Ana səhifə

ÖNSÖZ i Hüseyin Yapar i


Yüklə 1.18 Mb.
səhifə5/9
tarix26.06.2016
ölçüsü1.18 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9

4. PLASTİKLERİN KARIŞIM YAPILMASI (COMPOUNDİNG)

4.1 Genel bakış www.stajdosyasi.gen.tr


Bir plastiğin bir ham malzemeden nasıl yapıldığı görülmüştü. Bu plastiğin onun ilerdeki kullanılışına uygun özelliklere sahip solduğu kadar, iyi işlenebilir olmasını güvenceye almak gerekir. Karışım yapma veya "compounding" plastiğe işleme ve kullanma için gerekli özellikleri sağlar. Şekil 4. l çeşitli tip bileşim yapma konuları için bir genel bakış sağlar.

Şekil 4. l Karışım yapma tipleri

Karışım yapma iki önemli fonksiyon sağlar. Birincisi geniş çapta farklı miktarlarda olabilen katkıların bütün malzemeye baştan başa dağıtılmış olmasını sağlar. İkincisi hem maddeyi işlemeyi kolaylaştıracak bir şekle dönüştürür (örneğin bir granülleştirme).

4.2 Katkı ilavesi ve ölçümleme

Katkılar


Plastiğe birtakım katkılar eklenerek onun özellikleri değiştirilebilir.

Tablo 4.1. Plastik işlemede kullanılan katkılar

Katkılar

Etkileri

Antioksidantlar (ısı stabilizatörleri)

Işık stabilizatörleri

Yağlayıcılar

Yumuşatıcılar

Pigmentler

Akviye maddeleri




Plastiğin oksidsyon bozulmalarına neden olan reak­siyonlarına engel olur

Plastiğin ışığa maruz olmasının (ültraviyole ışık) yarattı bozulma nedeni reaksiyonlarım önler

Plastikleştirme esnasında plastiğin işleme özellik­lerini etkiler

Daha düşük elastisite modülleri plastiği renklendirir

Elastisite modüllerini yükseltir


Yukarıda örnek olarak, ısı stabilizatörleri ve yumuşatıcılar kullanılarak, böyle katkıların etkileri daha detaylı olarak ince­lenecektir. Bir ısı stabilizatörü plastiğin bozulmadan istenilen sıcaklığa dayanmasına izin verir. Bu katkı böylece plastiğin işlen­mesini kolaylaştırır.

Yumuşatıcılar doğal olarak rijit ve kırılgan olan plastiğe esneklik ve genişleyebilirlik sağlarlar. Bu durum plastiklerin tama­men yeni uygulama alanlarına girmesini mümkün hale getirir. Örneğin normalde rijit ve kırılgan olan plastikten esnek ve kırılmaz film yapmak mümkündür. Söz konusu katkılar böylece plastiğin performans karakteristiğini değiştirirler.



Ölçümleme:

Ham madde olan plastik ile katkı malzemelerini başarılı bir şekilde karışım yapılmaları tek, tek komponentlerin (karşıma katılan maddelerin) hassas ölçülmesine bağlıdır. Söz konusu ölçümleme iki şekilde yapılabilir. Maddeler ya hacimsel olarak ölçülür, ya da ağırlık olarak ölçülür.

Hacim ile ölçmenin dezavantajı karşılaştırmalı bir duyarlılık eksikliğidir. Bu duyarsızlığın nedeni maddelerin genellikle granül durumda bulunmasından kaynaklanır. Granüller arasında bulunan boşluklar boyuta göre değişirler. Sonuç olarak ben zer hacimler, aslında birçok durumda verilen maddenin farklı miktarlarını temsil ederler. Bu metodun avantajı, ölçme ekip­manının daha ucuz olmasıdır. Ağırlık ile ölçme metodu ise önemli oranda hassas ve otomasyonu çok daha kolaydır. Ancak metot daha masraflıdır.

4.3. Karıştırma


Karıştırmada amaç katkı maddelerinin plastik içinde mümkün olduğu kadar eşit dağılımıdır. Bir kural olarak karıştırma, parti tarzında çalışan makinelerde yapılır. Bu makineler, karıştırılan madde arasında göreceli hareket üretirler. Makineler başlıca iki metoda göre çalışırlar.

Soğuk karıştırma:

Soğuk karıştırma oda sıcaklığında yapılır. Bireysel komponentler sadece birlikte harman yapılı. Bu metoda bir örnek serbest düşüşlü mikser olup (Şekil 4.2), burada karıştırma yer çekimi etkisi ile yapılır. Özellikle farklı granül boyutlarındaki malzemeler için uygundur.





Şekil 4.2. Serbest düşmeli mikser

Sıcak karıştırma:

Sıcak karıştırma karıştırılan malzemenin ısıtılmasını gerektirir. 140 C dereceye kadar olan sıcaklıklarda belirli katkılar erir ve plastiğin içine nüfuz ederler. Sıcak miksere bir örnek, bir ısıtıcı ve bir soğutucu miksere sahip olan "türbülans mikseri ve Wirbel mikseri" dir (Şekil 4.3.). Bu mikserin yüksek hızlı karıştırıcı paletleri, karıştırılan malzemelerin parti bileşik külleri arasında kuvvetli bir göreceli hareket üretirler. Malzeme sürtünme ısısı ve bazı durumlarda dışarıdan ısıtma sonucunda ile birbiri ile kaynaştırılır. Tamamen karışmış olan malzeme, ısıtıcı mikserden depolama amacı ile soğutucu miksere transfer edilir.





Şekil 4.3. Türbülanslı mikser (Wirbel mikseri)

4.4. Plastikleştirme


Plastikleştirme tamamen karıştırılmış plastiği daha sonraki işlemler için yumuşak bir hale dönüştürür. Plastikleştirmenin diğer etkisi plastiğin artan homojenliğidir. Büyük miktarlardaki katkı maddeleri de (dolgular) bu operasyon aşamasında ilave edilebilir. Bu durum sıcak mikserde ekonomik değildir. Merdane değirmenler ve vida makineleri bu operasyon için uygundur.

Şekil 4.4. bir makaslama merdane değirmen ile sürekli karıştırıcının bir örneğini göstermektedir.

Şekil 4.4. Bir makaslama merdane değirmeni ile sürekli karıştırıcı

İç mikser (Şekil 4.5.) parti karıştırmada kullanılan bir hamurlaştırıcı örneğidir. Bu uygulamalar, özellikle yüksek makasla­ma kuvvetleri gerektirdiği için, kauçuk karışımları ve sert plastiklere dolgu malzemesi katılmasında uygundur. Karıştırıcı hücresinin içeriği havalı şahmerdan kullanılarak basınç altında tutulur. Bu durum karıştırma işlemini çabuklaştırır. www.stajdosyasi.gen.tr



Şekil 4.5. İç mikser

1   2   3   4   5   6   7   8   9


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət