[ informacje podane kursywą nie wchodzą w zakres konkursu] dzieciństwo I lata młodzieńcze
|
|  Yüklə 110 Kb.
|
| Notatka na podstawie : „Maria Skłodowska – Curie i promieniotwórczość” ; Józef Hurwic
[ informacje podane kursywą nie wchodzą w zakres konkursu] DZIECIŃSTWO I LATA MŁODZIEŃCZE Na Starym Mieście w Warszawie przy ulicy Freta 16 mieści się siedziba Polskiego Towarzystwa Chemicznego i znajdujące się pod jego opieką Muzeum Marii Skłodowskiej - Curie. 7 l i s t o p a d a 1867 roku w nieistniejącej już dziś oficynie tego domu urodziła się Maria Salomea jako piąte dziecko Bronisławy (z Boguskich) i Władysława Skłodowskich . W tym budynku znajdowała się najlepsza w Warszawie pensja (prywatna szkoła żeńska), którą kierowała Bronisława Skłodowska – z tego też tytułu rodzina zajmowała tam mieszkanie służbowe. Ojciec (absolwent Uniwersytetu w Petersburgu) pracował jako nauczyciel fizyki i matematyki w rządowych i prywatnych szkołach średnich w Warszawie. Bardzo się przy tym interesował postępami nauki. Dziadek -- Józef Skłodowski był nauczycielem fizyki i chemii i pełnił funkcję dyrektora gimna -zjum w Lublinie. Po przejściu na emeryturę Józef Skłodowski przeniósł się do brata Ksawerego, do Zawieprzyc nad Wieprzem, niedaleko Lublina. Syn Ksawerego – Edmund Skłodowski studiował fizykę i chemię oraz pracował w Laboratorium Akademii Sorbońskiej.
Kłopoty finansowe zmusiły Skłodowskich do opiekowania się kilkoma uczniami na tzw. stancji (prywatny internat dla chłopców) . Maria - nieprzeciętnie zdolne dziecko, obdarzona niezwykłą pamięcią, w wieku zaledwie czterech lat nauczyła się czytać. Odtąd „pochłaniała” książki, wśród których były też podręczniki i dzieła techniczne z biblioteki ojca. Z domu rodzinnego wyniosła również nawyk pracowitości. Maria wcześnie poznaje gorycz życia. W 1876 roku zmarła w piętnastym roku życia jej najstarsza siostra Zosia, która od jednego z chłopców na stancji zaraziła się tyfusem. Dwa lata później, gdy dziewczynka miała jedenaście lat, osierociła ją chora na gruźlicę matka umierając w wieku niespełna 43 lat. W roku 1877 Maria rozpoczęła naukę w III klasie na pensji Jadwigi Sikorskiej. Mimo że najmłod- sza w klasie, była najlepszą uczennicą i to ze wszystkich przedmiotów. Aby uzyskać prawomocne świadectwo, po roku przechodzi do III Żeńskiego Gimnazjum Rządowego, mieszczącego się przy Krakowskim Przedmieściu 36. Trzecią klasę musiała powtórzyć, gdyż była młoda aby ukończyć szkołę. Wakacje często spędzała w Zawieprzycach u dziadka Józefa, Widywała tam również Edmunda Skłodowskiego, który na lato przyjeżdżał z Paryża do rodziców. 12 czerwca 1883 roku, mając niecałe 16 lat, ukończyła szkołę ze złotym medalem i najwyższą oceną z każdego przedmiotu. Wyczerpana pracą wyjechała na prawie cały rok na wieś do rodziny. Po powrocie do Warszawy chciałaby podjąć studia wyższe, niestety rosyjski uniwersytet w Warszawie, ani w Petersburgu nie przyjmował kobiet. Na wyjazd do Paryża brakowało pieniędzy. Starsza siostra Marii, Bronisława, również pragnęła studiować, medycynę w Paryżu. Siostry obiecały sobie wzajemną pomoc, zarabiając korepetycjami. Postanowiły, że najpierw wyjedzie starsza, a Maria będzie jej posyłać zarabiane pieniądze, by później korzystać z materialnej pomocy siostry. W 1886 roku Maria zostaje guwernantką u zamożnej rodziny ziemiańskiej Żorawskich we wsi Szczuki. Pracuje, a czas wolny od zajęć obowiązkowych poświęca samokształceniu, wdrażając się do wytężonej samodzielnej pracy. Organizuje także szkółkę dla dzieci wiejskich, które uczy języka polskiego, historii, algebry. Za tę nielegalną działalność groził nawet wywóz na zsyłkę. W czasie pobytu w Szczukach przeżywa swoją pierwszą miłość, zakochuje się z wzajemnością w synu państwa Żorawskich, studencie matematyki, Kazimierzu. Zamierza on poślubić Marię.Rodzice uważają jednak, że związek ten byłby mezaliansem. W 1898 r. rozżalona i upokorzona Maria opuszcza Szczuki i wraca do Warszawy. (Kazimierz Żorawski został później jednym z najwybitniejszych matematyków polskich Był profesorem i rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie przeniósł się z Krakowa do Warszawy na Politechnikę, później na Uniwersytet. Powołano go na członka Polskiej Akademii Umiejętności i Akademii Nauk Technicznych. Był wieloletnim prezesem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Po drugiej wojnie światowej mianowano go członkiem tytularnym Polskiej Akademii Nauk. ) Maria znalazła nową pracę w Warszawie. Podjęła tez naukę na nielegalnym Uniwersytecie Latającym. Nauka odbywała się w kilkuosobowych zakonspirowanych grupach w mieszkaniach prywatnych, stale zmienianych, by nie zwracać na siebie uwagi policji . Wśród słuchaczy przeważały dziewczęta. Dzięki swemu ciotecznemu bratu, Józefowi Jerzemu Boguskiemu, uzyskała możliwość eksperymentowania w laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie przy Krakowskim Przedmieściu 66. (Boguski, starszy od Marii Skłodowskiej o czternaście lat, był jako młody chemik w latach 1876-1877 asystentem Dmitrija Mendelejewa, twórcy układu okresowego pierwiastków [20]. Po powrocie do Warszawy początkowo był nauczycielem szkół średnich, a następnie objął kierownictwo pracowni fizycznej w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.) Skłodowska przerobiła w pracowni systematyczny kurs analizy chemicznej, jakościowej i ilościowej, wraz z analizą minerałów. Ten pokaźny zasób wiedzy chemicznej i umiejętności analitycznych, pomogą jej w paryskich pracach badawczych. Siostra Bronisława ukończyła w Paryżu studia lekarskie i wyszła tam za mąż za Polaka, również lekarza, Kazimierza Dłuskiego. Dłuscy rozpoczęli praktykę lekarską i zaprosili Marię do Paryża, ofiarowując jej pomoc materialną na czas studiów. SZKOŁA ŻYCIA I ZAPRAWA NAUKOWA W PARYŻU W listopadzie 1891 roku, w wieku 24 lat, Maria Skłodowska udała się do Paryża. jadąc pociągiem na składanym krzesełku w wagonie czwartej klasy, bez przedziałów, tylko z ławkami wzdłuż ścian. Zamieszkała u siostry na obrzeżach Paryża. Jako pierwsza kobieta w historii zdała egzaminy wstępne na Wydział Nauk Ścisłych Sorbony gdzie na 1825 studentów na Sorbonie studiują, wraz z Marią, 3 