Maliye bakanliği strateji geliŞTİrme başkanliği akdeniz forumu

AKDENİZ FORUMU

1. Temel Göstergeler

2. Yönetim

3. Tarihçe

1. Türkiye-İtalya İkili İlişkileri

1.1. Siyasi İlişkiler

1.2. Türkiye-İtalya Ticari ve Ekonomik İlişkileri

2. Abruzzo Bölgesi



I. İTALYA ÜLKE BİLGİ NOTU

1. Temel Göstergeler

Yönetim Şekli: Parlamenter Cumhuriyet

Nüfus: 59.3 milyon (2007) 

Okur Yazar Oranı	:	% 98,5
Nüfus Artışı	:	% 0,01
Nüfus Yoğunluğu	:	199.2 kişi/ km2 (2008)
Ortalama Yaşam Süresi	:	79.9
Yüzölçümü	:	301.336 km2
Başkent	:	Roma (Nüfus:2.542.000)

Avrupa Birliği’nin dördüncü büyük nüfusa sahip ülkesidir. Nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölüm Kuzey İtalya’dır.

Bölgeler:

Bölge	Merkez	Alan (km2)	Nüfus
Abruzzo	L'Aquila	10.794	1.324.000
Aosta Vadisi*	Aosta	3.263	126.000
Apulia	Bari	19.362	4.076.000
Basilicata	Potenza	9.992	591.000
Calabria	Catanzaro	15.080	2.007.000
Campania	Napoli	13.595	5.811.000
Emilia-Romagna	Bolonya	22.124	4.276.000
Friuli-Venezia Giulia*	Trieste	7.855	1.222.000
Lazio	Roma	17.207	5.561.000
Ligurya	Cenova	5.421	1.610.000
Lombardiya	Milano	23.861	9.642.000
Marche	Ancona	9.694	1.553.000
Molise	Campobasso	4438	320000
Piyemont	Torino	25.399	4.401.000
Sardinya*	Cagliari	24.090	1.666.000
Sicilya*	Palermo	25.708	5.030.000
Toskana	Floransa	22.997	3.677.000
Trentino-Alto Adige*	Trento	13.607	1.007.000
Umbria	Perugia	8.456	884.000
Veneto	Venedik	18.391	4.832.000

*Özel otonom statüsüne sahiptir.

2. Yönetim

Yönetim şekli Parlamenter Cumhuriyet olan İtalya’nın idari yapısı 20 tane bölgeden oluşmaktadır. Bunların beş tanesi, yerel sorunları çözmek için yasalar uygulayabilmelerine izin veren kendi özel otonom statüsüne sahiptir. Ek olarak ülke toplam 109 il ve 8.101 kömün'e bölünmüştür.

Cumhurbaşkanı devletin başıdır, parlamento tarafından seçilir ve 7 yıl görev yapar. Ulusal yasama yetkisi, 5 yılda bir halk tarafından genel seçim ile belirlenen iki meclisten oluşan (Temsilciler ve Senato) parlamentoya verilmiştir. Yürütme yetkisi, bir meclis başkanı (parlamento tarafından seçilen ve cumhurbaşkanı tarafından atanan), bir başkan yardımcısı ve 23 bakandan oluşan Hükümet’in elindedir. Yürütme aynı kurulun başkanı tarafından yönetilen Bakanlar Kurulu tarafından gerçekleştirilir. Yargıda en yüksek karar birimi Yargıtay’dır. Anayasa Mahkemesi, yasalar ve İtalya Cumhuriyeti arasındaki herhangi bir uyuşmazlığa ilişkin düşüncelerini belirtir. Uluslararası bağlamda, İtalya, Avrupa Birliği, NATO ve AET’nin kurucu üyelerindendir. Ayrıca G–8 üyesidir.

Başbakanı: İtalya'nın Hükümet Başkanı ve Bakanlar Kurulu’nun başı olan Başbakanlık görevini 8 Mayıs 2008’den beri Silvio BERLUSCONİ 3. kez sürdürmektedir.

15 Mayıs 2006 itibarıyla Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano’dur.

SENATO : 315

TEMSİLCİLER MECLİSİ : 630

Senato Başkanı: Renato Schifani

Temsilciler Meclisi Başkanı: Gianfranco Fini

Merkez-sağ People of Freedom Partisi mensubu olan R. SCHİFANİ 28 Nisan 2008 tarihinden beri görevdedir. Meclis Başkanı G. FİNİ ise 30 Nisan 2008 tarihinden beri başkanlık görevini sürmektedir.

İtalya'da, 'nispi kotayla düzeltilmiş çoğunlukçu sistem' uygulanmaktadır. Parlamentodaki 630 milletvekili ve 315 senatör yüzde 75 çoğunluk ve yüzde 25 nispi sistemle belirleniyor. Partilerin çoğunluk sistemine göre parlamentoya girebilmeleri için yüzde 4'lük barajı aşmaları gerekmektedir. Bu şekilde Meclis'te 475 sandalye çoğunluk, 155 nispi; Senato'da ise 232 sandalye çoğunluk, 83 sandalye nispi sisteme göre dağıtılmaktadır.

3. Tarihçe

1861 yılından beri bir birleşik devlet olan İtalya, bir zamanlar, konuştukları ortak yabancı dil olan İtalyancayı kullanan insanlar sayesinde yarımadada ortaya çıkan coğrafik bir terimdi.

Tarih boyunca, Etrüsk, Yunan ve Latin uygarlıklarının yeşerdiği yer bugün İtalya olarak tanımlanmaktadır. Daha sonraları Roma'lılar tarafından ele geçirilecek olan Orta İtalya'da Etrüskler büyük bir İmparatorluk kurarken, M.Ö. 8. yüzyılda Yunanlılar, Sicilya ve Güney İtalya'da kolonilerini kurmaya başlamıştır. Efsanelere göre Roma kenti M.Ö. 753 yılında kurulmuş, yapılan sürekli savaşlar sonucunda sınırlarını İngiltere'den Sahara Çölü’ne ve İspanya'dan Kafkaslara kadar yaymışlardır.

5.Yüzyılda İtalya Barbar İstilalarına uğramıştır. Roma'nın Vizigotlar tarafından işgal edilmesinin ardından, bir Germen savaşçısı olan Odoacer, kendisini İmparator ilan ederek Batı İmparatorluğuna son vermiştir.  800 yılına kadar süren bu Ostrogotlar ve Lombartlar Hükümdarlığı, (Carlo Magno) Charlemagne'ın İmparator olarak seçilmesi ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun kurulması ile son bulmuştur.

Charlemagne'ın ve onu izleyen Germen Kralların İmparatorluğu kuvvet ve birlik eksikliği duymuşlardır. Batı Avrupa ülkelerinin her geçen gün gelişen ulusal rekabetlerinin etkisiyle İtalya, birbirleri ile bir rekabet içerisine giren şehir devletleri tarafından bölünmüştür. Bu sırada, Uluslararası arenada büyük bir öneme sahip olan Papalık, yarımadada etkisini göstererek diğer devletler karşısında önemli bir güç durumuna gelmiştir.

Bu devletlerin en önemlileri, değişik dönemlerde egemenliğini hissettiren Fransa, İspanya ve Avusturya'dır. Merkezi otoritenin eksikliği yarımadanın büyük bir bölümünde bağımsızlık ruhunun gelişmesini teşvik etmiştir. Bu sayede, özellikle Rönesans döneminde, endüstri, ticaret, sanat ve öğrenimi dallarında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir.

19.Yüzyılla birlikte, özellikle Fransa ile Avusturya arasındaki rekabette büyük bir azalma meydana gelir.

Napolyon rejiminin devrilmesi, 1815 Viyana Kongresinden birliğin kurulmasına kadar geçen sure için İtalya'da Avusturya'nın egemenliği sunucunu getirmiştir. İtalya Birliği kurulmadan 11 farklı devlet bulunmaktaydı. 1849 yılı başında, kuzeydeki bazı İtalyan devletleri, Piemonte'nin liderliğinde ve Papa'nın şüpheli desteği ile Avusturya boyunduruğuna son verme çabası içine girmişlerdir.  

Bu çaba, sonuçsuz kalmasına rağmen 1859 ve 1866 yıllarında yeni denemeler yapılmıştır. Bu sırada İtalya'nın bir bölümünde, büyük Piemonte'li devlet adamı, Cavour tarafından bir kaç devlet ile birlik oluşturularak 1861 yılında İtalya Krallığı kurulmuştur. Birlik oluşumu, Roma'nın Piemonteliler tarafından ele geçirilerek başkent ilan edilmesiyle 1861 yılında tamamlanmıştır.

İtalya, Mussolini'nin 1922'deki Faşist diktatörlüğüne kadar sınırlı monarşi ile yönetilmekteydi. I. Dünya Savaşının sonunda, İstria ve Trentino sınırların dışında bulunmaktaydı; Trieste, Dalmaçya’nın bir bölümü ve Adriyatik Denizindeki bazı adalar Yugoslavya'da imzalanan özel bir barış antlaşmasıyla 1924 yılında İtalyan topraklarına katılmıştır. II. Dünya Savaşına, 1940 yılında Müttefik Kuvvetleri karşısına alarak Almanya ile birlikte savaşan İtalya, 1943 yılında Almanlar tarafından tamamen işgal edilir.  Bağımsızlık, 1945 yılında Mussolini'nin İtalyan anti-faşist güçler tarafından öldürülmesi sonucunda elde edilir. 1946 yılında bir halk referandumu yapılarak İtalya Cumhuriyeti ilan edilir. Bugünkü Devlet Başkanı (Cumhurbaşkanı) 2006 yılından beri Giorgio Napolitani’dir.

Osmanlı İmparatorluğu, yükseliş döneminde Akdeniz’de egemen olan Ceneviz ve Venedik gibi İtalyan yarımadasındaki Cumhuriyetlerle yakın ilişkiler içinde olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun Venediklilerle ilişkileri 1381 yılına dek uzanmaktadır. I. Dünya Savaşı’ndan sonra 1928 tarihinde imzalanan Dostluk, Tarafsızlık ve Hakemlik Anlaşması, Türkiye ve İtalya arasında bilinen en eski anlaşmadır. II. Dünya Savaşının ardından iki ülke Avrupa kurumlarında yan yana yer almıştır. 2000 yılından itibaren karşılıklı üst düzey ziyaretler yoluyla, ilişkilerde mevcut olabilecek sorunların aşılması ve ikili ilişkilerin canlandırılması için ortak bir çaba harcanmıştır.

Türkiye ve İtalya yoğun ilişkiler içerisinde bulunan dost ve müttefik iki Akdeniz ülkesidir. İtalya ile ekonomik ve ticari ilişkilerimiz de hem nitelik hem hacim itibariyle giderek gelişmektedir. 2006 yılında Türkiye-İtalya arasındaki diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 150. yıldönümü kutlanmıştır.

2001 Haziran ayında Berlusconi başkanlığındaki merkez-sağ koalisyonun iktidara gelmesiyle, siyasi ilişkiler mükemmel olarak tanımlanabilecek bir seviyeye ulaşmıştır. İtalya’da 2006 Mayıs ayında göreve gelen Prodi Başbakanlığındaki sol koalisyon Hükümetiyle de ikili ilişkilerimizdeki ivme devam etmektedir. İtalya, ülkemizin AB üyeliğini destekleyen ülkelerin başında gelmektedir.

Türkiye-İtalya arasındaki üst düzey ziyaretler son dönemde artış göstermiştir. İtalya Başbakanı Romano Prodi’nin 22-23 Ocak 2007 tarihlerinde ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, Sayın Başbakanımız ve İtalya Başbakanı arasında “Türkiye ile İtalya arasındaki İkili İlişkilerin ve İşbirliğinin Güçlendirilmesine Yönelik bir Strateji Belgesi” imzalanmıştır. Parlamenter ilişkilerde ise, TBMM ile İtalya Temsilciler Meclisi arasında 26 Ocak 2005 tarihinde Roma’da Türkiye-İtalya İşbirliği Protokolü imzalanmıştır.

Son Dönemde Gerçekleştirilen Üst Düzey Ziyaretler

- 07-08 Kasım 2006, eski Dışişleri Bakanımız Sayın Abdullah Gül’ün Roma’yı ziyareti

- 08-10 Ocak 2007, eski Cumhurbaşkanımız Sayın Ahmet Necdet Sezer’in İtalya’yı ziyareti

- 22-23 Ocak 2007, İtalya Başbakanı Romano Prodi’nin ülkemizi ziyareti

- 21-24 Mart 2007, eski TBMM Başkanı Sayın Bülent Arınç’ın İtalya’yı ziyareti

- 12-13 Haziran 2007, İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Massimo D’Alema’nın ülkemizi ziyareti

- 06-08 Kasım 2007, Sayın Başbakanımızın İtalya’yı ziyareti

- 21-22 Kasım 2007, İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Massimo D’Alema’nın, Türk – İtalyan Forumu IV. Toplantısı vesilesiyle ülkemizi ziyareti

- İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini'nin  24 Haziran 2008 tarihinde ülkemizi ziyareti.

1.2. Türkiye-İtalya Ticari ve Ekonomik İlişkileri

İtalya, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir yere sahiptir. İtalya, Türkiye’nin en çok ihracat ve ithalat yaptığı beş ülke arasında yer almaktadır.

Türkiye’nin İtalya’ya en çok ihraç ettiği ürünler arasında; otomotiv ve yan sanayi, elektrikli makineler, giyim eşyaları, demir çelik, mineral yakıtlar, mineral yağlar, meyve, pamuk ve çimento gelmektedir.

Türkiye’nin İtalya’dan en çok ithal ettiği ürünler arasında ise, motorlu taşıtlar ile bunların aksam ve parçaları, makineler, elektrikli makine ve cihazlar, plastik ve mamulleri, organik kimyasal ürünler, ilaçlar ve tıbbi aletler gelmektedir.

İtalya Dış Ticaret Bakanlığının 2005 yılında yayımlanan Dış Ticareti Geliştirme ve Tanıtım Stratejisi Hakkındaki Bakanlık Kararnamesinde Türkiye, 31 ülkeyle (Rusya, Çin, Brezilya, Balkan Ülkeleri ve Kuzey Akdeniz Ülkeleri gibi) birlikte yatırım için öncelikli ülkeler arasında sayılmıştır.

Son yıllarda Türkiye’ye daha fazla İtalyan yatırımcı gelmeye başlamıştır. 2002 yılı sonu itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren İtalyan sermayeli şirketlerin sayısı 230 iken, bu rakam 2009 Nisan ayı sonunda 719’a ulaşmıştır.

İtalya sadece 2008 yılında toplam 45 milyar dolara civarında doğrudan yabancı yatırım gerçekleştirmiştir. Son altı yılda İtalya’dan Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırım tutarı 1,2 milyar dolardır.

Türkiye’deki önde gelen İtalyan yatırımları ve temsilcilikleri şunlardır: Telecom Italia Mobile, Fiat, Iveco, Chicco, Merloni, De Longhi, Magnetti Marelli, Pirelli Spa, Banca di Roma, Ermenegildo Zegna, Assicurazioni Generali Astaldi Spa, Trevi Spa, Set Italcementi Group (Set Çimento), Caltagirone Group (Çimentaş), Banca Di Roma, Istituto Bancario San Paolo Di Torino Spa, Barilla Alimentare (Filiz Gıda San.), Omron Electronics, Sabco Srl. (Nejat Sabuncu Makine Tic. San.), Inelli Plastik ve Unicredito’dur (Koçbank).

Son altı yılda Türkiye’den İtalya’ya yapılan doğrudan yatırım tutarı 134 milyon dolardır.

Türk firmaları genellikle İtalya’nın kuzeyindeki Milano, Como, Modena, Trieste, Floransa gibi sanayileşmiş bölgelerinde faaliyet göstermektedir. İtalya’da, Türk firmalarının çoğu nakliye, elektronik, tekstil, hazır giyim, demir-çelik ve seramik-cam alanlarında faaliyet göstermektedir.

Ülkede ayrıca, İtalyan ve Türk vatandaşlığını taşıyan çift uyruklu kişilerce yönetilen küçük ve orta ölçekli işletmeler mevcuttur. Bu işletmeler genel olarak, turizm seyahat acenteliği, otel ve lokanta işletmeciliği ile hediyelik eşya ticareti alanlarında faaliyet göstermektedir.

İtalya’daki Türk firmaları genellikle İtalya’nın kuzeyindeki Milano, Como, Modena, Trieste, Floransa bölgelerinde, çoğu nakliye, elektronik, tekstil, hazır giyim, demir-çelik ve seramik-cam alanlarında faaliyet göstermektedir.

 İtalya’da ayrıca, Türk pasaportu sahibi kişilerce yönetilen küçük ve orta ölçekli işletmeler mevcuttur. Bu işletmeler genel olarak, turizm seyahat acenteliği, otel ve lokanta işletmeciliği ile hediyelik eşya ticareti alanlarında faaliyet göstermektedir.

İki ülke arasındaki işbirliği yelpazesi oldukça geniştir. Enerji, inovasyon, iletişim teknolojileri, otomotiv, turizm ve organik tarım işbirliği yapılabilecek önemli alanlardır.

2008 yılında ülkemize gelen İtalyan turist sayısı, 580 bin dolayında olmuştur.

2. Abruzzo Bölgesi

İtalya'nın 1948 Anayasası'nın getirdiği idari yapılanma doğrultusunda kurulan bölgesel yönetimlerinden biridir. 1963'e dek Abruzzo-Molise adıyla anılan bölge, Molise'nin ayrılarak yeni bir bölgesel idari birime dönüşmesiyle, sadece Abruzzo adıyla anılmaya başlanmıştır. Orta İtalya'da yer alan bu bölgesel idarenin merkezi L'Aquila olup, 1.300.000 nüfusa sahiptir.

Abruzzo 10.794 km² lik bir alana sahip olup, onun hemen hemen üçte ikisi dağlıktır. Geri kalan toprak dar ovalara doğru uzanan tepeleri içerir. Bunların çoğu 129 km uzunluğundaki Adriyatik sahiline uzanır. Apenin Dağ zinciri Abruzzo'ya doğru uzanır ve İtalya yarım adasında en büyük yükseltiye ulaşır. En yüksek zirve noktaları Corno Grande (Gran Sasso massif)'de 2.914 m ve Monte Amaro (Maiella-group)'da 2.795 m’dir. Ana nehirler Aterno-Pescara, Sangro ve Tronto' dur. Abruzzo yüzyıllarca pekçok sayıda büyük deprem yaşamıştır.

Abruzzo dört bölgeye bölünür:

• 
  L'Aquila
  
• 
  Teramo
  
• 
  Chieti
  
• 
  Pescara
  

Abruzzo ekonomisi ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanır. Bunların yanında mühendislik, elektroteknik, kimya, kağıt, giyim ve tekstil, inşaat malzemeleri, cam, tabakçılık ve gıda önde gelen sektörlerdir.