SedarebiT ukeTesad warmoaCens “misnairi” adamianebis problemebsa da Sexedulebebs.




  • telearxebis yoveldRiuri sainformacio gadacemebis mimarT mayureblis damokidebuleba imeorebs Cvens mier zogadad telearxebis mimarT gamovlenil tendenciebs: yvelaze reitinguli aRmoCnda “imedis” sainformacio gadacema –“qronika”. zogadi Sefasebis TvalsazrisiT, Zalze maRali reitingi aqvs, agreTve, “kuriers”. sazogadoebrivi televiziis sainformacio gadacema “moambe” mniSvnelovnad CamorCeba “qronikasa” da “Kkuriers”, Tumca im mayureblis xvedriTi wili, romelic dadebiTad afasebs “moambes” mniSvnelovnad aRemateba imaT xvedriT wils, vinc gadacemas uaryofiTad afasebs. meordeba, agreTve, zogadad telearxebis mimarT gamovlenili tendenciebi respondentTa socialur-demografiuli parametrebisa da politikuri preferenciebis mixedviT;




  • calkeuli parametrebis mixedviT sainformacio gadacemebis Sefaseba avlens, rom sazogadoebrivi mauwyeblis sainformacio gadacemis mimarT mayureblis damokidebuleba ufro kritikulia isev sainteresoobisa da obieqturobis parametrebis mixedviT.

rac Seexeba ori yvelaze reitinguli telearxis gadacemebis Sefasebas calkeuli parametrebis mixedviT,“qronikis” mier “kurierTan” SedarebiT mopovebuli upiratesoba isev obieqturobisa da sandoobis parametrebs ukavSirdeba.


  • respondentTa azriT, Tematurad qarTul telesivrceSi warmodgenili sainformacio- axali ambebi arareprezentatulia mayurebelTa interesebis TvalsazrisiT. maTSi Warbadaa warmodgenili informacia “politikuri klasis”: mTavrobis, xelisuflebis saqmianobisa da opoziciis Sexedulebebis Sesaxeb, da arasakmarisad - yvela sxva tipis informacia, gansakuTrebiT regionebis cxovreba, socialuri sfero, ubralo adamianebis problemebi, jandacva.




  • gamokiTxul respondentTa umravlesobas urCevnia sainformacio gamoSvebebi gadiodes sam saaTSi erTxel, SedarebiT vrceli gamoSvebis saxiT. respondentebis umravlesoba emxroba imas, rom sainformacio gamoSvebebSi informaciasTan erTad iyos mowodebuli misi komentari da Sefaseba. amasTan, umravlesobas miaCnia, rom am komentarebis avtori unda iyos sainformacio gadacemis redaqcia, da ara TviT is Jurnalisti, romelsac miyavs gadacema;




  • sami satelevizio arxis Toq-Souebidan yvelaze meti mayurebeli hyavs Toq-Sou “reaqcias”. yurebadobis TvalsazrisiT, daaxloebiT erTnairi reitingi aqvT “pirvelebsa” da “Tavisufal Temas”1. sazogadoebrivi mauwyeblis Toq-Sous - “arguments” gacilebiT naklebi mayurebeli hyavs. aRniSnul Toq-Sous ar uyurebs gamokiTxulTa 65,9%. telemayureblis ufro didi nawilisTvis sainteresoa masobrivi formatis Toq-Souebi (“bevri xalxi telestudiaSi”). rac Seexeba im Tematikas, romelzec yvelaze meti moTxovnaa, kvlevam gamoavlina, rom socialuri sakiTxebisadmi da adamianis uflebebisadmi miZRvnili Toq-Souebi mayurebelTa ufro did nawilSi isargeblebs popularobiT;




  • Toq-Sou “arguments” socialur-demografiuli kompoziciis mixedviT danarCeni Souebisgan gansxvavebuli mayurebeli hyavs. kerZod, misi ufro tipiuri mayurebelia saSualo da ufrosi asakis respondenti umaRlesi ganaTlebiT. argumentis mayurebelTa Soris saerTo SerCevasTan SedarebiT ufro maRalia mamakacTa da qveynis ganviTarebis kursis dadebiTad SemfasebelTa xvedriTi wili. daaxloebiT aseTive kompoziciisaa mayurebelTa is jgufi, romelic “kamerul” Toq-Soeubs aniWeben upiratesobas. kamerul Toq-Sous ufro metad upiratesobas aniWeben mamakacebi, Tbiliseli, umaRlesi ganaTlebis mqone, saSualo asakis respondentebi;




  • qarTuli telesivrceSi yurebadobis TvalsazrisiT yvelaze reitingulia yovelkvireuli sainformacio-analitikuri (kerZod, D”droeba”) da yoveldRiuri sainformacio gadacemebi (kerZod, “qronika” da “kurieri”). Janruli TvalsazrisiT, Semdgom adgilebs inawileben teleserialebi da iumoristuli Souebi. sazogadoebrivi televiziis gadacemebs Soris yvelaze reitinguli gadacemebia : « moambe », « sarCevi »;

yovelkvireuli sainformacio-analitikuri, yoveldRiuri sainformacio da teleserialebi gadacemebis is tipebia, romelTa „yurebadobas“ nawilobriv mainc ganapirobebs ara mayurebelTa moTxovnilebaTa struqtura, aramed miwodebis xasiaTi – sxva tipis gadacemebi naklebadaa warmodgenili saRamos teleeTerSi.


  • Tu gavaanalizebT sxvaobas im respondentebs Soris, vinc qarTul teleeTerSi garkeuli tipis gadacemebis siWarbeze da arasakmaris warmodgenilobaze miuTiTebs, aRmoCndeba, rom sainformacio gadacemebi, politikuri Toq-Souebi da serialebi gadacemebis is tipebia, romlebic mayurebelTa nawilis azriT teleeTerSi sakmarisze metadaa warmodgenili. serialebis, sainformacio, politikuri Toq-Sous, realiti Sousa da sainformacio-analitikuri gadacemebis garda yvela sxva tipis gadacemebze daukmayofilebeli moTxovna arsebobs. arasakmarisad warmodgenil gadacemaTa tipebs Soris pirvel adgilzea saganmanaTleblo-SemecnebiTi gadacemebi.

rogorc vxedavT, sakmarisze metad warmodgenili gadacemebis rigSi moxvedrilia im tipis gadacemebi, romlebic praim-taimis mniSvnelovan nawils ikaveben. praim-taimis sxva gadacemebi (iumoristuli Sou, kino) xvdebian arasakmarisad warmodgenil gadacemaTa rigSi. es miuTiTebs imaze, rom mayurebelTa moTxovnis daukmayofilebelobas nawilobriv mainc ganapiroebes samauwyeblo badis droebiTi struqtura.


  • kvlevis Sedegebi cxadyofs, rom socialur-demografiuli TvalsazrisiT, qarTul teleeTerSi arsebuli mdgomareoba aradabalansebulia: naklebadaa dakmayofilebuli sazogadoebis im stratebis moTxovna, romlebsac pirobiTad SeiZleba « maRali » fena vuwodoT. qalaqis macxovreblebi, umaRlesi ganaTlebis mqone, ufro maRalSemosavliani respondentebi, romlebic inglisur, rusul enebs floben, naklebad arian kmayofilni qarTuli teleTeris Janrul-Tematuri struqturiT. nakleb dakmayofilebas amJRavneben, agreTve, qveynis ganviTarebis kursis mimarT kritikulad ganwyobili respondentebi.




  • mayureblebi elian sazogadoebrivi televiziisgan imas, rom st-m izrunos im daukmayofilebeli moTxovnis Sevsebaze, romelsac sxva arxebi ver akmayofileben. gamokiTxulTa didi procenti emxroba im tipis gadacemebis xSirad Cvenebas sazogadoebrivi televiziis mier, romlebic mayureblebs yvelaze metad aklia (maT Soris saganmanaTleoblo-SemecnebiTi, sayofacxovrebo, janmrTeloba, xelovneba da kultura, „xSirad“ unda gamokiTxulTa naxevarze mets).




  • gamokiTxulTa TiTqmis naxevari Tvlis, rom II arxze parlamentis sxdomebis translireba saWiro araa. demografiuli profiliT respondentTa is jgufi, romelic translirebis SenarCunebas moiTxovs, waagavs sainformacio-axali ambebis gazrdis momxreebs. eseni ufro metad arian soflis macxovreblebi, ufrosi asakis, umaRlesi ganaTlebis armqone respondentebi.




  • gamokiTxulTa umravlesobam (65.3%) icis imis Sesaxeb, rom I arxi gardaiqmna sazogadoebriv televiziad da masSi mimdinareobs reformebi;

daaxloebiT yoveli meore respondentis2 (48.4%) damokidebuleba mimdinare reformebis mimarT calsaxad dadebiTia. respondentTa 20.4% dadebiTi Sefasebisken ixreba (“ufro dadebiTad, vidre uaryofiTad”).

daaxloebiT yoveli mesame respondenti miiCnevs, rom sazogadoebrivi televizia SeZlebs mimdinare movlenebis obieqturad, miukerZoeblad warmoCenas da sazogadoebis interesebis dacvas. am TvalsazrisiT, pesimisturad ganwyobilTa jgufSi saerTo SerCevasTan SedarebiT ufro maRalia Tbiliseli, umaRlesi ganaTlebis mqone respondentTa xvedriTi wili;





  • gadacemebis zogadi parametrebis WrilSi mayureblebi pirvel rigSi mxars uWeren I arxis eTerSi axali da saintereso, saqarTveloSi warmoebuli, saqarTvelosadmi miZRvnili gadacemebis translirebas. axal gadacemebs garesamyaros Sesaxeb eyoleba meti axalgazrda asakis mayurebeli, xolo Zvel, nacnob gadacemebs saqarTvelos Sesaxeb – ufrosi asakis, soflad macxovrebeli, saSualo ganaTlebis mqone mayurebeli;




  • respondentTa umravlesoba mxars uWers imas, rom st pirvel rigSi emsaxurebodes tradiciuli qarTuli kulturuli Rirebulebebis SenarCuneba –ganmtkicebas. tradiciuli Rirebulebebis momxreebis im jgufSi, romelic imavdroulad met interess iCens axali, sazogadoebisTvis jer ucnobi informaciis mimarT, gaZlierebulia moTxovna maRalmxatvrul da saganmanaTlebo satelevizio produqciaze. masSi ufro metadaa warmodgenili qalaqebis mosaxleoba, maRali ganaTlebiT, yvela asakobrivi jgufiT. tradiciuli Rirebulebebis momxreTa im jgufSi, romelsac Zveli da nacnobi gadacemebi urCevnia, sWarbobs ufrosi asakis soflis mosaxleoba, dabali ganaTlebiT;




  • respondentTa 17,7% emxroba st-s mier demokratiuli qveynebisTvis damaxasiaTebeli kulturuli da samoqalaqo Rirebulebebis damkvidrebasa da sazogadoebaSi popularizacias. am jgufSi metadaa warmodgenili axalgazrdoba, arasruli da sruli saSualo ganaTlebiT, mcxovrebi patara qalaqebSi da soflebSi. ufro dabali procenti, romelic am “nominacias” tradiciul RiRebulebebTan SedarebiT ergo, metyvelebs imaze, rom st-s „programuli prioritetebi“ met dabalansebas moiTxovs maTSi ufro “reitinguli”, tradiciuli Rirebulebebis SenarCuneba-ganviTarebis saTanado asaxvis mizniT;




  • ras Seexeba SemecnebiTi gadacemebis Tematikas, gamokiTxulTa 67,3 %-s ufro ainteresebs SemecnebiTi gadacemebi saqarTvelos, misi regionebisa da kulturis Sesaxeb, vidre SemecnebiTi gadacemebi msoflios sxva qveynebis Sesaxeb. marTalia, axalgazrdebSi bevrad ufro gamokveTilia interesi gare samyaros mimarT, vidre ufrosi Taobis mayureblebSi, axalgazrdebSic ki saqarTvelos upiratesoba eniWeba (59,5%);




  • zogadi moTxovna st-s mier sainformacio, garTobis da saganmanaTleblo funqciebis Sesrulebaze respondentebSi dabalansebulia; respondentebis azriT, es funqciebi saeTero drois TvalsazrisiT daaxloebiT Tanabrad unda ganawildes. aseve dabalansebulia moTxovnileba xelisuflebis saqmianobis asaxvisa Tu misi kontrolis funqciis Sesrulebaze st-s mier. umaRlesi ganaTlebis mqone respondentebs aqvT meti moTxovnileba maRal- mxatvruli da kulturuli Rirebulebis mqone produqciaze. qveynis ganviTarebis kursis mxardamWerebi ufro metad uWeren mxars xelisuflebis saqmianobis popularizebas, xolo kritikosebi –xelisuflebis kontrols;




  • respondentebis azriT, isini angariSgasawev mosazrebebs teleeTerSi ufro xSirad Jurnalistebisgan ismenen, vidre politikosebisgan, Cveulebrivi adamianebisgan da eqspertebisgan. amasTan, Jurnalistebis mimarT ndobas asustebs ramdenime faqtori : respondentebis TiTqmis naxevari Tvlis, rom Jurnalistebi sanaxaobriv mxares ufro aniWeben upiratesobas, vidre Sinaarsobrivs, xSirad politikur dakveTas asruleben. amasTan respondentebis TiTqmis naxevari naklebad eTanxmeba imas, rom Jurnalistebi ar awvdian sazogadoebas sakmaris informacias;




  • respondentebi mxars uWeren axalgazrdobis, bavSvebis, pensionerebis, invalidebis jgufTa problemebis ufro metad warmoCenas sazogadoebrivi televiziis eTerSi. rac Seexeba religiur da eTnikur umciresobebs, am jgufebis reprezentaciasTan dakavSirebiT azrTa sxvadasxvaoba arsebobs.

I nawili. arsebuli viTarebis aRwera


1.1. telemauwyeblobisa da telearxebis misawvdomoba da yurebadoba
eleqtroenergia. respondentebis 80% miuTiTebs, rom eleqtroenergia miewodebaT mudmivad, xolo kidev 14,8% - met-naklebad mudmivad; es niSnavs, rom saqarTvelos mosaxleobis did umravlesobas aqvs telemauwyeblobiT sargeblobis saSualeba. im respondentebidan, visac eleqtroenergia miewodeba SeferxebebiT, 31,2% miuTiTebs, rom energia ZiriTadad miewodebaT saRamos saaTebSi, 15,1% - diliT, xolo 37,1 - `usistemod~.
yurebis dro. rogorc mosalodneli iyo, yvelaze xSirad televizors, uyureben saRamos saaTebSi (62%), Semdeg modis `usistemod~ (14,6%), dilas (9,7%), Rame (9,7), dRisiT (4%). usistemod televizors uyureben ufro qalaqelebi (23,5% did qalaqebSi), vidre soflis macxovreblebi (13%). rogorc Cans, es dasaqmebis struqturiT aixsneba – qalaqebSi metia “usaqmurebi”, maSin roca soflis macxovreblebs ufro regularuli samuSao reJimi aqvT.
telemimRebebis raodenoba. ojaxSi telemimRebebis raodenoba saSualod Seadgens 1,18-s (minimumi 0, maqsimumi 5). yvelaze meti mimRebia TbilisSi (1,4).
televizorTan gatarebuli dro. saSualod televizorTan gatarebuli dro samuSao dReebSi Seadgens 4,2 saaTs, xolo arasamuSao dReebSi – 5,1-saaTs. soflebSi televizorTan bevrad nakleb dros atareben, vidre qalaqSi.
yurebadoba arxebis mixedviT. ramdenad misawvdomia saqarTvelos mosaxleobisTvis esa Tu is arxebi, da ramdenad xSirad uyureben maT? respondentebis pasuxebi ganawilda Semdegnairad:
tabula 1.

%


arxebi

xSirad

zogjer

iSviaTad

ar vuyureb

ver viReb

1 arxi

13,7

15,5

36,5

21,5

12,8

2 arxi

1,9

1,7

6,4

30,0

60,0

rusTavi2

62,8

16,6

9,6

4,6

6,4

kavkasia

2,4

3,5

9,2

17,6

67,2

1 stereo

3,9

4,7

10,5

25,0

55,9

evrika (maestro)

1,6

1,6

4,1

22,9

69,7

imedi

77,2

8,3

4,5

3,5

6,5

mze

10,6

11,5

17,1

15,0

45,8

202

2,1

3,4

8,1

17,1

69,2

aWara

11,4

14,2

17,3

15,2

41,8

adgilobrivi (regionuli) arxebi

12,7

7,9

8,0

13,1

58,3

rusuli arxebi

15,5

7,2

5,5

5,6

66,2

mez. qveynebis arxebi (somx., az., Turq.)

7,1

0,9

1,6

13,3

77,1

sxva ucxouri arxebi

3,4

3,2

3,4

9,9

80,2

amrigad, yvelaze `yurebadi~ arxebia `imedi~ da `rusTavi2~, amasTan, `imedi~ statistikurad sandod da mniSvnelovnad uswrebs `rusTavi 2~-s; I arxi mesame adgilzea (qarTuli arxebidan, Tu ar CavTvliT jamurad aRebul adgilobriv arxebs), magram didi CamorCeniT. gansxvavebiT “imedisa” da rusTavis 2-sgan am arxs praqtikulad ar yavs mudmivi mayureblebi (“xSirad vuyureb” – 13,7%). sayuradReboa rusuli arxebis SedarebiT maRali yurebadoba, Tu gaviTvaliswinebT maTi miRebis SesaZleblobis dabal dones. am arxebs, gansxvavebiT I arxisgan, mudmivi mayureblebi (“xSirad vuyureb”) meti yavT, vidre “SemTxveviTi damTvaliereblebi” (“iSviaTad vuyureb”).


grafiki 1.


dafarvis TvalsazrisiT, agreTve, lideroben `imedi~ (faravs 93,5%) da `rusTavi 2~ (93,4%). es arxebi mosaxleobis ufro met procents swvdebian, vidre I arxi, romelic mesame adgils ikavebs (81,2%). es CamorCena metad sagulisxmoa imis gaTvaliswinebiT, rom is kiTxvis qveS ayenebs I arxze mTeli rigi programebis arsebobis saWiroebas, Tuki es programebi radikalurad ar arian gansxvavebuli “imedisa” da “rusTavi 2”-is analogiuri programebisgan. Tuki es CamorCena ar gamosworda, amgvari prigramebis saWiroeba veRar aixsneba im argumentiT, rom sazogadoebrivi televizia zrunavs iseT mayureblebze, romlebic komerciuli arxebiT ar arian uzrunvelyofili. I arxi ukeT faravs qalaqebs, vidre soflebs. amasTan, mas ufro metad uyureben soflis da patara qalaqebis macxovreblebi. SesaZloa, es imitomac xdeba, rom soflisa da patara qalaqebis macxovreblebs arxebis naklebi arCevani aqvT, vidre didi qalaqebis macxovreblebs. saqarTvelos TiTqmis yvela danarCeni arxis (garda regionuli arxebisa), aseve ruseTisa da sxva ucxouri arxebis miRebis saSualeba ZiriTadad did qalaqebSi arsebobs. II arxi kidev ufro cudad faravs soflebs da patara qalaqebs, Tumca misi yurebadoba im soflebSi da patara qalaqebSi, romlebsac is swvdeba, aseve ufro maRalia, vidre did qalaqebSi.


soflebSi regionuli (adgilobrivi) arxebi ufro “yurebadia”, vidre qalaqebSi. regionul arxebs iq ufro xSirad uyureben, vidre I arxs.
mauwyeblobis ena. gamokiTxulTa 82,4 % upiratesobas aniWebs qarTuls, 5,6 % – rusuls, 4,5 % – azerbaijanuls, 1,3 % – somxurs. 6,1 %-isaTvis mauwyeblis enas mniSvneloba ar aqvs.
samcxe-javaxeTsa da qvemo qarTlSi, bunebrivia, maRali moTxovnilebaa, Sesabamisad, somxur da azerbaijanul, agreTve rusul enaze mimdinare gadacemebze(samcxe-javaxeTSi). rusul enaze mimdinare gadacemebze, agreTve, maRali moTxovnaa did qalaqebSi.

1.2. mosaxleobis damokidebuleba I arxis, telearx “imedis” da “rusTavis 2-is mimarT


kvlevis procesSi ganxorcielda sazogadoebrivi mauwyeblisa da ori reitinguli telearxis (“imedi”, “rusTavi 2”) mimarT mayureblis damokidebulebis SedarebiTi analizi.
Sedareba ganxorcielda rogorc zogadi atitudis (“momwons-ar momwons”), aseve calkeuli parametrebis mixedviT.
TiToeuli telearxi mayurebelma Seafasa Semdegi parametrebis mixedviT oTxsafexuriani skaliT:
obieqturi – tendenciuri

saintereso – arasaintereso

sando - arasando

profesionaluri – araprofesionaluri



araagresiuli – agresiuli
qvemoT warmovadgenT sami telearxis SedarebiTi analizis Sedegebs mayurebelTa im jgufebisTvis, romlebic am telearxebs uyureben. rac Seexeba yurebadobis monacemebs, aRmoCnda, rom yvelaze naklebi mayurebeli sazogadoebriv mauwyebels hyavs. respondentTa 29,3%-ma miuTiTa, rom am arxs ar uyurebs. imedisa da rusTavi-2-sTvis analogiuri monacemi 8-9%-is farglebSia.
kvlevis Sedegad mopovebuli monacemebis analizi uCvenebs Semdeg tendenciebs:


  • “imedi” erTmniSvnelovnad liderobs sam mocemul televizias Soris rogorc mayureblis zogadi Sefasebis, aseve calkeuli parametrebis mixedviT Sefasebis safuZvelze.


g
rafiki 2.



  • miuxedevad imisa, rom satelevizio arxebis Sefasebebs Soris mniSvnelovani gansxvavebebia, im mayureblis xvedriTi wili, romelic dadebiTad afasebs satelevizio arxebs, (rogorc zogadi atitudis, aseve calkeuli parametrebis mixedviT) yvela satelevizio arxisTvis mniSvnelovnad sWarbobs uaryofiTad SemfasebelTa xvedriT wils. Aamdenad, SeiZleba iTqvas, rom mosaxleobis ganwyoba ZiriTadi samauwyeblo sivrcis mimarT dadebiTia.




  • calkeuli parametrebiT arxebisa da gadacemebis ganxilvisas unda gaviTvaliswinoT Semdegi. ra Tqma unda, fluqtuaciebi arxebis, sainformacio gadacemebisa da Toq-Souebis SefasebebSi garkveul informacias iZleva, magram, Cvenis azriT, gadamwyveti mniSvneloba aqvs zogad damokidebulebas telearxisadmi; m. Serifis mier gamovlenili `kontrast – asimilaciis~ efeqtis Sesabamisad, simpatiis obieqts (Cvens SemTxvevaSi telearxs) avtomaturad miewereba relevanturi dadebiTi Tvisebebi; samarTliania Sebrunebuli debulebac.




  • Tu gadavxedavT satelevizio arxebis Sefasebas calkeuli parametrebis mixedviT, “imedsa” da “rusTavi-2”-s Soris yvelaze did gansxvavebas gvaZlevs tendenciurobis, sandoobisa da agresiulobis parametrebi. rogorc Cans, “imedis” telearxis reitingis swrafi zrda da Sesabamisad “rusTavi-2”-is reitingis kleba gamoiwvia swored im faqtma, rom imedma SeZlo obieqturi da sando telearxis reputaciis mopoveba. mayureblis SefasebiT “rusTavi-2” “imeds” yvelaze metad am parametrebiT CamorCeba. rac Seexeba sainteresoobisa da profesionalizmis parametrebs, aq Sefasebebs Soris ufro naklebi gansxvavebaa. Tumca, mcire upiratesobiT liderobs “imedi”.

sazogadoebrivi mauwyeblis mimarT mayureblis “pretenziebis” yvelaze maRali done ukavSirdeba sainteresoobisa da obieqturobis parametrebs (37,5% sazogadoebriv mauwyebels saintereso arxad ar Tvlis, 36,6% ki mas tendenciuri telearxebis sivrceSi aTavsebs). sxva arxebTan SedarebiT maRalia aseve im telemeyureblis xvedriTi wili (32,4%), romelic Tvlis, rom sazogadoebrivi mauwyebeli sando arxi ar aris.

grafikebi 3.-7.







  • sazogadoebrivi televizia ar moiazreba agresiuli arxebis rigSi. am parametriT socialur-demografiuli cvladebiT gamoyofil jgufebSic daaxloebiT erTnairi Sefaseba fiqsirdeba.

kvlevis monacemebis analizma socialur-demografiuli cvladebis mixedviT gamoavlina Semdegi tendenciebi:


sazogadoebrivi televizia: sazogadoebrivi mauwyeblis mimarT damokidebuleba statistikurad mniSvnelovan kavSirSia respondentis asakTan. kerZod, respondentis asakis matebasTan erTad izrdeba am telearxis mimarT dadebiTi ganwyobis maCvenebeli.
igive tendencia meordeba telearxis calkeuli parametrebiT Sefasebis SemTxvevaSi. 46 welze ufrosi respondentebisTvis sazogadoebrivi arxi ufro saintereso, sando, obieqturi da profesionaluria, vidre ufro axalgazrda asakis respondentebisTvis.

  1   2   3   4   5   6


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət