Bij gelegenheid van Victoria's begrafenis
|
|  Yüklə 4 Mb.
|
Wy wandelden toen tot het grote huis,maar vonden niemand thuis; wy vernamen echter dat Henrick op spreekplaats No.1 was,waar Ds.Lammerts van Bueren sprak,en liepen daarheen,doch konden,op een afstand staande,niets verstaan. Toen Henrick de tribune verliet,stelde ik hem Henk voor,waarop hy ons ieder een gedrukte uitnodiging gaf om te 12 of te 1 uur in het kleine huis te komen lunchen. Ik was al moe en stelde aan Henk voor om in de hut van'-Sof ie te gaan zitten. Dit deden wy en aldaar voegden de Heer van Wijk en zijn vrouw zich by ons tot by twaalven,toen Henk en ik ons naar het kleine huis begaven,waar al spoedig andere gasten kwamen en Henrick my een plaats naast de zijne aanwees en Henk een naast my aan de familietafel in de eetkamer,terwijl de tafel in het salon door sprekers en anderen bezet werd. Naast Henk zat Mevr.Beetz-Tjeenk,nog een paa^dames,dan Anna Prins en Mevr.Truus Heldring-van Eeghen met twee dochters,een 23-jarige, die met een Amerikaan geëngageerd is en een 18-jarige. Henk vond ze mooi en vroeg wie ze waren,en na de lunch sprak hy ze aan. De lunch bestond uit bouillon,pasteitjes,jardinière met sterke saus en aardappelen,koek en aardbeien. Wijn werd niet geschonken,enkel water. Ds.L.Heldring,die in de andere kamer lunchte,stond op en bedankte zijn oom Henrick voor het afstaan zijner buitenplaats en het gastvrij onthaal,waarop Henrick antwoordde. wy spraken met de predikanten Voorhoeve en Barger en na de lunch kregen wy een fijne sigaar en bleven Henk en ik voor het huis ataan,waar ik gelegenheid had Henk te presenteren aan zijn oudoom Adriani en zijn neef en nicht Willem en Hermine Gunning,die hy beweerde geen van alle te kennen. Toen ik hem echter zeide dat Hermine de dochter is van Mevr.de Vries- Roeters van Lennep,trok hy wat bij. Wy liepen daarna naar de spreekplaats No.1,waar Henrick ons op de tribune nodigde en wy een geestige toespraak van Ds.Muller over Zuid- Afrika hoorden. Na afloop bestegen wy de ruïne,die de vroegere koepel verving en liepen de plaats in,maar toen waren wy zc5 moe,dat wy in de kiosk by de waterval gingen uitrusten en bezoek kregen van Ds.Barbas uit Vreeland en een collega. Daarna kwamen Frans,Fiti,Totie,Hansje en Ankie by ons zitten en eindelijk Sofie van Lennep met haar zoon Henk,die zo vriendelijk was voor Henk en my thee te bestellen en voor de meisjes limonade,voorts voor my een geïllustreerde briefkaart van Leyduin te kopen en aan de Waterleiding naar de Kennemerstal te telefoneren,dat mijn coupé,die ik tegen 4 uur besteld had,eerst te 5i aan het Grote Huis moest komen. Ik vroeg aan Henk of hy niet nog een spreker wilde horen of nog een wandeling maken,maar hy antwoordde dat hy even vermoeid was als ik. Broos kwam by ons zitten en liet voor ons een tweede kopje thee halen. Tot leden van Gedep.Staten werden Gerard Boreel en Alexander Sillem herkozen. Verder weraen de socialist Wibaut en Prof.van Hamel gekozen. Maandag 11 Juli vertrok Henk naar Nunspeet,om de studentenconferentie by te wonen. Hoe weinig dacht ik toen dat ik hem niet meer zou terugzien. Diezelfde dag verhuisden Jan Willem en David van Bergen naar Lunteren. De vorige dag had Henk nog met my biljart gespeeld.Fanny vertrok naar Zürich. Henk had my Les Aventures d’Arthur Gordon Pym van Edgar Poe,vertaald door Baudelaire,geleend,een verhaal om van te dromen,dat Dora mooi vond.Caroline schreef my uit Lunteren dat het er voor David saai was,daar er enkel oude aames logeerden,en Henk schreef my Vrijdag 15 Juli dat hy de volgende dag by my zou terugkomen,waarop ik hem antwoordde dat hy niet by my,maar in Fanny's huis zou logeren. Deze briefkaart kreeg hy niet meer.Die Vrijdag,te 3 uur,kwam Otto v.L.,terwijl ik boven was,aan Marie's moeder vragen of Frank by my was,en zeide hy haar dat Henk verdronken was. De moeder zeide het aan Marie,en toen ik even later by haar kwam,vond ik ze beiden in tranen,maar zy zeiden my niets. Te 4? kwam Frank snikkende by my. Ik vroeg hem wat er gebeurd was,eindelijk zeide hy:"Henk".- "Is hy dood?" vroeg ik. "Ja!by het zwemmen is hy opeens gezonken. Met moeite is hy gevonden en aan wal gebracht,maar ondanks alle pogingen om de levensgeesten op te wekken,was alles vergeefs. Daar zijn medestudenten niet wisten waar zijn ouders zich bevonden,telefoneerde Piet,de zoon van Jan Gunning, aan zijn vader,en deze aan van Praag,maar daar men hem niet had verstaan,had men hem met Prager in de Florastraat verbonden,die er niets van begreep,maar de naam van van Lennep verstaande,het gehoorde aan zijn over- buurman Otto overbracht,die daarop,my willende sparen en hopende Frank by my te vinden,naar hem vroeg, 's Avonds liet Ds.van Paassen,wiens zoon ook in het kamp was,my vragen of hy my va-^n dienst kon zijn en ook Ds.Barbas bood zijn hulp aan. Zaterdag 16 Juli kwamen Jan Willem en Caroline met de kist in Haarlem terug . Zy hadden het ongeval eerst 's avonds vernomen,waren toen naar Nunspeet gereden en hadden Henk nog gezien,die weinig veranderd was. De volgende ochtend vroeg kwamen zy weer te Nunspeet,waar Henks vriendenjvoor het kisten gezorgd en 's nachts in de tent gewaakt en gebeden hadden. Zy droegen daarop beurt om beurt de kist van het Ziekenhuis naar het Station, terwijl Jan Willem en Caroline er achter liepen. Ik was geheel verpletterd want aan geen mijner kleinzoons had ik my zó gehecht als aan Henk,die ik het laatste jaar zoveel gezien had en steeds meer had leren waarderen om zijn hartelijkheid en onbeschrijflijk grote gaven. trf> n Ik kreeg tal van visites en brieven en Fanny telegrafeerde:"Tief er- schlittert, trauern mit Euch." Zo hadden wy dan niet eens om zijn herstel mogen bidden en bleek de Heer hem nodig te hebben,daar Hy hem plotseling van ons had weggenomen. Dag aan dag miste ik zijn bezoek,dag aan dag wachtte ik te vergeefs op zijn kloppen met de vraag of het my schikte met hem te spreken of om my een boek te brengen,of my te vertellen wat hy op een auctie gekocht had. Het was voor goed uit,ook de prettige Zaterdagavonden als hy met Dora en van Praag by my kwam whisten en alleramusantst met Dora kon zitten babbelen en disputeren. Voorby,voorby! Tout passé! II n'y a que la grace de Dieu qui reste! Nog zo kort tevoren hadden wy zo heerlijk in Leyduin genoten. Ik kreeg zulke lieve,deelnemende brieven van Jet Hartsen,Anna Kriiger,Cees Heemskerk,Lizzie,Dicky,Jacob Röell,Cateau van Lennep,Max en Miek. Dinsdag 19 Juli werd Henk op de Schoterbegraafplaats ter aarde be- steld. Te 10£ liep ik met Anna Prins, Constance .fSyl via, Eric en Louis naar ^ het Floraplein,waar ik Johan en Marianne Gunning,hun zwagers van Rossem en Visser,Zuster Hoog,Jan Adriani en tal van studenten vond. Toen wy gezeten waren,nam Jan Willem het woord,maar hy was zó aangedaan,dat ik hem niet kon verstaan,ofschoon ik vlak naast hem zat. Daarna sprak Johan Gunning naar aanleiding van Psalm ? uitnemend. Toen de kist in de lijkwagen gezet was,kwamen de volgkoetsen voor. In de eerste namen JW.,Caroline, Hansje en David plaats,in de tweede Johan Gunning,Frank,Constance en ik, in de derde van Rossem,Visser,Marianne en van Praag enz. Sommige studenten volgden in rouwkoetsen,anderen gingen per tram,anderen liepen. By het graf sprak eerst Visser,daarna de predikant der Conferentie Harrestein,die Henk uit de modder had opgehaald,vervolgens van der Boom namens de Senaat,Ruys namens het gezelschap E.M.I.R. en ten Boom als vriend. Jan Willem bedankte en Johan eindigde met een overheerlijk gebed. Er waren kransen van Freule Repelaer,van Maurits en Louis namens hun ouders,van