Ana səhifə

Я-c. И. Яhmяdov N. T. Яliyev meyv я V я t я r я V я z и n я m t я я ш ц nasli ь I


Yüklə 2.79 Mb.
səhifə21/27
tarix18.07.2016
ölçüsü2.79 Mb.
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27

Юзцнц йохламаг цчцн суаллар





  1. Мейвя-эилямейвялярин ширинлик дяряжяси нядян асылыдыр?

  2. Мцхтялиф мейвя-тярявязлярдя глцкоза, фруктоза вя сахарозанын нисбяти нежядир?

  3. Мейвя-тярявязлярдя шякярин тяйини цчцн ясас мящлул, «А» мящлулу вя «Б» мящлулу нежя щазырланыр?

  4. Редуксийаедижи шякярин мигдары щансы цсулла тяйин едилир?

  5. Сахарозанын инверсийасынын мащиййятини изащ един. Реаксийанын тянлийини йазын вя щесаблама ямсалыны (0,95) тапын.

  6. Мейвя-тярявязлярдя цмуми шякярин мигдары нежя щесабланыр?


9.3. Тязя мейвя-тярявязин тядгиги
Тязя мейвя-тярявязлярин кейфиййят эюстярижилярини юйрянян заман, онларын ямтяя сортларыны, органолептики вя физики-кимйяви эюстярижиляринин дювлят стандартларына вя республика стандартларына уйьун олмасы ясас эютцрцлцр. Мейвялярин чоху кейфиййят эюстярижиляриндян асылы олараг 1-жи вя 2-жи ямтяя сортларына вя стандарта уйьун эялмяйянляря аид едилир. Тядгиг олунан нцмуня

бцтцн партийа малын кейфиййяти щаггында дцзэцн анлайыш версин дейя, бцтцн ярзаг малларында олдуьу кими, тящлилдян яввял орта нцмуня эютцрцлцр. Яэяр партийа малда 100 йер оларса, о заман ян азы 3 йердян нцмуня эютцрцлцр. 100 йердян артыг олан щяр 50 йер цчцн ялавя олараг бир йердян нцмуня айрылыр. Айрылмыш нцмуняляр гарышдырылыб лабораторийа тящлили цчцн орта нцмуня эютцрцлцр. Орта нцмуня айыраркян тумлу мейвялярдян, йеркюкц вя соьан тярявязляриндян айрылмыш нцмунянин 10%-и мигдарында, ситрус мейвяляринин 20%-и мигдарында, эилямейвялярин 5%-и мигдарында лабораторийа цчцн орта нцмуня эютцрцлцр. Лабораторийа тящлили цчцн айрылмыш орта нцмуня диггятля щяр жцр кянар гарышыглардан тямизляниб йуйулур. Бязи нюв тярявязляр ися (томат тярявязляри, саплаглы истиот) тямиз дясмалла силинир. Тохумлу мейвяляр саплаг щиссядян, чичяк йувасындан вя тохум камерасындан азад едилмялидир. Тумлу мейвяляр тящлил цчцн габыьы иля бирликдя язилиб щазырланмалыдыр.

Мейвя вя тярявязлярин ясас кейфиййят эюстярижиляри онларын защири эюрцнцшц (формасы, рянэи, тямизлийи, мейвянин цмуми вязиййяти), йетишмя дяряжяси (дярилмя, ади вя истещлак йетишкянлийи), юлчцсц, зядялянмяси вя хястялийин олмасы (габыьын бозармасы, сольунлашмасы, мейвя йумрусунун зядялянмяси) вя с. щесаб едилир.

Мейвя вя тярявязляря аид гцввядя олан стандартларда щяр бир эюстярижийя мцяййян тялябляр верилир. Мейвя-тярявязлярин йухарыда эюстярилян кейфиййят эюстярижилярини дцзэцн гиймятляндирмяк цчцн, чох вахт яввялжя онларын ботаники сортлары мцяййянляшдирилир. Тярявязлярин тясяррцфат-ботаники сортларыны вя мейвялярин щомолоъи сортларыны тяйин едян заман яввялжя онларын харижи яламятляри мцяййянляшдирилир, сонра онлары кясир, дахили вязиййяти, дады, ятирлийи тяйин едилир. Мясялян, тядгигат цчцн эютцрцлян алма нцмуняляри яввялжядян юлчцлцйцня эюря 3 група – ири, орта вя хырда мейвяляря айрылыр. Щяр бир груп чякилир вя алманын орта кцтляси мцяййянляшдирилир.

Гцввядя олан стандартлара ясасян мейвя-тярявязлярин кейфиййяти гиймятляндирилдикдя – органолептики эюстярижилярдян онларын харижи эюрцнцшц, ирилийи, йетишкянлийи, мейвялярин ися харижи эюрцнцшц иля йанашы консистенсийасы, ятирлийи вя дады тяйин едилир. Физики-кимйяви эюстярижилярдян шякярин, титрлянян туршулуьун, нишастанын, пектин, ашы вя бойа маддяляринин мигдары, Ж витамини, каротин вя с. тяйин едилир.

Тапшырыглар.


  1. Мейвя-тярявязлярин органолептики эюстярижиляринин тяйини.

  2. Мейвя-тярявязлярин титрлянян туршулуьунун тяйини.

  3. Тярявяздя нишастанын туршу щидролизи иля тяйини.

  4. Ашы вя бойа маддяляринин тяйини.

  5. Пектин маддяляринин тяйини.



9.3.1. Мейвя-тярявязлярин органолептики эюстярижиляринин тяйини
Лявазиматлар. Ити бычаг, 5-10 дяфя бюйцдцжц лупа, миллиметрлик хяткеш, мейвя-тярявяз нцмуняляри, мейвя-тярявяз албому вя мулйаълар.

