Osmanlı Devleti'nin Gerileme Devri: (1699-1792) 18. YÜZyil padiŞahlari

tarix	27.06.2016
ölçüsü	118.5 Kb.

Osmanlı Devleti'nin Gerileme Devri: (1699-1792)
18. YÜZYIL PADİŞAHLARI
1. II. Mustafa (1695-1703) - IV. Mehmet'in oğlu
2. III. Ahmet (1703-1730) - IV. Mehmet'in oğlu
3. I. Mahmut (1730-1754) - II. Mustafa'nın oğlu
4. III. Osman (1754-1757) - II. Mustafa'nın oğlu
5. III. Mustafa (1757-1774) - III.Ahmet'in oğlu
6. I. Abdülhamit (1774-1789) - III.Ahmet'in oğlu
7. III. Selim (1789-1807) - III.Mustafa'nın oğlu

18. YÜZYILIN ÖZELLİKLERİ:

1)Osmanlı Devleti 18. yüzyıla ilk defa toprak kaybeden bir devlet olarak girdi (KARLOFÇA). Bu yüzden bu yüzyılın baslarında kaybettiği toprakları geri alma çabasına girdi.
2)Osmanlı Devleti 17. yüzyılda en çok AVUSTURYA ile savasmıstı. 18. yüzyılda ise en çok RUSYA ile savasacak.
3)Kanuni'den beri dostumuz olan Fransa 18. yüzyılın sonlarında(1798) Mısır'a saldırınca bu ülke ile iliskilerimiz bozulacak.
4)Bu yüzyılda Osmanlı Devleti'nin toprak kaybı hızlanacak, Avrupa'nın bilim ve tekniği alınmaya çalısılsa da yeterli olmayacak, sonuçta Osmanlı Devleti Avrupa'nın üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalacak.

III. AHMET DÖNEMİ (1703-1730)

Karlofça'da Kaybedilen Yerleri Kurtarma Çabaları:
1) PRUT SAVASI (1711)
Gelismeler:
Ruslar (Çar Deli Petro) denizlere inme politikasının sonucu olarak Baltık Denizi kıyıları için iSVEÇ ile savasmıs, Ruslara yenilen isveç kralı "DEMiRBAS SARL" Osmanlı Devletine sığınmıstı
Sebepler: a)- isveçlileri takip eden Rus kuvvetlerinin Osmanlı topraklarına girerek tahrip etmeleri,
b)Osmanlı Devletinin 1700 istanbul Antlasmasında Ruslara verdiği AZAK Kalesi'ni geri almak istemesi.
c)Rusya'nın Osmanlı Ortodokslarını ayaklanmaya tesvik etmesi.
Savas:
1711 yılında Baltacı Mehmet Pasa komutasındaki Osmanlı ordusu Rus ordusunu yendi.
Sonuç:
Prut Antlasması imzalandı.(1711)
Maddeleri:
1- Ruslar Azak Kalesini geri verecek ve istanbul'da elçi bulunduramayacaklardı.
2- isveç Kralı ülkesine rahatça geri dönebilecekti.
3- Ruslar Kırım ve Lehistan islerine karısmayacaklardı.

OSMANLI - VENEDİK VE AVUSTURYA SAVAŞLARI (1715-1718)

Osmanlıların 1711'de Ruslardan Azak Kalesini geri almaları Karlofça'da kaybettiği diğer yerleri de geri almaları umudunu güçlendirdi. 1715'de Osmanlı Devleti Mora'yı Venediklilerden geri almak için savası baslattı. Osmanlı Devleti'nin Venediklilere karsı basarılar kazanması üzerine sıranın kendisine geldiğini gören Avusturya'da savasa girdi.(1716) Ancak Osmanlı Devleti aynı basarıyı Avusturya'ya karsı gösteremedi.
SONUÇ: PASAROFÇA ANTLASMASI imzalandı.(1718)
Maddeleri:
1- Mora Osmanlılar'da kalacak.
2- Osmanlı Devleti Belgrat'ı ve Eflak'ın bir bölümünü Avusturya'ya verdi.
NOT: Osmanlı Devleti Pasarofça Antlasmasından sonra Avrupadaki olaylardan uzak kalarak bir barıs siyaseti izledi. 1718-1730 yılları arasındaki bu döneme LALE DEVRi denir.

LALE DEVRİ

LALE DEVRİNİN ÖZELLİKLERİ:

Bu dönemde Avrupa ile savas yasanmamıs, barıs içinde yasamak fikri ortaya çıkmıstır. Osmanlı Devleti Avrupa'yı daha iyi tanıyabilmek için Paris, Londra gibi sehirlere elçiler göndermistir. Bu devirdeki diğer yenilikler ve ıslahatlar sunlardır:
a) Matbaa kuruldu. (Sait Efendi ve ibrahim Müteferrika tarafından 1727'de İstanbul'da kuruldu. Matbaada basılan ilk eser Vankulu Lügatı'dır.)
b) Yeniçerilerden bir itfaiye bölüğü olusturuldu.
c) Yalova'da kağıt, istanbul'da kumas ve çini fabrikaları kuruldu.
d) Yeni Kütüphaneler açıldı. Doğu ve batı eserleri tercüme edildi.
e) Çiçek asısı yaygınlık kazandı.
f) Lağımcı ve Humbaracı ocaklarında ıslahatlar yapıldı.
g) Mimarlık, resim ve minyatür sanatları gelisti.

LALE DEVRİNİN SONA ERMESİ:

Halkın büyük bir kısmı zor durumdayken istanbul'da bazı devlet büyüklerinin rahat bir yasam sürdürmeleri, eğlenceye düskünlükleri huzursuzluklara sebep oluyordu. Patrona Halil isimli bir yeniçeri bu durumdan memnun olmayanları yanına alarak isyan çıkardı. isyan sonucu Nevsehirli Damat ibrahim Pasa ve yakınları öldürüldü. Padisah III. Ahmet tahttan indirildi, yerine I. Mahmut getirildi.

I. MAHMUT DÖNEMİ (1730-1754) :

OSMANLI - AVUSTURYA + RUSYA SAVAŞLARI :(1736-1739)
Sebep: Rusya ve Avusturya'nın Osmanlı'ya karsı ittifak kurmaları ve Rusların Azak kalesini ele geçirmeleri.
Savas: 1736'da Rusya ile baslayan savasa Avusturya'da katıldı. Osmanlı Devleti iki devlete karsı da basarılar kazandı.
Sonuç: Her iki Devlet ile Osmanlı Devleti arasında BELGRAT ANTLASMALARI imzalandı. (1739)
Maddeleri:
1- Avusturya'dan Pasarofça antlasmasıyla verilen yerler geri alındı.
2- Ruslar Azak Kalesini yıkmayı ve Azak Denizinde savas ve ticaret gemisi bulundurmamayı kabul etti.
NOT: Belgrat Antlasması Osmanlı Devletinin Batıda imzaladığı son KAZANÇLI antlasmadır.
NOT: Belgrat antlasmaları sırasında Fransa Osmanlıların lehine arabuluculuk yapmıstı. Bunun karsılığı olarak 1740 yılında I. Mahmut tarafından Fransa'ya verilen KAPiTÜLASYONLAR "sürekli" hale getirildi.

OSMANLI - İRAN SAVAŞLARI:

1639 yılında imzalanan KASR-I SiRiN antlasmasından sonra durulan Osmanlıiran iliskileri iran'daki iç karısıklıklardan yararlanmak isteyen Osmanlıların iran'a saldırmasıyla yenide bozulmus, zaman zaman süren savaslardan kalıcı bir sonuç elde edilememistir. 1746 yılında Kasr-ı Sirin Antlasmasındaki sınırlar kabul edilerek savaslara son verilmistir.

III. OSMAN DÖNEMİ (1754-1757)

III. Osman döneminde önemli bir siyasal gelisme olmamıstır.

III. MUSTAFA DÖNEMİ (1757-1774)

1768-1774 OSMANLI - RUS SAVAŞI
Sebep: Rusların Lehistan içislerine karısarak, kral seçimine müdahale etmeleri üzerine Lehistan halkı yeni krala isyan ederek karsı çıkmıs, bunun üzerine Ruslar isyancı Lehlileri yenerek, Osmanlı topraklarına kadar kovaladılar. Osmanlı Devleti Rusya'ya savas açtı.(1768)
NOT: Lehistanın bağımsız kalması Osmanlı Devleti için çok önemliydi. Çünkü Lehistan Osmanlı Devleti ile Rusya arasında "tampon devlet" durumundaydı.
Savas: Rus Ordusu Kırım'ı isgal etti, Eflak ve Boğdan'ı ele geçirdi. Baltık Denizinden Akdeniz'e geçen Rus donanması 1770 yılında ÇESME limanında Osmanlı Donanmasını yaktı.
Sonuç: Ruslarla "Küçük Kaynarca Antlasması" imzalandı.(1774)

I. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ

KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI (1774)
Maddeleri:
1)Kırım'a bağımsızlık verilecek, Kırım sadece dini bakımdan halifeye(padisah) bağlı kalacak.
2)Kılburun, Yenikale, Kerç ve Azak Kalesi Ruslara verilecek.
3)Eflak-Boğdan, Ege adaları ve Gürcistan Osmanlılarda kalacak.
4)İngiltere ve Fransa'ya verilen Kapitülasyonlar Rusya'ya da verilecek.
5)Ruslar Osmanlı hakimiyetindeki Ortodoksların koruyucusu (hamisi) olacak.
6)Ruslar istanbul'da daimi bir elçi bulundurabileceklerdi.

KÜÇÜK KAYNARCANIN ÖNEMİ:

Küçük kaynarca'nın en önemli maddeleri Kırım'a bağımsızlık ve Rusların Ortodoksların hamisi sayılması maddeleridir.
- Kırım'a bağımsızlık verilmesiyle, Ruslar Kırım'ı ele geçirme konusunda önemli bir adım atmıslardır. Nitekim çok geçmeden, 1783 tarihinde Kırım'ı isgal ederek Rus topraklarına katmıslardır. Böylelikle Fatih döneminden beri devam eden Karadeniz'deki Türk egemenliği sona erecektir.
- Ruslar Osmanlı Ortodoklarının koruyucusu olmaları ile, Osmanlı Devletinin iç islerine sık sık karısacaklar, böylelikle Balkan milletleri üzerinde etkili olacaklardır.

OSMANLI - AVUSTURYA + RUSYA SAVAŞLARI :(1787-1792)

Sebepler:
1- Osmanlı Devleti'nin Kırım'ın Ruslar tarafından isgalini unutamaması. (1783'de II. Katerina Kırım'ı isgal ederek Rusya'ya kattığını ilan etmis,binlerce Türk'ü kılıçtan geçirmisti.Osmanlı Devleti bu olup bittiye ses çıkaramamıstı.)
2- Rusya ve Avusturya Osmanlı Devletinin Balkan topraklarını paylasma konusunda anlastılar. Anlasmaya göre eğer istanbul alınırsa "Bizans imparatorluğu" yeniden kurulacaktı.
Savas: Anlasmayı haber alan Osmanlı Devleti zaten Kırım'ın acısını unutamadığından Rusya'ya savas ilan etti. Avusturya'da savasa katılınca Osmanlı Devleti her ikisine karsı savasmak zorunda kaldı.
Sonuç: Avusturya Osmanlı Devletiyle ZiSTOVi ANTLASMASI'nı imzalayarak (1791) Rusya'yı yalnız bıraktı.
Çünkü: Avusturya, bu sırada çıkan Fransız ihtilalinden olumsuz sekilde etkilenmisti.
NOT: Zistovi Antlasmasıyla Avusturya savastan önceki sınırlarına çekildi. Bundan sonra Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında ciddi bir savas olmamıs, hatta I. Dünya Savasında Osmanlı Devletiyle birlikte savasmıstır.
NOT: Fransız ihtilalinin yaydığı "Milliyetçilik" akımından en çok etkilenen iki devlet Avusturya ve Osmanlı Devleti'dir. Zistovi Antlasmasından sonra tek basına kalan Rusya ile savas 1792'ye kadar sürdü. Sonuçta YAS ANTLASMASI imzalandı.(1792) Yas Antlasmasıile Osmanlı Devleti Kırım'ın Rusya'ya ait olduğunu kabul etti. Yas Antlasması Osmanlı Devletinin Dağılma Döneminin baslangıcı sayılır.

(1798 -1801) OSMANLI - FRANSA SAVAŞI (MISIR'IN İŞGALİ)

* SAVAŞIN SEBEPLER:
1789 yılında Fransız ihtilali meydana gelmisti. Fransa Arnavutluk'taki bazı kıyıları ele geçirince Osmanlı Devleti ile komsu oldu. Fransızlar hem Osmanlı'nın Balkan Milletlerini bağımsız olmaya tesvik ediyor, hem de sömürgecilik faaliyetine baslıyorlardı. 1798 yılında NAPOLYON BONAPART Mısır'ı isgal etti. Amacı hem Osmanlı topraklarından pay almak, hem de ingiltere'nin Hindistan'la olan bağlantısını kesmekti.
SONUÇ: ingiltere ve Rusya Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldılar. Yeni kurulan "Nizam-ı Cedit" ordusu AKKA KALESi önünde Napolyon'u yendi.
NOT: Bu Napolyon'un ilk yenilgisiydi. Nizam-ı Cedit'in ise ilk ve son basarısıydı. Fransa 1801'de imzalanan EL-ARiS Antlasmasıyla Mısır'dan geri çekilmek zorunda kaldı.

18. YÜZYIL ISLAHAT HAREKETLERİ

AÇIKLAMA: 17. yüzyılda II. Osman(1618-1622), IV.Murat(1623-1640), Kuyucu Murat Pasa,
Tarhuncu Ahmet Pasa ve Köprülüler sülalesinden sadrazamların ıslahatlar yaptıklarını belirtmistik. Daha çok
iç isyanları bastırmak, asayisi sağlamak, devlet otoritesini yeniden kurmak, maliyeyi düzeltmek, Tımar sistemini düzeltmek ve Kapıkulu ocaklarını ıslah etmek seklinde gelisen bu ıslahatlar genel olarak yüzeysel kaldığından istenen sonuçlara tam olarak ulasılamamıstı. Daha çok eski devirlerdeki uygulamaların devamı seklinde olan ve çok sert tedbirlerle kötülükleri önleme düsüncesine dayanan bu ıslahatlar kalıcı sonuçlar getirmedi. Devletin eski gücüne ulasmasını sağlayamadı.

18. YÜZYIL ISLAHAT HAREKETİNİN KARAKTER ÖZELLİKLERİ:

18. yüzyılda daha köklü değisikliklere ihtiyaç duyuldu. Avrupa'nın askeri ve teknik üstünlüğü görüldü ve kabul edildi. Bu yönde gelisme sağlanmaya çalısıldı. Bu yüzyıldaki Islahatları söyle sıralayabiliriz:

LALE DEVRİ ISLAHATLARI (1718-1730):

1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlasmasından 1730 yılındaki "Patrona Halil isyanı"na kadar geçen döneme Lale Devri denir. Bu dönemin padisahı III. Ahmet, Sadrazamı Nevsehirli Damat ibrahim Pasa'dır.

LALE DEVRİNİN ÖZELLİKLERİ:
Bu dönemde Avrupa ile savas yasanmamıs, barıs içinde yasamak fikri ortaya çıkmıstır. Osmanlı Devleti Avrupa'yı daha iyi tanıyabilmek için Paris, Londra gibi sehirlere elçiler göndermistir.
Bu devirdeki diğer yenilikler ve ıslahatlar sunlardır:
a)Matbaa kuruldu. (Sait Efendi ve ibrahim Müteferrika tarafından 1727'de istanbul'da kuruldu. Matbaada basılan ilk eser Vankulu Lügatı'dır.)
b)Yeniçerilerden bir itfaiye bölüğü olusturuldu.
c)Yalova'da kağıt, istanbul'da kumas ve çini fabrikaları kuruldu.
d)Yeni Kütüphaneler açıldı. Doğu ve batı eserleri tercüme edildi.
e)Çiçek asısı yaygınlık kazandı.
f)Lağımcı ve Humbaracı ocaklarında ıslahatlar yapıldı.
g)Mimarlık, resim ve minyatür sanatları gelisti.

