Ana səhifə

Na „Tomasz z Akwenu


Yüklə 67.5 Kb.
tarix26.06.2016
ölçüsü67.5 Kb.
Na starcie – uwaga na liczne błędy: Word jest bezlitosny – np. uparcie zmienia „Tomasza z Akwinu” na „Tomasz z Akwenu” . Całość ma formę taką jak miał sam wykład – czyli chaotyczną….

Filozofia ma powiązania: polityczne, społeczne , naukowe – gdyż jest formą świadomości społecznej (forma świadomości społecznej wyróżnia cechy wspólne danej grupy społecznej).


Świadomość i poznanie ( subiektywne, nieobojętność jednostki ) – artystyczne, religijne, prawno polityczne, ideologiczne (interesy, nadzieje), moralność (dobro-zło), nauka (prawda/fałsz)
Poznanie potoczne – opis jednostkowych faktów/zjawisk. Taka precyzja myślenia bywa niekoherentna.
religia a filozofia i nauka -> podwojenie świata: ziemski – prawa, pozaziemski – wolny.
Przez długi okres filozofia i nauka były jednym. Zmiany zainicjowane przez Talesa, Pitagorasa, Heraklita ( VII w. pne. – V w. pne )
Europa, wykrystalizowały się:

- filozofia przyrody: skąd zróżnicowanie? ( z natury samej materii – Heraklit „panta rei” )

- V-IIIw. pne. Sokrates – nurt praktyczno-etyczny: filozofia człowieka. Przyroda nie jest interesująca, ważne jest wytyczenie celów dla człowieka. Metoda zadawania pytań – subiektywizacja. Kontynuował Kartezjusz ( „myślę więc jestem” )

- epikureizm – unikanie cierpienia na podstawie wiedzy

-stoicyzm – nie mamy wpływu na rzeczywistość, jesteśmy aktorami

-Platon – ideologizm filozoficzny – świat nie jest sumą cieni, ale ideologią która jest wzorcem ( przeciwnik przyrody )

-Arystoteles – klasyczna definicja prawdy + zasada złotego środka – umiar.
Później, po filozofii etycznej rozwój Chrześcijaństwa: zainteresowanie sprawami boskimi.

Św. Aureliusz Augustyn – czy wolno zachować filozofię? Szukanie Boga w przyrodzie.

Dwie tendencje:


  1. rozwój ogólnej wiedzy o świecie

  2. rozwój nowych dziedzin sztuki.

- każda dziedzina ma wyspecjalizowany obszar badawczy i specjalistyczne metody badawcze


teologia - nauka o prawdach wiary i o Bogu. filozofia miała zająć się naukami szczegółowymi ( astronomia, mechanika )
Św Tomasz z Akwinu – części nie da się rozumowo wyjaśnić.
Czasy nowożytne – zapotrzebowanie wiedzy praktycznej 17-18w: mechanika, botanika, zoologia.

Nowa filozofia – wypełnianie luk pomiędzy trzema niezależnymi mega-naukami:

Przyroda, nauki społeczne, myśli.

Na podstawie praw szczegółowych ma budować prawa ogólne, między-dyscyplinarne.


Neopozytywizm – zasada fizykalizmu: operować na gruncie wszystkich nauk pojęciami fizycznymi. Nie można formułować praw ogólnych, gdyż nie da się ich udowodnić i posiadamy ograniczoną liczbę doświadczeń. Język nauki – zdania atomowe.

Egzystencjalizm – religijny oraz świecki (np. Jean Paul Sartre )

Teza – egzystencja poprzedza esencję. ( najpierw tłumaczyć egzystencję a później cel )

Nikt z góry nie określił istoty człowiekowi – jest wolny, sam decyduje, Nie ma determinizmu na pewnym poziomie – sami siebie tworzymy. Każdy jest niepowtarzalną jednostką i nie można uogólniać. Filozofia ma odpowiadać na pytania czym ma się zajmować ?.


Ontologia ( ontos – być. Logos – wiedza ) teoria bytu: materia, atrybuty (ruch =?= determinizm)

Gnoseologia ( teoria poznania ):



  1. przedmiot poznania: doznania, przeżycia, procesy psychiczne

  2. źródła wiedzy ( jak poznajemy ). Mamy wrodzone i wydobyć, czy „tabula rasa” ( czysta karta )

  3. kryteria prawdziwości. ( zakres stosowania )

  4. czy istnieje wiedza absolutna

  5. granice poznawalności świata

Antropologia filozoficzna – co odróżnia człowieka od zwierząt, ale podkreśla się także niewielki dystans – jednorodność świata przyrodniczego.

Filozofia historii – Hegel – rozum świata wybiera reprezentantów – ludzi i narody – do realizacji swoich celów.
Główne klasyfikacje myśli:


  1. Główne zagadnienie filozofii – pierwotność materii czy duszy?

  2. Formy idealizmu filozoficznego

  3. Fazy rozwoju filozofii materialistycznej

  4. Monizm i dualizm filozoficzny

  5. Realizm a idealizm

  6. Materializm a spirytualizm

Psychika = zdolności poznawcze (umysł, rozum), emocjonalne, wolicjonalne (wola)


Demokryt – materializm. Dusza to układ materii

Tomasz z Akwinu – połączenie dwóch substancji dopiero daje byt

Kartezjusz – dusza i ciało są przeciwstawne: ciało – rozciągłe w czasie i przestrzeni, dusza – istnieje gdzieś ale nie wiadomo gdzie.
Pytania filozoficzne:


  1. Pierwotność materii/ducha – materializm / idealizm

  2. Do ilu substancji można sprowadzić różnorodność w świecie: 1-monizm, 2-dualizm
    *-pluralizm

  3. Czy byt istnieje obiektywnie? Tak-realizm, Nie – idealizm

  4. Jaka jest natura (jakość istniejącego bytu) to co materialne – materializm, duchowe – spirytualizm

Idealizm – konkretne byty lub idee: idee istnieją najpierw

Byty ogólne – pojęcie dobra, „człowiek”. Powstają przez wyodrębnienie cech wspołnych
Idealizm obiektywny – świat idei istnieje niezależnie od woli. Świat przedmiotów = świat wtórny cieni
Materializm – nie ma innych substancji niż materia. Myślenie jest skorelowane ze skomplikowaną materią. Materia może być podzielna lub niepodzielna (np. pramateria – bezkształtny chaos) „przedmioty wyłaniają się na mocy „prazasady” ”.
Monizm – duchowy lub materialistyczny. Substancja = forma+materia (Arystoteles)
Realizm – to co istnieje, istnieje obiektywnie. Idealizm – subiektywnie np. cecha słoności
Byty wyższego rzędu istnieją subiektywnie, gdyż są modelami. Obiektywnie istnieją elementy niskiego rzędu.
Tomizm przerywał ciągłość. Tak czy inaczej – szukano wspólnych atrybutów. Do XVII wieku uważano ciężar i objętość – ale później odkryto stałą „g”. 17-19wieku uznawano masę za miernik ilości materii.
Materia – istnieje obiektywnie i np. pobudza zmysły. Teraz: obiektywna rzeczywistość która ma zdolność oddziaływania na zmysły i wywoływania wrażeń. Dodatkowo 3 atrybuty: zmienność (ruch), czasoprzestrzeń, determinizm.
Nowe odkrycie, pozytron – anihilacja a więc materia nie jest wieczna. ( promieniowanie cząstki gamma więc jednak przemiana )
Bohr, Planck – zmiana sposobu myślenia o atomach – nie mechanika Newtona.

Heisenberg – kwarki nie mogą istnieć. Doświadczenie – można je mieć w hadronach, choć są ukryte.


Dzisiaj się uważa że materia jest nieskończenie podzielna.

O czasoprzestrzeni trzy zasadnicze podejścia:

1. Pewne substancje. Jest niematerialna i absolutna = pojemnik.

Teoria Kantowska – czas nie istnieje obiektywnie. Jest formą wewnętrzną umysłu. Czas i przestrzeń są dane a priori ( bez doświadczenia = wrodzone )


2. Czas i przestrzeń nie są własnością rzeczywistości, ale tkwią w nas. Grunt fizyki (materia) – masa spoczynkowa (korpuskularna) + masa relatywna ( materia polowa )

Geometria jest potwierdzeniem czasu i przestrzeni


3. Koncepcja relatywistyczna – czas i przestrzeń są obiektywnymi formami istnienia materii ( zależna od materii ) „przyroda boi się próżni” ( Arystoteles ).

Nie ma przestrzeni bez materii ( Leibnitz rozwijał )

Trwanie zjawiska można określić jedynie do trwania innego zjawiska.

Czas to porządek następstw, zmian stanów.


Teoria pola – rozrzedzona materia, między próżnia.

Teoria względności obala tezę i absolutnym (niezmiennym) charakterze czasu.


Dylatacja czasu – mówi o tym jak ruch zmienia skalę czasową
Geometria Euklidesowa – 5 aksjomat – tylko jedna prosta.
Łobaczewski – wprowadzenie sprzecznego odwrotnego: „przez punkt poza prosto można przeprowadzić co najmniej dwie równoległe proste”
(geometria wyobrażona, suma kątów trójkąta mniejsza niż 180 stopni.
Beltrani -wykazał, że geometria Łobaczewskeigo ma zastosowanie w krzywiznach krzywiznach powierzchni ujemnej.
Geometria Riemana (połowa 19w) – żadnej równoległej prostej. Suma kątów większa niż 180 stopni. Najlepiej opisuje budowę Wszechświata ???
Związek przyczynowy i determinizm.
Zjawisko ( geneza ) w sposobie rozwoju – każde zjawisko ma swoją przyczynę.

Anglik Humm – obiektywnie istnieje tylko skutek. Post hoc to nie poster hoc.


Więc przyczynowość obiektywnie nie istnieje.
Zamiast przyczyna-skutek stosujemy zależność funkcyjną: jednoczesność.
Przyczyny główne – decydujące i skutek nie wystąpi – nigdy nie wiemy co do końca, więc zdobywamy wiedzę cząstkową i wykorzystujemy w praktyce.
Możliwości 1-1, 1-N,. N-1, N-N (il. Przyczyn – il. Skutków )
Nauka i mechaniści – najlepiej związki 1-1.

Przyczynowość zależy od punktu widzenia – grad dla rozwijającej się rośliny to zjawisko losowe, ale atmosfery – zjawisko konieczne.


Podstawą determinizmu jest związek przyczynowo-skutkowy.

Determinizm religijny – wyznaczane przez Boga role. Finalizm (teologicznie)


Prawa statystyczne – najczęściej wiele zbiorów obiektów – sposób przybliżony ( II zasada termodynamiki, ruch kwantowy )

Prawa dynamiczne = jednoznaczne: np. I zasada termodynamiki, Newton. Najczęściej pojedyncze obiekty.


Indeterminizm – wyłączony obszar spod działania ciągu przyczynowo-skutkowego.
Heisenberg, Bohr – pierwotność praw statystycznych względem dynamicznych (indeterminizm) – mechanika kwantowa.

Wcześniej uznawano pierwotność dynamicznych.

Hegel – cały rozwój społeczeństw uwarunkowany „rozumem świata”.

Einstein, Planck – prawa dynamiczne, nie wolno zadowalać się statystycznymi.


Determinizm i indeterminizm a zagadnienie wolności.
Wolna wola jest tym co odróżnia człowieka od zwierząt. Człowiek nie jest całkiem wolny – odżywianie, oddychanie, prawa państwowe, społeczne, ekonomiczne. Uwolnienie jednostki od więzów, ograniczeń, od konieczności.
Św. Ambroży – wolność od grzechu, doskonałość wewnętrzna ( Liberum Arbitrium – nie stosuje się do innych, zależnych od otoczenia. Libertas – wolność obywatelska )
Szatan – nie wpływa na wolę bezpośrednio – tylko w sposób pośredni
Bóg – z rozważaniami gorzej. Św. Augustyn i spółka.
Tomasz z Akwinu – decyzje są następstwem rozumu (wybór woli) – wola ludzka może wybrać „dobro”, które jest przedstawione jako absolut – bo jest konieczne. W stosunku do każdego innego dobra, wola zachowuje swobodę. Wola polega na dążeniu do absolutnego dobra własną droga.
Wolność – życie intelektu i woli (profesor Świerzowski )

Egzystencjalizm – człowiek nigdy nie był z góry zdeterminowany. Człowiek sam siebie tworzy: egzystencja poprzedza istotę.


Współcześnie:

  1. to co nazywamy wolą to zespół dążeń człowieka (sensualizm)

  2. wola = popędy (Freudyści)

  3. wola = zespół obronny przed brakiem bezpieczeństwa

  4. presja społeczna = Dirkheim

  5. pojedyncze i niepowiązane ze sobą, nie mające znaczenia przeżycia człowieka (post-moderniści)

  6. większość – normalni ludzie posiadają wolną wolę

Nie ma absolutnej woli – bo chęci i wyobrażenia uzależnione są od doświadczenia. Istnieje wolność chcenia, ale zakres chcenia jest zróżnicowany. Wolność działania – jest niezależna od woli.


Czy istnieje wolność skoro są obiektywne prawa?
Prof. Kołakowski – konflikt wartości: wolność, nie zawsze wygrywa. Wolność słowa – warunkuje inne wolności obywatelskie, ale zarazem kłamstwo fanatyzm -> wprowadzić cenzurę? prawo i możliwości techniczne nie pozwalają.
Wolność to nie swoboda czynienia wszystkiego co się chce (wolność fałszywa).

Wolność to piętno boże w dążeniu i realizacji planu.


Św. Augustyn ( teoria łaski i odpowiedzialności ) – im więcej ograniczeń wolności fałszywej ( im mniej możliwości grzeszenia ) tym większa wolność wewnętrzna.
Podobnie – tolerancja: nie gdy więzy dodatnie/pozytywne. Dopiero gdy nam przeszkadza.
Wolność pozytywna == do czegoś. ( do formułowania i wyrażania pragnień, działalności gospodarczej, do bogacenia się)

Wolność negatywna: od czegoś ( liberalizm – od lęku i niedostatku, od lęku przed niewiedzą, od przymusu religijnego )


John Lock ( XVIII wiek ) – prawo do życia, wolności i własności.
Psychoanaliza:
Korzenie biologiczne, instynkt, genetycznie, zaprogramowane – wymienia się 10 tysięcy różnych instynktów – min. instynkt agresji, afirmacji.

Społeczne podstawy – Watson: tożsamość itp. Mogą być dowolnie kształtowane – kontrola nad niemowlęciem – np. spożywanie alkoholu


Kultura – cywilizacja techniczna oraz życie duchowe.

Jawne sprzeczności – jednostka kontra kultura ( która tłumi )


Naturalizm – człowiek pochodzi ze świata przyrody i podlega jej prawom.

Socjologia – wszystko zależy od społeczeństwa ( dr. Sauś )


Zygmunt Freud - z wykształcenia lekarz ( Wiedeń ).

- podświadomość ; kompleks (Edypa, Elektry) ; libido ; seksualizm dziecięcy


„O marzeniu sennym”, „Psychopatologia życia codziennego”, „Wstęp do psychoanalizy”, „Totem i tabu”, „Ego i Id”.
E. Fraum – psychoanaliza humanistyczna ( zsocjologizowana )

Dwie logiki w trakcie snu – „Ucieczka od wolności”, „Zapomniany język”, „O sztuce miłości”.


Alfred Adler – psychoanaliza indywidualizowana

Gustaw Jung – „Typy Psychologiczne”, „Nowoczesny mit”, „Archetypy i symbole”/


Karen Horney – neopsychoanaliza – człowiek znerwicowany.
Freud się zajmował różnymi rzeczami. Życie psychiczne człowieka: dwie drogi – świadomość i podświadomość, w której przechowywane są emocjonalne echa przeżyć – decyduje o naszej tożsamości.
Podporządkować rozumowi to co jest irracjonalne.
Nadjaźń – w pierwsze lata życia zdobywamy modele zachowań. Wchodzi to w konflikt z naszym pierwotnym wyposażeniem.
Do tych się dopasowywał XIX wiek, i jest to u Freuda

  1. nauka = zachowanie energii

  2. woluntaryzm = bezprzyczynowość, wolna wola

Potencjał energetyczny „Id” (==ono), prymitywne impulsy, bodźce, potrzeby – czerpie z przemiany energii. Posada jej nadmiar, więc wyładowuje i urzeczywistnia ( zasada przyjemności ). Rosnące potrzeby wymuszają kontakt ze światem zewnętrznym. Powstaje więc „ego” (==ja) . zasada realizmu – bez szkody dla innych. Oba współpracują na tle seksualnym objawiającym się w „libido”. Społeczeństwo stawia ograniczenia bo jednostka zniszczyłaby wszystko. Jest więc jeszcze „super ego” (==nad ja, nad jaźń) która reprezentuje akceptację zakazów, wewnętrzną siłę karcącą złe uczynki (sumienie, duma, zadowolenie)


„libido” – obok instynktu samozachowawczego najsilniejszy. Później Freud rozwinął: popęd który zyskiwał aspekt instynktu życiowego: Eros (afirmacja życia). Przeciwieństwo to instynkt śmierci – Tanatos ( unicestwienie życia ).

Rozwój osobowości

„id” – impulsy z napięć w okolicach ludzkiego ciała – erogenne obszary.

Kateksje – impuls musi znaleźć przedmiot/czynność które muszą zaspokoić.

Pokarm/jedzenia – przedmiot czynność katektyczna

Punkty zwrotne to rozwikłanie kompleksu. Na końcu okres atencji i identyfikacja z nim.


KONIEC.


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət