اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، لاَ إلهَ إلاّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلهِ الْحَمْدُ. اَلْحَمْدُ لِلهِ، اَلْحَمْدُ لِلهِ، اَلْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي مَنَّ عَلَيْنَا بِالإيمانِ وَالْإِسْلاَمِ، وَعَلَّمَ دِينَنَا بِرِسَالَةِ سَيِّدِ الْأَنَامِ، وَجَعَلَ يَوْمَ الْعِيْدِ إِفْطَارًا لِمَنْ صَامَ.
وَ كَبِّرُوا اللهَ تَكْبِيرًا
الحَمْدُ لِلّهِ الذِي أثَابَنَا بِثَوَابِ الصِّيَامِ وَالقِيَامِ، وَلاَ يَقْطَعُ نِعْمَتَهُ عَنَّا بِالْمَعَاصِي وَالآثَامِ، َويَسْتَغْفِرُونَ لَنَا وَيَدْعُونَ رَبَّنَا لِدُخُولِنَا الْجِنَانَ الْمَلاَئِكَةُ اْلكِرَامُ .
وَ كَبِّرُوا اللهَ تَكْبِيرًا
سُبْحَانَ الََّذِي قَدَّرَ الْأقْوَاتَ، سُبْحَانَ الّذِي أَجَابَ الدَّعَوَاتِ، سُبْحَانَ الَّذِي بَعَثَ الأمْوَاتِ
وَ كَبِّرُوا اللهَ تَكْبِيرًا
KURBAN BAYRAMININ HUTBE DUALARI
اللهُ أَكْبَرُ اللهُ، أَكْبَرُ، لآ إلهَ إلاّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلهِ الحَمْدُ. اَلْحَمْدُ لِلّهِ كَثِيرًا، وَسُبْحانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيلاً، وَاللهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا، مَانَحَرَتِ النَحَائِرُ، وَطَافَ بِالْبَيْتِ زَائِرٌ، أُولَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا، وَيَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ، وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ.
وَ كَبِّرُوا اللهَ تَكْبِيرًا
سُبْحَانَ الَّذِي جَعَلَ هَذَا الْيَوْمَ عِيدًا سُعَادًا.
وَ كَبِّرُوا اللهَ تَكْبِيرًا
قالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ، سَتَجِدُنِي إنْ شَاءَ اللهُ مِنَ الصَّّابِرِينَ.
وَ كَبِّرُوا اللهَ تَكْبِيرًا
أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْــــمِ اللهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ:"إنَّا أَعْطَيْنَاكَ اْلكَوْثَرَ، فَصَلِّ لِرَبِّكَ، وَانْحَرْ إنَّ شَانِئَكَ هُوَالأبْتَرُ، صَدَقَ اللهُ اْلعَظِيمُ ."
HİTABETLE İLGİLİ BAZI FAYDALI BİLGİLER -
Yetki sahibi olduğunuz bir konu seçin veya o konuda yetki elde etmeden konuşmayınız.
-
Konu ile ilgili hatırınıza gelen bütün soruları alt alta yazınız ve size hazırladığınız bu konuda sorulabilecek bütün soruları düşünün.
-
Sorulara teker teker cevap vermeye çalışınız.
-
Konuşmalarınızda birden bire bütün teferruata değinmeyiniz.
-
Söylemek istediğiniz şeyleri önem ve mantık sırasına göre düzenleyiniz.
-
İlk ve son sözlerinizin kısa ve hatırda kalacak şekilde söylemeye dikkat ediniz.
-
Ortaya koyacağınız fikir ve rakamlar doğru olmalıdır.
-
Konuşmanızın ağırlıklı olarak olumlu, yapıcı ve ümit verici tarzda olmasına dikkat ediniz.
-
Konuşmanızda vurgulayıcı sözcükler seçiniz ve konuşmayı mümkün olduğunca kısa yapınız.
-
İyi konuşmaları ve yazıları okuyunuz.
-
Konuşmanın monoton (tekdüze) olmamasına dikkat ediniz. Konuşmalarınız renkli, canlı ve içtenlik bakımından küçük bir çocuğun konuşmasına benzemelidir.
