C# Programlama Dili

Yazılım mühendisleri geliştirilecek proje için bir programlama dilini seçmek zorunda kaldığında genelikle şu soruyu sorarlar : Hangi programlama dili ile projeyi en etkin ve en hızlı şekilde kullanıma hazır hale getirebilirim? Bu sorunun çözümüne ulaşmak o kadar da kolay olmuyor maalesef. Çözüme zor ulaşmada programlama dillerinin fazla olmasının etkisi omakla beraber her bir programlama dilinin sunduğu standart kütüphanenin farklı olmasının da etkisi oldukça fazladır. Özellikle günümüz iş uygulamaları birden fazla platformu destelemek zorunda kalmıştır. Buda seçilecek uygulama geliştirme ortamının önemini açıkca göstermektedir. Uygulamaların internet ortamına taşınması ile birlikte bir programlama dilinden beklenen özelliklerde doğal olarak değişmiştir. 1970’ li yıllarda bir mikroişlemciyi programlamak ne denli önemli olduysa 2000’li yıllarda interneti programlamak o kadar önemli olmuştur.

C dili ve Yapısal Programlama 

C++ ve Nesne Yönelimli Programlama

C++ dilinin diğer bir özelliğide C programcılarına hitap etmesiydi. C dilindeki temel kurallar aynen C++ dilinde de mevcuttur. Bu yüzden C++ dilini ve nesne yönelimli programlama tekniğine geçiş yapmak için C dilini iyi bilmek gerekir. Daha doğrusu C++ dilini sadece nesne yönelimli programlamayı destekliyor şeklinde düşünmemek gerekir. Günümüzde birçok alt seviye işlemlerde(haberleşme, işletim sistemi, aygıt sürücüleri) C++ dilinin yoğun bir şekilde kullanılması bunun bir kanıtıdır.

İnternetin Gelişimi ve JAVA Dili

Peki sistemler arası bu yüksek taşınabilirlik nasıl olmaktadır? Cevabı basit : Ara Dil. Evet, JAVA dilinde yazılmış kodlar derlendiğinde kodlar makine komutların çevrilmeden “ara kod” denilen “bytecode” a çevrilmektedir. Bytecode’a çevrilen program çalıştırıldığında Java Sanal Makinesi devreye girer ve uygulamanın çalıştırıldığı sisteme özgün makine kodunu üretir. Bu durumda Sun firmasının bir çok sistemde çalışabilecek Java Sanal Makinesi üretmesi gerekiyordu. Nitekim zamanla günümüzde yaygın kullanılan bütün sistemlerde sorunsuz çalışabilecek Java Sanal Makineleri geliştirildi. Hatta şu an için bazı cep telefonları ve çeşitli sim kartlarında bile JAVA programlarını çalıştırabilecek Java Sanal Makineleri mevcuttur.

JAVA ile C++ dili her ne kadar birbirine çok benzer olsada aynı kategoride değildir. Elmayla armutu karıştırmamak gerekir. Eğer “JAVA mı C++ mı” diye bir soru sorulursa cevap “her ikisi de” olacaktır. Çünkü ikisininde kullanım amacı farklıdır. Bir firma bir proje için hiçbir zaman bu iki dilden birisini seçmek durumunda kalmayacaktır. JAVA ile aynı kefeye koyabileceğimiz dil birazdan anlatacağım C# dilidir.

C# Dili ve .NET Platformu

JAVA’nın programlamadaki büyük bir boşluğu doldurması onun en büyük rakibi olan Microsoft firmasının gözünden kaçmadı. En sonunda Microsoft’un bir ürünü olan Visual Studio yazılım geliştirme aracına JAVA yı da ekleme kararı aldı. Visual J++ adı altında Windows platformuna entegre edilen JAVA dili bu platformda pek başarılı olamadı. Bu oluşumun başarılı olmadığını gören Microsoft yeni arayışlar içine girdi. Microsoft başkasının malını kendi ürününe entegre etmek yerine kendi ürününü geliştirmeye karar verdi ve .NET yazılım geliştirme platformunu ortaya çıkardı. .NET temel felsefe olarak J2EE platformuna benzemektedir ancak .NET’in derinliklerine daldıkça çok yeni kavramlarla karşılaşırız. Bu yeniliklerden en önemlisi “diller arası uyumluluk” tur. J2EE platformunda sadece JAVA dili kullanılıyorken .NET platformunda birçok dil kulanılabilmektedir. Bu dillerin sayısı oldukça fazladır. Üstelik Microsoft tarafından .NET platformu için sıfırdan yeni bir dil tasarlanmıştır. Yapı olarak C++ ve JAVA dilllerine benzerliği ile bilinen bu dil Anders Hejlsberg tarafından geliştirilen C# (C Sharp)’tan başka bir şey değildir..

JAVA, C++ diline nasıl benziyorsa C# dilide C++ ve JAVA’ya benzemektedir. Programlama modeli yine her üç ortamda da nesne yönelimlidir. Değişen şey bu modelin uygulanış şeklidir. C++’ta kaynak kod derleyici tarafından makine koduna, JAVA’da bytecode’a C#’ta ise IL(Intermediate Language-Ara Dil)’a çevrilmektedir. Burda vurgulanması gereken en önemli nokta JAVA’da bytecode JAVA sanal makinesi tarafından yorumlanarak çalıştırılırken, .NET’te IL kodları derlenerek çalıştırılmaktadır. Hemen şunu da belirtelim ki, derleme işlemi yorumlama işleminden performans açısından daha öndedir.

C# ile .NET mi JAVA ile J2EE mi?

Bütün bu maddeler bir bütün olarak ele alındığında C#’ın JAVA’dan bir kademe önde olduğu görülmektedir. Bu durum elbette programcıların seçimlerini etkilemektedir. Bu arada JAVA’nın halen yaygın bir şekilde kullanıldığını da gözardı etmemeliyiz.

Buraya kadar söylediklerimden belki şöyle bir soru işareti doğmuş olabilir : “C# mı JAVA mı” sorusunu “C# mı C++ mı” şeklinde sorsak neler değişir? Cevap : Çok şey değişir. Evet C#’ın JAVA ile olan ilişkisi C++ ile olan ilişkisinden tamamen farklıdır. C# ile JAVA’yı ancak saf dil olarak karşılaştırabiliriz. Yani dilin sentaksından bahsediyorum. Bu iki dilin kullanıldığı ortam farklıdır. Birinde bir sisteme özgün makine kodu üretilirken diğerinde sistemden bağımsız ara bir kod oluşturulmaktadır. Bu durumda C++ ve C#’ı bir bütün olarak karşılaştırmak doğru değildir. Çünkü ikisi farklı kategorilerde yarışıyor. Eğer bir gün .NET’in ürettiği ara koddaki komutlar ile çalışan mikroişlemci geliştirilirse o zaman belki C# ile C++’ı karşılaştırabiliriz. Peki C# mı C++? Cevap : Her ikiside. Eğer bir geliştirici Intel işlemciler için bir işletim sistemi geliştiriyorsa elbette C++ ve C dilleri seçilmelidir. Şirketiniz dağıtık yapıda çok geniş bir çalışma ağı olan bir uygulama geliştiriyorsa o zaman C# ve .NET’i seçmeniz daha doğru olacaktır. Bu seçim bir projede hangi dilin kullanılacağını değerlendirmek içindi. İşe bir de programcılar açısından bakalım. Bir programcının hem C++ hem C# hemde JAVA bilmesine gerek var mı? Bence gerek var yada yok. Kesin bir cevabı verilemez bu sorunun. Daha doğrusu bir programcı ihtiyaç dahilinde herhangi bir programlama dilini kullanabilmelidir. Ancak şunu da unutmayalım ki iyi bir programcı çok sayıda programlama dili bilen demek değildir. İyi bir programcı .NET platformunda olduğu gibi programlama dilinden bağımsız kod üretebilmelidir.

Diğer .NET Dilleri ve C#

Peki .NET dilleri arasında C#’ı tercih etmemize neden olacak başka neler var? Her şeyden önce C# öğrenilmesi kolay bir dildir. Az sayıda anahtar sözcük içermesine rağmen bir çok olanağı programcının hizmetine sunmuştur. C# nesne yönelimli programlama diline tam destek verdiği içinde seçilebilir. C#’ta değişken kavramı neredeyse kalkmıştır. Bunda bütün temel veri türleri de dahil olmak üzere bütün sınıfların Object diye adlandırılan bir sınıftan türetilmesinin etkisi vardır. C# dili güç ve hızlılık arasındaki dengeye estetik bir şekilde korumaktadır. Temsilci ve olaylarla VB’deki olay mantığına benzer bir model sunarken aynı zamanda göstericileri kullanmaya imkan vererek C++ dilinin güçlü özelliklerinden yoksun bırakmamıştır. .NET sınıf kütüphanesinin büyük bir kısmı C# ile geliştirilmiştir. Yani bu kütüphane en etkin biçimde C# ile kullanılabilir.

C# için söylenebilecek son söz : C#, modern programlama tekniklerine tam destek veren, internet çağının gerektirdiği tüm yazılım bileşenlerini geliştirmeye izin veren, hızlı ve etkin bir şekilde kodlama yapılabilen, C++ ve JAVA’nın güzel yönlerini alıp geriye dönük uyumluluğu JAVA’da olduğu gibi gözardı etmeyen bir programlama dilidir.  

Sonuç

Sefer Algan