Frank en Constance,Wilfried,Sylvia en Eric,van de clubgenoten, van de studenten en van my. Dora was niet meegereden,omdat zy tegen het lange staan opzag,maar Marie's moeder had getramd en vond evenals Da- p vid de toespraak van Ruys de meest ontroerende. Er was een ontzettend grote schaar van belangstellenden op het kerkhof,want geheel Haarlem was bewogen. Woensdag 20 Juli kwam Jet Hartsen my condoleren. Zy zag er onkenbaar uit met een gezwollen hoofd en lichaam,lamme benen en linkerarm en knobbels ter linkerzijde van de borst,die zeer pijnlijk zijn. Zy leunde op een grote juffrouw en zou te Freudenstadt gaan uitrusten.Louis liet my een brief lezen,die hy van Otto Heldring ontvangen had. Leze schreef dat hy per fiets naar de Kolk rijdende^Ds.Gerritsen hoorde roepen:"Daar ligt een man in het water." Gerritsen was toen te water gegaan,maar niet kunnende zwemmen,weer aan. land gegaan,waarop Heldring evenzeer te water was gegaan,doch de plek,waar Henk gezonken was,niet kunnende vinden en evenmin goed kunnende zwemmen,zijn pogingen ook had moeten staken, temeer omdat Ls.Martens hulp was geen halen,en daarop tal van studenten in de kolk gesprongen waren,waarna Harresteyn Henk uit de modder ^ad opgehaald. In Engeland en Canada staakten al de spoorwegbeambten. Otto van Lennep werd bevorderd tot Kapitein Luitenant ter zee (Overste). (rOfrj Ik was getoucheerd door alle brieven, die ik kreeg om my met Henks ' 'dood te condoleren,en beantwoordde ze daarom gaarne. Emilie schreef dat zy en Max op 21 Juli per trein de Kleine Scheidegg bestegen hadaen,waar men het sneeuwgebergte vlak by zich heeft,en dat zy Woensdag 27 Juli Wengen verlaten,één nacht te Interlaken blijven en dan naar Aaelboden reizen zouden. Ik had aan Ds.Gerritsen geschreven om nadere détails van Henks dood, ' en daarop kreeg ik een uitvoerig antwoord dat echter niet veel meer bevatte dan hetgeen ik reeds uit Heldrings brief wist. /bÜ o Donderdag 28 Juli vertrok Louis te 4£ 's ochtends naar Brussel,waar hy door de Enschedé's was te logeren gevraagd. De volgende dag vertrokken Mauk,Louis van 0tto,Carel en Ankie naar Adelboden. Woensdag 3 Aug.vertrok Wilfried naar het Kamp te Nunspeet en kwam het echtpaar Woudhuyzen met hun dochter Mietje te 3t by my. Deze is kostuumnaaister,maar krijgt geen werk,daar de centen ontbreken. Hy vertelde dat hy een paar weken te Baarn haa uitgerust,maar te Hilversum ge- / %/ geten,omdat dit te Baarn niet kousher was. Zy weigerden de taartjes,maar 6 namen de thee aan,doch hy vroeg om een kopje zonder melk,omdat de koe,die my melk levert,niet kousher is ! Eer hy dronk zette hy zyn hoed op,vermoedelijk opdat God niet zien zou dat hy uit vreemd vaatwerk dronk. (Ik vind het vreemd dat mijn Grootvader met al zijn kennis van het Oude Testament blijkbaar niet op de hoogte was van de Joodse gebruiken.) Een dier avonden las ik "De Man in de Ark" van Justus van Maurik voor, wat Marie zó ontroerde dat zy begon te huilen. Donderdag 4 Aug.vertrok Constance met Sylvia,Eric en Miss Martin naar Arosa en Vrijdag ging Frank tot de 13de by Hené Labouchere te Zeist logeren. Prins Henarik brak zijn sleutelbeen door van zijn wiel te vallen,omdat een juffrouw tegen hem aanreed. De vriend van Henk,Huys,wees my de photo,waarop al de studenten van het Kamp voorkomen. Jan Willem kreeg de brieven terug,welke Henk aan de Griek Michas en aan Kloos geschreven had. ] Maandag 8 Aug.huurde ik Marie Elisabeth Massing,geb.1886. Van Omme ren maakte een nieuwe schutting tussen mijn tuin en die van het Diaconessenhuis. in Berlijn hielden de vrijzinnigen een congres,dat Harnack presideerde Itd'iL die de aanwezigen aldus aansprak:" Broeders en Zusters van het Vaderhuis." En de onzin verkocht dat er twee Evangeliën zijn,een,dat Jezus verkondigd heeft en een ander dat Paulus heeft verdicht. Louis schreef een knap artikel over het zingen in de kerk,dat Bronsveld in de Stemmen opnam. Sinds enige tijd werd in de baai van Tosermory gevist naar de schatten der Armada,die aldaar gezonken was,en haalde men o.a.drie geweerkanon- nen van klein kaliber,twee buskruithoornen en twee geldzakken op,die alle naar het British Museum gezonden werden. Op de Brusselse tentoonstelling vloog de Belgische afdeling in brand, 't Is nooit uitgemaakt waaraan dit was toe te schrijven,maar aan kwaad opzet viel niet te denken. De wilde dieren stikten door de rook. Florence Nightingale,die op 12 Mei 1820 geboren was,stierf op 13 Aug. Toen tijdens de Krimoorlog door de domheid der Engelschen in 6 maanden tijds in hospitalen en op transportschepen 11625 man stierven,vertrok zy in Oct.1854 met 38 verpleegsters naar het oorlogsterrein en wist zy orde in de chaos te brengen; de soldaten vereerden haar zó hoog dat zy zelfs haar schaduw kusten. Zy bleef tot Juli '56 in de Krim. Toen zy te Balaclava de cholera kreeg,doch genas,bracht een inschrijving voor haar"5 ton op, welke zy besteedde voor een school tot opleiding van verpleegsters.De Vorst van Montenegro liet zich tot Koning uitroepen. Dat zal hem geld kosten. Een erflater schreef ten opzichte van twee neven:" Je lègue h cha- cun d'eux cent mille francs",maar de cédille tussen de d en de e was zó onduidelijk dat het onzeker was of hy bedoelde d1eux of deux. Hierover ontstond een proces. Overeenkomstig de conclusie der deskundigen besliste de Rechtbank dat er deux stond,zodat ieder der twee neven twee ton kreeg. Fanny schreef dat Lucy Cloëtta van een meisje bevallen was,dat naar de twee overleden grootmoeders Anna Maria zou heten. Maurits kreeg wondroos en werd in het Gasthuis verpleegd. Miek maakte een reisje in Zwitserland. By Saartje Rijnbende-von Hemert,die op de Kleine Houtweg woont,werden tal van zilveren voorwerpen en medailles,een koffer vol,gestolen. De dieven trokken er mee naar Leiden,waar zy de waarde ener gouden medaille aan een goudsmid vroegen. Deze waarschuwde de politie,die hen inrekende. Het waren oude bekenden en de jongste was pas uit de tuchtschool ontslagen. ue Nachtveiligheidsdienst had niets bespeurd. Frank liet de mooie kamferkist mijner moeder,die misschien 150 jaar oud is,opmaken. De Ereraad,die op verzoek van Dr.Abr.Kuyper benoemd was enauit de Heren Schimmelpenninck van der Oye van Hoevelaken,de Marees van Swinderen en Karnebeek bestond,concludeerde dat hy zich noch aan corruptie noch aan ambtsmisdaad had schuldig gemaakt. bbiïy Zaterdag 27 Aug. keerde Louis naar Dunewalde terug,na negen wekeri-by my gelogeerd te hebben. Augusta Elout keerde uit de Verenigde Staten terug zonder iets voor haar Diaconessenhuis gecollecteerd te hebben. Zy had er kanker in de borst gekregen,die te Filadelfia was afgezet. Van Maasdijk steeg te Arnhem met zijn vliegmachine op,maar viel voor de ogen van zijn aanstaande vrouw dood. Brutaalweg annexeerde Japan Korea. Vrijdag 2 Sept. kwamen Constance en Sylvia uit Arosa terug; Miss Martin en Eric waren nog te Arosa gebleven. David slaagde voor het Gymnasium. / Zaterdag 3 Sept.reed ik met Otto van Lennep naar Ipenrode,waar re- ceptie was en Max en Em met Ankie en Aernout reeds waren. Van lieverlede kwamen Anna Bijleveld-van der Vliet,de de Clercqs uit Santpoort,Herman Röell,Harry en Elsje Röell. De zaal was vol bloemen,o.a.van Frank en Constance. Otto en ik wachtten op een kopje thee,maar er werd niets gepresenteerd. Later vernam ik dat de visites tot 5^ gekomen waren,maar geen van allen een druppel gekregen had. En het gekke was dat de thee,de wijn en het gebak gereed stonden,de koetsier,knecht en dienknechts en twee dienstmeisjes in het zwart het bevel afwachtten. Om de ouoste dochter, Mevrouw de Kempenaer,die in Groningen woont en niet in de zaal was,te begroeten,liep ik de voordeur uit en sprak ik haar even. Zy is mooi,maar heeft evenals de moeder een Leids accent. Noch To noch Louis hadden de moed gehad om thee te vragen. René Labouchere berichtte my zijn engagement met de 20 jaar jongere Adrienne Vegelin van Claerbergen. René Nepveu werd van Peking naar Peters- burg verplaatst,maar nam daarna zijn ontslag als attaché omdat hy het "salonneren" vervelend vond en liever op reis ging. Hy trok dan ook eens naar Spanje. Maandag 5 Sept.ging David voor het eerst naar het Gymnasium en Wil- fried slaagde in zijn examen voor het Chr.Gymnasium in den Haag 3de klas. Jo Tripp-Gunning werd te Elberfeld geopereerd en zó zwak dat men voor haar behoud vreesde,maar zy was volkomen zeker van haar zaligheid en bereid te sterven. Zaterdag lü Sept. ging Dora naar Sluis om by Cornelia in haar nieuwe huisje te logeren,dat zy allerliefst vond. Ik had er van afgezien. 6^ Tane werd ziek en moest te bed blijven. Helene Wulfhorst,die ook by Lore was,verpleegde haar en moest haar gedurig omleggen om te beletten dat zy longontsteking kreeg. Lilian was in Engeland. Donderdag 15 Sept. kwamen de Koning en de Koningin van België in Amsterdam. Hy is een reus en zy klein,maar zy won aller harten. By de taptoe op de Dam was de foule zó groot dat wel 100 mensen flauw vielen of onder de voet raakten,maar de consistoriekamer der Nieuwe Kerk was als hospitaal ingericht en aldaar waren doktoren,verpleegsters en brancards. Piet van Rossem kwam in Haarlem om aandelen van ƒ 1000,- te plaatsen in een 3$ lening van ƒ 180.000,- Lai Piet van Rossem gelukte het 9 aandelen van ƒ 1000,- in Haarlem te /plaatsen,een zelfs by Gebr.van der Beek. Frank vertelde hem hoe weinig de kinderen in de Martha Stichting kosten in vergelijking met die,welke te Hoenderloo verpleegd worden. Frank wras rapporteur van de Indische begroting en had er twee dagen lang zoveel vellen over vol geschreven dat hy ten laatste niet meer zien kon. Jet Hartsen schreef aan Mevrouw Marcelis Hartsinck dat zy te Chexbres een dokter had geraadpleegd,die haar toestand ernstig vond en haar naar Vevey gezonden had. Zy walde echter eerst naar Hauptweil,dan naar Vevey en eindelijk naar Wiesbaden. Ik bezocht Herman Beels op de Dreef,maar moest lang wachten eer hy uit de kerk terug kwam,daar de Hartog tot 12 uur gepreekt had. De dienstbode onderhield my zo lang en vertelde my o.a.dat zy al 19 jaar by hem in dienst was en tweemasl had kunnen trouwen,maar dit geweigerd had,daar geen tien vrijers tegen de dienst by de Heer Beels opwegen. £oat> Max kwam my vertellen hoe Henriette Elout en Lady Tankerville^zich hadden laten oplichten. Lou Elout had dit aan Tane verteld. Een bekeerde Jood had in de Verenigde Staten met grote zegen gewerkt,en zijn vrienden hadden hem een kerk gebouwd. Lady Tankerville en Henriette Elout hadden hem ook dikwijls geholpen. Daarop was hy haar komen vertellen dat een zijner vrienden een goudmijn had ontdekt en hy nu aandelen van^C 1000,-.- kon plaatsen. Uit dankbaarheid voor hetgeen zy voor hem gedaan hadden, wilde hy haar nu ook bevoordelen en in de gelegenheid stellen rijk te worden. Daarop nam Henriette 5 en Lady Tankerville 3 aandelen en om haar zusters in de winsten te doen delen,gaf Henriette er drie aan haar cadeau. Ik dacht niet dat Henriette zo'n uilskuiken was en in plaats van eerst by een Bank te informeren,dadelijk toehapte.Het bleek natuurlijk alles lak te zijn en de schurk werd gepakt. Joden en papen zijn niet te vertrouwen. Van de Joden heeft de Heiland gsssgir het zelf getuigd toen Hy Nathanael uitzonderde door te zeggen:"Zie waarlijk een Israëliet,in wien geen bedrog is." En wat de papen betreft,zo zeide Carrasco my dat hy in een protestants geworden paap geen vertrouwen stelt. |