Predlog na zakon za rabotnite odnosi
|
|  Yüklə 0.52 Mb.
|
Najniska plata^len 107 Platata na rabotnikot za rabota so polno rabotno vreme ne mo`e da bide poniska od najniskata plata utvrdena spored zakon i kolektiven dogovor. Ednakvo pla}awa na ma`i i `eni^len 108 (1) Rabotodava~ot e dol`en za ednakva rabota so ednakvi barawa na rabotnoto mesto da ispla}a ednakva plata na rabotnicite bez ogled na polot. (2) Odredbite na dogovorot za vrabotuvawe, kolektivniot dogovor odnosno op{tiot akt na rabotodava~ot, koi {to se vo sprotivnost so stav 1 na ovoj ~len, se ni{tovni. Den na ispla}aweto ^len 109 (1) Platata se isplatuva za periodi, koi {to ne smeat da bidat podolgi od eden mesec. (2) Platata se ispla}a najdocna 15 dena po izminuvaweto na isplatniot period. (3) Ako denot na ispla}aweto e sloboden den, platata se ispla}a najdocna idniot prv raboten den. (4) Rabotodava~ot e dol`en prethodno pismeno da gi izvesti rabotnicite za denot na ispla}aweto i za sekoja promena na denot na ispla}aweto. Mesto i na~in na ispla}aweto na platata ^len 110 (1) Rabotodava~ot e dol`en na rabotnikot da mu ja isplati platata do krajot na denot na ispla}awe na voobi~aenoto mesto za isplata. (2) Ako platata se ispla}a preku banka na smetkata na rabotnikot ili na drug bezgotovinski na~in, platata mora da mu bide na raspolagawe na rabotnikot na opredeleniot den za ispla}awe, osven ako stranite ne se dogovorile poinaku. (3) Rabotodava~ot e dol`en da mu izdade na rabotnikot pri sekoe ispla}awe na platata kako i do 31 januari na novata kalendarska godina pismena presmetka na platata, pridonesite od plata i nadomestocite na platata za platniot period odnosno za izminatata godina, od koi {to se gledaat isto taka i presmetkata i pla}aweto na danocite i pridonesite. (4) Tro{ocite vo vrska so isplatata na platata se na tovar na rabotodava~ot. Zadr`uvawe i poramnuvawe na ispla}aweto na platata^len 111 (1) Rabotodava~ot mo`e da go zadr`i ispla}aweto na platata samo vo zakonski opredelenite slu~ai. Site odredbi na dogovorot za vrabotuvawe, koi opredeluvaat drugi na~ini na zadr`uvawe na isplatata, se ni{tovni. (2) Rabotodava~ot ne smee svoite pobaruvawe kon rabotnikot bez negova pismena soglasnost da gi poramni so svojata obvrska za isplata na platata. (3) Rabotnikot ne smee da dade soglasnost od stav 2 na ovoj ~len pred nastanuvaweto na pobaruvaweto na rabotodava~ot.
(2) Rabotodava~ot e dol`en da mu isplati nadomestok na platata vo slu~aite na otsutnost od rabota zaradi koristewe na godi{niot odmor, plateniot vonreden odmor, doobrazuvawe, so zakonot opredeleni praznici i od rabota slobodnite denovi , i vo slu~aite koga rabotnikot ne raboti od pri~ini na strana na rabotodava~ot. (3) Rabotodava~ot ispla}a nadomestok na platata i vo slu~aite na nesposobnost na rabotnikot za rabota zaradi negova bolest ili povredi do 21 den, a nad 21 den se ispla}a na tovar na zdravstvenoto osiguruvawe. (4) Rabotodava~ot mo`e da isplati na tovar na drugiot obvrznik nadomest za platata isto taka i vo slu~aj, ako taka e odredeno so zakonot ili drug. (5) Ako rabotnikot ne mo`e da ja vr{i rabotata zaradi vi{a sila, ima pravo na polovina od platata, na koja inaku bi imal pravo, ako bi rabotel. (6) Ako so ovoj zakon ili drug zakon ne e odredeno poinaku, na rabotnikot mu pripa|a nadomest na platata vo visina od negovata prose~na plata od poslednite dvanaeset meseci. Dokolku rabotnikot vo toj period ne primal plata, mu pripa|a nadomest vo visina na najniskata plata. (7) Rabotodava~ot e dol`en da mu isplati na rabotnikot nadomest na plata za denovi i ~asovi, kolku {to iznesuva rabotnata obvrska na rabotnikot na denot, koga zaradi opravdani pri~ini ne raboti. (8) Vo slu~aj na prekin na rabotniot proces od delovni pri~ini, rabotodava~ot e dol`en na rabotnikot da mu izdade re{enie i da mu plati 70% od platata za period do tri meseci vo tekovnata godina. Nadomestuvawe na tro{ocite povrzani so rabotata ^len 113
Isplata na pripravnicite ^len 114 Rabotnikot-pripravnik ima pravo na plata opredelena spored zakon i kolektiven dogovor, no ne pomalku od 50% od najniskata plata na rabotnoto mesto za koe se osposobuva. Zastaruvawe na pobaruvawata od raboten odnos ^len 115 Pari~nite pobaruvawa od raboten odnos zastaruvaat vo rok od tri godini od denot na nastanuvaweto na obvrskata. IX. RABOTNO VREME Polno rabotno vreme ^len 116 (1) Polnoto rabotno vreme ne smee da bide podolgo od 40 ~asa nedelno. (2) Rabotnata nedela po pravilo trae pet rabotni dena; (3) So zakonot odnosno so kolektivniot dogovor mo`e da se odredi kako polno rabotno vreme, rabotnoto vreme, koe e pokratko od 40 ~asa nedelno, me|utoa ne pomalku od 36 ~asa nedelno. (4) So zakonot ili drugi propisi vo soglasnost so zakonot, ili so kolektivniot dogovor mo`e da se opredeli za rabotnite mesta, kaj koi postojat pogolemi opasnosti od povredi ili zdravstveni o{tetuvawa, polnoto rabotno vreme da trae pomalku od 36 ~asa nedelno. (5) Ako polnoto rabotno vreme ne e opredeleno so zakon ili kolektiven dogovor, se smeta kako polno rabotno vreme, rabotnoto vreme od 40 ~asa nedelno. (6) Rabotodava~ot e dol`en da vodi evidencija za polnoto rabotno vreme. (7) Rabotodava~ koj ima nad 25 vraboteni i kaj kogo procesot na rabotata se obavuva na edna lokacija e dol`en da vodi elektronsko evidentirawe na polnoto rabotnoto vreme i na prekuvremenata rabota.
(1) Rabotnikot e dol`en na barawe na rabotodava~ot da vr{i rabota preku polnoto rabotno vreme (prekuvremena rabota): 1. vo slu~ai na isklu~itelno zgolemuvawe na obemot na rabotata, 2. ako e potrebno prodol`uvawe na delovniot ili proizvodniot proces, 3. ako e nu`no, da se ostrani o{tetuvawe na sredstvata za rabota, koja {to bi predizvikala prekinuvawe na rabotata, 4. ako e potrebno, da se obezbedi bezbednosta na lu|eto i imotot kako i bezbednosta na prometot i 5. vo drugi slu~ai, opredeleni so zakon ili kolektiven dogovor. (2) Prekuvremenata rabota mo`e da trae najmnogu 10 ~asa vo tekot na edna nedela, i najmnogu 190 ~asa godi{no. (3) Na rabotnikot koj rabotel nad 150 ~asa podolgo od polnoto rabotno vreme, a ne osustvuval od rabota pove}e od 21 den vo tekot na godinata, kaj istiot rabotodava~, rabotodava~ot e dol`en da mu isplati pokraj dodatokot na plata i bonus vo visina od edna prose~na plata vo Republikata. (4) Rabotodava~ot e dol`en da vodi posebna evidencija za prekuvremenata rabota i ~asovite za prekuvremenata rabota posebno da gi navede vo mese~nata presmetka na platata na rabotnikot. (5) Ako rabotodava~ot voveduva prekuvremena rabota podolgo od stav 2 na ovoj ~len dol`en e da izvr{i prerasporeduvawe na rabotnoto vreme ili voveduvawe na novi smeni.
1. ako rabotata mo`e da se izvr{i so soodvetna organizacija ili raspredelba na rabotata, rasporeduvawe na rabotnoto vreme ili voveduvawe na novi smeni, 2. na rabotnikot `ena, vo soglasnost so odredbite na ovoj zakon zaradi za{tita na bremenosta, ra|awe i roditelstvoto, 3. na povozrasen rabotnik , 4. na rabotnik, koj {to ne napolnil 18 godini vozrast, 5. na rabotnikot, na koj vrz osnova na mislewe na lekarskata komisija zaradi takvoto rabotewe }e mu se vlo{i zdravstvenata sostojba, 6. na rabotnikot, koj ima polno rabotno vreme pokratko od 36 ~asa nedelno zaradi rabota na rabotnoto mesto, kade {to opstojuvaat pogolemi opasnosti od povredi ili zdravstveni o{tetuvawa, 7. na rabotnikot, koj raboti pomalku od polnoto rabotno vreme (skrateno rabotno vreme) vo soglasnost so propisite za penzisko i invalidsko osiguruvawe (invalidnost), propisite za zdravstveno osiguruvawe (medicinska rehabilitacija) ili drugi propisi (roditelski obvrski). Dopolnitelno rabotewe ^len 121 (1) Rabotnikot, koj raboti polno rabotno vreme, mo`e po isklu~ok da sklu~i dogovor za vrabotuvawe so skrateno rabotno vreme so drug rabotodava~, me|utoa najmnogu za deset ~asa nedelno, so prethodna soglasnost na rabotodava~ite, kade {to e vraboten so polno rabotno vreme. (2) Obvrzen sostaven del na dogovorot za vrabotuvawe spored stav 1 na ovoj ~len e dogovorot za na~inot na ostvaruvaweto na pravata i obvrskite od ovoj raboten odnos so ogled na pravata i obvrskite na rabotnikot kaj rabotodava~ot, kade {to e vraboten so polno rabotno vreme. (3) Na rabotnikot, koj {to sklu~uva dogovor za vrabotuvawe spored stav 1 na ovoj ~len, prestanuva da mu va`i dogovorot za vrabotuvawe vo soglasnost so ovoj zakon, po izminuvaweto na dogovorenoto vreme, ili ako e povle~ena soglasnosta na rabotodava~ot, kade {to e rabotnikot vo raboten odnos so polno rabotno vreme.
(2) Rabotnikot od stav1 na ovoj ~len, koj {to raboti pomalku od polnoto rabotno vreme, ima pravo na pla}awe za rabotata spored stvarnite rabotni obvrski kako i drugi prava i obvrski od rabotniot odnos kako rabotnikot, koj raboti polno rabotno vreme, ako so ovoj zakon ne e poinaku opredeleno. Rasporeduvawe na rabotnoto vreme ^len 123 (1) Rasporeduvaweto i uslovite za vremeno prerasporeduvawe na rabotnoto vreme se odreduvaat so zakonot, kolektivniot dogovor ili dogovorot za vrabotuvawe. (2) Rabotodava~ot mora vo pismena forma da go izvesti rabotnikot za vremenoto prerasporeduvawe na rabotnoto vreme najmalku eden den pred toa. (3) Pri rasporeduvawe na polnoto rabotno vreme ne smee da bide rasporeden na pomalku od ~etiri rabotni denovi vo nedelata. (4) Zaradi prirodata ili organizacijata na rabotata ili potrebite na korisnicite rabotnoto vreme mo`e da bide rasporedeno. Pri rasporeduvawe kako i vremenoto prerasporeduvawe na polnoto rabotno vreme, rabotnoto vreme ne smee da da trae pove}e od 40 ~asa nedelno i ne pomalku od ~etiri ~asa dnevno. (5) Pri rasporeduvawe kako i vremenoto prerasporeduvawe na rabotnoto vreme se zema predvid rabotnoto vreme kako prose~na rabotna obvrska vo periodot, koj ne smee da bide podolg od {est meseci. (6) Odredbata od ~lenot 118 na ovoj zakon za zabranata na rabota preku polnoto rabotno vreme va`i isto taka i vo slu~aj na neednakvo rasporeduvawe ili prerasporeduvawe na rabotnoto vreme. Preraspredelba na rabotnoto vreme ^len 124 (1)Preraspredelbata na rabotnoto vreme mo`e da se izvr{i koga toa go bara prirodata na dejnosta, odnosno rabotite i zada~ite. (2) Vo slu~aite na stav 1 od ovoj ~len, preraspredelbata na rabotnoto vreme se vr{i taka {to vkupnoto rabotno vreme na rabotnikot vo prosek da ne bide podolgo od 40 ~asa vo rabotnata nedela vo tekot na godinata. Raspored na rabotnoto vreme ^len 125 (1)Rasporedot na rabotnoto vreme go utvrduva rabotodava~ot. (2)Rasporedot na rabotnoto vreme vo oblasta na soobra}ajot i vrskite, prometot na stoki, zdravstvoto, socijalnata i detskata za{tita, obrazovanieto i vo drugite javni ustanovi, komunalnite dejnosti, ugostitelstvoto turizmot i zanaet~istvoto se utvrduva so odluka na organot na dr`avnata uprava od soodvetnata oblast. Presmetuvawe na rabotnoto vreme ^len 126 (1) Rabotnikot koj poradi prerasporeduvawe na rabotnoto vreme i koj vo vremeto pred prestanuvaweto na rabotniot odnos vo kalendarskata godina pominal pove}e rabotni ~asovi na rabota, otkolku {to e toa odredeno za rabotata so polno rabotno vreme, mo`e da bara, ve}e odrabotenite rabotni ~asovi da mu se presmetaat vo rabotni denovi so polno rabotno vreme. (2) Spored stav 1 na ovoj ~len presmetanite denovi se smetaat vo raboten sta` na rabotnikot, kako koga bi gi pominal na rabota. Vkupniot raboten sta` vo kalendarskata godina ne smee da nadminuva 12 meseci. |