I acz 279/11 postanow s. apel. 2011. 04. 06

OSAB 2011/1/36

Ani prawo telekomunikacyjne, ani przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie stwarzają podstawy uzasadniającej wydanie przez sąd w sprawie cywilnej postanowienia dowodowego obligującego operatora do przetworzenia i przekazania temu sądowi danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną

II UK 306/10 wyrok SN 2011.03.10

LEX nr 885008

1. Przepisy art. 227 k.p.c. i art. 286 k.p.c. są adresowane do sądu pierwszej instancji, wobec czego nie może ich naruszyć sąd drugiej instancji, a tym samym nie mogą one stanowić usprawiedliwionej podstawy skargi kasacyjnej.

2. Sam art. 227 k.p.c. nie może być przedmiotem naruszenia sądu, ponieważ nie jest on źródłem obowiązków, ani uprawnień jurysdykcyjnych, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym. Naruszenie tego przepisu powinno się zatem łączyć z naruszeniem art. 217 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie określonego dowodu w wyniku wadliwej oceny, że nie jest on istotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto twierdzenie, iż art. 227 k.p.c. został naruszony przez sąd rozpoznający sprawę ma rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na okoliczności niemające istotnego znaczenia w sprawie i ta wadliwość postępowania dowodowego mogła mieć wpływ na wynik sprawy, bądź gdy sąd odmówił przeprowadzenia dowodu na fakty mające istotne znaczenie w sprawie, wadliwie oceniając iż nie mają one takiego charakteru.

3. Okoliczność, iż zgodnie z art. 286 k.p.c. sąd może zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, wcale nie oznacza, że w każdym przypadku jest to konieczne, potrzeba taka może bowiem wynikać z okoliczności sprawy i podlega ocenie sądu orzekającego. Dlatego nie ma uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego (biegłych) w sytuacji, gdy złożona już opinia jest niekorzystna dla strony. Zgłaszając taki wniosek, strona winna wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w złożonych do akt sprawy opiniach biegłych, które dyskwalifikują te opinie, uzasadniając tym samym powołanie dodatkowych opinii. Sąd ma zatem obowiązek dopuszczenia takiego dowodu wówczas, gdy zachodzi tego potrzeba, w szczególności, gdy w sprawie zostały wydane sprzeczne opinie biegłych, przy czym nawet sprzeczność konkluzji opinii biegłych w zakresie zdolności do pracy wydanych w różnym czasie (np. w toczących się kolejno postępowaniach z udziałem tych samych stron) nie powoduje obowiązku sięgania przez sądy po instrumenty wymienione w art. 286 k.p.c.

I CSK 237/10 wyrok SN 2011.01.27 LEX nr 784978

1. Ocena, czy określone fakty mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy zależy nie tylko od tego, jakie są to fakty, lecz także, a nawet w pierwszej kolejności, od tego, jak sformułowana i rozumiana jest norma prawna, która w rozpatrywanej sprawie została zastosowana. Dokonane ustalenia faktyczne oceniane są w aspekcie określonego przepisu prawa materialnego, który wyznacza zakres koniecznych ustaleń faktycznych i ma rozstrzygające znaczenie dla oceny, czy określone fakty, jako ewentualny przedmiot dowodu mają wpływ na treść orzeczenia.

2. Art. 227 k.p.c. nie może być podstawą skargi kasacyjnej bez równoczesnego powołania uchybienia innym przepisom postępowania dowodowego.

3. Uzależnienie wykazania istnienia interesu prawnego, przewidzianego art. 189 k.p.c., wymaga uwzględnienia konkretnych okoliczności sprawy w kontekście celu takiego postępowania, którym jest rozważenie, czy strona w drodze tego powództwa może uzyskać ochronę swoich praw lub potwierdzenie pewności co do prawa. Interesu strony nie eliminuje okoliczność, że nie jest ona stroną stosunku prawnego, będącego przedmiotem ustalenia, jeśli pozostaje ona w takim związku z tym stosunkiem prawnym, który rzutuje na jej prawa lub innych osób.

4. W razie braku uprawnień poprzednika nie można na zasadzie dobrej wiary nabyć jakichkolwiek podmiotowych praw autorskich.

5. Skorzystanie przez sąd drugiej instancji z możliwości wyjaśnienia zagadnienia prawnego budzącego, w jego ocenie, poważne wątpliwości nie stanowi naruszenia art. 390 k.p.c., jeśli dojdzie do odmowy podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały.

6. Zarówno obalenie domniemania autorstwa innej osoby, jak i dowodzenie własnego autorstwa może być dokonywane wszelkimi środkami dowodowymi, ustawowo dopuszczalnymi.

7. Zarejestrowanie utworu w organizacji zbiorowego zarządzania celem jego ochrony i zarządzania jego eksploatacją (ar. 104 ust. 1 ustawy z 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych) nie przesądza o jego autorstwie, jak też nie wyłącza możliwości kwestionowania autorstwa osoby na której rzecz utwór został zarejestrowany, stanowi jednak istotny element domniemania, jako uwidocznienia autorstwa.

LEX nr 794776

1. Jakkolwiek sąd nie ma obowiązku przeprowadzenia wszystkich dowodów wskazanych przez stronę, to jednak odmowa dopuszczenia określonego dowodu nie należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego. W szczególności sąd nie może pominąć środków dowodowych na wskazywane przez stronę okoliczności, w przypadku, gdy nie zostały wyjaśnione sporne fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 217 § 2 w związku z art. 227 k.p.c.).

2. Nie może powoływać się na naruszenie zasad współżycia społecznego osoba, która sama zasady te (lub przepisy prawa) narusza. Takiej osobie nie przysługuje ochrona z art. 8 k.p., podobnie jak z d. art. 3 Przepisów ogólnych prawa cywilnego i art. 5 k.c. Reguła ta nie może być jednak stosowana mechanicznie, ani nie może prowadzić do uproszczeń. W szczególności fakt naruszenia zasad współżycia społecznego przez jedną stronę stosunku prawnego nie usprawiedliwia zaniechania przez sąd rozpoznający sprawę dokładnego ustalenia wszystkich istotnych okoliczności sprawy oraz porównania, rozważenia i ocenienia zachowania się obu stron i wyprowadzenia stąd wniosków co do zasadności postawienia przez tę stronę zarzutu nadużycia prawa podmiotowego wynikającego z naruszenia zasad współżycia społecznego przez drugą z nich.

LEX nr 738402

1. Dowodem mogą być nie akta sprawy, ale znajdujące się w nich dokumenty, dowodem w sprawie nie może być też uzasadnienie wyroku sporządzonego w innej sprawie, takie środki dowodowe nie są znane procedurze cywilnej. Moc wiążącą ma natomiast wydany w innej sprawie prawomocny wyrok (art. 365 k.p.c.), dotyczy to jednak tylko sentencji, nie zaś motywów rozstrzygnięcia.

2. Określenie "w razie bezczynności spółdzielni" jest na tyle pojemne, że obejmuje każdą postać bezczynności, czyli zamierzenia podjęcia przez organ wykonawczy spółdzielni czynności niezbędnych do wyodrębnienia lokalu i przeniesienia jego własności na uprawnionego.

3. Art. 41, 42 i 43 u.s.m. nie stwarzają podstawy do objęcia kontrolą sądu, w postępowaniu z art. 491 tej ustawy, decyzji administracyjnych dotyczących podziału nieruchomości, ani uchwał spółdzielni dotyczących celowości takiego podziału.

I CSK 91/10 wyrok SN 2010.12.01

LEX nr 818555

Dowodem mogą być jedynie określone dokumenty zawarte w aktach innej sprawy sądowej albo z innych akt prowadzonych przez stronę czy osobę trzecią i to tylko te dokumenty, które mogą wykazać fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.).

I ACa 831/10 wyrok s.apel. 2010.11.24 w Poznaniu

LEX nr 898656

1. Zgodnie z art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Istotność określonego faktu wynika z przedmiotu postępowania i wiąże się z twierdzeniami faktycznymi stron, przede wszystkim zaś z podstawą faktyczną powództwa.

2. Niepoświadczona kserokopia nie jest dokumentem. Jeżeli zaś pismo nie może być uznane za dokument, nie może być ono też podstawą do prowadzenia dowodu w trybie art. 308 k.p.c. Odmienne ujęcie tego zagadnienia prowadziłoby do obejścia przepisów o dowodzie z dokumentu. Wymienione w art. 308 k.p.c. środki dowodowe ustawodawca zaliczył do "przyrządów utrwalających albo przenoszących obrazy lub dźwięki". Oznacza to, że środki te, w tym także fotokopie, mają przedstawiać rzeczywistość poprzez zawarte w nich obrazy lub dźwięki, a nie przez opisy wyrażane pismem.

LEX nr 811811

1. Nie można wymagać od powoda aby zgłaszał w pozwie wszystkie dowody również na te okoliczności, których przed wytoczeniem powództwa pozwany nie kwestionował.

2. Twierdzenie, że przepis art. 227 k.p.c. został naruszony przez sąd rozpoznający sprawę ma rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na okoliczności niemające istotnego znaczenia w sprawie i ta wadliwość postępowania dowodowego mogła mieć wpływ na wynik sprawy, a jego pośrednie naruszenie może polegać na odmowie przeprowadzenia przez sąd dowodu z uwagi na powołanie go do udowodnienia okoliczności niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sytuacji, kiedy ocena ta była błędna.

LEX nr 694288

Art. 227 k.p.c. stosowany jest przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych, uprawnia, bowiem sąd do selekcji zgłoszonych dowodów, jako skutku przeprowadzonej oceny istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć.

III UK 25/10 wyrok SN 2010.11.04

LEX nr 794799

1. Pod pojęciem podstawy skargi kasacyjnej rozumie się konkretne przepisy prawa, które zostały w niej wskazane z jednoczesnym stwierdzeniem, że wydanie wyroku nastąpiło z ich obrazą. W razie oparcia skargi kasacyjnej na podstawie wymienionej w art. 398[3 ]§ 1 pkt 2 k.p.c. konieczne jest przy tym, aby - poza naruszeniem przepisów procesowych - skarżący wykazał, iż konsekwencje wadliwości postępowania były tego rodzaju, że kształtowały treść zaskarżonego wyroku.

2. Zarzut naruszenia art. 382 k.p.c. w zasadzie nie może stanowić samodzielnego uzasadnienia podstawy kasacyjnej z art. 398[3 ]§ 1 pkt 2 k.p.c., lecz konieczne jest wskazanie także tych przepisów normujących postępowanie rozpoznawcze, którym sąd drugie instancji, rozpoznając apelację, uchybił.

3. Art. 227 k.p.c. nie może być przedmiotem naruszenia sądu, gdyż nie jest on źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów, które mogą być przedmiotem dowodu.

4. Zarzut naruszenia art. 224 § 1 k.p.c. można uznać za zasadną podstawę kasacyjną wtedy, gdy strona skarżąca wykaże, iż sąd drugiej instancji nie przeprowadził dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i przedwcześnie postanowił o zamknięciu rozprawy. Zarzut tej treści nie może jednak służyć wykazaniu sprzeczności w materiale dowodowym oraz błędów w jego ocenie.

LEX nr 737290

1. Stosowanie przez sąd prawa materialnego odnosi się tylko do stanu faktycznego przedstawionego przez strony i ustalonego w sposób przewidziany w prawie procesowym, przede wszystkim w drodze udowodnienia. Podnosząc zatem zarzut nieważności czynności prawnej strona powinna przytoczyć fakty oraz dowody, mające być podstawą stwierdzenia nieważności, i uczynić to zgodnie z regułami określonymi w przepisach prawa procesowego. Sąd ma bowiem obowiązek wziąć pod uwagę nieważność czynności prawnej, jednak tylko na podstawie materiału zebranego zgodnie z regułami obowiązującymi w prawie procesowym, w tym z uwzględnieniem prekluzji przewidzianej w art. 479¹² i 479¹⁴ k.p.c., a także w art. 495 § 3 k.p.c.

2. Na gruncie art. 381 k.p.c. można przyjąć, że jeżeli materiał faktyczny i dowodowy został zgromadzony w sposób wyczerpujący, a zarzutu przedawnienia strona nie podniosła przed sądem pierwszej instancji, to nie ma przeszkód do zgłoszenia tego zarzutu dopiero w postępowaniu apelacyjnym. Jeżeli natomiast materiał zebrany w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie jest pełny i strona występująca z zarzutem przedawnienia popiera go nowymi faktami i dowodami, uwzględnienie zarzutu będzie uzależnione od dopuszczalności nowych faktów i dowodów w postępowaniu apelacyjnym. Te same reguły należy odnieść do obowiązku uwzględnienia przez sąd z urzędu nieważności czynności prawnej, jeżeli nieważność ta ma wpływ na wynik sprawy.

LEX nr 677907

1. Uniemożliwienie stronie powodowej przedstawienia dowodów niweczących zgłoszony po raz pierwszy w procesie przez stronę pozwaną zarzut potrącenia należy uznać za uchybienie procesowe, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c.).

2. Obowiązek udowodnienia roszczenia zgłoszonego do potrącenia obciąża zgłaszającego na ogólnych zasadach (art. 6 k.c.), zatem samo zgłoszenie w formie zarzutu procesowego nie oznacza jeszcze, że nastąpiły materialnoprawne skutki określone w art. 498 i 499 k.c.

LEX nr 602230...

1. Jeżeli umowa nie została zawarta w trybie ofertowym, ale w wyniku długotrwałych negocjacji, to dla określenia miejsca jej zawarcia nie ma zastosowania art. 70 § 2 k.c.

2. Biorąc pod uwagę fakt, że umowa nie może być zawarta dwukrotnie i w dwóch miejscach, jako miejsce jej zawarcia należy uznać miejsce złożenia ostatniego podpisu.

3. Poszukiwanie sprawiedliwego rozstrzygnięcia sprawy przy odwołaniu się do art. 322 k.p.c. powinno uwzględniać fakt, że przepis ten ma charakter wyjątku, a co za tym idzie, nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Jedynym kryterium jego stosowania nie może być zatem fakt, że szkoda jest niewątpliwa (w przypadku wątpliwości co do wystąpienia szkody stosowanie tego przepisu w ogóle nie wchodzi w grę), strona winna zatem przedstawić dowody także na okoliczność wysokości szkody lub wyjaśnić przyczyny braku takiej możliwości. Przychylić się należy do poglądu, że przepis ten nie ma zastosowania w sytuacji, w której wysokości żądania nie można dokładnie ustalić tylko dlatego, że dowody zgłoszone w sprawie gospodarczej uległy sprekludowaniu na podstawie art. 479¹² k.p.c., w przeciwnym razie bowiem dochodziłoby do nieuzasadnionego obejścia reguł dowodowych rządzących tym postępowaniem.

II CSK 286/09 wyrok SN 2010-02-03

LEX nr 577532

1. Przepisy art. 479¹² § 1, art. 479¹⁴ § 3 k.p.c. (także art. 495 § 3 i art. 503 k.p.c.) dotyczą postępowania dowodowego przed sądem pierwszej instancji, zaś znaczenie art. 162 k.p.c. realizuje się w postępowaniu odwoławczym. Ujmując rzecz inaczej należy stwierdzić, że w postępowaniu w sprawach gospodarczych, nakazowym i upominawczym sąd ma obowiązek pominięcia sprekludowanych twierdzeń, zarzutów i dowodów, jeśli jednak tego nie uczyni, strona może skutecznie podnieść taki zarzut w apelacji pod warunkiem, że uprzednio zwróciła uwagę sądu na to uchybienie zgodnie z art. 162 k.p.c., w przeciwnym zaś razie obowiązkiem sądu jest co do zasady pominięcie takiego zarzutu.
II CSK 455/09 wyrok SN 2010-02-03

LEX nr 577529

1. Interwenient uboczny, który przystąpił do strony powodowej, nie może powoływać faktów i dowodów, które uległy prekluzji na podstawie art. 479¹² § 1 k.p.c.

2. Interes prawny interwenienta ubocznego jest zabezpieczony nie tylko jego aktywnym działaniem w sprawie, ale także przez możliwość postawienia stronie, do której przystąpił zarzutu wadliwego prowadzenia procesu (exceptio male gesti processus).

3. Interwenient uboczny może korzystać tylko z takich uprawnień, które pozostają w dyspozycji strony w chwili dokonywania czynności przez interwenienta. Jeśli więc strona utraciła prawo do dokonania określonej czynności na skutek upływu terminu przewidzianego do jej dokonania lub z powodu zakończenia określonego etapu postępowania, prawo takie utracił także interwenient uboczny. W przypadku uchybienia terminu jego przywrócenie będzie możliwe tylko w przypadku stwierdzenia braku winy strony.
II CSK 357/09 wyrok SN 2010.01.13

LEX nr 574526

1. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę i orzeka na podstawie materiału dowodowego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z jego prekluzji.

2. Obowiązek przedstawienia we właściwym czasie faktów i zarzutów spoczywa na stronach. Podniesione dopiero przez strony okoliczności, które okazały się sporne, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia mogą być przedmiotem dowodu. Innymi słowy, nie mogą być przedmiotem dowodu okoliczności niestwierdzone przed upływem terminu prekluzji przez strony, chociażby ujawnione przy sposobności przeprowadzenia dowodów.

3. Art. 227 k.p.c. nie jest źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych sądu, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym.

4. Artykuł 382 k.p.c. ma charakter ogólnej dyrektywy, wyrażającej istotę postępowania apelacyjnego i w zasadzie jego powołanie nie stanowi samodzielnej podstawy kasacyjnej. W tym celu konieczne jest wytknięcie przepisów normujących postępowanie rozpoznawcze, którym sąd drugiej instancji rozpoznając środek odwoławczy uchybił.

5. Umowa dotycząca zbycia akcji imiennych nie jest bezwzględnie nieważna, nawet gdyby zbywca nie był ich właścicielem. Przepisy o sprzedaży rzeczy mają bowiem odpowiednie zastosowanie do sprzedaży praw (art. 555 k.c.). Zasada nemo plus iuris in alium transfere potest quam ipse habet rzutuje na skutki umowy, a nie na jej ważność. Brak po stronie sprzedawcy przymiotu właściciela jest wadą prawną w rozumieniu art. 556 § 2 k.c. Skoro instytucja rękojmi za wadę prawną w kodeksie cywilnym jest unormowana odrębnie, to skutki zawarcia umowy sprzedaży wadliwej należy oceniać według przepisów o rękojmi, bez potrzeby sięgania do ogólnych przepisów o nieważności umowy.
I CSK 158/09 wyrok SN 2009-11-05

LEX nr 533833

1. Niedopuszczalnym jest utożsamianie interesu spółki akcyjnej wyłącznie z interesem akcjonariusza większościowego, podobnie nie można uznać, że działanie obronne akcjonariusza mniejszościowego zawsze podyktowane jest interesem spółki lub zostaje podjęte w obiektywnym jej interesie.

2. Art. 381 k.p.c. nie służy wykrywaniu i zbieraniu nowych okoliczności faktycznych i środków dowodowych, a jedynie otwarciu się możliwości dowodzenia okoliczności wyłącznie faktycznych, wcześniej niemożliwych do wykazania z przyczyn obiektywnych.

3. Twierdzenia zgłaszane dopiero w toku postępowania, ale stanowiące rozwinięcie i sprecyzowanie twierdzeń przedstawionych w pozwie i będące adekwatną reakcją na sposób obrony strony pozwanej w zasadzie nie mogą być uznane za spóźnione w rozumieniu art. 479¹² § 1 k.p.c. O zaistnieniu potrzeby późniejszego zgłoszenia określonych twierdzeń decydują okoliczności konkretnej sprawy, a przepisy o prekluzji dowodowej nie mogą być stosowane w sposób formalistyczny kosztem możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy.

4. Nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego tylko wówczas uzasadnia zarzut naruszenia art. 278 § 1 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c., jeżeli wiadomości specjalne były niezbędne do miarodajnej oceny zasadności roszczenia. O tym czy dla rozstrzygnięcia sprawy niezbędne są wiadomości specjalne decyduje sąd.

OSNC-ZD 2010/3/68

Dopuszczenie dowodu z protokołów zeznań świadków złożonych w innej sprawie, których przesłuchanie jest niemożliwe, nie stanowi naruszenia zasady bezpośredniości.
V ACa 377/09 wyrok s.apel. 2009-10-13

w Katowicach LEX nr 574510

Przepisy zobowiązujące strony do wskazywania twierdzeń, zarzutów i dowodów w określonym czasie wyrażają zasadę koncentracji dowodów zaś rygor utraty powoływania ich w toku dalszego postępowania jest wyrazem zasady prawdy formalnej wedle której, sąd orzeka na podstawie twierdzeń i dowodów dostarczonych przez strony (art. 232 k.p.c.) a sam tylko wyjątkowo ma obowiązek prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu. Takiego obowiązku w szczególności nie sposób dopatrzyć się w sprawach o charakterze gospodarczym toczących się z udziałem podmiotów profesjonalnych i wtedy gdy strony reprezentowane są przez fachowych pełnomocników. Wszelkie zaniechania w zakresie inicjatywy dowodowej ocenione być zatem muszą jako zawinione przez stronę także wtedy gdy wnioski dowodowe składane są przez strony z uchybieniem terminów wynikających z przepisów k.p.c. W takim razie występuje bowiem prekluzja procesowa której bezwzględnym skutkiem jest pominięcie faktów i wniosków dowodowych zgłoszonych z uchybieniem przewidzianych terminów i to także wtedy gdy fakty te i dowody mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy.

II CSK 175/09 wyrok SN 2009-08-20

LEX nr 627201

1. Danie w art. 207 § 3 k.p.c. możliwości dodatkowego złożenia wyjaśnień i zaproponowania dowodów przez obie strony postępowania, ani nie stanowi lex specialis wobec art. 47912 k.p.c., ani nie może zniweczyć skutków wynikających z tego przepisu. Powód winien więc powołać tylko takie dowody, na które w toku procesu pozwala art. 47912 k.p.c. albo wykazać taką istotność powoływanych nowych dowodów, jeśli nie są powoływane z urzędu przez sąd, żeby ich nieuwzględnienie lub pominięcie prowadziło do "wypaczenia istoty wymiaru sprawiedliwości i niesłusznego wyroku".

2. Potrzeba przeprowadzenia w sprawie gospodarczej dowodów nieprzedstawionych w pozwie winna na gruncie art. 47912 k.p.c. wynikać z wyjątkowych okoliczności, które sprawiły, że w celu wykazania zasadności powództwa nie można było, zachowując rozsądek, wymagać od powoda zgłoszenia określonych dowodów już w pozwie, przy czym sąd dopuszczający takie dowody winien wykazać przyczyny swojej decyzji.

LEX nr 584753

1. Nie można odpowiadając na pozew twierdzić, że się nie zgadzając z pozwem "przeczy wszystkim faktom powołanym przez powoda, poza tymi, które wyraźnie się przyzna". Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się pozwany nie zgadza powinien on wskazać, jeśli ma to służyć obronie jego racji, powinien się on ustosunkować do twierdzeń strony powodowej.

2. Adresatem norm z art. 47912 i art. 47914 k.p.c., poza stronami sporu jest także sąd rozpoznający sprawę, ale tylko w zakresie, w jakim ograniczenia w zgłaszaniu dowodów przez strony nie uniemożliwiają sądowi rozpoznania sprawy. Dopuszczenie zatem dowodów z urzędu może wynikać z konieczności ustalenia stanu faktycznego, ze względu na dowody prawidłowo zgłoszone przez stronę, co nie okazuje się korzystne dla drugiej strony i dlatego spotyka się z jej opozycją.

3. Jeżeli strony umówiły się o wykonanie określonego obiektu budowlanego, to do chwili odbioru całego obiektu nie można uznać, że wykonawca spełnił swoje świadczenie wobec zamawiającego (inwestora), natomiast to nie wyklucza częściowego wykonania świadczenia i rozliczenia się stron w tym zakresie.

IV CSK 185/09 wyrok SN 2009.09.24 Biul.SN 2010/1/13

Strona nie traci prawa powoływania się w dalszym toku postępowania na uchybienie sądu polegające na pominięciu wniosku o przeprowadzenie dowodu, jeżeli sąd nie wydał postanowienia oddalającego ten wniosek (art. 162 k.p.c.).

LEX nr 492151

Już z samej treści art. 381 k.p.c. wynika, że dotyczy ona dowodów, które mogły być zgłoszone w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, a zatem nie odnosi się wprost do dowodów, które mogły być zgłoszone dopiero w postępowaniu apelacyjnym. Nie ma więc podstawy prawnej do rozszerzającej interpretacji tego przepisu, a zwłaszcza do zastosowania w postępowaniu apelacyjnym wyjątkowej i bardzo rygorystycznej normy art. 479¹² k.p.c. o prekluzji dowodów. Tym bardziej, że w art. 381 k.p.c. mowa jest jedynie o możliwości pominięcia dowodu spóźnionego, a nie o obowiązku jego pominięcia. Skoro zatem dowody te zostały przeprowadzone w postępowaniu apelacyjnym, a nie mogły być przeprowadzone przed Sądem I instancji, to pozwany nie może skutecznie kwestionować, że zgłoszono je w postępowaniu odwoławczym za późno.

II CSK 386/08 wyrok SN 2009-02-13

LEX nr 599751

1. Sąd drugiej instancji - bez odpowiedniego zarzutu podniesionego w apelacji lub w toku postępowania apelacyjnego - nie może wziąć z urzędu pod rozwagę naruszenia prawa procesowego przez sąd I instancji, nawet chociażby miały one wpływ na wynik sprawy.

2. W sytuacji gdy sąd pierwszej instancji nie zastosował prekluzji dowodowej, o której mowa w art. 479¹² k.p.c., sąd drugiej instancji, nie może z urzędu, jeżeli strona w apelacji nie formułuje takiego zarzutu, dokonać na nowo oceny materiału dowodowego, z pominięciem dowodów, które jego zdaniem uległy prekluzji. Zarzut naruszenia art. 479¹² k.p.c., musi być, podniesiony przez stronę, aby sąd drugiej instancji mógł zweryfikować przeprowadzone przed sądem pierwszej instancji postępowanie dowodowe.

3. Naruszenie art. 479¹² k.p.c., tak jak naruszenie innych przepisów regulujących postępowanie, które nie powodują jego nieważności, może więc w postępowaniu apelacyjny być uwzględniane tylko na zarzut strony. Działanie sądu drugiej instancji w tej sprawie z urzędu nie znajduje żadnej podstawy w art. 378 § 1 k.p.c., co jest zrozumiałe, zważywszy, że dopuszczenie takiej możliwości wypaczyłoby przyjęty model procesu, który wyraża zasada da mihi factum, dabo tibi ius.
III CSK 292/08 wyrok SN 2009-02-12

LEX nr 518122

Istnienie "potrzeby" powoływania przez powoda środków dowodowych i twierdzeń w późniejszym terminie podlega ocenie sądu meriti in concreto. Przepisy o prekluzji dowodowej, przewidzianej w art. 479¹² § 1 k.p.c., nie mogą być interpretowane i stosowane w sposób formalistyczny kosztem możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy.
II CSK 417/08 wyrok SN 2009-01-20

LEX nr 518078

1. Interpretacja art. 479¹² § 1 k.p.c. powinna uwzględniać zabezpieczenie praw stron procesu oraz wymagań dyktowanych postulatem sprawności postępowania w odniesieniu do okoliczności konkretnych spraw i podejmowanych przez strony działań procesowych, a w uzasadnieniu trzeba przedstawić przesłanki decyzji o dopuszczeniu dowodów później powołanych.

2. Przeprowadzenie dowodu z naruszeniem art. 236 k.p.c. nie stanowi istotnego uchybienia procesowego, mogącego mieć wpływ na wynik sprawy.

3. Naruszenie art. 236 w związku z art. 328 § 2 k.p.c. mogłoby być ocenione jako mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, jeśli Sąd w sposób niedostatecznie pewny określi materiał dowodowy mogący stanowić podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia.

4. Do zgody wymaganej przez art. 647¹ § 2 i 3 k.c. nie stosuje się art. 63 § 2 k.c. Zgoda ta może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia ją w sposób dostateczny (art. 60 k.c.); niezależnie od tego zgodę uważa się za wyrażoną w razie ziszczenia się przesłanek określonych w art. 647¹ § 2 zdanie drugie k.c.

LEX nr 496382

1. Przepis 479¹² § 1 k.p.c. nie może być podstawą do podważania wynikających z mocy prawa skutków prawnych, o których można uzyskać wiedzę poprzez wgląd do publicznych rejestrów.

2. Przyznanie faktów, o którym mowa w art. 229 k.p.c., jest czynnością procesową, którą może dokonać osobiście strona jak również ustanowiony przez nią pełnomocnik. Skoro jest to czynność procesowa to zgodnie z art. 91 k.p.c. wchodzi ona w zakres umocowania, jakiego udziela strona swojemu pełnomocnikowi procesowemu.

w Poznaniu LEX nr 518086

1. Stosownie do treści art. 479¹² § 1 k.p.c., gdy potrzeba powołania dowodu wyniknie później to powód niezwłocznie po jej pojawieniu się powinien taki dowód powołać, a nie może zrobić tego w wybranym przez siebie terminie byleby nastąpiło to przed zamknięciem rozprawy.

2. O powstaniu "późniejszej potrzeby" przeprowadzenia dowodów nie zawnioskowanych w pozwie mogą decydować okoliczności wyjątkowe, które sprawiają, że od powoda nie można było rozsądnie wymagać przewidzenia, że sformułowanie dodatkowego wniosku dowodowego będzie konieczne w celu wykazania zasadności powództwa.

LEX nr 511999

1. W sprawie gospodarczej o zapłatę potrzeba powołania przez powoda kolejnych dowodów w celu wykazania zasadności żądania i jego wysokości powstaje z reguły dopiero po zakwestionowaniu przez pozwanego dowodów zgłoszonych na tę okoliczność w pozwie.

2. Przeprowadzenie dowodu bez wydania postanowienia przewidzianego w art. 236 k.p.c. nie jest z reguły uchybieniem mogącym mieć wpływ na wynik sprawy w rozumieniu przepisu określającego drugą podstawę kasacyjną.

LEX nr 470020

1. Artykuł 479¹² k.p.c. nakłada na stronę inicjującą proces w sprawie gospodarczej obowiązek zgłoszenia w zasadzie już w pozwie wszystkich dowodów. Wyrażenia "podanie" czy "powołanie" dowodów nie są tożsame znaczeniowo ze słowami "dołącza" czy "przedstawia" do akt środki dowodowe w postaci dokumentów. Wynika to wyraźnie z treści art. 479¹² § 2 k.p.c., który normując obowiązek powoda wniesienia wraz pozwem odpisu reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania używa adekwatnego terminu "dołączyć".

2. Z art. 129 k.p.c. wynika, że jeżeli strona powołuje się w pozwie na dowód z dokumentu musi się liczyć z tym, że będzie obowiązana złożyć w Sądzie oryginał dokumentu i to nie tylko wtedy, gdy nie złożyła jego odpisu, ale także wtedy, gdy jego odpis był załącznikiem pisma. Obowiązek ten powstaje z chwilą zgłoszenia przez stronę przeciwną żądania złożenia dokumentu w oryginale. Obowiązek ten może powstać także w wyniku zarządzenia Sądu (art. 248 § 1 k.p.c.), przy czym może ono dotyczyć nie tylko stron, ale każdego, u kogo określony dokument się znajduje.

LEX nr 448045

1. W sprawie gospodarczej o odszkodowanie, w której nie ma ograniczeń dowodowych dotyczących wykazania wysokości szkody, potrzeba powołania przez powoda dowodu z opinii biegłego w celu wykazania tej wysokości powstaje z reguły dopiero po zakwestionowaniu przez pozwanego dowodów zgłoszonych na tę okoliczność w pozwie.

2. O tym, czy zaistniała potrzeba późniejszego zgłoszenia wniosków dowodowych, decydują okoliczności i uwarunkowania związane z tokiem konkretnej sprawy, a przepisy o prekluzji dowodowej nie mogą być stosowane w sposób formalistyczny kosztem możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy. Sąd powinien więc dokonać pogłębionej analizy dowodów zgłoszonych w pozwie w powiązaniu z treścią zgłoszonego żądania i dopiero na jej podstawie skonstatować, czy później zgłoszone dowody zostały zaoferowane przynajmniej implicite w zakreślonym przez ustawę terminie prekluzyjnym.

3. Jeśli tekst umowy jest niejasny, to usunięcie wątpliwości wymaga zastosowania obowiązujących zasad wykładni postanowień umowy z zastosowaniem wszystkich reguł przewidzianych w art. 65 § 2 k.c., a więc zbadania zarówno zamiaru stron, jak i celu umowy na podstawie wskazanych przez strony dowodów.


III CSK 65/08 wyrok SN 2008-07-10

M.Prawn. 2008/17/900

W sprawach gospodarczych niewskazanie w pozwie potrzeby powołania dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wysokości szkody nie stanowi naruszenia art. 479¹² § 1 KPC w sytuacji, gdy jej wysokość jest wykazywana za pomocą innych dokumentów. Regułą jest, że konieczność odwołania się do opinii biegłego pojawia się dopiero w momencie zakwestionowania przez pozwanego kwoty wskazanej w pozwie. Ponadto podkreślono, że dla ustalenia treści umowy, istotne jest zbadanie zamiaru stron i celu, dla którego jest zawierana.

III CSK 344/07 wyrok SN 2008.05.30 LEX nr 490435

1. Możliwe jest jedynie dopuszczenie w charakterze dowodu określonych dokumentów zawartych w aktach innej sprawy, bowiem art. 244 i następne k.p.c. przewidują tylko dowody z dokumentów, a nie dowód z akt innej sprawy. Bez naruszenia zasady bezpośredniości przewidzianej w art. 235 k.p.c., możliwe jest jedynie dopuszczenie dowodu z poszczególnych, ściśle określonych dokumentów, a jeżeli mają to być protokoły zeznań świadków przesłuchanych w innej sprawie, to tylko pod warunkiem, że żadna ze stron nie zażądała przeprowadzenia tych dowodów przed sądem orzekającym.

2. Sąd nie może pominąć dowodów, jeżeli dotychczasowe postępowanie prowadzi do wniosków sprzecznych z przedstawionymi przez stronę zgłaszającą dowód.

I CSK 134/07 wyrok SN 2007.07.20 LEX nr 485999

1. Akta sądowe nie są jako takie dowodem. Nie można jednak wykluczyć, co potwierdza ustawodawca w art. 224 § 2 k.p.c., że możliwe jest także przeprowadzenie dowodu z akt.

2. Określenie "grono osób powszechnie znanych", obejmuje osoby, które wprost lub w sposób dorozumiany godzą się na podawanie do publicznej wiadomości wiedzy o swoim życiu. Nie są to jednak tylko aktorzy, piosenkarze lub politycy, lecz także osoby prowadzące inną działalność, na przykład gospodarczą lub społeczną.

I ACa 1182/07 wyrok s.apel. 2008-05-28

w Warszawie LEX nr 516531

1. Dopuszczalna w myśl przepisów modyfikacja żądania pozwu nie może służyć obchodzeniu przepisów prawa procesowego, w szczególności unicestwieniu skutków wskazanej prekluzji procesowej.

2. Jakkolwiek polski system prawa procesowego opiera się na systemie apelacji pełnej (z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi powoływania faktów i dowodów), to postępowanie odwoławcze toczące się nadal w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych nie może polegać na sanowaniu własnych wcześniejszych uchybień w zakresie przedstawiania twierdzeń i wykazywania podstawy faktycznej powództwa poprzez wprowadzanie ich w formie zarzutów apelacyjnych i w obszernym, wielowątkowym, znacząco odbiegającym od dotychczasowego stanowiska uzasadnieniu apelacji. Taką aktywność procesową powód powinien wykazać już w pozwie (art. 321 k.p.c., art. 479¹² k.p.c.).

w Katowicach LEX nr 465069

1. Obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności (art. 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c.) zrezygnowała z zasady prawdy obiektywnej do ustalenia której dążyć winien był sąd. Wedle uregulowania wymienionych przepisów ciężar dostarczenia w postępowaniu sądowym materiału procesowego spoczywa zasadniczo na stronach, a sąd utracił prawo prowadzenia dochodzenia w celu ustalenia dowodów koniecznych dla rozstrzygnięcia sprawy.

2. Okolicznością przemawiającą przeciwko prowadzeniu przez sąd postępowania dowodowego z urzędu jest gospodarczy charakter sprawy, związany z profesjonalizmem obu stron i reprezentacją strony przez fachowego pełnomocnika.

LEX nr 398415

1. Przepis 479¹² k.p.c. nie może być rozumiany jako obowiązek przytaczania w pozwie także tych twierdzeń i dowodów, które co prawda są już znane powodowi, ale które zmierzałyby do wykazania, że roszczenie sprecyzowane w pozwie mu nie przysługuje lub nie może go dochodzić.

2. Z art. 479¹² k.p.c. nie wynika obowiązek przewidywania przez powoda jakie możliwe zarzuty podniesie pozwany, lecz obowiązek odniesienia się do znanych mu w chwili wnoszenia pozwu twierdzeń i dowodów, ale tylko tych które wskazują, że jego powództwo jest zasadne.

M.Prawn. 2009/3/145...

Przepis art. 322 KPC nie ma zastosowania w sytuacjach, gdy wysokości żądania nie można dokładnie ustalić tylko dlatego, że dowody zgłoszone w sprawie gospodarczej uległy sprekludowaniu na podstawie art. 479¹² § 1 KPC.

I ACa 48/08 wyrok s.apel. 2008-03-13

w Gdańsku POSAG 2008/1/75

Powód, wnosząc pozew w sprawie gospodarczej, nie ma obowiązku przewidywać i antycypować sposobu obrony przed dochodzonym żądaniem, jaki zostanie przyjęty przez pozwanego, ale nie oznacza to akceptacji dla takiego zachowania, które polega na pominięciu lub wręcz zatajeniu części znanych już na tym etapie powodowi okoliczności spornych między stronami, mających istotne, można nawet powiedzieć zasadnicze, znaczenie dla treści konkretnego stosunku prawnego między nimi.
SK 89/06 wyrok TK 2008-02-26

OTK-A 2008/1/7...

Art. 479¹² § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 42 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554 oraz z 2003 r. Nr 24, poz. 201 i Nr 109, poz. 1036), obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 235, poz. 1699), jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 175 ust. 1 oraz z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

III CSK 292/07 wyrok SN 2008-02-21

LEX nr 366047...

Statut spółki może zostać przedłożony w sądzie po wniesieniu pozwu i odpowiedzi na pozew, nie podlega, bowiem regułom ograniczającym termin wskazywania dowodów.
II CSK 381/07 wyrok SN 2008-01-22

LEX nr 497663

1. Pozew, w którym wykonawca inwestycji wnosił o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym powinien odpowiadać wszystkim warunkom przewidzianym nie tylko dla pozwu w ogóle i dla postępowania nakazowego (art. 485 § 1 k.p.c.), ale także wymienionym w art. 479¹² k.p.c.

2. Niemożność powołania w pozwie wszystkich twierdzeń i dowodów, o której mowa w art. 479¹² § 1 k.p.c. ma charakter obiektywny, nie zaś zależny od staranności powoda w pozyskaniu określonej wiedzy.

LEX nr 381027

Sąd, który ma obowiązek brać pod uwagę z urzędu nieważność czynności prawnej, może to czynić tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego zgodnie z obowiązującymi regułami. W postępowaniu w sprawach gospodarczych oznacza to możliwość czynienia ustaleń w tym zakresie tylko na podstawie dowodów przedstawionych przez strony w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji z zachowaniem wymogów czasowych przewidzianych w art. 479¹² i 479¹⁴ k.p.c.

V ACa 816/07 wyrok s.apel. 2008-01-10

w Katowicach LEX nr 398729

1. Stosowanie rygorów związanych z prekluzją dowodową, nawet w postępowaniu tak sformalizowanym, jakim jest postępowanie w sprawach gospodarczych, nie oznacza braku uprawnienia sądu do dopuszczenia dowodów niepowołanych w pozwie, czy odpowiedzi na pozew, zwłaszcza gdy ustawodawca wielokrotnie surowe konsekwencje działania systemu prekluzji, uzupełnia elementami dyskrecjonalnej władzy sędziego, co pozwala na przyjęcie i rozpoznanie spóźnionych twierdzeń o faktach, a także wniosków dowodowych, jeżeli strona nie mogła przedstawić ich wcześniej albo potrzeba ich przedstawienia powstała później.

2. Opinii biegłego nie czyni jednocześnie nierzetelną i nie podważa jej wartości dowodowej fakt, że biegły na podstawie wiadomości specjalnych i doświadczenia zawodowego uzyskuje od strony lub osoby, którą ona posługuje się przy czynnościach określonego rodzaju, informacje następnie pozwalające mu ocenić właściwy, celowy sposób wyrażenia stanowiska w sprawie itp., gdy równocześnie informacje te nie kreują stanu faktycznego.

3. Przepisy postępowania cywilnego nie wyłączają możliwości pozyskiwania przez biegłego pewnych informacji i wyjaśnień od uczestników postępowania, a obowiązku obecności stron przy czynnościach biegłego nie traktują jako absolutnego.
I ACa 836/07 wyrok s.apel. 2007-12-28

w Poznaniu LEX nr 466438

1. Nie sposób przyjmować, iż wymogom art. 479¹² § 1 k.p.c. odpowiada zmiana stanowiska strony powodowej co do okoliczności faktycznych, o podstawowym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy, poprzedzona nieujawnieniem się jakichkolwiek nowych faktów bądź środków dowodowych, a jedynie przyznaniem przez pozwanego, wcześniej prezentowanych w uzasadnieniu pozwu twierdzeń.

2. Dla zastosowania art. 479¹² § 1 k.p.c. bez znaczenia ma to, iż objęte procesową prekluzją twierdzenia i dowody mogą mieć doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

3. Art. 228 pkt 4 k.s.h. wymaga zgody zgromadzenia wspólników jedynie do zbycia prawa użytkowania wieczystego. Zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży nie prowadzi samoistnie do takiego skutku, trudno więc przyjąć, iż podlega rygorom z art. 228 pkt 4 k.s.h.
I CSK 295/07 wyrok SN 2007-12-05

LEX nr 382064

1. Prekluzją dowodową, przewidzianą w art. 479¹² § 1 k.p.c., może być objęta także możliwość wykazywania zachowania przez kupującego terminu notyfikacji wady rzeczy sprzedającemu.

2. W postępowaniu w sprawach gospodarczych nie można wykluczyć zastosowania art. 232 zd. 2 k.p.c., zgodnie z którym sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę i to także wówczas, gdy dowód taki nie mógłby już być powołany przez stronę w związku z zastosowaniem art. 479¹² § 1 k.p.c.

M.Prawn. 2008/2/61

W przypadku przepisów, które mają na celu dyscyplinowanie stron i zapobieganie nadmiernemu przedłużaniu postępowania nie można dokonywać takiej ich wykładni, która wypacza istotę wymiaru sprawiedliwości.

I ACa 882/07 wyrok s.apel. 2007-11-27

w Poznaniu LEX nr 466439

1. Nie można art. 479¹² § 1 k.p.c. rozumieć w ten sposób, że powód może w pozwie zapowiedzieć przyszłe złożenie dokumentów, których nie musi jednak dołączyć do pozwu bowiem będzie to mógł uczynić wtedy, gdy uzna to za uzasadnione względami taktyki procesowej.

2. Naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie można utożsamiać z błędnymi ustaleniami faktycznymi. Błędne ustalenia faktyczne mogą jedynie być - choć nie muszą - konsekwencją wadliwej oceny materiału dowodowego.

3. Samo milczenie jednej ze stron, co do twierdzeń strony przeciwnej, nie może stanowić podstawy do uznania faktów za przyznane. To zebrany w sprawie materiał dowodowy, przy uwzględnieniu charakteru i przedmiotu postępowania decyduje o tym, czy można zastosować art. 230 k.p.c.
I ACa 809/07 wyrok s.apel. 2007-11-08

w Poznaniu LEX nr 370753

1. Przewidziany w art. 479¹² § 1 k.p.c. rygor dowodowy dotyczy całego postępowania, a nie tylko samego pozwu i odpowiedzi na pozew.

2. Artykuł 479¹² § 1 k.p.c. wyłącza zastosowanie art. 217 k.p.c.

3. Gdyby przyjąć, że nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań strony stanowi naruszenie przepisów postępowania, to na takie naruszenie mogłaby się jedynie powoływać strona, której prawo w tej sytuacji zostało naruszone. Strona nie może się bowiem powoływać na naruszenie w procesie praw drugiej strony i wywodzić z tego faktu korzystnych dla siebie skutków prawnych.

II CSK 341/07 wyrok SN 2007-11-07

LEX nr 485860

Przedsiębiorca, wnoszący pozew o zapłatę za dostawy towarów, powinien w pozwie podać i opisać okoliczności faktyczne, z których wynika obowiązek zapłacenia ceny przez odbiorcę. Jednocześnie powinien podać wszystkie dowody pozwalających na stwierdzenie istnienia podstaw żądania a przede wszystkim dowody dostarczenia przedmiotu dostawy. Z tą bowiem chwilą, zgodnie z art. 605 k.c., odbiorca jest zobowiązany do odbioru przedmiotu dostawy i zapłacenia ceny. W związku z dostawami częściowymi dowody powinny pozwolić na ich indywidualizację. Zakres tych obowiązków powoda jest niezależny od tego, jakie stanowisko zajmie pozwany a zwłaszcza, którym twierdzeniom będzie zaprzeczał.
III CSK 108/07 wyrok SN 2007-10-23

LEX nr 358857

1. Reguł wyznaczających rozkład obowiązków obciążających strony i sąd oraz przysługujących im uprawnień w zakresie poszukiwania prawdy w cywilnym postępowaniu sądowym - charakterystycznych dla współczesnego procesu - nie przekreśla ani zasada prekluzji dowodowej, znajdująca swój wyraz w art. 479¹² § 2, art. 479¹⁴ § 2, art. 495 § 3 i art. art. 505⁵ k.p.c., ani systemem władzy dyskrecjonalnej sędziego (art. 207 § 3, art. 217 § 2, art. 242 k.p.c.).

2. Adresatem reguł prekluzji dowodowej są strony, nie jest nim zaś sąd rozpoznający sprawę. W sprawach, w których obowiązują reguły prekluzji dowodowej skorzystanie z przyznanej sądowi dyskrecjonalnej władzy w zakresie dopuszczenia dowodu powinno być szczególnie rozważne i podejmowane z umiarem. Dopuszczenie przez Sąd z urzędu dowodu, który dla strony uległ sprekludowaniu, powinno znajdować usprawiedliwienie w konkretnych okolicznościach sprawy, w przeciwnym, bowiem razie Sąd naraża się na zarzut naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).

LEX nr 337555

1. Nie podlegają prekluzji dowodowej twierdzenia i dowody, które powód zgłasza na skutek podniesienia przez pozwanego, w odpowiedzi na pozew, zarzutu przedawnienia oraz wygaśnięcia wierzytelności powoda na skutek potrącenia.

2. Potrącenie wierzytelności dochodzonej w pozwie jest niemożliwe, jeżeli strona pozwana nie nabyła skutecznie wierzytelności przedstawionych do potrącenia.

w Poznaniu LEX nr 298547

1. Skutki prekluzji rozciągają się nie tylko na nowe twierdzenia oraz nowe dowody zgłoszone na ich poparcie, ale także na nowe dowody zgłoszone w dalszym toku postępowania na poparcie twierdzeń zawartych wcześniej w pozwie. Jeśli powód w pozwie nie poda twierdzeń lub dowodów uzasadniających zgłoszone roszczenie, a pozwany z tego zaniedbania powoda wyprowadzi zarzut, to zważywszy na uregulowanie przyjęte w art. 479¹² § 1 k.p.c. powód nie będzie mógł zwalczać tego zarzutu okolicznościami, których mimo obowiązku nie powołał w pozwie.

2. Branie udziału przez inwestora w naradach roboczych na budowie z udziałem podwykonawcy nie oznacza zgody z art. 647¹ § 2 k.c., warunkującej solidarną odpowiedzialność inwestora z art. 647¹ § 5 k.c.

LEX nr 453727

1. Niepoświadczona kserokopia nie jest dokumentem. Jeżeli zaś pismo nie może być uznane za dokument, nie może być ono też podstawą do prowadzenia dowodu w trybie art. 308 k.p.c.

2. Artykuł 479 ¹² § 1 k.p.c., podobnie jak inne przepisy realizujące system prekluzji procesowej, nie ogranicza możliwości dojścia do prawdy. Określa on jedynie ramy czasowe, w których powód powinien przedstawić wszystkie twierdzenia i dowody na ich poparcie.

LEX nr 358777

1. To na ubezpieczającym dochodzącym odszkodowania z umowy ubezpieczenia spoczywa ciężar wykazania zarówno zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego przewidzianego w tej umowie, jak też powstałej szkody.

2. Artykuł 479¹² § 1 k.p.c. jest przepisem szczególnym do art. 5 k.p.c., zatem obowiązek wskazania przez powoda w pozwie wszystkich dowodów na poparcie dochodzonego roszczenia, wyprzedza obowiązek sądu informowania o celowości podjęcia czynności procesowych.

3. Sam fakt występowania strony bez profesjonalnego pełnomocnika nie uzasadnia, w świetle art. 212 zd. 2 k.p.c., domniemania istnienia potrzeby udzielenia jej pouczeń. Natomiast potrzebę taką uzasadnia przejawiająca się w postępowaniu nieporadność strony.

IV CSK 346/06 wyrok SN 2007-01-30

LEX nr 276231

1. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy.

2. Reguły przewidziane w art. 479¹² § 1 i art. 381 k.p.c. mają zastosowanie nawet do sytuacji, w której przed sądem drugiej instancji staje kwestia oceny nieważności czynności prawnej.

3. Jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze sąd powinien skorzystać ze swego uprawnienia do podjęcia i przeprowadzenia inicjatywy dowodowej. Dopuszczenie dowodu z urzędu powinno nastąpić przede wszystkim, gdy wiadomość o konkretnych środkach dowodowych, istotnych dla poczynienia ustaleń, poweźmie sąd drogą urzędową, np. z oświadczenia strony lub z akt danej sprawy, nie zaś drogą pozaprocesową, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy, np. zapobieżenie uchybieniu zasadzie równości (równouprawnienia) stron.
V CSK 420/06 wyrok SN 2007-01-25

OSNC-ZD 2008/1/17

Dowody zgłoszone i przeprowadzone z naruszeniem zasad określonych w art. 479¹² § 1 k.p.c. nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych niezbędnych do oceny przez sąd drugiej instancji zarzutów apelacji.
V CSK 377/06 wyrok SN 2007-01-04

LEX nr 277303...

Dopuszczenie dowodu z urzędu należy do dyskrecjonalnej władzy sądu, niekiedy - zważywszy na interes publiczny - przeradza się ono w obowiązek, natomiast w sprawach, w których mają zastosowanie zasady prekluzji dowodowej, podjęcie przez sąd inicjatywy dowodowej powinno być usprawiedliwione szczególnymi okolicznościami.
I CSK 322/06 wyrok SN 2006-12-14

LEX nr 359483

1. Ocena, czy zgodnie z umową podstawę ustalenia wartości udziałów miały stanowić wyceny rzeczoznawców stron czy opinia biegłego sądowego, która powinna je zastąpić, należy do zakresu prawa materialnego, a nie stosowania przepisów postępowania i nie może być skutecznie zwalczana przy pomocy zarzutu naruszenia art. 278 w zw. z art. 479¹² § 1 k.p.c.

2. Przy wykładni art. 479¹² k.p.c. nie można pominąć, że wszelkie ograniczenia praw procesowych strony, rzutujące na możliwość udowodnienia przez nią dochodzonego roszczenia, a w konsekwencji uzyskania wyroku sądowego realizującego jej prawa podmiotowe, powinny być wykładane ściśle, jako wyjątki od ogólnej zasady wyrażonej w art. 217 § 1 k.p.c., zezwalającej na przedstawianie dowodów aż do zamknięcia rozprawy, przy uwzględnieniu ustawowej odrębności wprowadzonej w tym zakresie między innymi przez art. 479¹² § 1 k.p.c.

3. Od powoda należy wymagać, by już w pozwie zgłosił twierdzenia i stosowne dowody do wykazania swojego roszczenia, jednak z reguły nie można wymagać, by były to twierdzenia i dowody, które zakładają określoną obronę pozwanego i jego stanowisko w kwestii stosunku prawnego będącego podstawą roszczenia.

V CSK 243/06 wyrok SN 2006-11-15

LEX nr 358789

Realizacja uzasadnionego ze wszech miar wymagania koncentracji dowodów nie może iść tak daleko, aby nakładać na strony obowiązek przewidzenia wszystkich możliwych wariantów przebiegu sprawy i na tę ewentualność sformułować w pozwie lub w odpowiedzi na pozew wszystkie twierdzenia, wnioski i zarzuty, które mogłyby mieć zastosowanie jedynie w prawdopodobnym jej przebiegu. Taki wymóg byłby nieracjonalny i odczytanie takiej jego treści z art. 479¹² i 479¹⁴ k.p.c. jest nieuzasadnione. W przepisach art. 479¹² i art. 479¹⁴ k.p.c. chodzi, bowiem o potrzebę powołania dowodów, która, mimo starannego prowadzenia sprawy przez strony, może pojawić się w toku dynamicznie przebiegającego procesu później, aniżeli w pozwie czy, odpowiednio, w odpowiedzi na pozew.

I ACa 348/06 wyrok s.apel. 2006-11-07

w Poznaniu LEX nr 298587

Jeżeli z oświadczenia pozwanego, o którym mowa w art. 479¹² § 2 k.p.c., nie wynika kwestionowanie części żądania pozwu, to zajęcie odmiennego stanowiska przez pozwanego dopiero w toku procesu (zmiana stanowiska wyrażonego w stadium przedsądowym) może uzasadniać przyjęcie, że potrzeba powołania dowodów przez powoda wynikła później.

I ACa 844/06 wyrok s.apel. 2006-10-26

w Poznaniu LEX nr 298395

Pomimo sprekludowania dowodu dla strony może on zostać dopuszczony przez sąd z urzędu - z uprawnienia tego korzystać należy jednak wyjątkowo.

II CSK 229/06 wyrok SN 2006-10-04

LEX nr 337525

1. Regulacja art. 485 k.p.c. jest regulacją szczególną w stosunku do postanowień art. 479¹² k.p.c., bowiem postępowanie nakazowe jest postępowaniem uproszczonym, jakie można wszcząć w każdej sprawie, nie tylko gospodarczej, jeżeli jej przedmiotem są określone ustawowo roszczenia, dochodzone na podstawie określonych ustawowo dowodów z dokumentów. Powód w postępowaniu nakazowym musi zatem wskazać w pozwie tylko te okoliczności, które w świetle art. 485 k.p.c. uzasadniają wydanie nakazu zapłaty i załączyć tylko te dowody, które zgodnie z powołanym przepisem mogą być podstawą wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

2. Termin, o którym mowa w art. 495 § 3 k.p.c., jest terminem prekluzyjnym, który nie może być przedłużany ani skracany i którego upływ, co do zasady, powoduje nie tylko niemożność zgłoszenia przez powoda nowych faktów i dowodów, lecz również niedopuszczalność rozpoznania ich i dopuszczenia przez sąd ani czynienia na ich podstawie ustaleń faktycznych. Termin ten może być jedynie, na wniosek powoda, przywrócony na zasadach określonych w art. 168 k.p.c.

3. Celem regulacji art. 162 k.p.c. jest zapobieganie nielojalności procesowej przez zobligowanie stron do zwracania na bieżąco uwagi sądu na wszelkie uchybienia procesowe w celu ich niezwłocznego wyeliminowania i niedopuszczenie do celowego tolerowania przez strony takich uchybień z zamiarem późniejszego wykorzystania ich w środkach odwoławczych.

VI ACa 477/04 wyrok s.apel. 2005.01.07 w Warszawie

Rejent 2005/5/169

Pisma osób trzecich, zawierające oświadczenia wiedzy odnoszące się do określonych faktów nie mogą być uznane za dowody. Przyjęcie tych pism stanowi naruszenie zasady ustności, bezpośredniości i swobodnej oceny dowodów obowiązującej w polskim prawie procesowym, gdyż dowodem mogą być tylko zeznania tych osób w charakterze świadków złożone bezpośrednio przed sądem.

IV CKN 59/00 wyrok SN 2000.06.16

LEX nr 533122