Ana səhifə

11. sinif t. C. İNkilâp tariHİ ve atatüRKÇÜLÜk dersi notlari hazirlayan


Yüklə 418.5 Kb.
səhifə1/4
tarix26.06.2016
ölçüsü418.5 Kb.
  1   2   3   4
EDİRNE TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ

11. SINIF

T. C. İNKILÂP TARİHİ

ve

ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ

NOTLARI

HAZIRLAYAN:

BÜLENT KAÇIN

TARİH ÖĞRETMENİ


II. MEŞRUTİYET’İN İLANI ( 23 TEMMUZ 1908 )

* II. Abdülhamit İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin baskısı sonucunda ilan edilmiştir.

* Bu dönemde Türkçülük fikir akımı ön plana çıktı.

Kanun-i Esasi’de Yapılan Değişikler

* Hükümet meclise karşı sorumludur.

* Padişahın meclisi açma kapama, kişileri sürgüne gönderme yetkisi kısıtlandırılmıştır.

* Siyasi partiler kuruldu. İttihat ve Terakki, Ahrar ve Hürriyet ve İtilaf Fırkası kuruldu.





31 Mart Olayı ( 13 Nisan 1909 )

* İstanbul’da Avcı taburlarının başlattığı meşrutiyet karşıtı ayaklanmadır.

* Selanik’ten gelen Hareket Ordusu isyanı bastırdı.

Ordu komutanı Mahmut Şevket, kurmay başkanı ise Mustafa Kemal Paşa’dır.

* II. Abdülhamit tahttan indirilerek V. Mehmet Reşat tahtta çıkarılmıştır.
Not: Bu dönemde ortaya çıkan karışıklıkta Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti. Bosna Hersek, Avusturya - Macaristan’a, Girit ise Yunanistan’a katıldı.




TRABLUSGARP SAVAŞI 1911 -1912

Nedenleri:

* İtalya’nın gelişen sanayilerine pazar ve hammadde kaynağı arayışı
* Osmanlı Devleti’nin zayıf durumda olması

Gelişmeler:

* M. Kemal’in de yer aldığı savaşta İtalyanlar Derne ve Tobruk’ta durduruldu.


* İtalya 12 adayı işgal etti.

*Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine Osmanlı barış istemek zorunda kaldı.

Uşi Antlaşması 1912:

* Trablusgarp İtalya’ya bırakıldı.

* 12 Ada, geçici olarak İtalya’ya bırakıldı.



Önemi:

* Osmanlı’nı K. Afrika’daki varlığı sona ermiştir.




BALKAN SAVAŞLARI (1912-1913)

I. BALKAN SAVAŞI (1912 -1913)

Osmanlı Devleti – Balkan Devletleri
* Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan ve Karadağ

Osmanlı’ya karşı savaşmışlardır.




II. BALKAN SAVAŞI (1913)

Bulgaristan – Balkan Devletleri
* Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Romanya

Bulgaristan’a karşı savaşmışlardır.




I. BALKAN SAVAŞI

Nedenleri:

* Balkan devletlerinin Osmanlı’nın Balkan topraklarını ele geçirmek istemeleri

* Milliyetçilik akımının etkisi

* Rusya’nın kışkırtmaları

* Reval Görüşmesinde İngiltere’nin Balkanlarda Rusya’yı serbest bırakması
Sonuçları:

* Osmanlı Devleti yenildi.

* 1913 Londra Konferansı’nda Midye Enez hattı sınırı olarak kabul etti.

* Bab-ı Ali Baskını ile İttihat ve Terakki cemiyeti yönetime el koydu.
II. BALKAN SAVAŞI

Nedeni:

* Bulgaristan’ın I. Balkan Savaşı’nda fazla toprak alması ve Ege Denizi’ne ulaşması üzerine Balkan Devletleri Bulgaristan’a savaş açtılar.


* I. Balkan Savaşı’na katılmayan Romanya bu savaşta yer almıştır.

* Osmanlı, Bulgaristan’ın zor durumundan faydalanarak Edirne ve Kırklareli’ni geri almıştır.


Sonuçları

* Balkan devletleri kendi aralarında Bükreş Antlaşmasını imzalamışlardır.

