Technikum i Liceum WOS
Klasa I Lekcja 21.2 Dział: Współczesne ideologie i doktryny polityczne. Demokracja
Temat: Nacjonalizm, faszyzm, i komunizm.
1. Nacjonalizm (łac. natio –naród) – naród najwyższą wartością
a. narodziny i rozwój
-
XIX w. –m.in.: Giuseppe Mazzini, (Włochy), Momasz Masaryk (Czechy)
-
Okres międzywojenny – Romand Dmowski (Polska) – Endecja Narodowa Demokracja
-
Po II wojnie - rozwój ideologii w Afryce i Azji – i początek dekolonizacji
-
1989 r. – silny nacjonalizm w byłych republikach ZSSR i państwach byłej Jugosławii
b. wizja człowieka
-
dobro narodu ponad dobrem człowieka - prawa jednostki (mniejszości) ograniczone dobrem narodu
-
naród najdoskonalszą formą życia zbiorowego i rozwoju jednostki
c. wizja narodu i społeczeństwa
-
naród wartością najwyższą – jest wspólnotą kulturowo- dziejową i duchowo moralną
-
tradycja, język i religia – wartości najważniejsze dla narodu
-
solidaryzm narodowy –współpraca wszystkich grup społecznych dla dobra narodu
d. wizja państwa
-
silne państwo – ochrona interesu narodowego
-
sprzeciw - internacjonalizmowi (przyjaźni narodów) i regionalizmowi transgranicznemu (przygraniczna współpraca państw)a także UE jako federacji państw ( za- Europa Ojczyzn)
e. wizja gospodarki
-
interwencjonizm państwowy – ochrona narodowej produkcji
2. Faszyzm (wł. Facio – pręgi ) – kult państwa, ekspansjonizm, militaryzacja, kult siły i rasizm
a. narodziny i rozwój
-
głęboki kryzys polityczny, molarny, kulturalny i ekonomiczny w Europie
-
Benito Mussolini – 1919 r. stworzył we Włoszech ugrupowanie Związki Kombatantów ( od 1921 r.- NPF)
-
Adolf Hitler –urzeczywistnił założenia ideologii – tworząc doktrynę nazizm (narodowy socjalizm)
-
Wyższość rasy aryjskiej – jej część najlepsza – rasa panów - Niemców
-
Skrajny antysemityzm – żydzi odpowiedzialni za całe zło
-
neofaszyzm, neonazizm – akceptacja demokracji, zasada wodzostwa w partii, obrona porządku publicznego, niechęć do cudzoziemców ( szczególnie innych ras)
b. wizja człowieka
-
pesymistyczna wizja jednostki ludzkiej – egoista niegodny zaufania
-
wspólnota i społeczeństwo – człowieka kształtuje zbiorowość - naród
-
idea „nowego człowieka” –odwaga, heroizm, poświęcenie dla państwa
c. Wizja narodu i społeczeństwa
-
naród najwyższą wartością – dobro jego się tylko liczy, jego misją dziejową jest ekspansja
-
solidaryzm społeczny – współpraca wszystkich klas dla dobra narodu
-
elita rządząca i masy – masy podporządkowanie i posłuszne
d. wizja państwa
-
kult państwa – dobro państwa wartością nadrzędną wobec jednostek i grup społecznych
-
totalitaryzm – całkowita kontrola życia posłusznej jednostki (aparat policyjny)
-
kult wodza – stoi na czele państwa, cechy nadludzkie, nieomylny,
-
partia – hierarchiczna budowa, i powiązanie z aparatem państwa
3. Komunizm (łac. communis –wspólny) – rewolucja i dyktatura proletariatu
a. narodziny i rozwój - nurty
-
marksizm -XIX w. - Karol Marks, Fryderyk Engels –socjalizm naukowy -
-
leninizm - XX w. – Włodzimierz Lenin – modyfikacja – marksizmu
-
1917r.- rewolucja październikowa i powstanie ZSRR
-
maoizm – po II wojnie - Mao Tse-tung – dostosowanie ideologii do Chin
-
chłopstwo przeprowadzi rewolucje
-
Stalinizm - po II wojnie Józef Stalin- przejęcie władzy przez komunistów w wielu krajach
-
Zaostrzanie się walki klasowej w miarę budowy socjalizmu – terror i czystki
-
1989 r. – upadek reżimów komunistycznych w Europie Środ.-Wsch. i rozpad ZSRR
-
Ideologie komunistyczną kontynuują: Korea Północna, Chiny i Kuba
b. wizja człowieka
-
materializm dialektyczny – człowiek częścią przyrody (zasada walki przeciwieństw)
-
Człowiek istota społeczna – uspołecznianie odbywa się przez prace
-
Interes jednostki podporządkowany interesowi ogółu
c. wizja społeczeństwa
-
walka z kapitalistami – (wyzyskiwacze) w obronie klasy robotniczej (wyzyskiwani)
-
społeczeństwo bezklasowe powstaje przez rewolucje –władza klasy robotniczej
-
równość i sprawiedliwość
d. wizja państwa
-
państwo instytucja przejściowa –niepotrzebne po wprowadzeniu komunizmu na Świecie
-
dyktatura proletariatu – w imieniu robotników władzę sprawuje partia
e. wizja gospodarki
-
własność kolektywna – likwidacja własności prywatnej
-
centralne planowanie – pełna kontrola państwa nad gospodarką
Zadanie domowe 127
1. Przedstaw reprezentacje obecną komunizmu, faszyzmu i nacjonalizmu w Polsce.
Pytania sprawdzające:
1. Przedstaw ideologię faszystowską |