studentki Wkrótce, by nie tracić czasu na dojazdy na Sorbonę, przeniosła się do Dzielnicy Łacińskiej – bliżej uczelni. Zimą jej pokoik był słabo ogrzewany małym piecykiem; bywało tam nieraz tak zimno, że w nocy woda w miednicy zamarzała i na kołdrę musiała kłaść wszystkie ubrania, by się ogrzać. W dzień studiowała, a wieczorami pracowała jako korepetytorka z trudem zarabiając na utrzymanie. Miała do dyspozycji zaledwie 40 rubli na miesiąc; raz nawet zdarzyło się jej zemdleć z głodu i wycieńczenia. 1893 roku uzyskała licencjat z nauk ścisłych – fizyki , z pierwszą lokatą !! 10 września 1893 roku krakowski „Czas” donosił: „Panna Maria Skłodowska złożyła egzamin na wszechnicy paryskiej z niezwykłym powodzeniem Stanęło 66 kandydatów i jedna kandydatka, stopień naukowy przyznano 19 osobom, w tej liczbie panna Skłodowska była pierwsza na liście. Fakultet zwrócił jej pieniądze, wniesione za prawo zdawania i koszta egzaminów”. Na wakacje przyjechała do Polski lecz z powodu braku funduszy nie wiedziała czy wróci na dalsze studia. Kontynuację nauki, umożliwiło jej uzyskanie stypendium Aleksandrowiczów z Warszawy, ufundowane dla wyjątkowo zdolnych studentów w wysokości 600 rubli. Mimo iż nie oczekiwano zwrotu pieniędzy , Skłodowska później je oddała. Maria wróciła do Paryża i rozpoczęła pracę, w zakładzie jednego ze swych profesorów — fizyka Gabriela Lippmanna, nad magnetycznymi właściwościami stali. Jednocześnie rozpoczęła studia na wydziale matematycznym. W lipcu 1894 rok obroniła drugi licencjat z matematyki - tym razem z drugą lokatą. Na prośbę profesora Lippmana w badaniach pomagał Marii fizyk - Piotr Curie. W 1894 roku posiadając licencjat z fizyki i matematyki, Maria powróciła do Warszawy. Zamierzała zamieszkać z ojcem i kontynuować pracę naukową na jednej z uczelni krajowych. Jednak jej osobiste starania o pracę w Warszawie, Krakowie i Lwowie zakończyły się fiaskiem. Dlatego Maria Skłodowska decyduje się powrócić do Paryża , do Piotra, który deklarował się , że przyjedzie do Polski i zostanie nauczycielem francuskiego. 26 lipca 1895 roku Marii Skłodowskia i Piotr Curie zawierają związek małżeński w Sceaux, rodzinnej miejscowości Piotra.. W uroczystościach uczestniczyli najbliżsi członkowie rodzin; ze strony Marii ojciec, siostra Hela i Dłuscy. Wśród podarunków ślubnych znalazły się dwa rowery, na których młoda para odbyła podróż poślubną po Bretanii. Maria Skłodowska przyjęła francuską wersję swego imienia: Marie. Przez małżeństwo nabyła obywatelstwo francuskie , gdy po ślubie gdy czasami posługiwała się dwoma nazwiskami, polskim zwyczajem, przeciwnie do francuskiego, nazwisko panieńskie umieszczała na pierwszym miejscu: Skłodowska-Curie. W roku 1897 Maria Curie kończy badania magnetycznych właściwości stali. W dniu 12 września 1897 roku przychodzi na świat córka Irena . Maria postanawia zająć się zupełnie nowym tematem, który miał być jej przyszłą pracą doktorską - badaniem dotąd niewyjaśnionego zjawiska, niewidzialnych promieni, które emitowały sole uranu, a które już w 1896 roku odkrył francuski uczony Henryk Becquerel.
Skłodowska zaczęła naukową pracę nad zjawiskiem, które w przyszłości nazwie promieniotwórczością. 18 lipca 1898 rok Maria i Piotr informują o wyodrębnieniu z odpadowej rudy bardzo aktywnego pierwiastka zbliżonego do bizmutu pod względem właściwości chemicznych i nazywają go polonem. Po kilku miesiącach potwierdzają własne przypuszczenie, i 26 grudnia 1898 roku podają do wiadomości, że jest tam jeszcze jeden pierwiastek – rad. Odkrycie tego silnie promieniotwórczego pierwiastka dało nauce nowy impuls – można było badać zdolność przenikania promieni przez powietrze, wpływ pola magnetycznego na promienie, działanie fluorescencyjne promieni, wydzielanie ciepła przez sole radu, zabarwianie szkła i porcelany, działanie chemiczne, działanie fizjologiczne itd. Małżonkowie Curie stwierdzili m.in., że promienie, wysyłane przez radonośne sole baru, mogą przekształcać zwykły tlen w ozon . Zapoczątkowali w ten sposób c h e m i ę r a d i a c y j n ą. We wspólnej publikacji uczeni: Henryk Becquerel i Piotr Curie, szczegółowo opisują powstawanie ranki spowodowanej przez promienie, i wiążą skutki fizjologiczne z aktywnością preparatu i czasem jego działania na skórę. Z badań tych narodzi się curieterapia, tj. metoda lecznicza polegająca na stosowaniu radu i innych naturalnych substancji promieniotwórczych do leczenia, przede wszystkim nowotworów złośliwych. Pod nazwą ogólniejszą radioterapii stosuje się do celów leczniczych również promienie Roentgena, a od pewnego czasu także sztuczne substancje promieniotwórcze, zwłaszcza promieniotwórczy kobalt. W roku 1899 r. Maria wraz z Piotrem odwiedzają Galicję. W Zakopanem spotykają sięz prawie całą rodziną : ojcem , bratem Józefem , siostrą Bronisławą Dłuską , siostrą Heleną Szalayową, ich mężami i córkami .Lekarze: Bronisława i Kazimierz Dłuscy organizują w Zakopanym szpital dla chorych na płuca.1902 roku -- po 45 miesiącach walki z przeciwnościami, Maria Curie odnosi zwycięstwo. Udaje się jej otrzymać 1/10 grama czystej soli radu. 25 czerwca 1903 Maria otrzymuje tytuł doktora nauk fizycznych paryskiej Sorbony za obronę pracy „Badań nad ciałami promieniotwórczymi”. W listopadzie Wielka Brytania przyznaje Piotrowi i Marii Curie jedno ze swoich najwyższych odznaczeń, złoty medal Davy’ego, a 10 grudnia 1903 roku Akademia Nauk w Sztokholmie -- nagrodę Nobla z fizyki, w połowie Henrykowi Becquerelowi, w połowie Piotrowi i Marii Curie, za odkrycie promieniotwórczości. 20 tys. franków z przyznanej im kwoty Maria przeznaczyła na wykończenie Sanatorium Dłuskich w Zakopanem, ufundowała stypendium dla kilku studentów z Polski . Pracując w zapuszczonej szopie Maria Curie wydobywa pierwszy gram soli radu. Jest ona droższa od najdroższych klejnotów. Jego jeden gram jest wart 750 tysięcy franków. 6 grudnia 1904 rok – przychodzi na świat młodsza córka – Ewa W listopadzie 1905 r - Piotr Curie otrzymuje katedrę fizyki na Sorbonie Zarządzającą zostaje Maria Curie – Maria oficjalnie uzyskuje etat jako pracownik uczelni. 19 kwietnia 1906 r. ginie na ulicy pod kołami wozu ciężarowego Piotr. Córka Irena ma wówczas 9 lat, a Ewa Denise – 2 lata. Maria, pomimo bólu spowodowanego śmiercia ukochanego męża, kontynuuje prace naukową. Dla Marii Curie - Sorbona łamie swoje tradycje i powierza (kobiecie!) prowadzenie rozpoczętego przez zmarłego tragicznie męża kursu fizyki. (na razie w zastępstwie). Z tego powodu jej pierwszy wykład 5 listopada 1906 r. wzbudzi wielkie zainteresowanie publiczności oraz dziennikarzy. W 1909 roku zostaje stałym członkiem Krakowskiej Akademii Umiejętności. Otrzymuje także tytuły doktora Honoris Causa wielu uczelni europejskich. 1910 r. Maria Skłodowska - Curie otrzymuje metaliczny rad ; Polonu Maria Curie nie uzyskała sama , ale wyodrębniono ten pierwiastek w czystej postaci w jej laboratorium i dokonano z nim szereg ciekawych eksperymentów – nie znajduje on jednak tak szerokiego zastosowania jak leczniczy rad. W formie czystej był używany do ogrzewania i jonizacji kabin statków kosmicznych. Obecnie jest jeszcze czasami stosowany jako, wysokowydajne źródło cząstek alfa. Polon, wprowadzony do organizmu jest silnie toksyczny. Duże stężenie polonu 210 stwierdzono w organizmie Aleksandra Litwinienko, otrutego w listopadzie 2006 roku w Londynie. 29 października 1911 r. Maria Skłodowska- Curie uczestniczy w I Kongresie Solvajowskim w Brukseli. Solvay Ernest, założyciel Międzynarodowego Instytutu Fizyki, zorganizował obrady tego Kongresu. Wzięło w nim udział wielu uczonych w tym laureci wnagrody Nobla: Rutherford - chemia w 1908 , Planck - fizyka w 1918, Einstein - fizyka w 1921 ; Lorentz - fizyka w 1902 ; Perrin –fizyk ; de Broglie – fizyka W swoim wykładzie Skłodowska wyraziła pogląd, że za zjawisko promieniotwórczości jest odpowiedzialna wewnętrzna część atomu -- przepowiedziała więc istnienie jądra atomowego, odkrytego wkrótce przez Rutherforda. Tylko dwóch głosów zabrakło do tego, aby w roku 1911stała się jednym z czterdziestu członków elitarnej Akademii Fracuskiej – cóż dla wielu jej członków była tylko kobietą , na dodatek cudzoziemką. Nie miało znaczenia, że była laureatką wielu nagród. W 1911 r. Maria Skłodowska-Curie otrzymała po raz drugi Nagrodę Nobla. Komitet Naukowy Chemii Fundacji Nobla przyznał jej nagrodę indywidualną za rozwój chemii dzięki odkryciu polonu i radu oraz za zbadanie metalicznego radu i jego związków chemicznych. 6 maja 1912 r . delegaci Towarzystwa Naukowego Warszawskiego na czele z Henrykiem Sienkiewiczem namawiają Marię do powrotu do Polski. Maria musi odmówić ze względu na zły stan zdrowia i konieczność dopilnowania budującego się w Paryżu Instytutu Radowego imienia Piotra Curie. 25 listopada 1913 r : Maria Skłodowska – Curie przyjechała do Warszawy gdzie wygłosiła odczyt, po raz pierwszy po polsku, " O radioaktywności i ciałach radioaktywnych " jako członek honorowy Towarzystwa Naukowego Warszawskiego Rok 1914 -- wybucha I wojna światowa . Pomimo sprzeciwu władz wojskowych Maria zorganizowała ruchome stacje rentgenowskiego do prześwietlania rannych. Z własnej inicjatywy zdobyła 20 samochodów i organizowała ruchome pogotowie z aparatami Roentgena. W lipcu 1916 roku, jako jedna z pierwszych kobiet zdobyła prawo jazdy, by móc prowadzić samochód. Docierała do najbardziej zagrożonych pozycji pod Verdun. . Pomagała jej wówczas siedemnastoletnia córka Irena, studentka Sorbony . Jej pogotowie znał cały front, a francuscy żołnierze wyposażone w aparaty rentgenowskie pojazdy nazywali "małymi Curie". Przebadano w nich 10 tysięcy rannych. Oprócz pogotowia Maria Curie założyła 220 stacji radiologicznych i przeszkoliła kadry do ich obsługi. Zdiagnozowały one ponad 3 miliony przypadków urazów francuskich żołnierzy Po wojnie Maria wróciła do pracy naukowej i czynnie uczestniczyła w pracach międzynarodowych organizacji, m.in. działających pod patronatem Ligi Narodów. Została dyrektorem samodzielnej części Instytutu Radowego, w której prowadzi się badania fizyczno-chemiczne. W drugiej części Instytutu zajmowano się zastosowaniem radiologii w medycynie. Tu tworzyła podwaliny nowego działu współczesnej nauki - radiochemii. Prowadziła zajęcia dydaktyczne na Sorbonie i napisała epokowe dzieło - tłumaczone potem na wiele języków "Promieniotwórczość". Rok 1920 Podczas wywiadu amerykańska dziennikarka Mrs Meloney, dowiedziała się, że sławna odkrywczyni radu nie osiągnęła żadnych korzyści ze swego odkrycia. „Rad nie powinien nikogo wzbogacać. Rad jest pierwiastkiem chemicznym i należy do wszystkich” –mówi Maria. Dziennikarka zapytała ją, co chciałaby mieć na własność. Maria Curie przyznała, że marzy jedynie o 1 gramie radu, aby prowadzić dalej badania naukowe. Jedyny gram radu, który z takim poświęceniem zdobyła, oddała wcześniej dla celów leczniczych Instytutowi Radowemu. W maju 1921 roku Maria Curie udała się do Ameryki, gdzie została zaproszona wraz z córkami, by odebrać swój upragniony gram radu. Jej podróż po Ameryce przybrał formę manifestacji politycznej. Na każdym przystanku powiewały flagi francuskie i polskie. 20 maja 1921 r. prezydent USA wręczył Marii Curie podarunek Ameryki – złoty kluczyk do szkatułki z 1 gramem radu. A w tym samym 1921 roku na Radzie Solveyowskiej zadziwia uczonych stwierdzeniem "...na małych odległościach między składowymi jądra działają siły o charakterze nieelektromagnetycznym..." co było przewidzeniem charakteru sił odpowiedzialnych za strukturę jądra atomowego .Została to potwierdzone doświadczalnie dopiero za 11 lat -- w roku 1932. W 1925 roku, wraz z bratem dr Józefem Skłodowskim i siostrą dr Bronisławą Dłuską, przyczyniła się do powstania w Warszawie Towarzystwa Instytutu Radowego, uzyskując plac pod budowę przy ul. Wawelskiej. Uczestniczyła w położeniu kamienia węgielnego. 1929 r. w październiku Maria odbywała drugą podróż do USA . Maria Skłodowska-Curie jest gościem prezydenta USA. Przez kilka dni mieszka w Białym Domu. Ameryka ofiarowała Marii Curie drugi gram radu - tym razem dla jej ojczyzny - Polski . 29 maja 1932 r. następiło otwarcie Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej – Curie, w którym Maria uczestniczyła osobiście. Gościem był także prezydent RP chemik prof. Ignacy Mościcki. Dyrektorem Instytutu Radowego i szpitala została jej siostra dr Bronisława Dłuska. Była to ostatnia podróż Marii Skłodowskiej - Curie do Polski. W 1933 u Marii zauważono pierwsze oznaki poważnej choroby popromiennej , której źródłem stały się prace nad promieniotwórczością . Latem 1934 r nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia. 4 lipca 1934 roku Maria Skłodowska umiera w sanatorium w Szwajcarii. Pogrzeb z udziałem najbliższej rodziny odbył się na cmentarzu w Sceaux. Obecni tam brat Józef i siostra Bronisława wrzucili do grobu garść polskiej ziemi. 20 kwietnia 1995 roku prochy Marii i Piotra Curie przeniesiono uroczyście do paryskiego Panteonu. Uroczystość odbyła się między innymi w obecności córki Ewy Denise Curie – Labouisse i prezydentów : Mitteranda i Wałęsy . Nazwisko Curie weszło do nauki na zawsze poprzez nadanie nazwy "Curie" ** pierwiastkowi chemicznemu, ** jednostce promieniotwórczości, **dziedzinie onkologii, ** minerałom. Na cześć małżonków Curie nadano nazwę KIUR pierwiastkowi transuranowemu odkrytemu w 1944 r przez Seaborga; sposób odkrycia - przez bombardowanie plutonu-239 (Z = 94 ) cząstkami alfa. Kiur jest to 96 pierwiastek w układzie okresowym ( Kiur , Cm, Z = 96). WAŻNIEJSZE DATY Z ŻYCIA I DZIAŁALNOŚCI MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE 1867 - 7 listopada przychodzi na świat, w Warszawie jako córka Władysława i Bronisławy z Boguskich. 1883 - 12 czerwca kończy ze złotym medalem gimnazjum państwowe w Warszawie. 1891 - w listopadzie wyjeżdża na studia do Paryża. 1893 - 28 lipca otrzymuje licencjat nauk fizykalnych. 1894 - 28 lipca otrzymuje licencjat nauk matematycznych. 1895 - 26 lipca zawiera w Sceaux małżeństwo z Piotrem Curie. 1896 - 15 sierpnia zdaje konkursowy egzamin nauczycielski (agrégation). 1897 - 15 sierpnia przychodzi na świat córka Irena. 12 kwietnia komunikat Marii Curie, stwierdzający, że aktywność preparatów uranowych jest proporcjonalna do zawartości uranu, donoszący o odkryciu promieniotwórczości toru i stwierdzający „nienormalnie" silną promieniotwórczość minerałów uranowych, „normalną" zaś aktywność „chalkolitu" syntetycznego. 18 lipca komunikat (wspólny z Piotrem Curie) o odkryciu polonu. 26 grudnia komunikat (wspólny z Piotrem Curie i Gustave'em Bémontem) odkryciu radu.
wyznaczanie średniej masy atomowej „metalu" w mieszaninie chlorku baru i chlorku radu. 1902 - otrzymanie 1 decygrama czystego chlorku radu i wyznaczenie masy atomowej radu. 1903 - 25 czerwca obrona pracy doktorskiej pt. „Badanie ciał radioaktywnych". 10 grudnia- wraz z Piotrem Curie i Henrykiem Becquerelem otrzymuje Nagrodę Nobla z fizyki. 1904 – 1 października Piotr Curie otrzymuje nominację na profesora fizyki na Sorbonie. 1 listopada Maria Curie zostaje adiunktem przy katedrze męża. 6 grudnia urodziła się druga córka — Ewa.
Uniwersytecie Paryskim. 1910 - otrzymuje rad metaliczny. 1911 - 23 czerwca przepadła w wyborach do Akademii Nauk. W sierpniu zakończyła pracę nad przygotowaniem międzynarodowego wzorca radu. w grudniu otrzymuje Nagrodę Nobla z chemii.
zorganizowania wysyła tam Jana Kazimierza Danysza i Ludwika Werstensteina. 1913 - Otwarcie z udziałem Marii Curie Pracowni Radiologicznej im. Mirosława Kernbauma przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. 1914-1918 - organizuje wojskową służbę rentgenologiczną i osobiście obsługuje szpitale frontowe. 1919 - uruchomienie Laboratorium Curie w Instytucie Radowym w Paryżu. 1922 - 7 lutego zostaje wybrana na członka Akademii Medycyny w Paryżu. 15 maja zostaje członkiem Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej przy Lidze Narodów. 1925 - bierze udział w uroczystości położenia kamienia węgielnego pod budowę gmachu Instytutu Radowego w Warszawie. 1926 - 9 października ślub Ireny Curie z Fryderykiem Joliot. .. Odkrycie przez Salomona Rosenbluma w pracowni Marii Curie subtelnej struktury widma energetycznego promieni alfa.
W styczniu Irena i Fryderyk Joliot-Curie odkrywają sztuczną promieniotwórczość. 4 lipca 1932 lipca Maria Skłodowska-Curie umiera w sanatorium w Sancellemoz. |