Raskinuvawe na dogovorot za vrabotuvawe so spogodba
^len 69
(1) Dogovorot za vrabotuvawe stranite mo`at bilo koga da go raskinat so pismena spogodba, koja mora da sodr`i odredba za posledicite, koi {to nastanuvaat za rabotnikot zaradi dogovornoto raskinuvawe pri ostvaruvaweto na pravata po osnov na osiguruvawe za slu~aj na nevrabotenost.
(2) Spogodbata od stav 1 na ovoj ~len, koja {to ne e sklu~ena vo pismena forma, e ni{tovna.
VII. OTKA@UVAWE NA DOGOVOROT ZA VRABOTUVAWE SO OTKAZ OD STRANA NA RABOTNIKOT I RABOTODAVA^OT
Otka`uvawe na dogovorot za vrabotuvawe so i bez otkazen rok
^len 70
(1) Dogovornite strani mo`e da go otka`at dogovorot za vrabotuvawe so otkazen rok.
(2) Vo slu~aite, opredeleni so zakonot, mo`e dogovornite strani da go otka`at dogovorot za vrabotuvawe bez otkazen rok.
(3) Sekoja od stranite mo`e da go otka`e dogovorot za vrabotuvawe samo vo celost.
Dozvolenost na otkaz
^len 71
(1) Rabotnikot mo`e da go otka`e dogovorot za vrabotuvawe ako pismeno izjavi, deka saka da go otka`e dogovorot za vrabotuvawe.
(2) Rabotodava~ot mo`e da go otka`e dogovorot za vrabotuvawe, samo ako postoi osnovana pri~ina za otkaz povrzana za odnesuvaweto na rabotnikot (li~na pri~ina na starna na rabotnikot) ili ako pri~inata e zasnovana na potrebite na funkcioniraweto na rabotodava~ot (delovna) pri~ina,
(3) Rabotnikot i rabotodava~ot mo`at da go otka`at dogovorot za vrabotuvawe vo slu~ai odnosno od pri~ini opredeleni so zakon, kolektiven dogovor, pravilata za rabotniot red i disciplina i dogovorot za vrabotuvawe.
(4) Otkazot na dogovorot za vrabotuvawe, koj rabotnikot direktno ili indirektno go stavaat vo ponepovolna polo`ba po bilo koj od osnovite na ~lenot 6 od ovoj zakon e ni{toven od momentot na vra~uvaweto na otkazot.
Pri~ina i obvrska za doka`uvawe
^len 72
-
Ako rabotodava~ot go otka`uva dogovorot za vrabotuvawe, rabotodava~ot e dol`en da go navede osnovot za otkazot, utvrden so zakon, kolektiven dogovor i akt na rabotodava~ot i da ja doka`e osnovanosta na pri~inata, koja go opravduva otkazot.
Postapka pred otkazot zaradi vina na stranata na rabotnikot
^len 73
Pred otka`uvawe na dogovorot za vrabotuvawe od pri~ina zaradi vina na rabotnikot, rabotodava~ot mora pismeno da go predupredi rabotnikot za ne- ispolnuvaweto na obvrskite i mo`nosta na otkaz vo slu~aj na natamo{ni kr{ewa na istite.
Forma i sodr`ina na otkazot
^len 74
(1) Otkazot na dogovorot za vrabotuvawe, zadol`itelno se izrekuva vo pismena forma.
(2) Rabotodava~ot e dol`en pismeno da go obrazlo`i otka`uvaweto na dogovorot kako i da mu uka`e na rabotnikot na pravnata za{tita i da go zapoznae so negovite prava od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, soglasno zakon.
Vra~uvawe na otkazot
^len 75
(1) Otkazot na dogovorot za vrabotuvawe mora da i bide vra~en na dogovornata strana, na koja i se otka`uva dogovorot za vrabotuvawe.
(2) Otkazot na dogovorot za vrabotuvawe rabotodava~ot e dol`en da mu go vra~i li~no na rabotnikot po pravilo vo prostoriite na rabotodava~ot odnosno na adresata na `iveali{teto odnosno prestojuvali{teto, od koe rabotnikot dnevno doa|a na rabota.
(3) Ako rabotnikot ne mo`e da se pronajde na adresata na prestojuvali{teto od koe {to dnevno doa|a na rabota (osven vo slu~aite na opravdano otsustvo od rabota) ili nema trajno ili vremeno prestojuvali{te vo Republika Makedonija ili odbie vra~uvawe, otka`uvaweto na dogovorot za vrabotuvawe se objavuva na oglasnata tabla vo sedi{teto na rabotodava~ot. Po izminivaweto na osum rabotni dena od objavuvaweto na oglasnata tabla se smeta deka vra~uvaweto e izvr{eno.
