Dodatak
U ovom dodatku daje se analiza statičkih efekata carinskih unija koje preusmeravaju trgovinu metodom opšte ravnoteže i daje se hronologija rasta regionalizma u posleratnom sistemu trgovine i njegovog ubrzanja u toku poslednjih godina.
A10.1 Analiza statičkih efekata carinskih unija koje preusmeravaju trgovinu metodom opšte ravnoteže
U Odeljku 10.3 analizirali smo, metodom parcijalne analize, statičke efekte na blagostanje formiranja carinskih unija koje preusmeravaju trgovinu. U ovom dodatku razmotrićemo ove statičke efekte na
blagostanje pomoću naprednijeg okvira opšte ravnoteže. Ovo nam daje uvid u neke aspekte carinskih unija koji nisu evidentni na osnovu analize parcijalne ravnoteže. Oni skupa daju daleko kompletniju sliku statičkih efekata na blagostanje do kojih dolazi usled formiranja carinskih unija.
Analiza carinske unije koja preusmerava trgovinu metodom opšte ravnoteže ilustrovana je na Slici 10.3. Na slici je ponovo prikazana granica proizvodnje Zemlje 2 sa Slike 8.5. Pretpostavljamo, radi jednostavnosti, da je Zemlja 2 suviše mala da bi uticala na relativne cene dobra X u (velikim) Zemljama 2 i 3.
Uz nediskriminatornu ad valorem carinu od 100 na uvoz proizvoda X, Zemlja 2 proizvodi u tački F u kojoj je granična stopa transformacije, ili nagib transformacione krive, jednaka relativnoj ceni koja uključuje carinu proizvoda X iz Zemlje 1, P1’ = 2 (što na slici nije prikazano). Međutim,
Slika 10.3. Analiza carinske unije koja preusmerava trgovinu metodom opšte ravnoteže. Uz nediskriminatornu uvoznu carinsku stopu za proizvod X od 100 procenta, Zemlja 2 proizvodi u F i troši u H na krivoj indiferentnosti II’ i relativnoj ceni proizvoda P1 = 1 (baš kao na Slici 8.5). Formirajući carinsku uniju samo sa Zemljom 3, Zemlja 2 proizvodi u tački F’ po cenama P3 = 1,5 i troši u B’ < H’. Ova carinska unija koja preusmerava trgovinu vodi do neto gubitaka na blagostanju Zemlje 2. Međutim, uz druge preferencije u Zemlji 2, Zemlja 2 mogla bi da troši u tački H* pre formiranja carinske unije, a u tački B* posle njenog formiranja sa Zemljom 3 i da ostvari neto dobitak na blagostanju (pošto je B* > H*).
pošto Zemlja 2 ubira carinu, ona troši u tački H’ na krivoj indiferentnosti II’ razmenjujući 30Y
za 30X sa Zemljom 1 na pravoj P1 = 1 u tački u kojoj je P1’ = 2 tangenta na krivu indiferentnosti II’ (baš kao na Slici 8.5).
Ako sada Zemlja 2 formira carinsku uniju sa Zemljom 3, ona će sada uvoziti proizvod X iz Zemlje 3, uz cenu P3 = 1,5 koja se u Zemlji 3 formira u slučaju slobodne trgovine. Tada bi Zemlja 2 mogla da troši u tački B’ na liniji P3 = 1,5. Pošto za tačku B’ važi da ima manje oba proizvoda nego tačka H’, tačka B’ mora da leži na nižoj krivoj indiferentnosti (koja na slici nije prikazana). Ovo potvrđuje rezultat dobijen metodom parcijalne analize koji je prikazan na Slici 10.2 gde Zemlja 2 trpi neto gubitak blagostanja usled formiranja carinske unije sa Zemljom 3.
Međutim, za druge preferencije u Zemlji 2 ona bi mogla da troši u tački H* pre formiranja carinske unije a u tački B* posle njenog formiranja. Pošto za tačku B* važi da je veća potrošnja i X i Y nego u tački H*, carinska unija koja preusmerava trgovinu vodila bi do neto dobitaka na blagostanju u Zemlji 2. (Zbog veće jasnoće, oblast na slici koja prikazuje odnos tačaka F, B* i H* uvećana je u okviru sa unutrašnje strane transformacione krive.) Prema tome, carinska unija koja preusmerava trgovinu može, zavisno od okolnosti u kojima je formirana, voditi do neto gubitaka ili dobitaka na blagostanju zemlje koja joj pristupa.
Problem Polazeći od Slike 10.3 na kojoj Zemlja 2 proizvodi u tački F i troši u tački H’, dokažite grafičkim putem da što je manja relativna neefikasnost Zemlje 3 u odnosu na Zemlju 1, to je verovatnije da će formiranje carinske unije između Zemlje 2 i Zemlje 3 voditi do neto dobitaka Zemlje 2 (čak i ako bi carinska unija bila ona koja preusmerava trgovinu).
A10.2 Regionalni sporazumi o trgovini u svetu
Tabela 10.7. Regionalni trgovinski sporazumi (RTA) u svetu u 2006.
Unija zemalja arapskog Magreba
ASEAN zona slobodne trgovine
Azijsko–pacifička ekonomska saradnja
Asocijacija zemlja Jugoistočne Azije
Sporazum iz Bankoka
|
UMA
AFTA
APEC
ASEAN
SPORAZUM IZ BANKOKA
|
Alžir, Libija, Mauritanija, Maroko, Tunis
Brunei Darusalam, Kambodža, Indonezija, Laos, Malezija, Mianmar, Filipini, Singapur, Tajland, Vijetnam
Australija, Brunei Darusalam, Kanada, Čile, Kina, Hong Kong (Kina), Indonezija, Japan, Koreja, Malezija, Meksiko, Novi Zeland, Papua Nova Gvineja, Peru, Filipini, Ruska Federacija, Singapur, Tajvan (Kina)
Brunei Darusalam, Kambodža, Indonezija, Laos, Malezija, Mianmar, Filipini, Singapur, Tajland, Vijetnam
Bangladeš, Kina, Indija, Republika Koreja, Laos, Šri Lanka
|
Tabela 10.7 (nastavak)
Andska zajednica
Karibska zajednica i zajedničko tržište
Centralnoameričko zajedničko tržište
Centralnoevropsko udruženje za slobodnu trgovinu
Ekonomska i monetarna unija Centralne Afrike
Sporazum o bližim odnosima u trgovini
Zajednica nezavisnih država
Zajedničko tržište Južne i Istočne Afrike
Zajednica Istočne Afrike
Evroazijska ekonomska zajednica
Evropska zajednica
Organizacija za ekonomsku saradnju
Evropska ekonomska zona
Savet za saradnju zemalja Persijskog zaliva
Opšti sistem trgovinskih preferencijala zemalja u razvoju
|
CAN
CARICOM
CACM
CEFTA
CEMAC
CER
CIS
COMESA
EAC
EAEC
EC
ECO
EEA
GCC
GSTP
|
Bolivija, Kolumbija, Ekvador, Peru, Venecuela
Antikva i Barbuda, Bahami, Barbados, Belize, Dominikana, Grenada, Gvajana, Jamajka, Mintserat, Sveti Kits-Nevis, Santa Lucia, Sveti Vincent i Grenadini, Surinam, Trinidad i Tobago
Kostarika, El Salvador, Gvatemala, Honduras, Nikaragva
Poljska, Mađarska, Češka, Slovačka
Kamerun, Republika Centralna Afrika, Čad, Kongo, Ekvatorijalna Gvineja, Gabon
Australija, Novi Zeland
Azerbejdžan, Jermenija, Belorusija, Gruzija, Moldavija, Kazahstan, Ruska Federacija, Ukrajina, Uzbekistan, Tadžikistan, Kirgizija
Angola, Burundi, DR Kongo, Džibuti, Egipat, Eritreja, Etiopija, Kenija, Madagaskar, Malavi, Mauricijus, Namibija, Ruanda, Sejšalska Ostrva, Sudan, Svazilend, Uganda, Zambija, Zimbabve
Kenija, Tanzanija, Uganda
Belorusija, Kazahstan, Kirgizija, Ruska Federacija, Tadžikistan
Austrija, Belgija, Kipar, Češka, Danska, Estonija, Finska, Francuska, Nemačka, Grčka, Mađarska, Irska, Italija, Letonija, Litvanija, Luksemburg, Malta, Poljska, Portugalija, Slovačka, Slovenija, Španija, Švedska, Holandija, Ujedinjeno Kraljevstvo
Avganistan, Azerbejdžan, Iran, Kazahstan, Kirgizija, Pakistan, Tadžikistan, Turska, Turkmenistan, Uzbekistan
Island, Lihtenštajn, Norveška, Švajcarska
Bahrein, Kuvajt, Oman, Katar, Saudijska Arabija, Ujedinjeni Arapski Emirati
Alžir, Argentina, Bangladeš, Benin, Bolivija, Brazil, Kamerun, Čile, Kolumbija, Kuba, Ekvador, Egipat, Gana, Gvineja, Gvajana, Indija, Indonezija, Iran, Irak, Libija, Malezija, Meksiko, Maroko, Mozambik, Mianmar, Nikaragva, Nigerija, Pakistan, Peru, Filipini, Republika Koreja, Rumunija, Singapur, Šri Lanka, Sudan, Tajland, Trinidad i Tobago, Tunis, Tanzanija, Venecuela, Vijetnam, Jugoslavija, Zimbabve
|
Tabela 10.7. (nastavak)
Udruženja za integraciju Latinske Amerike
Južno ekonomsko tržište
Severnoamerički sporazum o slobodnoj trgovini
Sporazum o trgovini i trgovinskim odnosima između vlade Australije i vlade Papua Nove Gvineje
Južnoafrička zajednica za razvoj
Južnoazijski sporazum o preferencijalnoj trgovini
Južnopacifički sporazum o trgovini i ekonomskoj saradnji
Zapadnoafrička ekonomska i monetarna unija
|
LAIA
MERCOSUR
NAFTA
PATCRA
SADC
SAPTA
SPARTECA
UEMOA – WAEMU
|
Argentina, Bolivija, Brazil, Čile, Kolumbija, Kuba, Ekvador, Meksiko, Paragvaj, Peru, Urugvaj, Venecuela
Argentina, Brazil, Paragvaj, Urugvaj
Kanada, Meksiko, Sjedinjene Države
Australija, Papua Nova Gvineja
Angola, Bocvana, Lesoto, Malavi, Mauricijus, Mozambik, Namibija, Južna Afrika, Svazilend, Tanzanija, Zambija, Zimbabve
Bangladeš, Butan, Indija, Maldivi, Nepal, Pakistan, Šri Lanka
Australija, Novi Zeland, Kukova Ostrva, Fidži, Kiribati, Maršalova Ostrva, Mikronezija, Nauru, Nieu, Papua Nova Gvineja, Solomonska Ostrva, Tonga, Tuvalu, Vanuatu, Zapadna Samoa
Benin, Burkina, Faso, Obala Slonovače, Gvineja, Gvineja Bisao, Mali, Niger, Senegal, Togo
|
Izabrana bibliografija
Za pristup rešavanju problema iz oblasti ekonomskih integracija, videti:
-
D. Salvatore, Theory and Problems of International Economics, 4th ed. (New York: McGraw-Hill, 1996), Poglavlje 6 (Odeljak 6.6).
Klasična dela iz oblasti teorije carinskih unija su:
-
J. Viner, The Customs Union, The Carnegie Endowment Peace, 1953).
-
J. Meade, The Theoryof Customs Unions (Amsterdam: North-Holland, 1955).
-
R.G. Lipsey, "The Theory of Customs Unions: A General Survey", Economic Journal, September 1961, pp. 498-513.
Drugi važni doprinosi teoriji carinskih unija su:
-
T. Scitovski, Economic Theory of Western European Economic Integration (Stanford, Calif.: Stanford University Press, 1958).