Мейвялярин яввяла харижи эюрцнцшц йохланылыр. Онун рянэинин щомолоъи сорта мцвафиглийи, формасынын еталона уйьунлуьу, зядяли олуб-олмамасы (механики, физиолоъи, фитопотолоъи, зярярверижилярля зядялянмяси) мцяййянляшдирилир. Эцн ишыьында бахмагла йетишкянлийи (ади, истещлак, техники) тяйин едилир. Мейвялярин консистенсийасы (йумшаг, бярк) бахмаг, яллямяк вя чейнямякля тяйин едилир.

Ятирлийи бцтюв вя йа кясик мейвяляри ийлямякля, дады ися чейнямякля мцяййян олунур. Нятижядя бязи мейвялярин йахшы ятирли, бязиляринин ися ятирсиз олмасы ашкар едилир. Дадыны йохладыгда турш, турша-ширин, ажы, бцзцшдцрцжц, дадсыз вя с. эюстярижиляр мцяййян едиля биляр.

Тярявязлярин харижи эюрцнцшц йохландыгда онун ейни тясяррцфат-ботаники сорта аид олмасы форма вя рянэиня эюря тяйин едилир. Тярявязлярин бюйцклцйц ян ири диаметринин юлчцсцня, бязиляриндя ися бир ядядин кцтлясиня эюря тяйин едилир. Йеркюкцнцн бязи ботаники сортларында ян бюйцк вя ян кичик ен кясийинин (диаметринин) юлчцсц мцяййянляшдирилир.

Йетишкянлийи мейвянин бюйцклцйц, рянэи, габыьынын вязиййяти, ятлийинин бярклийи вя с. эюстярижиляря эюря тяйин едилир.

Мейвя-тярявязлярин органолептики эюстярижиляри онларын нювляри, типляри вя чешидиндян асылы олараг гцввядя олан стандартларын вя диэяр техники-норматив сянядлярин тялябиня уйьун олмалыдыр.



9.3.1.1. Картофун кейфиййятcə tədqiqinin хцсусиййятляри
Истещлак цчцн эюндярилян вя тядарцк едилян тязя ярзаг картофунун кейфиййяти ГОСТ 7176-85 цзря мцяййян олунур. Кцтляви иашя мцяссисяляриня вя пяракяндя тижарят шябякясиндя сатылмаг цчцн эюндярилян картофун кейфиййяти ГОСТ 26545-85 цзря мцяййян олунур.

Картофун кейфиййяти мцяййян олунаркян ян чоху 5 мм дяринликдя вя 10 мм-дян узун олмайан механики зядялянмиш, бир гурд хятти олан вя сятщинин ян чоху 1/4 щиссяси дямэил хястялийиня тутулмушлар стандарт картоф щесаб едилир.

Яэяр картофун сятщиндя олан тябии чатлар онун ямтяя эюрцнцшцнц корламырса вя габыьын алтындан дярин чатлара кечмирся о, стандарт щесаб едилир.

Картофун габыьыны баш бармагла сыхдыгда, о сойулурса беля картоф габыьы бяркимямиш щесаб едилир.

Ярзаг картофу цчцн ГОСТ-да нязярдя тутуландан чох мигдар гейри-стандарт ашаьыдакы щалларда ола биляр.


  1. Юлчцсцня эюря уйьун эялмяйян йумрулар.

  2. Жцжярмиш, эюйярмиш вя йашылымтыл рянэли сащянин 2 см2-дян чох олмасы, лакин сятщинин 1/4-дян чох олмамалыдыр.

  3. 5 мм-дян чох дяринликдя вя 10 мм-дян чох узунлугда механики зядяси олан картоф (кясилмиш, чатламыш, язилмиш) йумрулары. 1/2 щиссядян кичик картоф кясикляри.

  4. Кянд тясяррцфаты зярярверижиляри иля зядялянмиш картоф, о жцмлядян мяфтил гурду иля 1-дян чох зядяли картоф вя 2-дян чох дялийи олан картофлар.

  5. Сятщинин 1/4-дян чох сащяси дямэил иля зядялянмиш картофлар.

  6. Габыьы бяркимямиш картофлар (эеж йетишян сортлар цчцн).

  7. Ичи бош картофлар (узунуна кясик сащясинин йарысындан азы бош олдугда).

  8. Зяиф солмуш вя бцрцшмцш картофлар.

  9. Ятлийинин тцндляшмяси (боз лякялилик узунуна кясик сащясинин йарысындан чох олмамалыдыр).

Ашаьыдакы картоф йумрулары тулланты (чыхдаш) щесаб олунур.

  1. Ян бюйцк ен кясийинин диаметри 20 мм-дян аз олан картофлар.

  2. Паслы (дямир пасы) лякялиликля зядялянмиш картофлар.

  3. Сятщинин 1/4 щиссясиндян чохунун йашыл рянэдя олмасы.

  4. Язилмишляр.

  5. 1/2 щиссядян кичик картоф кясикляри.

  6. Ичи бош картофлар (узунуна кясик сащясинин йарысындан чоху бош олдугда).

  7. Ьямирижиляр тяряфиндян зядялянмиш картофлар.

  8. Фитофтора, чцрцмя (йаш, гуру, щялгявари, боз бактериал вя с.) вя Нематод хястялийиня тутулмуш картофлар.

  9. Аз донмуш, донмуш вя бухарла боьулмуш (йанмыш) картофлар.

  10. Якин картоф йумрулары.

  11. Бащар мювсцмцндя сатылан заман кяскин бцрцшмцш картофлар.



9.3.1.2. Тярявязлярин кейфиййятcя tяdqiqinin хцсусиййятляри

1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət