Ana səhifə

Li+ ionunun təyini üsulları


Yüklə 82 Kb.
tarix24.06.2016
ölçüsü82 Kb.
Turşu-əsas təsnifatına görə I qrup analitik kationlarına Li+,K+,Na+,NH4+ daxildir. Bu kationların qrup reaktivi yoxdur. NH4+ ionu K+ ionunun, Li+ isə Na+ ionununun aşkar edilməsində maneçilik törədir.
Li+ ionunun təyini üsulları:

1) Na2HPO4 neytral və ya zəif qələvi mühitdə litium duzları ilə Li3PO4 çöküntüsü (ağ rəngdə) əmələ gətirir:
3Li+ + HPO42- → Li3PO4(bərk) + H+
Çöküntünün suda həll olması aşağıdır (0,03 q. / 100 q. H2O). Çökmə daha yaxşı getsin deyə, məhlula qeyri-sulu həlledici əlavə edilir (C2H5OH). s2-, p-,d- elementləri kationları fosfatlarla çöküntü yaratdığından ionun tapılmasına mane olur. Həssaslıq 5 mkq-dır. H+ ionu ayrılmasın deyə proses NH4OH iştirakı ilə reaksiya aparılır:
3LiCl + Na2HPO4 + NH4OH → Li3PO4↓ + 2NaCl + NH4Cl + H2O
2) Qələvi metalların karbonatları qələvi və neytral mühitdə Li+ ionunu çokdürərək ağ rəngli Li2CO3 əmələ gətirir:
2Li+ + CO32- → Li2CO3(bərk)
2LiCl + Na2CO3 → Li2CO3↓ + 2NaCl
Suda həll olması yüksək olduğundan (1,27 q. / 100 q. H2O) çökdürmə litiumun qatı duzları və natrium (və ya kalium) karbonat iştirakı ilə gedir. Həssaslıq 500 mkq-dır. Turşularda həll olur. s2-, p-,d- elementləri kationları karbonatlarla çöküntü yaratdığından ionun tapılmasına mane olur.
3) Qələvi metalların və ammoniumun flüoridləri suda az həll olan (0,13 q. / 100 q. H2O). LiF əmələ gətirir:
LiCl + NH4F → NH4Cl + LiF↓
4) 8-oksixolin Li+ ionu ilə Litium Oksixolinolyat əmələ gətirir. Birləşmə qırmızı rənglidir, UB şüaların təsirindən göy rəngdə flüoressensiya edir:


5) K2[FeIO6] - Kalium ferriperyodat Li+ ionunun ən həssas (0,05-0,35 mkq) və spesifik reaktividir. Bu reaksiya təzə hazırlanmış reaktivlə aparılır və sonda açıq-sarı LiK[FeIO6] alınır:
KIO4 + 2KOH + FeCl3 → K2[FeIO6] + 2HCl + KCl
K2[FeIO6] + LiCl → LiK[FeIO6] + KCl
K2[FeIO6] + Li+ → LiK[FeIO6](bərk)↓ + K+
6) Li+ birləşmələri rəngsiz alovu kərpici-qırmızı rəngə boyayır

K+ ionunun təyini üsulları:

1) NaHC4H4O6 - Natrium hidrotartrat ilə CH3COONa - natrium asetat iştirakında reaksiya aparıldıqda ağ rəngli kristallik çöküntü alınır:
NaHC4H4O6 + KCl + CH3COONa → CH3COOH + NaCl + KHC4H4O6
Çöküntü turşularda və qələvilərdə həll olur. Reaksiya gedişatına NH4+ s2- və d- elementlərin kationları mane olur. Həssaslıq 50 mkq.
2) Natrium heksanitrokobaltiat ilə Na3[Co(NO2)6] reaksiyada neytral mühitdə və ya CH3COOH mühitində sarı rəngli kristallik çöküntü əmələ gəlir:
2KCl + Na3[Co(NO2)6] → K2Na[Co(NO2)6]↓ + 2NaCl
Bu reaksiyadan tibbdə istifadə K+ ionunu çökdürmək üçün istifadə olunur. Çöküntü turşularda həll olur, qələvilərdə isə parçalanır. Reaksiyada AgNO3 iştirak edərsə, həssaslıq daha da artır, çünki bu zaman yaranan ikiqat duz suda daha pis həll olur:
2K+ + Ag+ + [Co(NO2)6]3- ↔ K2Ag[Co(NO2)6]↓
3) Heksaxloroplatin(+4) turşusu K+ ilə limon-sarı rəngli K2[PtCl4] çöküntüsü əmələ gətirir.Həssaslıq 25 mkq.
4) Natrium-Qurğuşun(+2) heksanitrokuprat Na2Pb[Cu(NO2)6] neytral mühitdə K+ ionu ilə xarakterik qara rəngli kub formalı kristallar əmələ gətirir:
2K+ + Pb[Cu(NO2)6]2- ↔ K2Pb[Cu(NO2)6](bərk)
2KCl + Na2Pb[Cu(NO2)6] → 2NaCl + K2Pb[Cu(NO2)6]↓
K+ ionunun tapılmasında bu reaksiyada NH4+ ionu mane olur. Əgər NH4+ ionunu mühitdən kənar etmək olmursa, Na[B(C6H5)4] Natrium tetrafenilboratla (Ağ rəngli çöküntü – Kalium tetrafenilborat yaranır), Xlorat turşusu ilə (Etanol iştirakı ilə – bu zaman ağ rəngli KClO4 alınır) dipikrilaminlə (Şəkilə bax) (Qırmızı rəngli çökuntü – Kalium dipikrilaminat yaranır), K+ ionlarını təyin etmək olar.
5) Kalium duzları odu bənövşəyi rəngə boyayır. Natrium duzlarının sarı rəngi odu pozmasın deyə yanmaya mavi şüşədən baxırlar.
Na+ ionunun təyini üsulları:

1) Kalium heksahidroksostibiat(+5) K[Sb(OH)5] ilə neytral mühitdə ağ çöküntü əmələ gətirir:
Na+ + [Sb(OH)5]- → Na[Sb(OH)5](bərk)
Qələvi mühitdə Na[Sb(OH)5] Na3SbO4 ə çevrilir. Reaksiya gedişinə Li+, NH4+, Mg2+ ionları mane olur. Ən kiçik təyin miqdarı 0,8 mkq. Reaksiya daha çox Na+ ionlarına həssasdır (50 mkq).
2) K2H2Sb2O7 Kalium dihidropirostibiatla neytral və ya zəif qələvi mühitdə Na+ ionları ilə ağ rəngli kristallik natrium dihidropirostibiat çöküntüsü əmələ gəlir:
2NaCl + K2H2Sb2O7 → 2KCl + Na2H2Sb2O7
Bu reaksiyadan qan zərdabında Na+ ionunu təyin etmək üçün istifadə edirlər. Çöküntü isti suda və qələvilərdə həll olur.
3) Natrium duzları rəngsiz alovu sarı rəngə boyayır. Ən həssas və seçici reaktiv Kalium krokonatdır (1.7 mkq). Bu zaman qırmızı rəngli Natrium Krokonat çöküntüsü alınır:



4) Sink Uranilasetat Zn(UO2)3(CH3COO)8 neytral və ya zəif turş (sirkə turşusu) mühitdə yaşımtıl-sarı rəngli Natrium-sink-uranil asetat kristalları əmələ gəlir:
NaCl + CH3COOH + Zn(UO2)3(CH3COOH)8 + 9H2O → NaZn(UO2)3(CH3COOH)9*9H2O↓ + HCl
Çöküntü qələvinin, turşunun, suyun artığında həll olur. UB şüalarda parlaq sarı-yaşıl işıqla flüorosensiya edir.
NH4+ ionunun təyini üsulları:

1) Ammoniun duzları qələvilərlə qızdırılaraq ammonyak ayırır. Ammonyakın ayrılmasını qoxu ilə və yaş lakmus kağızının göyərməsi ilə bilmək olar:
NH4Cl + NaOH → NaCl + NH3↑ + H2O
Bundan Başqa filtr kağızına Hg2(NO3)2 sürtsək, metallik civə ayrıdığından kağız qaralacaq:
2 Hg2(NO3)2 + NH3 + H2O → HgO*[HgNH2]NO3 + 2Hg(bərk)↓ + NH4NO3
2) Ammonium duzları qızdırıldıqda parçalanır:

t

NH4NO3 → N2O + 2H2O


3) Nessler Reaktivi (K2[HgJ4] + KOH) ilə qırmızı-qəhvəyi çöküntü (turşularda həll olan) əmələ gətirir:
HgCl2 + 2KI → 2KCl + HgI2
HgI2 + 2KI → K2[HgJ4]
2K2[HgJ4] + 4KOH + NH4Cl → [OHg2NH2]I↓ + 7KI + KCl + 3H2O


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət