Olur Tarih/No: 23. 12. 2003/1437 Tohumluk Sertifikasyonu Uygulama Esasları Hakkında Talimat

Tohumluk analiz raporu

Tohumluklardan kontrolörler tarafından usulüne uygun şekilde numune almak ve tohumluk sertifikasyon kuruluşuna göndermek kaydıyla, aşağıda belirtilen tohumluklara, tohumluk analiz raporu verilir;

1. 
   Tescilli çeşitleri olmayan türlere ait numuneler için, tarla kontrolü veya tohumluğun menşei aranmadan, tohumluk sahibinin tohum hakkındaki beyanı esas alınarak fiziksel ve biyolojik analizleri sonuçları “Tohumluk Analiz Raporu” ile belgelenir. Tarla kontrolü yapılarak çeşit teşhisi yapılmadığı durumlarda rapora çeşit ismi yazılmaz.
   
2. 
   Tarla kontrolü yapılarak elde olunan tohumluklardan alınan tohumluk numuneleri ile birlikte gönderilmesi gereken belgelerin, sertifikasyon kuruluşunun ikazına rağmen 15 gün içinde gönderilmemesi ya da eksik gönderilmesi halinde, söz konusu tohumluk numunesinde gerekli testler yapılarak “Tohumluk Analiz Raporu” düzenlenir. Bu durumda rapora çeşit ismi yazılmaz.
   
3. 
   Tohumlukların piyasa denetimleri sırasında alınan denetleme numuneleri için “Tohumluk Analiz Raporu” düzenlenir.
   
4. 
   308 Sayılı Kanun kapsamında olan tescilli veya üretim izinli stoktaki sertifikalı tohumluklar için çimlenme analiz sonuçları örneği Ek-21’de yer alan “Tohumluk Analiz Raporu” ile belgelenir.
   

Tohumluğun değerini bilmek isteyen kişi veya kuruluşlara, tohumluğun menşei ve standartlara uygunluğu aranmadan, sahibinin beyanı esas anılarak ve talep edilen testler yapılarak analiz sonuç formu düzenlenir. Analiz sonuç formu ile tohumluk satışı yapılmaz. (Ek-22)

Tohumluk sertifikaları

a) Elit tohumluk sertifikası; Çeşidin ıslahçısı tarafından veya yetki verdiği araştırıcı kuruluş tarafından üretilen tohumluklar için düzenlenen sertifikadır.

b) Orijinal tohumluk sertifikası; Araştırıcı kuruluşlar tarafından veya bu kuruluşların kontrolü altında elit tohumluktan veya kendisinden üretilen tohumluklara verilen sertifikadır.

c) Anaç tohumluk sertifikası; Araştırıcı kuruluş veya bitki ıslahçısı kuruluşlar tarafından orijinal tohumluktan veya kendisinden üretilen tohumluklara verilen sertifikadır.

d) Sertifikalı tohumluk sertifikası; Tohumluk yetiştiriciliği yapan kişi veya kuruluşlar tarafından orijinal, anaç veya kendisinden üretilen tohumluklara verilen sertifikadır.

OECD ve ISTA sertifikaları Ankara Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü tarafından düzenlenir.

e) OECD tohumluk sertifikası; OECD tohum sistemi dahilinde üretilen ve OECD sistem ve normunda tarla ve laboratuvar analizleri yapılarak verilen uluslararası sertifikalardır.

f) ISTA tohumluk sertifikası; ihraç amacıyla üretilen ve ISTA standartlarında laboratuvar analizleri yapılarak verilen sertifikalardır. ISTA tohumluk sertifikaları ISTA tarafından yetkilendirilmiş laboratuvarlar tarafından düzenlenir. ISTA sertifikası almak amacıyla üretilen tohumluklar için tohumluk beyannamesi vermeye ve tarla kontrolü yapmaya gerek yoktur. Üç tip ISTA sertifikası vardır. Bu sertifikalar;

1-ISTA Orange sertifika: Numunenin alındığı tüm partiyi temsilen düzenlenen tohumlukların laboratuvar test sonuçlarını belirleyen uluslararası bir sertifikadır. Sertifikasyon kuruluşu numunenin alındığı tüm partiden sorumlu olduğundan tohumluk ambalajları tek tek numaralandırılarak mühürlenir. ISTA Orange sertifika düzenlemek amacıyla alınan tohumluk numuneleri sertifikayı düzenleyen tohumluk sertifikasyon kuruluşu veya yetkilendirilmiş kontrolör tarafından alınır.

2-ISTA Blue sertifika: Tohumluk sertifikasyon kuruluşunun sadece analize tabi tuttuğu numuneden sorumlu olduğu uluslararası bir sertifikadır. Tohumluk numunesi sertifikayı düzenleyen tohumluk sertifikasyon kuruluşu tarafından alınır.

3-ISTA Green sertifika: Alıcı ülkenin talebi ile ülkemizdeki veya üçüncü bir ülkedeki sertifikasyon kuruluşlarınca yapılan laboratuvar analizlerini belirleyen bir sertifikadır. Tohumluk ambalajlarının mühürlenmesi ve tohumluklardan numune alınması işlemleri ihracatçı ülke ISTA yetkili sertifikasyon kuruluşunca, tohumlukların laboratuvar analizleri ve sertifika düzenlenmesi işlemleri ise ithalatçı ülke veya üçüncü ülke ISTA yetkili sertifikasyon kuruluşlarınca yapılır. Her kuruluş yaptığı işten münferiden sorumludur.

Laboratuvar analizlerinin tekrarlanması

Tohumluk, laboratuvar analizleri sonunda cansız yabancı madde, ot ve zararlı ot tohumları, diğer mahsul tohumları oranının standartlarını aşması veya sözü edilen bu faktörler sebebiyle saf tohumluk oranının standardından düşük çıkması nedeniyle sınıf düşmüş ya da kaybetmişse; tohumluk üreticisi, ürettiği tohumluktan yeniden selektörleme yaparak numune alınmasını ve bu numunenin laboratuvar analizlerine tabi tutulmasını talep edebilir. Bu talep Genel Müdürlüğe bir dilekçe ekinde aşağıdaki belgelerle yapılır.

a)Tarla kontrol raporu,

b)Sertifikasyon kuruluşu tarafından verilen sertifika veya rapor, (aslı)

c)Bu Talimatın ekinde yer alan Analiz Tekrarı Formu. (Ek-23)

Belgelerin incelenmesi neticesinde, yetiştirici tarafından yapılan analiz tekrarı talebi, Genel Müdürlükçe uygun görüldüğü takdirde, tohumluk yetiştirici tarafından yeniden selektörlenmek kaydıyla, tohumluğun bulunduğu yerdeki İl Müdürlüğü tohumluktan numune almak üzere görevlendirilir. Genel Müdürlük görevlendirme yazısının ekinde yukarıda belirtilen belgelerin birer örneğini “Aslı Gibidir” kaşesi vurarak gönderir.

Numune almakla görevlendirilen İl Müdürlüğü, yetiştirici tarafından yeniden selektörlenen ve laboratuvar analizlerinin tekrarı istenen tohumluktan usulüne uygun tohumluk numunesi alarak numune gönderme protokolü ve yukarıdaki belgelerin birer örneğini ekleyerek ilgili sertifikasyon kuruluşuna gönderir.

İlgili sertifikasyon kuruluşu laboratuvar analizlerinin tekrarlanması amacıyla kendisine gönderilen tohumluk numunesinde gerekli analizleri yaparak, analiz sonucunda düzenlenen sertifika veya raporların birinci nüshasını yetiştiriciye, ikinci nüshasını Bakanlığa gönderir, üçüncü nüsha ise sertifikasyon kuruluşunda muhafaza edilir. Bu sertifika veya raporun düşünceler hanesine hangi sertifika veya raporun yerine geçerli olduğu yazılır.