Predlog na zakon za rabotnite odnosi
|
|  Yüklə 0.52 Mb.
|
| MINISTERSTVO ZA TRUD I SOCIJALNA POLITIKA
PREDLOG NA ZAKON ZA RABOTNITE ODNOSI VID NA MATERIJALOT: PREDLOG NA ZAKON Broj na stranici 102 Skopje, Juli 2005 godina PREDLOG NA ZAKON ZA RABOTNITE ODNOSII. OP[TI ODREDBI Predmet na zakonot ^len 1 (1) So ovoj zakon se ureduvaat rabotnite odnosi, pome|u rabotnicite i rabotodava~ite. koi se vospostavuvaat so sklu~uvawe na dogovor za vrabotuvawe. (2) Rabotniot odnos se ureduva so ovoj ili so drug zakon, kolektiven dogovor i dogovorot za vrabotuvawe. Cel na zakonot :len 2 (3) Cel na zakonot e vklu~uvawe na rabotnici vo rabotniot proces kako i obezbeduvawe na usoglaseno odvivawe na toj proces, pri {to se po~ituva pravoto na rabotnicite na sloboda na trudot, dostoinstvoto i za{tita na interesite na rabotnicite vo rabotniot odnos. Ureduvawe na rabotnite odnosi ^len 3 (1)Ovoj zakon gi ureduva i rabotnite odnosi na rabotnicite vraboteni vo organite na dr`avnata vlast, organite na edinicite na lokalnata samouprava, ustanovite, javnite pretprijatija, zavodite, fondovite, organizacii i drugi pravni i fizi~ki lica koi vrabotuvaat rabotnici, dokolku so drug zakon ne e poinaku opredelen. (2) Rabotniot odnos mo`e da prestane samo na na~in i pod uslovi utvrdeni so zakon. (3) Vo rabotniot odnos sekoja od stranite e dol`na da gi ispolnuva propi{anite i dogovorenite prava, obvrski i odgovornosti.
(2) Ovoj zakon se primenuva isto taka za rabotnite odnosi pome|u stranskite rabotodava~i i kaj niv vrabotenite rabotnici, koi {to se sklu~uvaat vrz osnova na dogovorot za vrabotuvawe zaradi vr{eweto na rabota na teritorijata na Republika Makedonija. (3) Za rabotnicite, koi {to stranskiot rabotodava~ }e gi upati na privremena rabota vo Republika Makedonija vrz osnova na dogovor za vrabotuvawe spored stranskoto pravo, se primenuvaat odredbite na ovoj zakon, koi go ureduvaat rabotnoto vreme, dnevniot i godi{nite odmori, no}nata rabota, minimalniot godi{en odmor, minimalnata plata, za{titata pri rabota, posebnata za{tita na rabotnicite.
1 “rabotniot odnos“ e dogovoren odnos pome|u rabotnikot i rabotodava~ot vo koj rabotnikot dobrovolno se vklu~uva vo organiziraniot proces na rabota kaj rabotodava~ot, za plata i drugi primawa, li~no, neprekinato ja izvr{uva rabotata spored upatstvata i pod nadzor na rabotodava~ot 2 “rabotnik“e sekoe fizi~ko lice, koe {to e vo raboten odnos vrz osnova na sklu~en dogovor za vrabotuvawe. 3. ‘’rabotodava~`` e pravno i fizi~ko lice kako i drug subjekt (organ na dr`avna власт, organ na edinica na lokalna samouprava, podru`nica na stransko dru{tvo, diplomatsko i konzularno pretstavni{tvo), koi vrabotuvaat rabotnici vrz osnova na dogovor za vrabotuvawe. 4. “pomal rabotodava~“ e rabotodava~, koj vrabotuva do 50 rabotnici. (2) Vo ovoj zakon upotrebenite izrazi rabotnik i rabotodava~ vo ma{ki rod imaat neutralno zna~ewe i se odnesuvaat za `eni i za ma`i. Zabrana na diskriminacijata ^len 6 (1) Rabotodava~ot ne smee baratelot na vrabotuvawe (vo natamo{niot tekst: kandidat za vrabotuvawe) ili rabotnikot, da go stava vo ne ednakva polo`ba zaradi rasata, bojata na ko`ata, polot, vozrasta, zdravstvenata sostojba odnosno invalidnost, religioznoto, politi~ko ili drugo ubeduvawe, ~lenuvawe vo sindikatite, nacionalnoto ili socijalnoto poteklo, status na semejstvoto, imotnata sostojba, polovata usmerenost ili zaradi drugi li~ni okolnosti. (2) Na `enite i ma`ite moraat da im bidat obezbedeni ednakvi mo`nosti i ednakov tretman pri vrabotuvaweto, napreduvaweto vo rabotata, osposobuvaweto, obrazovanieto, prekvalifikacijata, platite, nagraduvaweto, otsustvoto od rabota, uslovite za rabota, rabotnoto vreme i otka`uvaweto na dogovorot za vrabotuvawe. Direktna i indirektna diskriminacija ^len 7 (1) Zabranata na direktna ili indirektna diskriminacija vo slu~aite na ~len 6 na ovoj zakon se odnesuva na diskriminacija na kandidatot za vrabotuvawe i na rabotnikot. (2) Direktna diskriminacija, vo smisla na stav 1 od ovoj ~len, e sekoe postapuvawe uslovuvano so nekoi od osnovite od ~len 6 na ovoj zakon so koe liceto bilo staveno, se stava, ili bi mo`elo da bide staveno vo ponepovolna polo`ba od drugi lica vo sporedbeni slu~ai. (3) Indirektna diskriminacija, vo smisla na ovoj zakon, postoi koga opredelena navidum neutralna odredba, kriterium ili praksa,go stava ili bi go stavila vo ponepovolna polo`ba vo odnos na drugite lica, kandidatot za vrabotuvawe ili rabotnikot poradi opredeleno svojstvo, status, opredeluvawe ili uveruvawe od ~len 6 na ovoj zakon. (4) Diskriminacijata, vo smisla na ~len 6 na ovoj zakon, e zabraneta vo odnos na :
(5) Odredbite na kolektivnite dogovori i dogovorite za rabota so koi se utvrduva diskriminacija na nekoj od osnovite od ~len 6 na ovoj zakon se ni{tovni. Isklu~oci od zabrana na diskriminacija ^len 8 (1) Ne se smeta za diskriminacija pravewe razlika, isklu~uvawe ili davawe predimstvo vo odnos na opredelena rabota, koga prirodata na rabotata e takva ili rabotata se obavuva vo takvi uslovi da karakteristikite povrzani so nekoi od slu~aite od ~len 6 na ovoj zakon pretstavuvaat vistinski i odlu~uva~ki uslov za vr{ewe na rabotata, pod uslov celta {to so toa se saka da se postigne da e opravdana i uslovot odmeren. (2) Site merki predvideni so ovoj zakon ili drug zakon i odredbite na ovoj ili na drugite zakoni, kolektivnite dogovori i dogovorite za rabota koi se odnesuvaat na posebnata za{tita i pomo{ na opredelena kategorija na rabotnici, a posebno na onie za za{tita na invalidite, postarite rabotnici, bremenite `eni i `enite koi koristat nekoe od pravata od za{tina na maj~instvoto, kako i odredbite koi se odnesuvaat na posebnite prava na roditelite, posvoitelite i {titenicite ne se smetaat za diskriminacija nitu smeat da bidat osnova za diskriminacija. Voznemiruvawe i polovo voznemiruvawe ^len 9 (1) Zabraneto e voznemiruvawe i polovo voznemiruvawe. (2) Voznemiruvaweto i polovoto voznemiruvawe pretstavuva diskriminacija vo smisla na ~len 6 na ovoj zakon. (3) Voznemiruvawe vo smisla na ovoj zakon e sekoe nesakano odnesuvawe predizvikano od nekoj od slu~aite od ~len 6 na ovoj zakon koe ima za cel ili pretstavuva povreda na dostoinstvoto na kandidatot za vrabotuvawe ili na rabotnikot, a koe predizvikuva strav ili sozdava neprijatelsko, poni`uva~ko ili navredlivo odnesuvawe. (4) Polovo voznemiruvawe vo smisla na ovoj zakon e sekoe verbalno, neverbalno ili fizi~ko odnesuvawe od polov karakter koe ima za cel ili pretstvuva povreda na dostoinstvoto na kandidatot za vrabotuvawe ili na rabotnikot, a koe predizvikuva strav ili sozdava neprijatelsko, poni`uva~ko ili navredlivo odnesuvawe. Nadomest na {teta za diskriminacija ^len 10 Vo slu~aite na diskriminacija od ~len 6 na ovoj zakon kandidatot za vrabotuvawe ili rabotnikot ima pravo da bara nadomest na {teta vo visina od pet mese~ni prose~ni plati vo Republika Makedonija. Teret na doka`uvawe vo slu~aj na spor ^len 11 Ako kandidatot za vrabotuvawe, odnosno rabotnikot, vo slu~aj na spor iznese fakti deka rabotodava~ot postapil sprotivno na ~len 6 od ovoj zakon, na rabotodava~ot e teretot na doka`uvaweto deka nemalo bilo kakva diskriminacija, odnosno deka postapil vo soglasnost so ~len 6 na ovoj zakon, osven ako doka`e deka razli~niot tretman e napraven poradi isklu~ocite od ~len 8 od ovoj zakon. Ograni~uvawe na avtonomijata na dogovornite strani ^len 12 (1) Pri sklu~uvaweto i prestanuvaweto na dogovorot za vrabotuvawe i vo vremetraeweto na rabotniot odnos rabotodava~ot i rabotnikot se dol`ni da gi po~ituvaat odredbite na ovoj i drugi zakoni, me|unarodnite dogovori {to ja obvrzuvaat Republika Makedonija, i drugi propisi, kolektivnite dogovori i aktite na rabotodava~ot. (2) So dogovorot za vrabotuvawe, odnosno so kolektiven dogovor nemo`e da se opredelat pomali prava od pravata utvrdeni so zakonot, a ako sodr`at takvi odredbi, se smetaat za ni{tovni i se primenuvaat soodvetnite odredbi od zakonot. (3) So dogovorot za vrabotuvawe odnosno so kolektiven dogovor mo`e da se odredat pravata, koi za rabotnicite se popovolni, otkolku {to gi opredeluva ovoj zakon. (4) Pravata od raboten odnos utvrdeni so Ustavot, zakon i kolektiven dogovor nemo`at da se odzemaat ili ograni~at so akti i dejstvija na rabotodava~ot. II. DOGOVOR ZA VRABOTUVAWE Dogovor za vrabotuvawe ^len 13 (1) So potpi{uvawe na dogovorot za vrabotuvawe se zasnova raboten odnos pome|u rabotnikot i rabotodava~ot. (2) Pravata, obvrskite i odgovornostite vrz osnova na vr{eweto na rabotata od rabotniot odnos i vklu~uvawe vo zadol`itelnoto socijalno osiguruvawe vrz osnova na rabotniot odnos, zapo~nuvaat da se ostvaruvaat so denot na stapuvaweto na rabotnikot na rabota, dogovoreni vo dogovorot za vrabotuvawe. (3) Rabotodava~ot e dol`en da go prijavi rabotnikot vo zadol`itelnoto socijalno osiguruvawe (penzisko i invalidsko, zdravstveno i osiguruvaweto vo slu~aj na nevrabotenost), vo soglasnost so posebnite propisi. Zaverena fotokopija od prijavata mu se vra~uva na rabotnikot vo rok od tri dena od denot na stapuvaweto na rabota. (4) Ako datumot na stapuvawe na rabota ne e opredelen, kako datum na stapuvawe na rabota se smeta datumot na potpi{uvaweto na dogovorot za vrabotuvawe. (5) Rabotnikot ne mo`e da stapi na rabota pred da se sklu~i dogovor za vrabotuvawe i pred rabotodava~ot da go prijavi vo zadol`itelno socijalno osiguruvawe. (6) Pravata, obvrskite i odgovornostite vrz osnova na vr{eweto na rabotata od rabotniot odnos i vklu~uvawe vo socijalnoto osiguruvawe vrz osnova na rabotniot odnos, zapo~nuvaat da se ostvaruvaat so denot na stapuvaweto na rabota isto taka i vo slu~aj, ako na toj den rabotnikot od opravdani pri~ini nema da zapo~ne da raboti. (7) Opravdani pri~ini spored ovoj zakon, zaradi koi rabotnikot ne otpo~nuva so rabota, se slu~aite, koga rabotnikot e otsuten od opravdani pri~ini utvrdeno so zakon, kolektivniot dogovor i dogovorot za vrabotuvawe.
|