Kaynak: TUİK Verileri
4.2.1. Makina ve Aksamları Sektörü İhracatı
84. fasıl itibariyle Türkiye’nin 2009 yılında en fazla makina ve aksamları ihraç ettiği ülke Almanya olup, Almanya’yı Fransa, İngiltere, İtalya, İran, Irak ve Rusya Federasyonu takip etmiştir.
Tablo 4- 84. Fasıl İtibariyle Ülkelere Göre Makina ve Aksamları Fiili İhracat Rakamları (USD)
ÜLKE ADI
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009*
|
2008/2009
Değişim (%)
|
Almanya
|
1.059.330.016
|
1.510.771.879
|
1.593.734.703
|
1.100.590.689
|
-30,9
|
Fransa
|
372.225.508
|
521.777.451
|
644.391.990
|
549.185.467
|
-14,8
|
İngiltere
|
498.723.164
|
659.528.108
|
665.010.648
|
547.715.577
|
-17,6
|
İtalya
|
381.464.078
|
494.911.696
|
520.133.753
|
395.708.582
|
-23,9
|
İran
|
130.919.982
|
211.320.147
|
303.090.318
|
351.080.135
|
15,8
|
Romanya
|
175.077.719
|
281.099.194
|
327.173.729
|
332.640.671
|
1,7
|
Irak
|
174.437.818
|
234.570.464
|
244.814.914
|
328.719.961
|
34,3
|
A.B.D.
|
298.652.098
|
368.721.569
|
409.974.222
|
273.703.555
|
-33,2
|
İspanya
|
239.307.101
|
276.863.649
|
276.828.222
|
236.016.820
|
-14,7
|
Rusya Federasyonu
|
249.144.109
|
361.714.999
|
461.308.212
|
217.853.164
|
-52,8
|
DİĞER ÜLKELER
|
2.937.444.003
|
3.859.971.508
|
4.812.129.775
|
3.797.700.632
|
-21,1
|
TOPLAM
|
6.516.725.596
|
8.781.250.664
|
10.258.590.486
|
8.130.915.253
|
-20,7
|
Kaynak: TUİK Verileri
* 2009 yılına ait veriler geçicidir.
Tablo 5- Makine ve Aksamları Sektörünün Tamamına İlişkin İhracat Kayıt Rakamları
|
OCAK-ARALIK 2008
|
OCAK-ARALIK 2009
|
(%) Değişim
|
|
Miktar (Kg)
|
Değer ($)
|
Miktar (Kg)
|
Değer ($)
|
Miktar
|
Değer
|
KLİMALAR, SOĞUTUCU VE DONDURUCULAR
|
364.191.851
|
1.868.641.079
|
349.475.547
|
1.613.605.106
|
-4,0
|
-13,6
|
MOTORLAR, AKSAM VE PARÇALARI
|
77.093.879
|
1.490.041.397
|
57.244.448
|
1.089.108.117
|
-25,7
|
-26,9
|
DİĞER YIKAMA, KURUTMA MAKİNELERİ
|
276.207.969
|
1.007.304.498
|
303.796.065
|
1.037.653.381
|
10,0
|
3,0
|
İNŞAAT VE MADENCİLİK MAKİNELERİ
|
249.078.532
|
998.173.084
|
150.643.720
|
607.624.515
|
-39,5
|
-39,1
|
DİĞER MAKİNELER , AKSAM VE PARÇALAR
|
91.442.938
|
647.870.989
|
70.329.580
|
503.785.892
|
-23,1
|
-22,2
|
POMPALAR VE KOMPRESÖRLER
|
72.056.550
|
598.669.986
|
58.584.841
|
471.413.181
|
-18,7
|
-21,3
|
TAKIM TEZGAHLARI
|
114.706.136
|
752.398.157
|
71.368.093
|
454.649.394
|
-37,8
|
-39,6
|
GIDA SANAYİİ MAKİNELERİ, AKS. VE PARÇ.
|
57.974.068
|
396.661.352
|
54.885.724
|
376.587.549
|
-5,3
|
-5,1
|
SAVUNMA SAN. İÇİN SİLAH VE MÜHİMMAT
|
13.408.779
|
312.748.623
|
12.895.107
|
326.385.892
|
-3,8
|
4,4
|
TARIM VE ORMANCILIK MAKİNELERİ
|
78.813.499
|
382.906.184
|
68.450.735
|
308.378.366
|
-13,1
|
-19,5
|
HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS. VE PRÇ.
|
36.732.491
|
275.002.223
|
37.799.998
|
278.787.622
|
2,9
|
1,4
|
REAKTÖRLER VE KAZANLAR
|
38.801.718
|
268.679.117
|
41.199.424
|
278.331.104
|
6,2
|
3,6
|
VANALAR
|
37.665.764
|
325.839.508
|
30.630.183
|
265.088.032
|
-18,7
|
-18,6
|
TEKSTİL VE KONFEKSİYON MAKİNELERİ
|
40.443.084
|
263.800.310
|
53.331.882
|
265.074.195
|
31,9
|
0,5
|
ISITICILAR VE FIRINLAR
|
31.758.071
|
256.005.004
|
27.459.499
|
222.289.776
|
-13,5
|
-13,2
|
TÜRBİN, TURBOJET, HİDR.SİLİNDİR AKS. PRÇ.
|
9.453.711
|
229.437.054
|
11.278.635
|
212.220.754
|
19,3
|
-7,5
|
YÜK KALDIRMA, TAŞIMA VE İSTİFLEME MAK.
|
33.780.210
|
171.511.356
|
29.980.904
|
164.093.156
|
-11,2
|
-4,3
|
BÜRO MAKİNELERİ
|
3.486.348
|
125.114.583
|
2.875.160
|
92.764.088
|
-17,5
|
-25,9
|
RULMANLAR
|
9.338.563
|
91.827.272
|
6.711.804
|
67.019.971
|
-28,1
|
-27,0
|
AMBALAJ MAKİNELERİ, AKSAM VE PARÇALARI
|
3.574.815
|
80.903.818
|
3.039.612
|
66.209.024
|
-15,0
|
-18,2
|
KAUÇUK, PLASTİK, LASTİK İŞLEME MAKİNELERİ
|
8.943.437
|
91.657.684
|
6.577.643
|
63.306.420
|
-26,5
|
-30,9
|
KAĞIT İMALİNE VE MATBAACILIĞA MAHSUS MAK.
|
5.472.393
|
54.986.823
|
5.174.052
|
43.079.994
|
-5,5
|
-21,7
|
DERİ İŞLEME VE İMALAT MAKİNELERİ
|
1.430.609
|
6.391.094
|
1.355.966
|
5.656.591
|
-5,2
|
-11,5
|
TOPLAM
|
1.655.855.415
|
10.696.571.196
|
1.455.088.621
|
8.813.112.119
|
-12,1
|
-17,6
|
Kaynak: Tüm İhracatçı Birlikleri Kayıtları
Mal grupları bazında incelendiğinde; 2009 yılında ihracatında artış gerçekleşen kalemler %4,4 ile savunma sanayii için silah ve mühimmat; %3,6 ile reaktörler ve kazanlar; %3 ile yıkama ve kurutma makineleri; %1,4 ile hadde ve döküm makineleri, kalıplar ve %0,5 ile tekstil ve konfeksiyon makineleri olmuştur.
2009 yılında ihracatında en fazla gerileme görülen ilk beş mal grubu %40 ile takım tezgahları, %39 ile inşaat ve madencilik makineleri, %31 ile kauçuk, plastik ve lastik işleme makineleri, %27 ile rulmanlar ve motorlar ve aksamları olmuştur.
Ürün gruplarının sektör ihracatından aldıkları paylar incelendiğinde; 2009 yılında %18,3 pay ile klimalar ve soğutma makineleri birinci, %12,4 ile pay ile motorlar ve aksamları ikinci ve %11,8 pay ile yıkama ve kurutma makineleri üçüncü sırada yer almıştır.
4.2.2. Makine ve Aksamları Sektörü İthalatı
Türkiye’nin 2009 yılı itibariyle en fazla makina ve aksamları ithal ettiği ülke 84. fasıl itibariyle Çin Halk Cumhuriyeti olup, bunu Almanya, İtalya, Japonya ve İngiltere takip etmiştir. ÇHC, Almanya ve İtalya’dan gerçekleştirilen ithalat, makine ve aksamları ithalatımızın yaklaşık yarısına karşılık gelmektedir
Tablo 6- 84. Fasıl İtibariyle Ülkelere Göre Makina ve Aksamları Fiili İthalat Rakamları (USD)
ÜLKE ADI
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009*
|
2008/2009
Değişim (%)
|
ÇHC
|
2.234.099.961
|
2.938.280.609
|
3.247.283.179
|
3.303.154.223
|
1,7
|
Almanya
|
3.649.395.162
|
4.517.209.877
|
4.386.237.921
|
2.903.192.431
|
-33,8
|
İtalya
|
2.655.303.682
|
2.980.711.379
|
2.730.998.034
|
1.859.325.667
|
-31,9
|
Fransa
|
937.409.844
|
1.017.031.056
|
1.349.590.539
|
1.355.652.084
|
0,4
|
A.B.D.
|
764.969.757
|
915.621.861
|
1.045.811.356
|
964.622.141
|
-7,8
|
Japonya
|
1.182.855.438
|
1.381.598.144
|
1.384.963.018
|
909.590.205
|
-34,3
|
İngiltere
|
1.293.245.004
|
1.514.316.393
|
1.368.098.752
|
833.868.112
|
-39,0
|
Güney Kore
|
820.031.213
|
774.697.600
|
677.201.447
|
520.691.547
|
-23,1
|
Polonya
|
322.106.913
|
385.657.693
|
485.092.663
|
509.959.692
|
5,1
|
İspanya
|
607.998.319
|
719.876.827
|
674.735.236
|
461.839.503
|
-31,6
|
DİĞER ÜLKELER
|
4.531.347.795
|
5.425.357.892
|
5.189.335.776
|
3.502.616.369
|
-32,5
|
TOPLAM
|
18.998.763.088
|
22.570.359.331
|
22.539.347.921
|
17.124.511.974
|
-24,0
|
Kaynak: TUİK Verileri
* 2009 yılına ait veriler geçicidir.
|