Osnovani pri~ini za otkaz
^len 76
(1) Rabotodava~ot mo`e na rabotnikot da mu go otka`e dogovorot za vrabotuvawe, koga ne e mo`no prodol`uvawe na rabotniot odnos ako :
1. rabotnikot zaradi svoeto odnesuvawe, nedostatok na znaewa ili mo`nosti ili zaradi neispolnuvawe na posebnite uslovi opredeleni so zakonot, ne e sposoben da gi izvr{uva dogovornite ili drugi obvrski od rabotniot odnos (li~na pri~ina), ili
2. rabotnikot gi kr{i dogovornite obvrski ili drugi obvrski od rabotniot odnos (pri~ina na vina).
3. prestane potrebata od vr{ewe na odredena rabota pod uslovite navedeni vo dogovorot za vrabotuvawe zaradi ekonomski, organizacioni, tehnolo{ki, strukturni ili sli~ni pri~ini na strana na rabotodava~ot (delovni pri~ini).
(2) Rabotodava~ot e dol`en vo slu~aj na otka`uvawe na dogovorot za vrabotuvawe od delovna pri~ina da proveri dali e mo`no da go vraboti rabotnikot pod promeneti uslovi ili na drugi raboti, odnosno dali e mo`no da se dokvalifikuva odnosno prekvalifikuva za druga rabota. Ako postoi taa mo`nost, rabotodava~ot na rabotnikot mu ponuduva sklu~uvawe na promenet dogovor za vrabotuvawe.
Neosnovani pri~ini za otkaz
^len 77
Neosnovani pri~ini za otka`uvawe na dogovorot za vrabotuvawe se:
-
~lenstvo na rabotnikot vo Sindikat ili u~estvo vo sindikalni aktivnosti vo soglasnost so zakon i kolektiven dogovor;
-
podnesuvawe na tu`ba ili u~estvo vo postapka protiv rabotodava~ot zaradi potvrduvawe na kr{ewe na dogovornite i drugi obvrski od rabotniot odnos pred arbitra`ni, sudski i upravni organi;
-
odobreno otsustvo zaradi bolest ili povredi, bremenost, ra|awe i roditelstvo i nega na ~len na semejstvoto;
-
koristewe na odobreno otsustvo od rabota i godi{en odmor;
-
otslu`uvawe ili doslu`uvawe na voen rok ili voena ve`ba;
-
drugi slu~ai na miruvawe na dogovorot za vrabotuvawe utvrdeni so ovoj zakon.
Ponuda na nov promenet dogovor pred otkaz
^len 78
(1) Odredbite na ovoj zakon, koi {to se odnesuvaat dogovorot za vrabotuvawe, se primenuvaat i vo slu~ajot koga rabotodava~ot go otka`uva dogovorot za vrabotuvawe i na rabotnikot istovremeno mu predlaga sklu~uvawe na nov promenet dogovor za vrabotuvawe.
(2) Rabotnikot mora da se izjasni za noviot promenet dogovor za vrabotuvawe vo rok od 15 dena od denot na priemot na ponudata.
(3) Ako rabotnikot vo slu~ajot od stav 1 na ovoj ~len ja prifati ponudata na rabotodava~ot, nema pravo na otpremnina, poradi prestanuvawe na predhodniot dogovor za vrabotuvawe, a go zadr`uva pravoto da ja osporuva pred nadle`niot sud osnovanosta na pri~inata za promena na dogovorot za vrabotuvawe.
Otka`uvawe na dogovorot za vrabotuvawe od li~ni pri~ini na strana na rabotnikot
^len 79
Rabotodava~ot mo`e da mu go otka`e dogovorot za vrabotuvawe od li~ni pri~ini na stranata na rabotnikot, ako rabotnikot ne gi izvr{uva rabotnite obvrski utvrdeni so zakon, kolektiven dogovor, akt na rabotodava~ot i dogovorot za vrabotuvawe, ili ako gi kr{i rabotniot red i disciplina.
Uslovi za otka`uvawe na dogovorot za vrabotuvawe od li~ni pri~ini
^len 80
Rabotodava~ot mo`e da mu go otka`e dogovorot za vrabotuvawe na rabotnikot od li~ni pri~ini na strana na rabotnikot, ako na rabotnikot mu se obezbedeni potrebnite uslovi za rabota i mu se dadeni soodvetni upatstva, nasoki ili pismeno predupreduvawe od rabotodava~ot vo vrska so rabotata deka rabotodava~ot ne e zadovolen od na~inot na izvr{uvawe na rabotnite obvrski i ako po dadenoto predupreduvawe vo rokot utvrden od rabotodava~ot, rabotnikot ne go podobri svoeto rabotewe.
|