-
B. Balassa, The Theory of Economic Integration (Homewood, Ill.: Irwin, 1961).
-
C.A. Cooper, B.F. Massell, "A New Look
at Customs Union Theory," Economic Journal, December 1965, pp. 742-747.
-
J. Vanek, General Equilibrium of International Discrimination: The Case of Customs Unions (Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1965).
-
J. de Melo, A. Panagaryia, New Dimen-sions in Regional Integration (New York: Cambridge University Press, 1993).
-
R.E. Baldwin, A.J.Venables, "Regional Economic Integration", u G.M. Grossman, K. Rogoff, eds., Handbook of International Economics,Vol. III (Amsterdam: Elsevier, 1995), pp. 1598-1644.
-
A. Panagariya, R. Findlay", A Political
-
Economy Analysis of Free Trade Areas and Customs Unions", u R.C. Feenstra, G.M. Grossman, D.A. Irwin, eds., The Political Economy of Trade Policy (Cambridge, Mass.: MIT Press, 1996), pp. 265-287.
-
Whalley, "Why Do Countries Seek Regional Trade Agreements", National Bureau of Economic Rsearch, Working Paper No. 5552, April 1996.
-
A. Panagariya , J. Bhagwati, eds., Free Trade Areas or Free Trade? The Economics oj Preferential Trade Agreements (Washington, D.c.:American
Enterprise Institute Press, 1996).
-
J. Frankel, Regional Trading Blocks (Washington, D.C.: Institute for International Economics, 1997).
-
J. Bhagwati, P. Krishma, A. Panagariya, Alternative Approaches to Analyzing Preferential Trade Agreements (Cambridge, Mass.: MIT Press, 1999).
-
A.Panagariya, "Preferential Trade Liberalization: The Traditional Theory and New Development", Journal of Economic Literature, June 2000, pp.287-331.
Za teoriju drugog najboljeg rešenja, videti:
Theory of the Second Best", Review of Economic Studies, October 1956,pp.33-49.
Za detaljna razmatranja i procenu uticaja na blagostanje formiranja Evropske Unije (ranije Evropske zajednice), videti:
-
H.G. Johnson, "The Gains from Freer Trade with Europe: An Estimate", Manchester School of Economics and Social Studies, September 1958, pp. 247-255.
-
B. Balassa, "Trade Creation and Trade Diversion in the European Common Market: An Appraisal of the Evidence", The Manchester School, 1974, pp. 93-135.
-
M.Kreinin, Trade Relations of the EEC: An Empirical Investigation (Oxford: Oxford University Press, 1983).
-
N. Owen, Economies of Scale, Competitiveness, and Trade Patterns Within the European Economic Community (Oxford: Oxford University Press, 1983)
-
P. Cecchini, The European Challenge: 1992 (Aldershot, England: Wildwood House, 1988).
-
Commission of the EC, The Economics of 1992 (Brussels: Commission of the EEC, 1988).
-
Congressional Budget O£lice, Congress of the United States, How the Economic Transformation in Europe Will Affect the United States (Washington, D.c.: U.S. Government Printing Office, 1990).
-
A. Sapir, "Regional Integration in Europe", Economic Journal, November 1992, pp. 1491-1506.
-
D.Salvatore, "Economic Integration, the European Community, and the Future of the Trade System", u M. Kreinin, ed., International Trade and Finance in the 1990s (New York: Francis & Lewis, 1993), pp. 115-123.
-
R. Barrass, M. Shobhana, European Economic Integration and Sustainable Development: Institutions, Issues, and Policies (Washington, D.c.: Institute
for International Economics, 2001).
-
P. Messerlin, Measuring in the Cost of Protection in the European Union (Washington, D.C.: Institute for International Economics, 2001).
Zajednička poljoprivredna politika (CAP) Evropske Unije razmatra se u:
-
J. Rosenblatt et al., The Common Agricul-tural Policy of the European Community (Washington,D.C.: IMF, 1988).
-
Organization for Economic Cooperation and Development (OECD), Agricultural Policies, Markets and Trade in OECD Countries (Paris:OECD, 1996).
-
T. Josling, Agricultural Trade Policy: Completing the Reform (Washington, D.c.: Institute for Internationa lEconomics, 1998).
-
OECD, Agricultural Policies in OECD Countries: Monitoring and Evaluation (Paris: ORCD, 2005).
Za uticaje Severnoameričkog sporazuma o slobodnoj trgovini, videti:
-
D.K. Brown, A.V. Deardorff, R.M.Stern, "North American Integration", Economic Journal, November 1992, pp. 1507-1518.
-
G.H.Hutbauer, J.J.Schott, North American
Free Trade: Issues and Recommendations (Washington, D.c.: Institute for International Economics, 1992).
-
U.S. International Trade Commission, Potentia Impact on the U. S. Economy and Selected Industries of the North American Free Trade Agreement (Washington, D.c., U.S. Government Printing Office, 1993).
-
K.Fatemi, D. Salvatore, The North American Free Trade Agreement (NewYork: Pergamon Press, 1994).
-
L. Klein, D. Salvatore, "Welfare Effects of
the North American Free Trade Agreement", Journal if Policy Modeling, April 1995, pp. 163-176.
-
J. Frankel, E. Stein, S.J.Wei, "Trading
Blocks and the Americas: The Natural, the Unnatural, and the Supernatural", Journal of Development Economics, June 1995, pp. 61-96.
-
A. Krueger, "NAFTA's Effects: A Preliminary Assessment", The World Economy, June 2000, pp. 761-776.
-
G.C. Hufbauer, J.J.Schott, NAFTA Revisited (Washington, D.c.: Institute for International Economics, 2005).
Za Merkosur, Zajedničko tržište Južne Amerike, videti:
-
A. Yeats, "Does Mercosur's Trade Performance Raise Concerns about the Effects of Regional Trade Arrangements?" The World Bank Economic Review, January 1998, pp. 1-28.
-
Inter-American Development Bank, Integration and Trade in the Americas: A Preliminary Estimate of 2001 Trade (Washington, D.c.: Inter-American Development Bank, December 2001).
-
Inter-American Development Bank, Integration and Trade in the Americas (Washington, D.c.: Inter-American Development Bank, 2005).
Za carinske unije zemalja u razvoju, videti:
-
H.G.Johnson, "An Economic Theory of Protectionism, Tariff Bargaining, and the Formation of Customs Unions", Journal of Political Economy, 1965, pp. 256 :283.
-
C.A. Cooper, B.F. Massell, "Towards a General Equilibrium Theory of Developing Countries", Journal if Political Economy, September 1965, pp.461-476.
-
J.C. Brada, J.A.Mendez, "An Estimate of
the Dynamic Effects of Economic Integration", The Review of Economics and Statistics, February 1988, pp. 163-167.
-
International Monetary Fund, "Regional Trade Arrangements", World Economic Outlook (Washington, D.c., May 1993).
-
World Trade Organization (WTO), Regionalism and the World Trading System (Geneva: WTO, 1995)
-
The World Bank, A Symposium on Regionalism and Development (Washington, D.c.: The World Bank, May 1998).
-
The World Bank, Trade Blocs (Washington, D.c.:TheWorl Bank, 2000).
-
D.K. Brown, K. Kiyota, R.M. Stem, "Computational Analysis of the U.S. FTAs with Central America, Australia, and Morocco", Discussion Paper No. 507, School of Public Affairs, University of Michigan, May 6, 2004).
-
D.K.Brown, K. Kiyota, R.M. Stem, "Computational Analysis of the Free Trade Area of the Americas", Discussion Paper No. 508, School of Public Affairs, University of Michigan, July 3, 2004.
-
J.A. Crawford, R.V. Fiorentino,"The Changing Landscape of Regional Trade Agreements", Discussion Paper No.8 (WTO: Geneva, 2005).
-
World Bank, Global Economic Prospects (Washington,D.c.: World Bank, 2005).
Za ekonomske reforme i trgovinu među zemljama Istočne Evrope i bivšeg Sovjetskog Saveza, videti:
-
P. Desai, The Soviet Economy: Problems and Prospects (Oxford: Basil Blackwell, 1987).
-
F.D. Holtzman, "AComparative View of Foreign Trade Behavior: Market Versus Centrally Planned Economies", u M.Borstein, Comparative Economic Systems: Models and Cases (Homewood, Ill.: Irwin, 1988).
-
B. Lee, J. Nellis, Enterprise Reform and Privatization in Socialist Economies (Washington, D.C.: The World Bank, 1990).
-
Kornai, The Road to a Free Economy (New York: W.Norton, 1990).
-
M. Lavigne, Intemational Political Economy and Socialism (Cambridge: Cambridge University Press, 1991)
-
D. Salvatore, Handbook of National Economic Policies, (Westport, Conn.: Greenwood Press, 1991).
-
D. Salvatore, "Privatization, Economic Restructuring, and Foreign Trade in Eastern Europe", Soviet and East Euro-pean Foreign Trade,Spring 1992,pp.30-42.
-
D. Salvatore, Handbook of National Trade Oilicies,(Westport, Conn.: Greenwood Press, 1992).
-
D. Salvatore, ed., Protectionism and World Welfar, (NewYork: Cambridge University Press, 1993).
-
C. Michalopolous, D. Tarr, Trade Perfor-mance and Policy in the New Independent States (Washington, D.c.: The World Bank, 1996).
-
P. Murrell, "How Far Has Transition Progressed?" Joumal of Economic Perspectives, Spring 1996, pp. 25-44.
-
J. Sachs, "The Transition at Mid Decade,"
American Economic Review, Papers and Proceedngs, May 1996, pp. 128-133.
-
L. Orlowsky, D. Salvatore, Trade and Payments in Central and Eastern Europe’s Transforming Economies (Westport, Conn.: Greenwood Press, 1997).
-
J.M. van Brabant, ed., Remaking Europe: The European Union and the Transition Economies (New York: Rowman & Littlefield, 1999).
-
International Monetary Fund, "Transition:
Achievements and Challenges", Finance and Developent, June 1999, pp. 2-27.
-
S.W. Arndt,H. Handler, D. Salvatore, eds., Eastern Enlargement: The Sooner the Better? (Vienna: Ministry of Economics and Labor, 2000) .
-
D. Salvatore, "The EU's Eastern Enlargement," Empirica, July 2001, pp. 137-157.
-
EBRD, Transition Rcport (London: EBRO, 2005).
InterNet
Za razmatranje razloga za SST Sever–Jug, videti:
http://www.twnside.org.sg/title2/resurgence/ 182-183/CoverO3.doc
Za informacije o Evropskoj Uniji, videti:
http://mkaccdb.eu.int
Kompletan tekst Severnoameričkog sporazuma o slobodnoj trgovini (NAFTA) nalazi se na adresi:
http://www.tech.mit.edu/Bulletins/Nafta
Za uticaj NAFTA na Sjedinjene Države, Kanadu i Meksiko kao i na druge zemlje, videti:
http://www.lanic.utexas.edu/lal mexico/nafta
http://www.citizen.org/trade/nafta/index.cfm
Informacije o Merkosuru nalaze se na adresama:
http://www.europa.eu.int/comm/external_relations/mercosur/intro
http://atn-riae.agr.ca/latin/e3431.htm
Informacije o Zoni slobodne trgovine između dve Amerike (FTAA) nalaze se na adresi:
http://www.alca-ftaa.org
Za Sporazum azijsko–pacifičke ekonomske saradnje (APEC), regionalnoj organizaciji koja se zalaže za slobodnu trgovinu i ekonomsku saradnju između 21 zemlje, videti:
http://www.apecsec.org.sg
Informacije u desetočlanom udruženju zemalja Jugoistočne Azije (ASEAN) nalaze se na adresi:
http://www.aseansec.org/home.htm
Informacije o međunarodnoj trgovini, ekonomskom restrukturiranju i regionalnim sporazumima o trgovini bivših komunističkih zemalja nalaze se na adresi:
http://www.ebrd.com/pubs/econo/series/tr.htm
|
Yüklə 337 Kb.