-
Kimsenin konuşmasını kopya ve taklit etmeyiniz. Hata yapmaktan korkmayınız. Hatalarınızdan ders alın ve bir daha tekrar etmeyiniz.
-
Konuşmanız başkasını değil, sizin kendi kişiliğinizi yansıtmalıdır.
-
Konuşmanız bittikten sonra varsa eksikleriniz yüzünden ve tam istediğiniz gibi olmadı diye üzülmeyiniz.
HUTBE DEĞERLENDİRME FORMU
Hutbeyi hazırlayanın:
Adı - soyadı:
|
|
Görevi ve görev yeri:
|
|
Değerlendirme Puanları:
|
3
|
2
|
1
|
0
|
1- Hutbenin içeriğine uygun bir adlandırma yapılmış mıdır?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
2- Problem/alt problemler açıkça belirtilmiş midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
3- Problem, bir hutbe için uygun mudur? (az/çok)
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
4- Problem, zamana ve gündeme uygun mudur?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
5- Problem, yöre halkının beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayıcı mıdır?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
6- Hutbenin muhtevası, öngörülen kazanımları edindirecek nitelikte midir?
|
Evet
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
7- Kazanımlar problem cümlesi ile örtüşmekte midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
8- Kazanımlar, hutbenin öne çıkan niteliği ile örtüşmekte midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
9- Hutbenin ifade ve üslubu bu temel niteliğe uygun mudur?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
10- Hutbenin sonucu, kazanımları özetler nitelikte midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
11- Kaynaklar usulüne göre belirtilmiş midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
12- Seçilen ayet ve hadisler kazanımlara uygun mudur?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
13- Seçilen ayet ve hadisler hutbenin öne çıkan niteliğine uygun mudur?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
14- Seçilen ayet ve hadisler uygun yerde verilmiş midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
15- Hutbenin dili, öne çıkan niteliği ile uyuşmakta mıdır?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
16- Hutbede kullanılan ben/biz, sen/siz, o/onlar dilinin ağırlığı ve uygunluğu,
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hiç
|
17- Cümle uzunlukları uygun mudur? (6- 8 kelime arası en uygun)
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hiç
|
18- Hutbenin dili cemaatin anlayacağı şekilde açık mıdır? (Cemaatin dili)
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
19- Hutbenin uzunluğu, konunun anlaşılırlığı ve süre açısından uygun mu?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hiç
|
20- Müjde ve uyarı dengesi gözetilmiş midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hiç
|
21- Hutbede imla kurallarına uyulmuş mudur?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hiç
|
22- Hutbenin muhtevası Kur’an, sünnet ve bilimsel gerçeklerle uyumlu mudur?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
23- Milli birlik ve bütünlüğü zedeleyici, kişi veya grupları tahkir edici, ön yargılı ve politik ifade ve değerlendirmelerden kaçınılmış mıdır?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
24- Henüz netleşmemiş görüşlerden, gereksiz tartışmalara ve huzursuzluğa sebep olabilecek hususlardan kaçınılmış mıdır?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
25- Hutbe, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın toplumu inanç, ibadet ve ahlak konularında aydınlatma göreviyle bağdaşır nitelikte midir?
|
Tamamen
|
Büyük Ölçüde
|
Kısmen
|
Hayır
|
DEĞERLENDİRME SONUCU
|
HUTBE
|
Uygundur
|
Düzeltmelerden sonra okunabilir.
|
Uygun Değildir
|
NOT:
-
23, 24 ve 25’nci maddelerden tam puan alamayan veya düzeltilme imkanı bulunmayan hutbeler, diğer maddelerden tam puan alsalar dahi değerlendirmeye alınamazlar.
Bir hutbenin okunabilmesi için verilen puanların toplamının en az 55 olması gerekir.
HUTBE, HÜKMÜ, RÜKNÜ VE ŞARTLARI
Dini hitabet denince öncelikle akla hutbe ve vaazlar gelir. Dolayısıyla biz de bunlardan söz etmeliyiz. Bilindiği gibi hutbe, Cuma ve Bayram günlerinde, hatibin minbere çıkarak, cemaate karşı yaptığı dini konuşmaya denir. Bu faaliyete hatiblik, bu görevi yapan kimseye de hatib (çoğulu: hutabâ) denir.
Cuma namazının sahih olması için hutbe okunması farzdır Bayram hutbeleri ise sünnet- i müekkededir.
Hutbenin bir rüknü vardır, o da "Allah’ı zikretmek" (anmak) tır. İmâm A’zam Ebû Hanîfe’ye göre "Elhamdülillah" veya "Sübhanellâh" veya "Lâ ilahe illallah" demek, yeterlidir. Onul talebeleri olan ve "İmâmeyn" olarak bilinen İmâm Ebû Yûsuf ve İmâm Muhammed’e göre ise bu "zikir", biraz daha uzun tutulmalı "tehıyyat" duası kadar veya üç âyet uzunluğunda olmalıdır.
Hutbenin sahih olması (geçerli sayılması) için Hanefî Mezhebine göre 5 şart vardır:
1) Hutbe, vakit içinde okunmalıdır. Bu da Cuma namazı, yani öğle vaktidir.
2) Hutbe, Cuma namazından önce okunmalıdır. Namazdan sonra okunan Cuma hutbesi geçersizdir.
3) Herhangi bir konuşma gibi değil, "Hutbe" niyetiyle okunmalıdır.
4) Cemaat huzurunda okunmalıdır. (Üzerine Cuma namazı farz olan en az bir kişinin huzurunda okunmalıdır. Bu "bir kişi" hutbenin şartıdır; Cuma namazı için ise, en az üç erkek cemaat bulunmalıdır. ) .
5) Hutbe ile namaz arası (yemek, içmek vb. namazı bozan) herhangi bir iş ile ayrılmamalıdır.
Bunlar, Hanefî Mezhebine göre aranan şartlardır. Diğer mezheplerin daha başka şartlan da vardır.
HUTBENİN SÜNNETLERİ (ADABI)
Sünnet üzere ve usule uygun olarak sunulacak hutbede, şu hususlara da dikkat etmek gerekir:
-
Hatibin, minbere yakın yerde bulunması.
-
Abdestli olması.
-
Temiz elbise giymesi ve namaz kılabilecek şekilde örtünmüş olması. (Avret yerlerini örtmek vâcibtir) .
-
İstiska (yağmur isteme) ve küsuf (güneş tutulması) duâlarında da iki rekat namazdan sonra hutbe okumak caizdir.
-
Minbere çıkınca, cemaate dönük olarak oturup iç ezanı dinlemesi.
-
Hutbeyi, minberde ayakta ve cemaate dönük olarak etmesi.
-
Hutbeye sessiz olarak okuyacağı Eûzü - Besmele ile başlaması.
-
Hutbeye, sırasıyla "hamdele, şehadet ve salvele" ile başlaması.
-
Hutbeyi, cemaatin işiteceği sesle okuması.
-
Kur’ân’dan bir âyet okuması ve va’zu nasihatte bulması.
-
İki hutbe arasında bir miktar oturması.
-
İkinci hutbeye "hamdele ve salvele" ile başlaması, mü’minlere duâ ve istiğfarda bulunması.
-
Hutbeyi kısa tutması.
HUTBENİN BÖLÜMLERİ
Hamdele, Şehadet, Salvele, Takva ile tavsiye Konuyla ilgili âyet, Konuyla ilgili hadis, Türkçe va’zu nasihat, Arapça bitiriş Oturuş İkinci hutbe Hamdele SalveleMü’minlere duâ Nahl 90. âyet. (Bayram hutbelerinde ise İsrâ son âyet) Minberden iniş.
 Hutbe, biri diğerinden kısa bir oturuşla ayrılan iki bölümden meydana gelir:
Birinci Hutbe: Hamdele, şehadet ve salvele ile başlayan Arapça bir mukaddime ile Türkçe konuşma kısmını ihtiva eder.
|
Yüklə 3.91 Mb.