* I. MAHMUT DEVRİ ISLAHATLARI (1730-1754)

Patrona Halil isyanı sonucu Nevsehirli Damat ibrahim Pasa ve yakınları öldürüldü. Padisah III. Ahmet tahttan indirildi, yerine I. Mahmut getirildi.
Önemli Siyasi Olayları:
a)1736-1739 Osmanlı-Rus+Avusturya Savasları sonucunda BELGRAT Antlasması imzalandı.
b)1740 Yılında Fransızlara verilen Kapitülasyonlar sürekli hale getirildi.
c)1746 yılında iran'la Kasr-ı Sirin Antlasmasındaki sınırları kabul eden antlasma imzalandı.
Islahatlar:
a)Humbaracı Ahmet Pasa, Topçu ve Humbaracı ocaklarında ıslahatlar yaptı.
b)Üsküdar'da KARA MÜHENDiSHANESi (Mühendishane-i Berri Hümayun) adlı bir subay okulu açıldı.

* III. MUSTAFA DEVRİ ISLAHATLARI (1757-1774):

III.Mustafa döneminde Lehistan meselesi yüzünden 1768-1774 Osmanlı-Rus Savası yapıldı. Savas Osmanlı Devleti için felaketle sonuçlandı. III. Mustafa kederinden öldü.(1774)
Islahatlar:
a)"Baron Dö Tot" Sürat topçuları adlı bir birlik kurdu, topçu ve istihkam sınıflarını yetistirdi.
b)Hendeshane adlı okulda denizcilik ve topçuluk eğitimi verildi.(Mühendishane-i Bahri Hümayun)
c)Maliyede düzenlemeler yapıldı.

* I. ABDÜLHAMİT DEVRİ ISLAHATLARI (1774-1789):

III. Mustafa'nın ölümüyle yerine I.Abdülhamit geçti.
Önemli Siyasi Olayları:
a)Küçük Kaynarca Antlasması imzalandı.(1774)
b)1783'de Ruslar Kırım'ı isgal etti.
c)1787-1792 Osmanlı-Rus+Avusturya savası basladı. 1789'da ölümüyle yerine
III.Selim geçti.
Islahatlar:
a)- istanbul'da bir istihkam okulu açıldı.
b)- Maliye'de ve askeri alanda ıslahatlara devam edildi.

* III. SELİM DEVRİ ISLAHATLARI (1774-1789):

Önemli Siyasi Olayları:
a)Basa geçtiğinde Osmanlı Devletiyle Rusya+Avusturya savası devam ediyordu.(1787-1792)
b)1789'da Fransız ihtilali çıktı.
c)Bunun üzerine Avustuya 1791'de savastan çekilerek Zistovi Antlasmasını imzaladı.
d)Tek basına kalan Rusya da 1792'de YAS antlasmasını imzaladı.
e)Napolyon 1798'de Mısır'ı isgal etti. Nizamı Cedit Fransız ordusunu AKKA'da yendi. Fransızlar Mısır'dan çekildi.
f)Fransız ihtilalinin etkileri Osmanlı Devletinde görülmeye baslandı. 1804'de Sırp isyanı çıktı.
g)1806-1812 Osmanlı Rus Savası basladı.
h)1807'de Kabakçı Mustafa Olayı ile tahttan indirildi.
Islahatlar: III. Selim Döneminde yapılan Islahatlara genel olarak Nizam-ı Cedit(Yeni Düzen) denilmistir.
a)Nizam-ı Cedit Ordusunu kurarak, yeniçeri ocağını geri plana düsürdü.(isveçli subayların eğittiği bu ordu, Akka'da Napolyon'u yenmeyi basardı.)
b)Islahat hareketlerine ve Nizam-ı Cedit ordusuna gelir sağlamak amacıyla iRAD-I CEDiT adıyla yeni bir hazine kurdu.
c)Kara ve deniz mühendishaneleri genisletildi.
d)Yeniçeri ve diğer Kapıkulu Ocakları düzene sokuldu.
e)Tersaneler yenilendi, modern toplar döküldü.
f)Avrupa'daki gelismeleri öğrenmek için Paris, Londra,Viyana ve Berlin'de devamlı elçilikler açıldı.
g)ilmiye sınıfında ve devlet dairelerinde düzenlemeler yapıldı.
h)Bilim ve sanat eserleri batı dillerinden Türkçe'ye çevrildi.

DAĞILMA DÖNEMİ

19. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ:

19. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİNİ SARSAN OLAYLAR:

1)Sırp isyanı (1804)
2)1806-1812 Osmanlı-Rus Savası ve Bükres Antlasması
3)Yunan isyanı
4)1828-1829 Osmanlı-Rus Savası ve Edirne Antlasması
5)Mısır Valisi Kavalalı mehmet Ali Pasa'nın isyanı
6)Kırım Savası(1853-1856)
7)93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savası)

II. MAHMUT DÖNEMİ (1808-1839)

SIRP İSYANI (1804)
Sebepleri:
1)Fransız ihtilalinin Milliyetçilik, bağımsızlık ve hürriyet gibi fikirlerinin sırplar üzerinde etkili olması
2)Savasların Sırbistan toprakları üzerinde geçmesi ve bu savaslar sırasında Sırbistan'ın sık sık el değistirmesi
3)Sırbistan'daki Yeniçerilerin olumsuz davranısları
4)Rusyanın kıskırtması
isyan: Bu sebeplerden dolayı 1804'de KARA YORGi liderliğinde Sırplar ayaklandı.
NOT: Osmanlı Devletinde "Milliyetçilik" akımı neticesinde ayaklanan ilk topluluk SIRPLAR'dır.
Sırplarla ilgili Antlasmalar:
1)1806-1812 Osmanlı Rus Savası sonucunda Ruslarla imzalanan BÜKRES ANTLASMASI'nda Sırplara bazı haklar verildi.
2)1828-1829 Osmanlı-Rus Savası sonucunda Ruslarla imzalanan EDiRNE ANTLASMASI'nda Sırplara özerklik verildi.
3)1877-1878 Osmanlı-Rus Savası sonucunda imzalanan Ayestefanos ve BERLiN ANTLASMASI'nda Sırbistan bağımsızlığına kavustu.

OSMANLI - RUS SAVAŞI: (1806-1812)

Sebepler:
1)Rusların Sırp isyanını desteklemesi ve Balkan Milletlerini kıskırması.
2)Rusya'nın Eflak-Boğdan'ı isgal etmesi. Savas:
*Rusların Eflak-Boğdan'ı isgal etmesi karsısında Fransa'nın etkisiyle Osmanlı Devleti Rusya'ya savas ilan etti. Osmanlı-Fransız yakınlasması karsısında ingiltere Rusya'nın yanında yer aldı.
*ingilizler Ruslara destek için donanmalarını istanbul'a gönderdiler. istanbul'a sadece denizden yapacakları bir saldırıyla basarılı olamayacaklarını anlayarak geri döndüler. Bu defa Mısır'a saldıran ingilizleri Mısır Valisi Mehmet Ali Pasa püskürtttü.
*Fransa 1807'de Rusya ile "Tilsit Antlasmasını" imzalayarak, dostluk kurdu. Yalnız kalan Osmanlı Devleti ingiltere'ya yaklastı. ingiltere ile " Çanakkale (Kale-i Sultaniye)" antlasmasını imzaladı.
*Bu arada Ruslar Osmanlı topraklarında ilerliyordu.
*Avrupa'da siyasi ortam yeniden değisti. Fransa ile Rusya'nın arası yeniden açıldı. Rusya'ya silahlarını çeviren Fransa bu defa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Fransa'ya güvenemeyen Osmanlı Devleti Rusya ile BÜKRES ANTLASMASINI imzalayarak savası sona erdirdi.
Sonuç: Ruslarla BÜKRES ANTLASMASI imzalandı.(1812)
1)iki devlet arasında Tuna nehri sınır olacak.
2)Ruslar Beserabya hariç isgal ettiği yerleri geri verecek.
3)Sırplara bazı haklar verilecekti.

YUNAN İSYANI SEBEPLERİ:
1) Fransız ihtilalinin milliyetçilik, bağımsızlık gibi fikirlerinin etkisi
2) Rusya'nın ve Avrupa Devletleri'nin kıskırtması
3) 1804 de kurulan Etniki Eterya Cemiyeti'nin çalısmaları
İSYAN:
1821'de Mora'da baslayan isyan kısa sürede büyüdü. Osmanlı hükümeti Mısır Valisi Mehmet Ali Pasa'dan yardım istedi. M.Ali Pasa yardım karsılığında II.Mahmut'tan Mora ve Girit valiliklerinin kendisine verilmesini istedi. Osmanlı ve Mısır donanması isyanı bastırdı ve NAVARiN limanına çekildi. Ancak Yunan isyanının bastırılması Batılıların isine gelmedi. ingitere, Fransa, Rusya ve Avusturya Osmanlı devleti'ne ültimatom vererek Yunanistan'a bağımsızlık verilmesini istediler. Bu istek reddedilince Osmanlı ve Mısır donanmasını NAVARiN de yaktılar. Rusya Osmanlı'ya savas ilan etti.
NOT: Navarin olayı Osmanlı Donanmasının yasadığı 4 felaketten biridir. Birincisi 1571 inebahtı, ikincisi 1770 Çesme, Üçüncüsü 1827 Navarin, Dördüncüsü 1853 Sinoptur.

OSMANLI - RUS SAVAŞI SEBEPLERİ:1828-1829

1)Ruslar'ın sıcak denizlere inmek istemesi
2)Osmanlının Rusya'dan Navarin'de yakılan donanmanın zararını talep etmesi
3)Osmanlı'nın Yunanlılar ve azınlıklarla ilgili Avrupa Devletlerinin ve Rusya'nın isteklerini reddetmesi.
SAVAS: Bu sebeplerden Rusyanın saldırısıyla savas basladı. Ancak Osmanlı Devleti böyle bir savasa hazır değildi.
ÇÜNKÜ:
1)Donanması Navarin'de yakılmıstı.
2)1826'da Yeniçeri Ocağı kaldırılmıs, ASAKiR-i MANSURE-i MUHAMMEDiYE ordusu yeni kurulmustu.
3)Yunan ayaklanmasından dolayı bütün Avrupa Osmanlının karsısındaydı.
SONUÇ: Rusların ilerleyerek doğuda Erzurum'a, batıda Edirne'ye kadar gelmeleri üzerine Osmanlı devleti barıs istedi. Rusyayla EDiRNE ANTLASMASI imzalandı.(1829)

EDİRNE ANTLAŞMASI (1829)

Maddeleri:
1) Eflak-Boğdan ve Sırbıstan'a özerklik verildi.
2) Yunanistan bağımsız olacaktı.
3) Rus ticaret gemileri boğazlardan geçebilecekti.
4) Prut nehri sınır olacaktı.
5) Osmanlı Devleti savas tazminatı verecekti.
NOT: Osmanlı Devletinde bağımsızlığını elde eden ilk azınlık YUNANiSTAN'dır.
NOT: Osmanlının Yunan isyanı ve Rus savasıyla uğrasmasını fırsat bilen Fransa 1830' da CEZAYiR i isgal etti.

MISIR VALİSİ MEHMET ALİ PAŞA'NIN İSYANI SEBEPLERİ:

1)Yunan isyanının bastırılmasında II. Mahmut'a yardım eden Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Pasa'ya vaad edilen yerlerin verilmemesi
2)Mehmet Ali Pasa'nın Navarin olayından sonra padisahtan izin almadan ordu ve donanmasını geri çekmesi.
3)1828-1829 Osmanlı-Rus savasında yardım istenildiği halde Mehmet Ali Pasa'nın yardım göndermemesi
iSYAN:
II.Mahmut Mehmet Ali Pasa'yı görevden almak için hazırlanırken Mehmet Ali Pasa'nın oğlu ibrahim Pasa, üzerine gönderilen padisah kuvvetlerini yenerek Konya'ya ilerledi. Bu zor durum karsısında padisah yabancı devletlerden yardım istedi. ingiltere ve Fransa bu isteğe kayıtsız kaldılar. II. Mahmut son çare olarak (denize düsen yılana sarılır diyerek) Rusya'dan yardım istedi. Bir Rus donanması istanbul boğazını geçerek Büyükdere önlerine demirledi.Osmanlı Rus yakınlasması ingiltere ve Fransa'yı telaslandırdı. Hemen devreye girerek Mehmet Ali Pasa ya baskı yaptılar. Bunun üzerine Mehmet Ali Pasa ile II.Mahmut arasında KÜTAHYA ANTLASMASI imzalandı.(14 Mayıs 1833)

KÜTAHYA ANTLAŞMASI:(14 Mayıs 1833)

1)Mehmet Ali Pasa'ya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak Suriye valiliği de verilecek.
2)Oğlu ibrahim Pasa'ya da Cidde valiliğine ek olarak Adana Muhassıllığı (O bölgenin vergilerini toplama hakkı) verilecek.
NOT: Bu antlasma Mısır sorununu geçici olarak çözmüs fakat iki tarafta bu anlasmadan memnun olmamıstır.
NOT: Kütahya antlasmasına rağmen kendisini güvende hissetmeyen II.Mahmut Rusyayla HÜNKAR iSKELESi
antlasmasını imzalamıstır.(1833)

HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI: (8 Temmuz 1833)

1)Osmanlı bir saldırıya uğrarsa Ruslar asker ve donanma gönderecek, ancak masrafları Osmanlı ödeyecek.
2)Rusya bir saldırıya uğrarsa Osmanlı boğazları kapatacak. (ingiltere ve Fransa'ya karsı)
3)Bu antlasma 8 yıl sürecek.
ÖNEMi:
1)Rusya bu antlasmayle boğazlar üzerinde büyük avantaj sağlayıp,Karadenizdeki güvenliğini artırmıs oldu.
2)Bu antlasmayla BOĞAZLAR MESELESi ortaya çıkmıstır.
3)Bu antlasma Osmanlının boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını TEK BASINA kullandığı son antlasmadır.
NOT: Osmanlı Devleti Mısır ve Boğazlar meselesinde ingiltere'nin desteğini kazanmak için ingiltere ile 1838 BALTA LiMANI Antlasmasını imzalamıstır.Bu antlasma ile ingiltereye çok genis ekonomik haklar verilmis, Osmanlı ülkesinde tekel sistemi ve iç gümrük yönetimi kaldırılmıs böylece Osmanlı ekonomisinin çöküsü hızlanmıstır.
AÇIKLAMA: Kütahya antlasması fazla uzun sürmedi. 1839'da Mehmet Ali Pasa bağımsızlığını ilan etti. Oğlu
ibrahim Pasa üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetlerini NiZiP'te yendi.ingiltere ve Fransa Hünkar iskelesi antlasmasına dayanarak Rusyanın boğazlara egemen olmasından çekindiklerinden hemen devreye girerek MISIR konusunda Londra'da uluslararası bir konferans düzenlendi.
NOT: Nizip yenilgisi haberi istanbul'a gelmeden II. Mahmut ölmüs, yerine Abdülmecid padisah olmustur.

II. MAHMUT DÖNEMİNDE ASKERİ ALANDA YAPILAN ISLAHATLAR:

1) Alemdar Mustafa Pasa,Nizam-ı Cedit ordusunun yerine Sekban-ı Cedit Ordusunu kurdu.
2) II.Mahmut Alemdar Mustafa Pasanın öldürülmesi üzerine Sekban-ı Ceditin yerine ESKiNCi OCAĞINI kurdu.
3) 1826'da Yeniçeri Ocağını kaldırarak(Vakayı Hayriye Olayı) yerine ASAKiR-i MANSURE-i MUHAMMEDiYE ordusu kuruldu.
4) Yeni kurulan Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusu tümen, tabur, bölük gibi birliklere ayrıldı. Eğitimi için Prusya'dan subaylar getirildi. Avrupaya subaylar gönderildi.

ABDÜLMECİD DÖNEMİ: (1839-1861)

LONDRA KONFERANSI (1840) (Mısırla ilgili)
Katılan Devletler: ingiltere,Avusturya,Prusya,Rusya ve Osmanlı Devleti
Maddeleri:
1)Mısır Valiliği,babadan oğula geçmek üzere Mehmet Ali Pasa'ya verilecek, fakat hukuki yönden Osmanlı'ya bağlı kalacak.
2)Mısırda vergiler padisah adına toplanacak, dörtte biri istanbul'a gönderilecek.
3)-Suriye,Adana ve Girit Osmanlı'ya geri verilecek.
NOT: Bu anlasmayla Mısır iç islerinde serbest, dıs islerinde Osmanlı'ya bağlı imtiyazlı bir eyalet haline geldi.
LONDRA KONFERANSI (1841) (Boğazlarla ilgili):
Hünkar antlasmasının süresi bitince Londra'da bir konferans toplandı. Toplantıya ingiltere, Rusya,Fransa, Avusturya, Prusya ve Osmanlı Devleti katıldılar. Londrada imzalanan boğazlar sözlesmesine göre;
Boğazlar Osmanlı Devleti'nin olacak,ancak Osmanlı barıs halindeyken boğazlar bütün savas gemilerine kapatılacaktı.
ÖNEMi:
1)Bu sözlesme ile boğazlar,devletlerarası bir statü kazandı.
2)Osmanlının boğazlar üerindeki hükümranlık haklarına kısıtlama getirilmistir.
3)Rusya boğazlar üzerindeki üstünlüğünü kaybederken, Fransa ve ingiltere Akdenizdeki güvenliklerini artırmıslardır.

TANZİMAT FERMANI (3 Kasım 1839)

Padisah: Abdülmecid
Sadrazam: Mustafa Reşid Pasa
Tanzimat Fermanının ilan Sebepleri:
1)Avrupalı Devletlerin iç islerimie karısmasına engel olmak.
2)Mısır ve Boğazlar konusunda Avrupalı Devletlerin desteğini kazanmak.
3)Devleti ve toplumu demokratik bir yapıya kavusturma isteği Bu nedenlerden dolayı 3 Kasım 1839 da Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) ilan edildi.
NOT: Tanzimat Fermanının ilanıyla Osmanlı tarihinde yeni bir dönem açılmıs(Tanzimat Devri) ve bu devir
1876'ya kadar devam etmistir.
Tanzimat Fermanında yer alan konular:
1)Azınlıkların, can, mal ve namus güvenliği sağlanacak.
2)Vergi sistemi yeniden düzenlenerek, herkesten gelirine göre vergi alınacak.
3)Askerlik OCAK görevinden, VATAN görevi haline getirilecek. Azınlıklarda askere alınacak.
4)Kanunların her gücün üstünde olduğu kabul edilecek.
Tanzimat Fermanının Özellikleri:
1)-En önemli özelliği padisahın yetkilerini sınırlandırması ve kanunların her gücün üstünde olduğunun ifade edilmesidir.
2)Tanzimat Fermanı ANAYASACILIĞA ve DEMOKRASiYE(hukuk devletine, yani hukukun üstünlüğü esasına
dayanan devlet anlayısına)geçisin (BATILILASMANIN) ilk asamasıdır.
3)Bu fermanın hazırlanmasında halkın bir rolü ve baskısı yoktur. Padisah Abdülmecit, Mustafa Resid Pasanın telkiniyle Mısır meselesinde Avrupa devletlerinin desteğini kazanmak için bu fermanı ilan etmistir.

KIRIM SAVAŞI (1853 -1856) SEBEPLERİ:

1)Rusyanın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri. (Rusya Osmanlıyı HASTA ADAM olarak nitelendiriyor ve
ölmeden topraklarının paylasılmasını istiyordu. ingiltere Osmanlının toprak bütünlüğünden yana olduğunu belirterek bu isteği reddedince Rusya tek basına hareket etti.)
2)Kutsal Yerler Meselesi:Rusya istanbul'a bir elçi göndererek Ortodoks kilisesinin kutsal yerlerle ilgili isteklerinin onaylanmasını istemis,Osmanlı bu isteği reddetmisti.
3)Rusya'nın 1848 ihtilallerinin Avrupa'da meydana getirdiği karısıklıklardan yararlanmak istemesi. (Avusturya'ya karsı bağımsızlık savası veren Macarlar Avusturya ve Rusya birlikleri tarafından yenilmisti. Rusya Osmanlıya sığınan bu Macarların iadesini istemisti.) Bu sebeplerden dolayı savas Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1853'de basladı. Osmanlı donanması SiNOP'ta Ruslar tarafından yakıldı. 1854'te ingiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Sivastopol kalesi kusatılarak alındı. Yenilen Rusya ile PARiS
ANTLASMASI imzalandı.(1856)
NOT: Kırım Savasında ingiltere, Fransa,Sardunya ve Piyomento Osmanlı Devletinin yanında savasa girdi. Avusturya ise Eflak-Boğdan'ı isgal ederek destek verdi.
NOT: Osmanlı Devleti ilk dıs borcu Kırım savası sırasında ingiltere'den aldı.(1854)
NOT: Osmanlı Devleti Paris anlasması sırasında Avrupalı devletlerin tam desteğini kazanmak için azınlıklara genis haklar tanıyan ISLAHAT FERMANINI ilan etti.

PARİS ANTLAŞMASI (1856):

Katılan devletler:Osmanlı,Rusya,ingiltere, Fransa, Piemento, Sardunya, Avusturya ve Prusya.
MADDELERi:
1)Osmanlı Devleti bir Avrupa Devleti sayılacak ve toprakları Avrupa Devletlerinin koruyuculuğu altında kalacak.
AÇIKLAMA :Bu madde Osmanlının egemenlik haklarına gölge düsürmesine rağmen, bir süre Rus tehlikesini ortadan kaldırmıstır.
2)Boğazlar konusunda 1841 boğazlar sözlesmesi geçerli olacak.
3)Rusya ve Osmanlı Devleti Karadenizde savas gemisi ve tersane bulundurmayacak.
AÇIKLAMA:Kırım Savasına katılan ingiltere'nin en büyük kazancı Rusya'nın Karadeniz'deki tersane ve gemilerinin kaldırılmasıdır. Böylece Akdeniz'i tehdit edebilecek Rusyanın etkinliğini kırmıs,çıkarlarının devamını sağlamıstır.
AÇIKLAMA:Kırım Savasından sonra Rusya sıcak denizlere inmek için baska bir yol arayarak Balkanlarda PANSLAViZM politikasına ağırlık vermistir.
AÇIKLAMA:Osmanlı Devleti Savası kazanmasına rağmen anlasmanın Karadenizle ilgili maddesi ve Islahat yapma zorunluluğu anlasmanın olumsuz yönleridir.

KIRIM SAVAŞININ ÖNEMİ:

1)Avrupalılar ilk defa Kırım savasında Osmanlı Devletine tam destek verdiler.
2)Osmanlı Devleti ilk defa dıs borç aldı.
3)Osmanlı Donanması 4. kez Sinopta yakıldı. (inebahtı,Çesme,Navarin ve Sinop)
4)Osmanlı Devleti Islahat Fermanını yayınladı.

ISLAHAT FERMANI (1856)

Dıs Gelisme: Kırım Savası Padisah: Abdülmecid Paris anlasması görüsmeleri sürerken Islahat Fermanı ilan edilmisti.(1856) Bu Fermanla ilgili bir madde Paris Anlasmasında da yer aldı.
AÇIKLAMA: Islahat Fermanı kaynağını ve ortaya çıkıs nedenini yabancı devletlerden almaktadır. Bu
Fermanın esasları Fransa'nın ısrarı ile Avusturya,ingiltere ve Fransa tarafından belirlenmistir. Osmanlı Devleti Paris antlasması sartlarını lehine çevirmek için bu fermanı ilan etmistir.

ISLAHAT FERMANININ SEBEPLERİ:

1)Din ve mezhep hürriyeti sağlanarak azınlıklara okul,kilise ve hastane açma hakkı verilecek.
2)Azınlık ve yabancılara küçük düsürücü sözler söylenmeyecek
3)Azınlıklar da bütün devlet memurluklarına girebilecek.
4)Askerlik isleri yeniden düzenlenecek,azınlıklardan askerlik için bedel kabul edilecek.
5)Vergi sistemi yeniden düzenlenecek. iltizam usulü kaldırılacak.
6)Mahkemelerde herkes inancına göre yemin edecek, karma mahkemeler kurulacak.
AÇIKLAMA: Islahat Fermanı müslümanlar ile hırıstiyanlar arasında esitlik sağlamayı amaçlayan bir belgedir.

