Pozycja planu

Po ukończeniu przedmiotu student zna podstawowe metody badań w naukach rolniczych: obserwacja, eksperyment (doświadczenie), ankieta i wywiad. Student potrafi samodzielnie wybrać model projektowania i przeprowadzenia badań rolniczych. Student ma umiejętność pracy doświadczalnej w produkcji roślinnej, jest kompetentny w zakresie analizy danych pochodzących z badań, w zastosowaniu opisu probabilistycznego i metod wnioskowania statystycznego (statystyki matematycznej), potrafi weryfikować i właściwie interpretować wyniki badań przy zastosowaniu pakietu statystycznego SAS, SAS Institiue Inc.

wykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne i obliczeniowe

W trakcie semestru student zdobywa punkty za 2 kolokwia na ćwiczeniach i za projekt oraz za 2 kolokwia z teorii na wykładach.

Skala punktów przewiduje max. liczbę 100 pkt., na którą składają się: za I kolokwium z ćwiczeń - 25 pkt., za II kolokwium z ćwiczeń - 25 pkt., za projekt - 10 pkt., z wykładów – I kolokwium - 20 pkt. i II kolokwium - 20 pkt. Do zaliczenia ćwiczeń potrzebna jest minimalna liczba: 15 + 15 + 6 = 36 pkt. na 60 możliwych. Kolokwia z wykładów są nieobowiązkowe, ale ich zaliczenie umożliwia zaliczenie przedmiotu bez egzaminu końcowego. Do tego wymagana jest ogólna liczba punktów co najmniej 80 (w tym z ćwiczeń co najmniej 50 pkt.). Dla studentów, którzy nie zdobędą wystarczającej liczby punków przedmiot kończy się egzaminem pisemnym.

Podział i charakterystyka metod badawczych w naukach rolniczych: metoda obserwacji, metoda doświadczeń ścisłych, metoda ankietowa i metoda wywiadu. Wybór (i uzasadnienie) problemu badawczego, aspekty problemów badawczych i wyodrębnianie zadań badawczych. Cele poznawcze i utylitarne w badaniach rolniczych, formułowanie hipotez roboczych (badawczych). Etapy badań w poszczególnych metodach. Pojęcie i znaczenie statystycznych hipotez na etapie projektowania badań. Podstawowe pojęcia stosowane w metodach badań: populacje generalne, próba statystyczna, zmienna losowa, jednoznaczność pomiarów. Rodzaje skal pomiarowych i możliwości stosowania statystyk w różnych skalach. Zasady pobierania prób oraz wykonywania obserwacji i pomiarów na różnych populacjach (mikroorganizmy, rośliny, populacje zwierząt i ludzi). Doświadczenie jako metoda badań w naukach rolniczych. Klasyfikacja doświadczeń według różnych kryteriów: miejsca prowadzenia i jednostki eksperymentalnej, liczby badanych czynników, układu doświadczalnego (sposobu rozlosowania), powtarzania w miejscu i w sezonach (serie doświadczeń). Podstawowe zasady realizacji eksperymentów w laboratorium, hali wegetacyjnej i w polu. Przygotowanie do badań ankietowych i wywiadu. Rodzaje pytań, konstrukcja kwestionariusza, ustalenie wielkości próby i sposobu jej doboru (dobór losowy, systematyczny, warstwowy, grupowy). Przegląd metod statystycznych do analizy danych.

Założenia poprawności analiz statystycznych oraz zasady transformacji danych liczbowych nie posiadających rozkładu normalnego. Zastosowanie estymacji parametrycznej i nieparametrycznej. Schemat budowy testu istotności. Zastosowanie testu t-Studenta i jego modyfikacje w zależności od założeń. Analiza korelacji i regresji w opracowaniu związku między dwiema cechami. Opracowanie statystyczne danych z doświadczeń czynnikowych, ANOVA w klasyfikacji pojedynczej i podwójnej w układach całkowicie losowych i losowanych bloków. Testy wielokrotnych porównań z grupy post ANOVA. Zastosowanie analizy skupień jako wielowymiarowej techniki eksploracyjnej. Metody analizy danych pochodzących z badań ankietowych, wybrane metody analizy wyników wyrażonych w skali nominalnej i porządkowej: testy nieparametryczne ², Wilcoxona, U Manna – Witneya, miary współzmienności V-Cramera, -Kendalla, - Spearmana. Wnioskowanie statystyczne i wnioskowanie merytoryczne. Graficzna prezentacja wyników badań.

1. 
   Gondko R., Zgirski A., Adamska M.; Biostatystyka w zadaniach. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
   
2. 
   Elandt R.; Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego. PWN
   
3. 
   Żuk B. Biometria stosowana. Wyd. Nauk. PWN
   
4. 
   SAS Institute Inc. 2004. SAS/STAT 9.1 user's guide. Cary, NC, USA: SAS Publishing, SAS Institute Inc.