Cümşüdlü Vüqar Qrup 400 Tarix: 18. 12. 2009

EHM dedikdə informasiyaların daxil edilməsi, informasiyaların maşında verilmiş proqram əsasında emalı və nəticələrin istifadəçilərin başa düşəcəyi şəkildə xaricə verilməsi əməliyyatlarını yerinə yetirən elektron qurğu başa düşülür.

Elektron hesablama maşınlarının,digər adı ilə EHM-lərin hal-hazırda növləri nomenklaturu çox genişdir. Müasir hesablama maşınları təyinatına, istifadə olunan element bazasına, gücünə, əlverişli olmayan şəraitlərin təsirinə münasibətinə görə və başqa bir çox əlamətlərinə görə təsnifləşdirilirlər.

EHM-lərin ən əlverişli və maraqlı təsnifatlardan biri də maşınların məhsuldarlığına (səmərəliliyinə) və qavarit xarasteristikalarına görə qruplaşdırılmasıdır. Qavarit ölçüsü dedikdə onların çəki və ölçüsü nəzərdə tutulur. Amma bu təsnifat müəyyən mənada şərtidir. Çünki siniflərarası sərhəd sürüşkəndir və vaxta nəzərən dəyişkəndir. Bugünkü mikromaşınlar (EHM-lər) gücünə görə beş il əvvəlki mini EHM-lərdən geri qalmırlar.

Müasir dövrün hesablama maşınlarının aşagıdakı sinifləri məlumdur və aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:

Ι. Super EHM-lər. Bu maşınlar çox mürəkkəb elmi hesablamalar aparmaq üçün təyin olunmuşlar. Super maşınlar bir saniyədə on milyonlarla əməliyyat yerinə yetirir. Bu maşınlarda paralel işləyən prosessorların sayı yüzə qədərdir. Super EHM-lər qiymətinə görə çox bahadırlar.Onların qiyməti on milyon dollarla ölçülür. CRAY, VAX-1000, Multicon maşınları super EHM-lərə nümunədir.

ΙΙ. Böyük EHM-lər. Bu maşınlara meynfreymlər də deyilir. Böyük elektron hesablama maşınları çox böyük müəssisələrin, bankların böyük həcmli informasiyaların emalı üçün təyin olunmuşlar. Bu maşınlar multiprosessorlu arxitekturaya malikdirlər. Böyük hesablama maşınlarına iki yüzə qədər işçi yer qoşmaq mümkündür. Qiyməti iki yüz əlli min dollar olan bu maşınlara nümunə olaraq Tandem Computer və ES-1066-ı nümunə göstərmək olar.

ΙΙΙ. Super-mini EHM-lər. Bu maşınlar müəssisənin idarəolunması sistemlərində istifadə üçün nəzərdə tutulmuşlar. Super-mini maşınlar da multiprosessorlu arxitekturaya malikdir. İki yüzə qədər terminal qoşmaq imkanı olan bu maşınlarda disk yaddaşı on qiqabaytlarla (GB) artırıla bilər. Bu növ hesablama maşınlarının qiyməti yüz səksən min dollardır. Super-mini EHM-lərə VAX ailəsini, AS-400 (İBM), SPARC və s. maşınları nümunə göstərmək olar.

ΙV. Mini EHM-lər. Bu hesablama maşınları orta ölçülü müəssisələrin idarəolunması sistemlərində istifadə olunurlar. Əvvəlki növlərə nisbətən bu maşınlar bir prosessorlu arxitekturaya malikdir. Qiyməti yüz min dollara qədər olan bu maşınların budaqlanmış pereferiyası vardır. ES/9000, ES/9370 tipli maşınları mini EHM-lərə nümunə göstərmək olar.

V. İşçi stansiyaları. Bu maşınlar avtomatlaşdırılmış layihələndirmə sistemləri, təcrübələrin avtomatlaşdırılması sistemlərində istifadə olunurlar. İşçi stansiyaları mini EHM-lər kimi bir prosessorlu arxitekturaya malikdir və prosessor çox böyük sürətlə işləyir. Xüsusi pereferiyaya malik bu maşınların qiymətləri əlli min dollardır. İBM RS-600, MERVA maşınlarını işçi stansiyalarına nümunə göstərmək olar.