ABDÜLAZİZ DÖNEMİ(1861-1876)

Döneminde olan önemli olaylar:
1) Rusyanın Balkanlarda panslavizm idealini yaymaya baslamasıyla isyanlar baslamıstır. (Sırp, Karadağ, Bosna- Hersek,Romen (Eflak-Boğdan) ve Bulgar isyanları ortaya çıkarak "Balkan Bunalımı"na zemin hazırlandı.
2) Girit'teki Rumlar ayaklanarak Yunanistan'a bağlanmak istediler. Avrupalıların duruma müdahalesiyle
Osmanlı Devleti HALEPA FERMANI'nı ilan etmis ve Giritlilere vergi muafiyeti getirilmistir.
3) Mısır Hidivi(valisi) ismail Pasa'nın gayretleri ve Fransa'nın desteğiyle 1869'da Süveys Kanalı açılmıs, böylece coğrafi kesiflerle önemini yitiren Mısır ve Akdeniz yeniden canlanmıstır.
NOT: Bu durum Avrupalı devletlerin Mısıra sahip olma arzunu artırmıstır.
4) Beylerbeyi ve Çırağan sarayları yapılmıstır.
5) Avrupalı Devletler azınlıklarla ilgili ağır istek ve tehditlerden olusan BERLiN MEMARANDUM'unu ilan ettiler.
6) Avrupada önemli gelismeler görülmüs, italya(1870), ve Almanya(1871) siyasi birliklerini tamamlayarak
siyasi güç olarak ortaya çıktılar.
7) Abdülaziz, GENÇ OSMANLILAR tarafından tahttan indirilmis, yerine V.MURAT getirilmistir.(Abdülaziz
tahttan indirildikten sonra Feriye Sarayın'da hapis hayatı yasadı. Burada damarları kesik vaziyette bulundu.)

V. MURAT DÖNEMİ

V. Murat Abdülaziz'in tahttan indirilmesi sonucu padisah oldu.(1876) Ancak sağlığının yerinde olmadığı görüldü. Bu durum karsısında basta Mithat Pasa olmak üzere önde gelen devlet adamları V. Murat'ın yerine Mesrutiyeti ilan etme sözü veren II.Abdülhamit'i tahta çıkardılar.

II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ (1876-1909)

I. MEŞRUTİYETİN ÖNEMİ:(1876)
Padisah: II.Abdülhamit
ilanda Etkili Olan Grup: Jön Türkler(Genç Osmanlılar)
Savundukları Düsünce: Osmanlıcılık
Mesrutiyet nedir: Krallık yada padisahlıkla yönetilen ülkelerde kralın yanında bir meclisin (parlamento) bulunmasıdır. Mesrutiyeti ilan etmeye söz veren Sultan II. Abdülhamit verdiği sözü yerine getirerek
Mithat ve Sait Pasaların hazırladığı KANUN-i ESASi'yi (anayasa) kabul ederek Mesrutiyeti ilan etmistir.(23 Aralık 1876)

KANUN-İ ESASİYEYE GÖRE:

Osmanlı Meclisi AYAN ve MEBUSAN meclislerinden olusacaktı. Ayan Meclisini Padisah Mebusan Meclisini
ise halk seçecekti.(18 bin Yahudi bir, 107 bin hırıstiyan bir, 133 bin müslüman bir milletvekili seçecekti.) Seçilen milletvekilleri 20 Mart 1877'de toplanarak çalısmalarına baslamıstır. Bu arada Rusların bazı tavizler istemesi üzerine Meclis Rusya'ya karsı savas ilanına karar vermistir. Bu savasta Osmanlı Devletinin büyük kayıplar vermesi üzerine Abdülhamit Kanun-i Esasinin 113.maddesine dayanarak 14 Subat 1878'de meclisi kapatmıstır.Böylece "Birinci Mesrutiyet" sona ermistir.
NOT: I.Mesrutiyetle halk, ilk olarak dolaylı da olsa yönetime katılmıstır.
NOT: I.Mesrutiyetin ilanını hızlandıran en önemli dıs gelisme,1876 da istanbulda toplanan TERSANE
KONFERANS'ında Avrupalıların azınlıklarla ilgili isteklerine engel olunmak istenmesidir.

İSTANBUL (TERSANE) ONFERANSI (1876) :

Rusyanın Panslavist politikasıyla Osmanlı Devleti üzerinde baskı kurmaya baslaması ingiltere'nin çıkarlarına aykırıydı. Bu yüzden ingiltere Balkan Milletlerinin sorunlarına çözüm bulmak amacıyla istanbul'da Milletlerarası bir konferansın toplanmasını sağladı.Konferansa Osmanlı Devletinin yanısıra ingiltere, Rusya, Fransa,Avusturya ve italya katıldı. istanbul Konferansı çalısmalarına basladığı sırada Osmanlı Devleti I.Mesrutiyeti ilan ederek konferansı etkisiz hale getirmeye çalısdı.
NOT: Osmanlı Devleti bu hareketiyle, konferans kararları üzerinde olumlu bir etki yapmak amacındaydı.
Çünkü mesrutiyet rejimi içinde Osmanlı vatandası olan Yahudi ve Hırıstıyanlar da Meclisi Mebusana
temsilci göndererek yönetime katılabilecek ve haklarını arayabileceklerdi. Bu yüzden Osmanlının
Balkanlar'da ıslahat yapmasına artık gerek yoktu. Ancak Avrupa Devletleri bunu ciddiye almadılar ve konferansta asağıdaki kararları aldılar.

TERSANE KONFERANSI MADDELERİ:

1)Sırbıstan ve Karadağ'ın toprakları genisletilecek,
2)Bulgaristan ve Bosna-Hersek'e özerklik verilecek.
Osmanlı Devleti bu kararları kabul etmeyince konferans dağılmıs ve daha sonra Londra'da tekrar bir
araya gelen Avrupa Devletleri benzer kararlar alarak Osmanlı'nın bu kararlara uymasını istemislerdir.

OSMANLI - RUS SAVAŞLARI (1877-1878) (93 HARBi)

SEBEPLERi:
1) İstanbul(Tersane) ve Londra Konferansı kararlarının Osmanlı tarafından kabul edilmemesi
2) Rusya'nın Panslavist politikası ve sıcak denizlere inme çabası Rusya bu sebeplerden birincisini gerekçe göstererek Osmanlı Devletine savas ilan etti.
SAVAS: Ruslar doğuda Erzurum'a kadar ilerlediler. Rus ordusu AZiZiYE Tabyalarında GAZi AHMET MUHTAR PASA tarafından durduruldu. Balkanlarda ise Ruslar Tuna'yı asıp PLEVNE önlerine geldiler. Plevne'de GAZi
OSMAN PASA önemli basarılar kazandı. Ancak daha sonra Plevne düstü. Ruslar Edirneyi alarak Çatalca
önlerine kadar geldiler.Osmanlı Devleti barıs istemek zorunda kaldı. iki taraf arasında AYESTEFANOS(Yesilköy) ANTLASMASI imzalandı.

AYESTEFANOS ANTLAŞMASI (3 MART 1878)

MADDELERi:
1) Sırbıstan,Karadağ ve Romanya tam bağımsız olacak ve sınırları genisletilecek.
2) Büyük bir Bulgaristan krallığı kurulacak.
3) Batum,Kars,Ardahan ve Doğu Beyazıt Ruslara verilecek.
4) Girit ve ERMENiLERiN oturduğu yerlede ıslahat yapılacak.
5) Bosna-Hersek'e özerklik verilecek.
6) Teselya Yunanistan'a verilecek.
7) Osmanlı Rusyaya 30 milyon altın savas tazminatı ödeyecek.
NOT: Bu anlasma Rusya'ya sıcak denizlere inme konusunda Balkan ve Doğu koridorunu açmıstır. Bu durum
Avrupa devletlerin tepkisine neden olmus, Rusya yeni bir savası göze alamadığından BERLiN'de bir kongre toplanmasını kabul etmistir.
NOT: AYESTEFANOS ANTLASMASI yürürlüğe girmemis,bunun yerine Berlin antlasması imzalanmıstır.
NOT: Osmanlı Devleti'nin imzalayıpta uygulamaya konulmayan iki antlasma AYESTEFANOS ve SEVR'dir.

BERLİN KONGRESİ VE BERLİN ANTLAŞMASI (1878):

Kongreye Katılan Devletler: Osmanlı,Rusya,ingiltere,Fransa, Avusturya, italya ve Almanya.
NOT: Bu sırada ingiltere, Osmanlı Devletine KIBRIS'ın kendisine bir ÜS olarak verilmesi durumunda kongrede Osmanlı Devletini savunacağını söyledi. Osmanlı ingiltere'nin bu isteğini kabul etmek zorunda kaldı.

BERLİN ANTLAŞMASININ MADDELERİ (1878):

1) Ayestefanos Antlasmasıyla kurulan BULGAR KRALLIĞI üçe ayrıldı:
a) Asıl Bulgaristan: Osmanlı Devletine vergi veren bir prenslik haline getirildi.
b) Makedonya: Islahat yapılmak sartıyla Osmanlıya bırakıldı.
c) Doğu Rumeli: Osmanlıya bağlı kalacak,ancak hırıstiyan bir vali tarafından yönetilecek.
2) Sırbıstan,Romanya,Karadağ bağımsız olacak.
3)Bosna-Hersek Osmanlı toprağı sayılacak, yönetimi geçici olarak Avusturya'ya bırakılacak.
4) Kars,Ardahan ve Batum Ruslara, Doğu Beyazıt Osmanlı'ya verilecek.
5) Teselya Yunanistan'a verilecek.
6) Ermenilerin oturduğu yerlerde ve Girit adasında ıslahatlar yapılacak.
7) Osmanlı Rusya'ya 60 milyon altın savas tazminatı verecek.
ÖNEMi:
1) Osmanlı'nın dağılma süreci hızlandı.
2) Bu antlasma ile ingiltere de Osmanlı topraklarının parçalanmasına katıldı.Bu yüzden Osmanlının dıs politikasında ingiltere'den bosalan yeri ALMANYA almaya basladı.
3) ERMENi MESELESi ilk defa uluslararası bir antlasmada yer almıs, Ermeni Meselesi Ermenilerin değil
Osmanlı'yı parçalamak isteyen devletlerin meselesi olarak ortaya çıkmıstır. Berlin Antlasması, ERMENi Meselesinin BASLANGICI olarak kabul edilmektedir.
4) Osmanlının 19. yy.da en çok toprak kaybettiği antlasmadır.
5) Anlasmadan en karlı çıkan, Bosna Hersek üzerinde haklar elde eden Avusturya ve Kıbrısı üs olarak
alan ingiltere'dir.

BERLİN ANTLAŞMASI SONRASI:
1- Kıbrıs'ın İngilizlere Üs olarak Verilmesi:
Berlin kongresi sırasında Osmanlının çıkarlarını savunması karsılığı ingiltere'ye Kıbrısta üs kurma sözü verilmisti. Berlin Antlasmasından sonra KIBRIS üs olarak ingilizlere verildi.(1878)
NOT: ingiltere böylelikle Süveys kanalını kontrol etme imkanına kavusmustur. Osmanlının I.Dünya savasına girmesiyle ingiltere, Kıbrısı toprakların kattığını açıkladı.

2- Düyun-u Umumiye İdaresinin Kurulması (1881):

Osmanlı Devleti dıs borç ve faizlerini ödeyemeyince alacaklı devletler bu idareyi kurmuslardır. Bu idare dıs borçları doğrudan toplamak suretiyle kurulan yabancı bir mali kontroldü. Bu da Osmanlı Devletinin ekonomik bağımsızlığına gölge düsürmüstür.

3- Tunus'un Fransızlar Tarafından İşgali (1881):

Fransa'nın Tunus'u isgalini Osmanlı Devleti sadece protesto edebilmistir.(Fransa hatırlanacağı gibi 1830 yılında da Cezayiri isgal etmisti.)

4- Mısır'ın İngilizler Tarafından İşgali (1882):

ingilizler Süveys Kanalının açılmasıyla önemi daha da artan MISIR'ı 1882'de isgal ettiler.

5- Doğu Rumeli'nin Bulgar Krallığı ile Birleşmesi (1885):

Doğu Rumeli Bulgarlarının Bulgar Prensliği ile birlesmek için ayaklanmaları sonucu yapılan görüsmelerde Osmanlı Devleti bu bölgenin Bulgar
Prensliğine bağlanmasını kabul etti (1885)

6- Girit Sorunu ve Osmanlı-Yunan Svaşı :

Yunanistan'ın Giritin iç islerine karısması ve burada çıkan ayaklanmayı desteklemesi sonucu OSMANLI-YUNAN savası çıktı. Yapılan DÖMEKE MEYDAN SAVASINI kazanan Osmanlı kuvvetlerine Atina yolu açıldı. Ancak Avrupa Devletlerinin müdahale etmesi üzerine iSTANBUL ANTLASMASI imzalandı.(1897) Buna göre Girit'e özerklik verilmis, ayrıca yönetimi Yunanlı bir Prense verilmistir.
NOT: Bu antlasma ile Giritin yönetimi elimizden çıkmıs, II.Mesrutiyet sırasında Girit Yunanistan tarafından isgal edilmis,Balkan Savası sonucu imzalanan Atina Antlasmasıyla da Girit'in Yunanistan'a ait olduğu kabul edilmistir.

7- Bosna Hersek'in Avusturya'ya Bağlanması (1908):

Berlin Antlasmasında Bosna Hersek'in yönetimi geçici olarak Avusturyaya bırakılmıstı. II. Mesrutiyetin ilanı sırasında Avusturya Bosna- Hersek'i
topraklarına kattığını açıkladı. Osmanlı bu durumu kabul etmek zorunda kaldı.

8- BULGARiSTANIN BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMASI(1908):

II.Mesrutiyetin ilanı ile olusan karısıklıklardan yararlanan Bulgarlar bağımsızlıklarını ilan ettiler.Rusya'nın araya girmesiyle Osmanlı Devleti bu durumu kabul etmek zorunda kaldı.

II. MEŞRUTİYETİN İLANI (1908):
Padisah: II.Abdülhamit ilanında Etkili Olan Grup: ittihat ve Terakki
Savunulan Düşünce: Türkçülük 14 Subat 1878'de Sultan Abdülhamit'in meclisi kapatmasıyla sahsi idare dönemi baslamıs ve 1908 yılına kadar 30 yıl sürmüstür. Bu dönem içinde Sultan Abdülhamit'e karsı olanlar,
mesrutiyeti yeniden ilan etmek amacıyla bir takım cemiyetler kurmuslardır. Bu cemiyetler içinde en önemlisi
iTTiHAT VE TERAKKi CEMiYETi'dir. Selanik'te ittihat ve Terakki yanlısı subayların ayaklanması sonucu II.Abdülhamit mesrutiyeti tekrar ilan etmistir.(1908) II. Mesrutiyetin ilanı sorunları çözmeye yetmedi. içte ve dısta yeni sorunlar çıktı. Bu dönemde kurulan siyasi partilerin mevcudiyeti partizan çekismeleri yarattı.

10- 31 MART OLAYI (13 NiSAN 1909): istanbulda AVCI TABURLARININ baslattığı mesrutiyet karsıtı

ayaklanmadır.

31 MART OLAYININ SONUÇLARI:
1) Mahmut Sevket Pasa komutasındaki HAREKET ORDUSU istanbul'a gelerek ayaklanmayı bastırmıstır.
(M.Kemal bu orduda Kolağasıdır.)
2)II.Abdülhamit tahttan indirilmistir.Yerine V.Mehmet Resat padisahlığa getirilmistir.
3)Kanun-i Esasinin bazı maddeleri değistirilmistir.
NOT: II.Abdülhamit'in tahttan indirilmesiyle Osmanlı Devleti Yönetiminde iTTiHAT VE TERAKKi DÖNEMi
baslamıs,bu dönem 1918'de imzalanan Mondros ateskes Antlasmasına kadar sürmüstür.Bu geçen 9
yıl içinde Osmanlı Devleti Trablusgarp, Balkan ve I.Dünya Savaslarını yasamıs ve çok ağır yenilgiler almıstır.

I. VE II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ FİKİR AKIMLARI:

* OSMANLICILIK:

Tanzimat döneminin sonlarına doğru bazı Osmanlı Aydınları GENÇ OSMANLILAR adıyla bir cemiyet kurdular. Bunların amacı Fransız ihtilali sonucu yayılan "Milliyetçilik" akımının Osmanlı Devleti üzerinde etkisini kırmaktı. Bunun için dil,din ve ırk farkı gözetmeksizin herkesin esit haklara sahip olmasını savunuyorlardı. Bu milletlere yönetimde temsil hakkı verilirse Osmanlı Devletinden ayrılmayacaklarını düsünüyorlardı.

* İSLAMCILIK (Panislamizm):

Genç Osmanlıların (jön Türkler) Osmanlıcılık fikrine karsı II. Abdülhamit bu düsünceyi savunmustur. Padisahın bunda iki amacı vardı:
a)Dar anlamda: imparatorluğu korumak ve devam ettirmek.
b)Genis anlamda: Hilafet çatısı altında dünya islam birliğini sağlamaktı. Bu düsünceyi savunanlara göre din ile millet birdir. Hangi milletten olursa olsun müslümanların halifenin etrafında birleşmesi gerekir.
NOT: İslamcılık düsüncesi de Osmanlıcılık gibi Milliyetçilik akımı karsısında etkili olamamıstır. Bunun en açık kanıtı da I.Dünya savasında Halifenin Cihad çağrısına müslüman Arapların uymamasıdır.

* TÜRKÇÜLÜK:

İslamcılık ve Osmanlıcılık düsüncelerinin geçerli olduğu dönemlerde pek yaygınlasamadı. Özellikle II.Mesrutiyet döneminde güç kazandı. Türkçülük düsüncesinin öncülerine göre devlet ancak
dili, soyu ve ülküsü bir olan topluma dayanılarak sürdürülebilirdi. Türkçülük akımı ZiYA GÖKALP'in katkılarıyla ilmi bir içerik kazanmısdır.

* BATICILIK:

ilk olarak askeri alanda baslayan batılılasma hareketi, daha sonra devlet ve toplum hayatında da etkisini gösterdi.

V. MEHMED REŞAT DÖNEMİ (1909-1918)

TRABLUSGARP SAVAŞI :(1911)
AÇIKLAMA: XX. yy. basında Kuzey Afrikada sadece Trablusgarp Osmanlı egemenliğinde kalmıstı.(Daha önce Cezayir'i ve Tunus'u Fransızlar,Mısır'ı da ingilizler isgal etmislerdi.)
SEBEP:
italya'nın gelisen sanayisi için hammadde ve pazar arayısı, bunun içinde Osmanlının elindeki
Trablusgarp'a asker çıkarmaları.
SAVAŞ:
Osmanlı Devleti Trablusgarp'a(Libya) karadan asker gönderemiyordu. Çünkü Mısır ingilizlerin olduğundan kara yolu bağlantısı kesikti. Osmanlı Donanması italyan donanmasından zayıf olduğundan denizdenden de Trablusgarp'a müdahale edemedi. Bu yüzden aralarında M.Kemal ve EnverBey'in de bulunduğu gönüllü subaylar bölgeye giderek burada italyanlara karsı basarılı savaslaryaptılar. (Tobruk, Derne, Bingazi)
SEBEP:
1-italya'nın gelisen sanayisi için hammadde ve pazar arayısı, bunun içinde Osmanlının elindeki
Trablusgarp'a asker çıkarmaları.
SAVAŞ:
Osmanlı Devleti Trablusgarp'a(Libya) karadan asker gönderemiyordu. Çünkü Mısır ingilizlerin
olduğundan kara yolu bağlantısı kesikti. Osmanlı Donanması italyan donanmasından zayıf olduğundan denizdenden de Trablusgarp'a müdahale edemedi. Bu yüzden aralarında M.Kemal ve Enver Bey'in de bulunduğu gönüllü subaylar bölgeye giderek burada italyanlara karsı basarılı savaslar yaptılar. (Tobruk, Derne, Bingazi) Trablusgarp'ı ele geçirmekte zorlanan italyanlar Oniki Ada ve Rodos'u isgal ettiler. Bu
sırada Balkan Savası patlak verince Osmanlı Devleti barıs imzalamak zorunda kaldı.
SONUÇ: italyanlarla UŞİ (Ouchy) ANTLASMASI imzalandı. (1912)
Maddeleri:
1)Trablusgarp italya'ya verildi.
2)Oniki Ada ve Rodos geçici olarak italya'ya bırakıldı.(Balkan Savası sırasında Yunanlıların eline geçmesin diye)
NOT: italyanlar Balkan Savasından sonra sözlerinde durmayarak adalardan çekilmediler. II. Dünya
Savasından sonra adalar Yunanistan'a geçti.

UŞİ ANTLAŞMASININ ÖNEMİ :

Bu antlasmayla Osmanlı Devleti Kuzey Afrikadaki son toprağını da kaybetti.

BALKAN SAVAŞLARI :

Sebep:
Rusyanın Panslavist politikası ve sıcak denizlere inme düsüncesi doğrultusunda Balkan Devletlerini Osmanlıya karsı kıskırtması.
AÇIKLAMA: ingiltere, Osmanlı-Almanya yakınlasmasından rahatsızlık duyuyordu. Çünkü Almanya hem
Avrupa'nın güçlü bir devleti hem de ingiltere'nin sömürgelerine göz diken bir tavırda idi. ingiltere Almanya tehlikesine karsı daha zayıf durumda olan Rusya'yı kullanmaya karar verdi. 1908 yılında Estonya'nın baskenti REVAL'de yapılan görüsmelerden sonra ingiltere Rusya'yı Balkan ve Osmanlı politikasında serbest bıraktı. Yani Rusya boğazları ele geçirebilecek, ingiltere buna ses çıkarmayacaktı. Fırsatı değerlendiren Ruslar Balkan Devletlerini Osmanlı Devletine karsı kıskırttılar.

I. BALKAN SAVAŞI:

SAVAŞ:
Rusların kıskırtmasıyla Sırbistan, Yunanistan, Karadağ ve Bulgaristan aralarında anlaşarak Osmanlı Devletine savas açtılar.
- Osmanlı Ordusunun bir bölümü savastan önce terhis edilmisti. Bu duruma bir de subaylar arasındaki siyasi çekismeler eklenince Osmanlı Devleti bütün cephelerde yenildi.
- Makedonya, Batı Trakya, Edirne ve Kırklareli isgal edildi. Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
NOT: Balkanlarda Osmanlıdan ayrılarak bağımsız olan son devlet ARNAVUTLUK'dur.
SONUÇ:
Balkanların yeni haritasını belirlemek amacıyla LONDRA KONFERANSI toplandı.(1912) Londra
Konferansında Osmanlı devleti Midye-Enez çizgisinin batısında kalan topraklarını kaybetti. (Makedonya, Batı Trakya, Edirne, Kırklareli). Ayrıca Bozcada ve Gökçeada dısındaki bütün Ege adaları Yunanistan'a geçti.

II. BALKAN SAVAŞI:

SEBEP: I.Balkan savasında ençok toprağı Bulgaristan almıstı. Bu durumdan memnun olmayan Yunanistan,
Sırbıstan, Karadağ ve Romanya Bulgaristan'a savas açtılar. Bu durumdan faydalanan Osmanlı Devleti'de savasa girerek Edirne ve Kırklareli'yi Bulgarlardan geri aldı.
NOT: I.Balkan Savası Osmanlı Devletine karsı, II. Balkan Savası ise Bulgaristana karsı yapılmıstır.
SONUÇ: Osmanlı Devleti Bulgaristan ile iSTANBUL, Yunanistan ile ATiNA Anlasmalarını imzaladı.(1913)
NOT: istanbul ve Atina Antlasmalarında Bulgaristan ve Yunanistanda yasayan Türklere "Azınlık"
statüsü verildi.
NOT: Balkan Savaslarından sonra Talat,Cemal ve Enver Pasaların devlet idaresindeki etkinliği arttı.
(Üç Pasa Devri)