Executive summary XXX
|
|  Yüklə 3.72 Mb.
|
SEKTÖRÜN GELİŞİMİ VE TEMEL GÖSTERGELERİBasım sanayinin gelişimi girişim sayısı, üretim, katma değer, yatırımlar, istihdam, verimlilik, dış ticaret, iç pazar, net döviz kazandırıcı faaliyetler ve teknoloji faaliyetleri gibi temel göstergeler kullanılarak değerlendirilmektedir. Bu temel göstergeler için başta Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olmak üzere resmi kurumların istatistik verileri kullanılmaktadır. Basım sanayinin sanayinin girişim sayısı, üretim, katma değer ve yatırımlar ile istihdam göstergeleri için TÜİK’in Sanayi ve Hizmet İstatistikleri verileri kullanılmaktadır. Bu göstergeler için NACE.2 sınıflandırmasında güncel veriler 2009 ile 2012 yılları arasındaki döneme ait bulunmaktadır. Geçmiş yıllar için ise NACE.1 sınıflandırmasında sektörü temsil eden veriler kullanılmaktadır. Sanayi ve Hizmet İstatistikleri, 2002 yılından itibaren Avrupa Birliği’nin 20 Aralık 1996 tarihli 58/97 sayı ile 11 Mart 2008 tarihli 295/2008 sayılı Konsey yönetmeliklerine dayanılarak üretilmektedir. TÜİK, Sanayi ve Hizmet İstatistikleri 2003-2008 yılları için yıllık sanayi ve hizmet istatistiklerindeki girişimlerin ekonomik faaliyetlerini Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetleri İstatistiki Sınıflaması NACE Revize 1.1’e göre, 2009 yılından itibaren de NACE Revize.2’ye göre sınıflandırmaktadır. Sanayi ve Hizmet İstatistikleri hesaplama yöntemlerinde tamsayım sınırları olarak 20’den fazla çalışanı olan tüm girişimler ile sektörler düzeyinde NACE. Revize 2 sınıflarına göre 4’lü sınıf faaliyetleri belirlenmiş olup kullanılmaktadır. Bu çerçevede öncelikle basım sanayinin girişim sayısı, istihdam, üretim değeri, katma değeri, yatırımlar ve istihdam göstergelerine ilişkin değerlendirmeler yapılmaktadır. Değerlendirmelerde TÜİK’in Sanayi ve Hizmet İstatistikleri verileri kullanılmaktadır. Sanayi ve Hizmet İstatistiklerinde kullanılan tanım ve kavramlar şöyledir; Girişim sayısı; sektörlerde faaliyet gösteren ve referans dönemde aktif olan tüm birimlerin sayısıdır. Ücretli çalışan sayısı; ücretli çalışanların sayısı, maaş, ücret, komisyon, ikramiye, parça başı ödeme veya ayni karşılıklar şeklinde yapılan ödemeleri alan, iş akdine sahip ve işveren için çalışan kişilerin sayısıdır. Üretim değeri; satışa dayalı, stok değişmelerini ve mal ve hizmetlerin yeniden satışını içeren birim tarafından fiilen üretilen miktarın parasal değeridir. Faktör maliyetiyle katma değer; işletme sübvansiyonları ve dolaylı vergilerdeki düzeltmelerden sonra, işletme faaliyetlerinden elde edilen gayri safi gelirdir. Maddi mallara ilişkin brüt yatırım; referans dönemi süresince tüm maddi mallara yapılan yatırımdır.
Basım sanayinde faaliyet gösteren firma sayısı 2006 yılında 12.187 iken yıllar itibariyle dalgalanma gösterdikten sonra 2012 yılında 12.927 olmuştur. Faaliyet gösteren firma sayısı artmıştır. Ücretli çalışanlar ile ölçülen istihdam da 2006 yılında 39.899 iken 2008 yılında 48.250’ye yükselmiş, 2009 yılında gerilemiş ve 2012 yılında 53.217 olarak gerçekleşmiştir. Basım sanayinin üretim değeri ve yaratılan katma değer de nominal olarak artış göstermektedir. Basım sanayinde yatırım eğilimi de sürmektedir.
Tablo 62: Basım Sanayiinde Temel Göstergeler Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri.
Basım sanayi beş alt sektör grubundan oluşmaktadır. Bu beş grup gazetelerin basımı, diğer matbaacılık, basım ve yayım öncesi hizmetler, ciltçilik ile ilgili hizmetler ile kayıtlı medyanın çoğaltılmasıdır. Basım sanayi için yukarıda yer verilen temel göstergeler bu beş alt sektör itibariyle aşağıda ayrıntılı olarak sunulmaktadır. TÜİK Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri alt sektörler itibariyle ayrıntılı verilerini en son 2012 yılı için yayınlamış olup, bu nedenle sunumdaki veriler 2006-2012 yılları için yer almaktadır. Basım sanayinde alt sektörler itibariyle en çok girişim yüzde 87’yi aşan payı ile diğer matbaacılık hizmetleri alt sektöründe yer almaktadır.
Tablo 63: Basım Sanayi Girişim Sayısı (Adet) Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri.
Basım sanayinde üretim değerinin gelişimi alt sektörler itibariyle sunulmaktadır. En yüksek üretim değerine diğer matbaacılık hizmetleri alt sektörü sahiptir. Diğer matbaacılık hizmetleri alt sektörünün üretim değeri önemli bir artış göstermiştir. Gazetelerin basımı alt sektörü üretim değeri itibariyle ikinci büyük alt sektör olmakla birlikte üretim değeri gerilemiştir. Diğer alt sektörlerin üretim değerleri ise sınırlı paylar almakta ve sınırlı gelişmeler göstermektedir.
Tablo 64: Basım Sanayi Üretim Değeri (Milyon TL) Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri.
Basım sanayinde 2006-2012 yılları arasında beş alt sektörde yaratılan katma değerler nominal olarak artmıştır. En yüksek katma değeri diğer matbaacılık hizmetleri alt sektörü yaratmaktadır. Gazetelerin basımı alt sektörü ikinci sırada yer almaktadır.
Tablo 65: Basım Sanayiinde Faktör Maliyetiyle Katma Değer (Milyon TL) Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri.
Basım sanayinde her yıl yeni ve yenileme yatırımları sürmektedir. Genel imalat sanayi yatırımları içinde yaklaşık yüzde 1 pay alınmaktadır. Basım sanayinde yatırımların çok büyük bölümü diğer matbaacılık hizmetleri alt sektöründe yapılmaktadır. Diğer alt sektörlerde yatırımlar oldukça küçük kalmaktadır.
Tablo 66: Basım Sanayiinde Maddi Mallara İlişkin Brüt Yatırımlar (Milyon TL) Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri.
Basım sanayinde istihdamın yaklaşık yüzde 80’i diğer matbaacılık alt sektöründe bulunmaktadır. Bu alt sektörde istihdamın önemli ölçüde arttığı da görülmektedir. Gazetelerin basımı en çok istihdamın bulunduğu alt sektör olmakla birlikte son yıllarda istihdam düşmektedir.
Tablo 67: Basım Sanayi İstihdam Ücretli Çalışanlar Sayısı Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri.
Basım sanayinde alt sektörlerin temel göstergelerdeki payları 2011 yılı itibariyle aşağıda sunulmaktadır. Buna göre girişim sayısı olarak en yüksek paya yüzde 87,9 ile diğer matbaacılık işleri alt sektörü sahip bulunmaktadır. Üretim değeri olarak en yüksek paya yüzde 85,0 oranı ile yine diğer matbaacılık işleri alt sektörü sahiptir. Basım sanayinde en yüksek katma değeri ise yüzde 82,9 payı ile yine diğer matbaacılık işleri alt sektörü yaratmaktadır. Basım sanayiinde en yüksek yatırım yüzde 91,6 payı ile diğer matbaacılık işleri alt sektöründe yapılmaktadır.
Tablo 68: Bazı Temel Göstergelerde Alt Sektör Grupları İtibarıyla Dağılım (2011) Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri. 
Grafik 15: Basım Sanayinde Üretim Değerlerine Göre Alt Sektör Gruplarının Payları (Yüzde, 2011) Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||