* Osmanlı, Bulgaristan ve Sırbistan ile İstanbul, Yunanistan ile Atina antlaşmasını imzalamıştır. Bu antlaşmaların ortak noktası Türklerin haklarının korunmasıdır.


BALKAN SAVAŞLARI’NIN SONUÇLARI

* Osmanlı’nın Avrupa’daki varlığı Doğu Trakya ile sınırlı kalmıştır.

* Balkanlarda Türk azınlığı sorunu başlamıştır.



* Türkçülük akımı güçlenmiştir.

* Balkanlardan, Osmanlı sınırları içene yoğun Türk göçleri yaşanmıştır.

* Orduda modernleşme gereksinimi doğmuştur. Buda Osmanlı Almanya yakınlaşması başlatmıştır.

I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDEKİ BLOKLAŞMA




Üçlü İttifak 1881

Üçlü İtilaf 1907

Kurucuları

* Avusturya - Macaristan

* Almanya * İtalya



* İngiltere * Fransa * Rusya


Daha Sonra Katılanlar

* Osmanlı * Bulgaristan

* Sırbistan * ABD * Belçika * İtalya * Romanya * Japonya * Brezilya * Portekiz * Yunanistan




I. DÜNYA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ

Genel Nedenleri

* Sanayi inkılâbının ortaya çıkardığı hammadde ve pazar arayışı ( sömürge edinme yarışı)

* Fransız ihtilali’nin ortaya çıkardığı milliyetçilik hareketleri ve özgürlük hareketleri
Özel Nedenler

* İngiltere ve Almanya arasındaki siyasi rekabet

* Rusya’nın sıcak denizlere inme isteği


* Fransa’nın Almanya’ya kaptırdığı Alsas Loren bölgesini almak istemesi

* İtalya’nın Akdeniz’de egemen olma isteği

* Avusturya ve Rusya’nın Balkanlarda egemenlik mücadelesi
Not: 28 Haziran 1914’de Avusturya Macaristan veliaht prensinin bir Sırp milliyetçi tarafından öldürülmesi savaşın görünen nedeni olmuştur.





Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girme Nedenleri

* Diplomatik yalnızlıktan kurtulma isteği

* Kaybettiği toprakları geri alma isteği

* Almanya’nın savaşı kazanacağının düşünülmesi



Almanya’nın Osmanlı ile İttifak Yapma Nedenleri

* Halife’nin dini gücünden yararlanma isteği

* Yeni cepheler açarak savaş yükünü hafifletme isteği

* Osmanlı’nın hammadde kaynaklarından yararlanmak






Not: Almanya’dan alınan Goben(Yavuz) ve Breslaw (Midilli) denizaltılarının Rus limanlarını bombalaması üzerine Osmanlı savaşa katılmış oldu. Osmanlı 11 Kasım 1914’te Cihat ilan etmiştir.




Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler




Nedenleri

Sonuçları


Kafkas

* Bakü petrollerine ulaşma isteği


* Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurmak

* Sarıkamış Harekâtı başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

* Ermeniler için Tehcir Kanunu çıkarıldı.

* Mustafa Kemal Ruslardan Bitlis ve Muş’u geri aldı.

* Brest – Litowsk Antlaşması ile Ruslar savaştan çekilmişlerdir.

* Kars, Ardahan ve Batum Ruslardan geri alındı.




Kanal

(Süveyş)

* İngilizlerin Hindistan bağlantısını kesmek

* Osmanlı’nın Mısır’ı ele geçirme isteği



* Osmanlı’nın yeterli donanımının olmaması

* Almanya’nın yeterli yardımı yapmaması

* Cemal Paşa komutasında yapılan taarruz başarısızlıkla neticelendi.



Irak

Musul


* İngilizlerin Hindistan yolunun güvenliğini sağlama isteği

* Ruslara karadan yardım etmek



* Kut’ul Amare Savaşı’nda İngilizleri yendik. ( 1916 )

* Mondros’tan sonra bu cephe kapanmıştır.




Çanakkale

* İstanbul’u alarak Osmanlı’nın savaştan çekilmesini sağlamak

* Rusya’ya yardım ulaştırmak

* Balkan devletlerini kendi taraflarına çekmek




* I. Dünya Savaşı’nın uzamasına neden oldu.

* Yardım alamayan Rusya’da Bolşevik İhtilali çıktı ve Rusya savaştan çekildi.

* Bulgaristan Osmanlı’nın yanında savaşa girdi.

* Osmanlı’nın kazandığı tek cephedir.

* Mustafa Kemal’in Milli mücadele lideri olmasına zemin hazırlamıştır.



Suriye

Filistin


* Kanal’da başarı sağlayan İngilizlerin taarruza geçmeleri


* Osmanlı Ordusu tutunamayıp Suriye’ye kadar çekildi.

* Mustafa Kemal Yıldırım Orduları Grup Komutanı olarak görev yapmıştır.



Hicaz

Yemen

* İngilizlerce kışkırtılan Araplar ile yapılan mücadele bölgesi

* Fahrettin Paşa’nın Medine savunmasını yapmıştır.

* Cephede kalıcı başarı elde edilemedi ve kaybedildi.



Galiçya

Makedonya

Romanya

* Müttefikleri yardım için açılmıştır.



* Sınırlarımız dışındaki cephelerdir.

* Müttefiklerimiz savaştan çekilince kapanmıştır.



OSMANLI DEVLETİ’Nİ PAYLAŞIM TASARILARI

Boğazlar Antlaşması 1915

* İstanbul ve boğazlar Rusya’ya bırakıldı


Londra Antlaşması 1915

* Kendileri yanında savaşa girmesi karşılığında Antalya ve On iki Ada İtalya’ya verildi.


Sykes Picot Antlaşması 1916

* Fransa’ya Suriye, Adana ve Lübnan verildi.

* İngiltere’ye Musul hariç Irak verildi.


Petrograt Sözleşmesi 1916

* Rusya’ya Trabzon’a kadar olan Doğu Karadeniz kıyıları ve Doğu Anadolu verildi.


Mc. Mahon Antlaşması 1916

* Ortadoğu’da bir Arap devletinin kurulması kararlaştırıldı.


Saint Jean De Maurienne Antlaşması 1917

* İtalya’ya Konya, Aydın ve İzmir verildi.






Not: Gizli Antlaşmalar Rusya’nın savaştan çekilmesiyle dünya kamuoyuna duyurulmuştur.




Rusya’nın Savaştan Çekilmesi

* 1918 Brest–Litowsk Antlaşması ile Ruslar savaştan çekilmişlerdir. (Kars, Ardahan ve Batum alındı. )

* Rusya’nın savaştan çekilmesi ve Yunanistan’ın savaşa girmesi ile gizli antlaşmalarda değişim oldu.
ABD’nin Savaşa Girmesi 6 Nisan 1917

* ABD’nin İtilaf Devletleri’ne silah satması üzerine Almanya’nın ABD ticaret ve yolcu gemilerini batırınca ABD Almanya’ya savaş ilan etti.


Wilson İlkeleri 8 Ocak 1918

* ABD Başkanı Wilson; savaşı bitirmek ve savaş sonrasında yapılacak barışın şartlarını belirlemek için bir bildiri yayınlamıştır.



Maddeleri

* Yenenler devletler yenilenlerden tazminat ve toprak alınmayacak

* Her ulus kendi geleceğine karar verecektir.

* Dünya barışını sağlamak için bir örgüt kurulacaktır. Milletler Cemiyeti ( Cemiyet-i Akvam )

* Boğazlar tüm ticaret gemilerine açık olacaktır.

* Osmanlı’da Türk bölgeleri Türklerin yönetimine bırakılacaktır.

* Osmanlı’da yaşayan azınlıklara kendi geleceklerine karar verme hakkı verilecek.
Not: İtilaf devletleri işgalleri gizlemek için manda ve himaye fikrini ortaya atmıştır.





I. Dünya Savaşı Sonunda İmzalanan Ateşkes Antlaşmaları

Bulgaristan

Osmanlı

Avusturya - Macaristan

Almanya

Selanik Ateşkesi

Mondros Ateşkesi

Villa Guisti Ateşkesi

Rethondes Ateşkesi




Paris Barış Konferansı 18 Ocak 1918

Toplanma Nedenleri

Sonuçları

* I. Dünya Savaşı sonunda yenenlerle yenilenler arasındaki barışın şartlarını görüşmek için toplandı.

* Dünyada barışın yeniden tesis etmek


Not: İzmir’in Yunanistan’a verilmesi İtilaf devletleri arasındaki ilk görüş ayrılığıdır. İtalya küstürüldü.

* Osmanlı dışındaki devletler ile yapılacak olan barış antlaşmalarının esasları belirlenmiştir.

* Sömürgeciliğin yerine manda ve himaye rejimi aldı.

* Milletle cemiyeti’nin kurulma kararı alındı

* İzmir ve çevresi İtalya’dan alınarak Yunanistan’a verildi.






I. Dünya Savaşı Sonunda İmzalanan Ateşkes Antlaşmaları

Almanya

Avusturya

Macaristan

Bulgaristan

Osmanlı / TBMM

Versay

Sen Jermen

Triyanon

Nöyyi

Sevr / Lozan




I. Dünya Savaşı’nın Sonuçları

* Çok uluslu imparatorlulardan bazıları parçalandı.

* Yeni devletler kuruldu.

(Yugoslavya, Çekoslovakya ve Polonya )

* Dünya barışı için Milletler Cemiyeti kuruldu.

* İlk kez kimyasal silah, denizaltı ve tank bu savaşta kullanıldı.

* Sivil Savunma Teşkilatı kuruldu.


* Rusya’da Komünizm, Almanya’da Nazizm ve İtalya’da Faşizm rejimleri ortaya çıktı.

* Yenilen devletlere ağır antlaşmalar imzalatılması II. Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olmuştur.


Not: Dünya barışını korumak için Küçük Antant, Locarno Barışı ve Kellog Paktı gibi antlaşmalar yapılmıştır.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI 30 EKİM 1918

* İtilaf devletleri adına İngiliz Amiral Calthorpe ile Osmanlı adına Rauf Paşa arasında, Limni adasının Mondros limanında imzalanmıştır.
Maddeleri

* Boğazlar İtilaf devletlerinin denetiminde tüm devletlere açık olacaktır.

* Osmanlının iç güvenliği için gerekli olandan fazla olan askerleri terhis edilecektir.

* Donanma ve tersaneler İşgal güçlerine bırakılacaktı.

* Haberleşme ve ulaşım hatları ile yer altı kaynakları işgal güçlerine bırakılacaktır.

* Osmanlının elindeki tüm savaş esirleri serbest bırakılacak.



* 7. madde İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durum karşısında o bölgeyi işgal edebilecek
* 24. madde Vilayet-i Sitte’de (Erzurum. Van, Sivas, Diyarbakır, Elazığ ve Bitlis) karışıklık çıkarsa İtilaf devletleri buraları işgal edebilecekti.
Mondros’un Önemi ve Sonuçları

* Mondros ile Osmanlı devleti fiilen sona ermiştir.

* 7. madde Anadolu’nun işgaline zemin hazırlamıştır.

* 24. madde Ermeni devletinin kurulmasına zemin hazırlamıştır.

* Mondros’a karşı halkın ilk tepkisi direniş cemiyetleri kurmak olmuştur.





Anadolu’nun İşgal Edilmesi ( Mondros’un Uygulanması )

İngiltere

Fransa

İtalya

Yunanistan

Musul(İlk işgal), Batum, Kars, Samsun, Merzifon Antep, Urfa, Maraş,

Adana, Mersin,

Hatay Dörtyol, Antep, Urfa, Maraş




Antalya, Konya, Kuşadası, Fethiye, Bodrum, Marmaris

İzmir ve çevresi

Uzunköprü






İzmir’in İşgal Edilmesi 15 Mayıs 1919

* Yunanistan, Batı Anadolu’da Rum nüfusun çoğunlukta olduğunu ve buradaki Rumlara baskı ve şiddet uygulandığı öne sürerek işgalleri haklı göstermek istemiştir.

* Batı cephesinde ilk kurşun Hasan Tahsin tarafından Yunanlılara atılmıştır.

* İki günde 5000’e yakın Türk öldürülmüştür.



İşgalin Sonuçları

* Ülke çapında protesto mitingleri yapıldı.

* Anadolu’da Kuvayi Milliye Hareketinin başlamasına neden olmuştur.

* İstanbul Hükümeti bölgedeki katliamlar ile ilgili bir komisyon kurulmasını istedi.

* Amiral Bristol Raporu ile İzmir’in işgalinin haksızlığı ispatlandı.





I. Dünya Savaşı Sonrasında ABD’nin Askeri Raporları

Amiral Bristol Raporu

* Yunan iddiaları yalanlandı. İzmir’de Türklerin çoğunlukta olduğu belirtildi.

* Milli mücadelenin haklılığını ortaya koyan ilk uluslar arası belgedir.



General Harbord Raporu

* Ermeni iddiaları yalanlandı. Bölgede Türklerin çoğunlukta olduğu belirtildi.

Milne Raporu

* Ege’de Yunanistan ile Türkiye arasına hat çekilmiştir. (Aleyhimizedir.)

Sandler Raporu 1930

* Hatay yöresinde Türklerin çoğunlukta olduğu belirtilmiştir.



Mondros Ateşkes Antlaşmasından Sonra Kurulan Cemiyetler

Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetler

Milli Varlığa Düşman Cemiyetler

Milli ( Yararlı ) Cemiyetler

* İtilaf Devletlerin desteğini aldılar.

* Osmanlıyı parçalamak istediler.

* Wilson İlkelerine güvendiler.

* Bağımsız devlet kurmak istediler.

* Azınlık okulları ve Ermeni, Rum din adamlarınca desteklenmişlerdir.


* Milli mücadelenin karşısında yer almışlardır.

* İtilaf devletleri tarafından desteklenmişlerdir.



* Bölgesel ve milliyetçidirler.

* İşgallere karşı kurulmuşlardır.

* Direniş bilincini uyandırmışlardır.

* Sivas Kongresinde birleştirildiler.

* Azınlık çalışmalarını engellemeyi amaçlamışlardır.

* Mavri Mira ( Rum )

* Etnik-i Eterya ( Rum )

* Pontus Rum ( Rum )

* Hınçak ve Taşnak ( Ermeni )

* Alyans İsrailit ve Makabi (Yahudi)


* Sulh ve Selameti Osmaniye

* Teali İslam

* Kürt Teali

* İngiliz Muhipler

* Wilson Prensipler

* Hürriyet ve İtilaf Fırkası


* Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk

* İzmir Müdafaa-i Hukuk

* Reddi İlhak

* Trabzon Muhafaza-i Hukuk

* Kilikyalılar Cemiyeti

* Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk

* Milli Kongre


Mustafa Kemal’in İstanbul’a Gelişi

* Suriye cephesinde Yıldırım Orduları Grup Komutanı olan Mustafa Kemal, ateşkesten sonra İstanbul’a çağrılmıştır.

* İtilaf Devletleri donanması 13 Kasım 1918’de İstanbul’a gelmesi karşısında Mustafa Kemal “Geldikleri gibi giderler.” sözünü söylemiştir.


* Mustafa Kemal çareyi Anadolu’ya geçmekte bulmuş:
Bölgedeki Rum – Türk çatışmasını önlemek

Halkın elindeki silahları toplamak

Bölgedeki güvenliği sağlamak için

9. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gönderilmiştir






MUSTAFA KEMAL’İN HAYATI

* 1881’de Selanik’te doğmuştur.

* Annesi Zübeyde Hanım, babası Ali Rıza Bey’dir.



Not: Fatma, Ahmet, Ömer, Makbule ve Naciye isimli kardeşleri vardı.
Öğrenim Hayatı

* Mahalle Mektebi

* Şemsi Efendi Okulu

* Selanik Mülkiye Rüştiyesi

* Selanik Askeri Rüştiyesi

(Matematik Öğretmeni Kemal adı)


* Manastır Askeri İdadisi

* Harp Okulu

* Harp Akademisi


  1   2   3   4


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət