Numer dokumentu: 2004-d-3710-pl-4

Dział

I. CZAS RENESANSOWEGO OPTYMIZMU

I. CZAS OŚWIECENIOWEGO KRYTYCYZMU

II. CZAS ROMANTYCZNEGO BUNTU

2. Wielkie odkrycia geograficzne (mapa).

- Przyczyny wypraw, sylwetki wielkich odkrywców i ich patronów, bezpośrednie skutki.

Listy Krzysztofa Kolumba (fragment o odkryciu Ameryki)

3. Kultury Ameryki przedkolumbijskiej (Aztekowie, Majowie, Inkowie).

M. Leon-Portilla (wyb.),

Zmierzch Azteków. Kronika zwyciężonych (fragment)

4. Miasto jako ośrodek kultury renesansowej (Włochy, Niderlandy). Florencja w XV wieku (mapa miast europejskich XVI wieku).

5. Wielkie dynastie europejskie: Habsburgowie, Jagiellonowie (mapa posiadłości w 1520 roku).

6. Reformacja - jej przyczyny i skutki.

- Ojcowie reformacji: Hus, Luter, Kalwin. Reformacja w Rzeszy i w Szwajcarii. Pokój religijny w Augsburgu.

M. Luter, 95 tez (fragment)

M. Luter, Traktat o wolności chrześcijanina (fragment)

J. Kalwin, Institutio christianae religionis (fragment)

M. Luter, Apel do szlachty chrześcijańskiej narodu niemieckiego(fragment)

- Mapa krajów objętych reformacją.

- Wojny religijne we Francji.

- Reformacja w Anglii.

7. Odnowa Kościoła katolickiego - sobór w Trydencie.

Konstytucje soboru trydenckiego (fragment)

8. Hiszpania ojczyzną kontrreformacji.

- Bunt w Niderlandach (mapa).

- Stosunek Hiszpanów do Indian.

B. de Las Casas, Krótka historia o wyniszczeniu Indian (fragment)

M. Leon-Portilla (wyb.), Zmierzch Azteków. Kronika zwyciężonych (fragment)

9. Polska Jagiellonów.

- Demokracja szlachecka - narodziny i rozwój. Rola sejmu i sejmików. Ruch egzekucyjny i poczucie odpowiedzialności za kraj. Konstytucja Nihil novi (fragment)

- Czasy Zygmuntowskie - Złoty Wiek. Hołd Pruski. Unia Lubelska

- powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów (mapa).

10. Rzeczpospolita Obojga Narodów: kraj wielu wyznań i narodowości. WO

- Polska krajem tolerancji. Konfederacja Warszawska.

- Pierwsze wolne elekcje. Henryk Walezy i Stefan Batory.

- Żydzi polscy.

11. Życie codzienne i obyczaje. Nowe potrawy z Nowego Świata.

- Mapa: kraje protestanckie, katolickie i mieszane w połowie XVI wieku

- Misje: Chiny, Japonia, Ameryka Południowa.

Inkwizycja. Polowanie na czarownice.

Mnich Rudolf z Rud Raciborskich, Katalog magii (fragment)

Zygmunt III Waza - król doby kontrreformacji. Działalność jezuitów w Polsce. Unia Brzeska. Pacierz rokoszowy do Króla Jegomości Zygmunta III

Wojna trzydziestoletnia.

Mapa: kraje, w których kontrreformacja odniosła sukces.

2. Francja: budowa potęgi. Absolutyzm. Odwołanie edyktu nantejskiego.

3. Rewolucja w Anglii. Przyczyny ekonomiczne, religijne, polityczne. Absolutyzm przeciwko parlamentaryzmowi. WO

4. Kryzys Rzeczypospolitej szlacheckiej.

- Mapa fizyczna, polityczna, etniczna, wyznaniowa, gospodarcza Polski w XVII w.

Potęga magnaterii. Latyfundia. Klientela. Samowola: Cecora, I Dymitriada.

5. Życie codzienne i obyczaje. Dwór władcy absolutnego. Dwór szlachecki

w Polsce. Dom mieszczański. Chata chłopska. Szkoła jezuicka.

2. Polska w czasach saskich.

- Wojna północna (elekcja Leszczyńskiego).

- Upadek kultury i edukacji.

J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III (fragment o pijarach)

W. Tylkowski, Uczone rozmowy (fragmenty o wszechświecie)

3. Absolutyzm oświecony na przykładzie Prus Fryderyka II.

- Sojusz filozofów z tronem.

Wolter, Pamiętniki (fragmenty)

- Wojna siedmioletnia.

4. Mapa Europy w XVIII wieku: państwa, które upadają (Hiszpania, Polska),

państwa, których potęga rośnie (Prusy, Rosja).

5. Polska za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.

- Pierwsze reformy. Ideologia opozycji antykrólewskiej .

Wolter, Księżniczka Babilonu (fragment o Stanisławie Auguście)

- Konfederacja barska. Pierwszy rozbiór.

- Pierwsze ministerstwo edukacji w Europie: Komisja Edukacji Narodowej. - Oświecenie stanisławowskie, mecenat królewski, teatr narodowy.

- Sejm Wielki i Konstytucja 3 Maja. Opór przeciwko Konstytucji - Targowica.

Konstytucja 3 Maja (fragmenty)

Akt założenia konfederacji targowickiej

- Drugi rozbiór Polski, powstanie kościuszkowskie, trzeci rozbiór.

przyczyny upadku Rzeczypospolitej.

Trwałość dorobku reformatorów.

6. Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Konstytucja.

- Ustrój Stanów Zjednoczonych. Pojęcie państwa federacyjnego.

- Gminy protestanckie w Ameryce. Tradycje samorządności jako źródło oporu przeciwko angielskiej tyranii.

A. de Tocqueville, Demokracja amerykańska (fragment o gminach)

7. Rewolucja francuska - "Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat".

- Kryzys we Francji.

- Stany Generalne, Zgromadzenie Narodowe, Konstytuanta. Zburzenie Bastylii.

– Konstytucja: monarchia konstytucyjna. Dwa ugrupowania: radykałowie

Jakobini) przeciwko umiarkowanym. Ucieczka króla, jego proces i egzekucja.

- Kształtowanie się społeczeństwa obywatelskiego. Pojęcie obywatela, róż­nica między obywatelem a poddanym.

Pieśń bojowa Armii Renu (Marsylianka)

- Życie codzienne w Republice: kalendarz, imiona, święta, strój.

- Wielki Terror. Sprawa Dantona: "Rewolucja pożera własne dzieci". Przewrót termidoriański.

Dekret o podejrzanych z 17 IX 1793

8. Wpływ idei oświeceniowych na kształtowanie się systemów politycznych.

9. Życie codzienne w XVIII wieku. Obyczaje, wynalazki (maszyna parowa,

szczepionka przeciwko ospie, balon, piorunochron, maszyna tkacka, loko­motywa, początki kanalizacji, gilotyna), powolny wzrost higieny. Zmiana

stosunku do dziecka. Zmiana wyglądu mieszkań.

- Libertynizm. Zepsucie obyczajów warstw wyższych, zbytek warstw wyższych.

2. Stosunek Polaków do Napoleona: realizacja marzeń czy wielkie rozczarowanie?

- Legiony Polskie we Włoszech (1. H. Dąbrowski, J. Wybicki).

J. Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego

J. Pawlikowski, Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość? (fragment)

- Księstwo Warszawskie - wolne państwo polskie czy protektorat francuski?

N. Bonaparte, Ustawa konstytucyjna Księstwa Warszawskiego (fragment - artykuł 4.)

3. Klęska Napoleona, jej przyczyny i skutki.

Ch. Talleyrand, Pamiętniki (fragment - zdrada w roku 1808)

4. Kongres Wiedeński - próba cofnięcia historii, lęk przed rewolucją. Święte

Przymierze strażnikiem porządku w Europie.

- Narodziny ideologii konserwatywnej. WO

E. Burke, Rozważania o rewolucji we Francji (fragment)

F. K. von Haller, Szatan i rewolucja (fragment)

5. Królestwo Kongresowe - czy Polacy mogli uznawać je za swoje państwo?

- Konstytucja Królestwa najbardziej liberalnym prawem w Europie. WO

Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego (fragment)

- Tajne związki.

6. Powstanie listopadowe. Przyczyny wybuchu. Ocena szans. Przyczyny upad­ku. Skutki.

Uchwała Sejmu Królestwa Polskiego o detronizacji cara (25.01.1831)

- Wielka Emigracja.

- Spiski krajowe. Rewolucja krakowska 1846 roku.

7. Zbuntowana młoda Europa.

- Powstanie w Grecji.

- Rewolucja lipcowa we Francji.

- Wiosna Ludów (Francja, Austria, Węgry, Niemcy).

- Udział Polaków w Wiośnie Ludów.

- Mapa ognisk rewolucji w Europie i na świecie w pierwszej połowie XIX wieku.

8. Powstanie styczniowe. Przyczyny wybuchu. Ocena szans. Przyczyny upad­ku. Skutki.

- Postać Aleksandra Wielopolskiego.

9. Życie codzienne. Styl empire, moda romantyczna.

sentencja Terencjusza: Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce.

G. Pico della Mirandola, O wolności i godności człowieka (fragment)

2. Idea powrotu do źródeł (Biblia, antyk).

postulat: tylko wiara, tylko Pismo

J. Kalwin, lnstitutio christianae religionis (fragment)

J. Kochanowski, dzieła z odwołaniami do antyku

3. Idea tolerancji w Polsce.

P. Włodkowic, mowa na soborze w Konstancji (fragment)

A. Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty)

katechizm siedemnastowieczny (pięć przykazań kościelnych)

2. Idea Polski jako przedmurza chrześcijaństwa.

W. Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragment mowy Chodkiewicza)

nawiązania: H. Sienkiewicz, Potop (fragment o obronie Jasnej Góry)

2. Idea praw człowieka. Hasło równości, wolności, braterstwa.

Monteskiusz, O duchu praw (fragment)

Deklaracja Niepodległości USA (fragment)

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku (fragment)

nawiązania: Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela ONZ

G. Byron, Giaur (fragment o wolności)

Mickiewicz, Do Matki Polki, Reduta Ordona

J. Słowacki, Sowiński w okopach Woli

2.Idea heroicznej samotności

A. Mickiewicz, Dziady cz. III (fragment Wielkiej Improwizacji o cier­pieniu za miliony), Pan Tadeusz (fragment spowiedzi Jacka Soplicy)

G. Byron, Giaur (fragment spowiedzi tytułowego bohatera)

nawiązania: F. Molnar, Chłopcy z Placu Broni

- Postacie fantastyczne: Faust, Twardowski.

nawiązania: 1. W. Goethe, Faust (fragment z pracowni),

Mickiewicz, Pani Twardowska,

K. I. Gałczyński, Ulica szarlatanów

2. Utopie - fantazje na temat idealnego państwa.

T. Morus, Utopia (fragment)

T. Campanella, Państwo Słońca (fragment)

F. Bacon, Nowa Atlantyda (fragment)

nawiązania: W. Szymborska, Utopia

B. Chmielowski, Nowe Ateny (hasło o czarownicach)

komentarz: W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury (hasło:

"Czarownice")

nawiązania: A. Miller, Czarownice z Salem (fragment)

2. Mit sarmacki.

opowieść o Sarmatach E. Dembołęcki (fragment o języku polskim w Raju)

W. Potocki, Pospolite ruszenie (fragment)

J. Ch. Pasek, Pamiętniki (fragment: "W obozie")

komentarz: W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury (hasło:

Sarmata"

nawiązania: H. Sienkiewicz, Potop (postać Zagłoby), J. Kaczmarski,

D. Defoe, Przygody Robinsona Crusoe (wersja dla młodzieży - tłum.

S. Stampfl, fragment)

- Zasady działania masonerii.

hymn masoński z Czarodziejskiego Fletu

nawiązania: J. Baszkiewicz, Robespierre (opis święta Najwyższej Istoty)

2. Mitologizowanie hasła równości i braterstwa ludzi.

Utopie egalitarne.

Wolter, Kandyd (fragment o Eldorado)

I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (fragment o wyspie Nipu)

3. Mitologizowanie natury i mit dobrego dzikusa.

J. J. Rousseau, Umowa społeczna (fragment)

D. Defoe, Przygody Robinsona Crusoe (fragment o Piętaszku)

A. Mickiewicz, Ballady (wybór), Dziady część II

A. Puszkin, Rusłan i Ludmiła (prolog)

2. Mitologia średniowiecza - zamki, rycerze, uwięzione damy, bohaterskie czyny.

A. Mickiewicz, Grażyna (fragment), A. Puszkin, Rusłan i Ludmiła (fragmenty: pojedynek Rusłana z Rogdajem, oblężenie Kijowa)

listy Kolumba i opowieść o podróży Magellana

nawiązania: I. Stone, Udręka i ekstaza (opis sekcji zwłok)

2. Poczucie mocy twórczej, wolności i godności.

J. Kochanowski, Pieśń XXIV z Ksiąg Wtórych "Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony"

G. Vasari, Żywoty najsłynniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów (fragmenty o Leonardzie da Vinci i Michale Aniele)

Pico della Mirandola, O wolności i godności człowieka (fragment)

nawiązania: I. Stone, Udręka i ekstaza (fragment opisujący nastrój Michała Anioła po zrobieniu Piety)

3. Miłość.

- Do kobiety.

F. Petrarca, wybrane sonety

W. Szekspir, Romeo i Julia

- Do dziecka.

J. Kochanowski, Treny (wybór)

- Do Boga.

Kochanowski, Pieśń XXV z Ksiąg Wtórych "Czego chcesz od nas, Panie"

4. - Wierność rodzinie i sumieniu.

Sofokles, Antygona

B. Pascal, Myśli (fragment)

D. Naborowski, Marność

W. Szekspir, Hamlet (monolog bohatera)

nawiązania: Z. Herbert, Przepaść Pana Cogito

2. Lęk przed innymi - czarownicami, innowiercami.

B. Chmielowski, Nowe Ateny (hasło o czarownicach)

3. Miłość.

- Do kobiety.

Molier, Don Juan (fragmenty)

L. da Ponte, libretto Don Giovanniego (Aria szampańska)

A. Morsztyn, Do trupa

4. Duma sarmacka

W. Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragment) J. Sobieski, Listy do Marysieńki (fragment)

nawiązania: A. Fredro, Zemsta (autoprezentacja Papkina), A. Mickiewicz, Pan Tadeusz (charakterystyka Jacka Soplicy ustami Gerwazego), H. Sienkiewicz, Potop (fragment o pojedynku Wołodyjowskiego z Kmicicem)

Wolter, Mikromegas

J. Swift, Podróże Guliwera (fragment o przyczynach wojen)

S. Staszic, Przestrogi dla Polski (fragment)

1. Jasiński, Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI

2. Miłość.

- Sentymentalna do kobiety.

J. J. Rousseau, Nowa Heloiza (fragment listu Julii)

F. Karpiński, Do Justyny - tęskność na wiosnę

- Miłość ojczyzny.

L Krasicki, Święta miłości kochanej ojczyzny, Ptaszki w klatce, Wilczki

- Uczucie przeciwko rozumowi.

- Jednostka przeciw społeczeństwu.

- Młodzi przeciwko starym.

- Zniewoleni przeciwko ciemięzcom.

A. Mickiewicz, Oda do młodości, Romantyczność Dziady cz. IV (fragmenty monologu Gustawa)

J. Słowacki, Kordian (monolog ze sceny spisku)

J. W. Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragment)

W. Hugo, Nędznicy (fragment o Gawroche'u)

2. Miłość romantyczna.

J. W. Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragment)

A. Mickiewicz, Dziady cz. IV (fragmenty monologów Gustawa)

G. Byron, Giaur (fragment spowiedzi tytułowego bohatera)

romantyczna liryka miłosna - wybór

C. K. Norwid, W Weronie, " Daj mi wstążkę błękitną..."

A. Puszkin, Eugeniusz Oniegin (fragment - list Tatiany do Oniegina)

3. Miłość do ojczyzny.

A. Mickiewicz, Dziady cz. III (fragment Wielkiej Improwizacji), Pan Tadeusz (pochwała ojczystych krajobrazów wygłoszona przez Tadeusza)

J. Słowacki, Hymn - " Smutno mi, Boże...", W pamiętniku Zofii Bobrówny, C. K. Norwid, Moja piosnka II

list Leonarda da Vinci do księcia Mediolanu

W. Szekspir, sonet autotematyczny

J. Kochanowski, Do fraszek ("Fraszki nieprzepłacone...")

B. Cellini, Żywot własny (fragment)

2. Piękno świata i człowieka w sztuce.

- Architektura, rzeźba, malarstwo we Florencji XV w., w Rzymie XVI w., w Krakowie XVI w., w Wenecji końca XVI w.

3. Sztuka słowa.

- Odkrycie języków narodowych jako tworzywa literackiego.

M. Rej: Na tego, co czy tal (fragment: "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają!")

fragment Biblii w przekładzie J. Wujka

-Pojęcie rodzaju i gatunku literackiego.

Kategoria tragizmu i pojęcie katharsis.

- Epika (Homer, Iliada, Odyseja - fragmenty).

- Liryka (Safona, Horacy).

-Dramat (Sofokles, Antygona )

Powstanie gatunku literackiego, pojęcia teoretycznoliterackie (wiersz sylabiczny, średniówka, przerzutnia, porównanie, przenośnia, apostrofa, pytanie retoryczne).

sonet: F. Petrarka, W. Szekspir

hymn: J. Kochanowski

pieśń: J. Kochanowski

fraszka: J. Kochanowski

tren: J. Kochanowski

sielanka: J. Kochanowski

tragedia: W. Szekspir

4. Muzyka renesansu.

J. des Pres, motet

G.P. da Palestrina, Missa Papae Marcelli (fragment)

M. Gomółka, Melodie na psałterz polski uczynione (wybór)

C. Janequin, chanson La Guerre

- Architektura: kościół Il Gesu - nowa organizacja przestrzeni; F. Borromi­ni, kościół San Ivo della Sapienza.

- Urbanistyka barokowa: G. Bernini, kolumnada przed Bazyliką św. Piotra.

Założenia pałacowe: Wersal, Wilanów. - Rzeźba: G. Bernini, Ekstaza św. Teresy w kaplicy Comaro. - Malarstwo: iluzjonistyczne - A. del Pozzo, Apoteoza św. Ignacego w San Ignatio.

M. Caravaggio, Zaśnięcie Marii, Święty Mateusz,

P. P. Rubens, Apoteoza Henryka IV i proklamowanie regencji,

Rembrandt, Wymarsz strzelców, Autoportret,

Vermeer van Delft, Ważąca perły,

D. Velazquez, Panny dworskie).

• 
  Poezja:
  

- Muzyka:

C. Monteverdi, opera Orfeusz (fragment)

A. Vivaldi, Cztery pory roku (wybór)

J. F. Haendel, Alleluja z oratorium Mesjasz

J. S. Bach, dowolny utwór

2. Konwencja komediowa w ukazywaniu świata (specyfika komedii jako gatunku).

Molier, Świętoszek

3. Granice między konwencją a rzeczywistością.

M. Cervantes, Don Kichot (fragment)

- bajki (cechy gatunku, alegoria, morał), satyry (cechy gatunku)

L Krasicki, wybór bajek, Pijaństwo, Żona modna (fragmenty)

- powieść (pojęcia: fabuła, akcja, wątek)

J. Swift, Podróże Guliwera (fragment o państwie koni)

- publicystyka

2. Styl klasycystyczny w literaturze.

F. Dmochowski, Sztuka rymotwórcza (fragment)

- Gatunki klasycystyczne: bajka, satyra, poemat heroikomiczny.

3. Reguły klasycystyczne w sztukach plastycznych.

- Architektura - zestawienia: Partenon - świątynia dorycka w Parku Nato­lińskim w Warszawie, świątynia Sybilli w parku Łazienkowskim w War­szawie; Panteon - zbór protestancki na placu Małachowskiego w Warsza­wie; Palladio, Villa Rotonda - Królikarnia w Warszawie.

- Styl stanisławowski w architekturze - Łazienki w Warszawie, wnętrze

Zamku Królewskiego w Warszawie.

- Rzeźba - zestawienia: Pomnik konny Marka Aureliusza - Donatello, Gattamelata, Thorvaldsen, Książę Józef Poniatowski.

- Malarstwo klasycystyczne: David, Przysięga Horacjuszy.

4. Klasycyzm w muzyce.

J. Haydn, Symfonia nr 94 "Z uderzeniem w kociol"

W. A. Mozart, Eine kleine Nachtmusik, aria Papagena z dzwonkami z opery Czarodziejski Flet, Requiem (Kyrie)

L. van Beethoven, III Symfonia Es-dur "Eroica" (wybór), V Symfonia c-moll (I część)

5. Styl sentymentalny.

- Sielanka - gatunek sentymentalny.

F. Karpiński, Laura i Filon

J. A. Watteau, Odjazd na Cyterę

- Puławy - ośrodek polskiego sentymentalizmu.

- Styl parków angielskich.

- Romantyczne gatunki literackie i ich specyfika:

ballada: J. W. Goethe, Król Elfów,

A. Mickiewicz, wybór ballad

powieść poetycka: Byron - Giaur

Szekspir (jako prekursor dramatu romantycznego) Makbet lub Hamlet

dramat romantyczny:

Mickiewicz, Dziady cz. II i IV

J. Słowacki, Kordian

- Łączenie świata realnego z fantastycznym (pojecie fantastyki). Przyroda jako bohater i uczestnik zdarzeń.

- Przeciwstawienie stylu klasycznego i romantycznego w malarstwie (spór Ingres - Delacroix).

2. Artysta romantyczny.

- Poeta - wieszcz narodowy.

A. Mickiewicz, Konrad Wallenrod (pieśń Wajdeloty), Dziady cz. III

J. Słowacki, Testament mój

- Malarze romantyczni: E. Delacroix, F. de Goya, J. Tumer, G. D. Friedrich.

- Wielcy kompozytorzy.

L. van Beethoven, IX Symfonia (finał)

F. Chopin, wybór utworów

F. Liszt, poemat symfoniczny Preludia

- Powrót do źródeł, czyli do Pisma Świętego. Podważenie autorytetu Kościoła i odrzucenie jego pośrednictwa (M. Luter, J. Kalwin).

2. Gdzie szukać prawdy o świecie?

- Obserwacje i rozumowanie (M. Kopernik, G. Bruno, F. Bacon).

Kartezjusz: Cogito ergo sum

2. Co możemy uznać za kryterium prawdy?

- Świadectwo zmysłów (F. Bacon).

- Jasność i oczywistość sądów (Kartezjusz).

3. Co stanowi podstawę poznania naukowego?

- Galileusz, Newton - twórcy nowożytnych zasad poznania.

4. Wobec jakich pytań doświadczenie i rozum są bezsilne?

- B. Pascal.

5. Kim jest człowiek i czym jest społeczeństwo?

T. Hobbes.

- Podstawy empiryzmu w myśli J. Locke'a - człowiek jako "niezapisana tablica”.

2. Kim jest człowiek i czym jest społeczeństwo?

Monteskiusz, O duchu praw (fragmenty)

A. Smith, Rozważania... (fragment o niewidzialnej ręce rynku)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna (fragment o naturze ludzkiej i zasadach umowy społecznej)

3. Jak uczynić człowieka dojrzałym i niezależnym?

J. Locke, O właściwym używaniu rozumu (fragment o edukacji)

L Kant, Co to jest oświecenie?

Wielka Encyklopedia Francuska (hasło: "Edukacja")

J. J. Rousseau, Emil, czyli o wychowaniu (fragment)

zalecenia Komisji Edukacji Narodowej

- Heglowska idea historii jako pochodu Ducha ku wolności.

2. Jaką rolę w historii odgrywają narody i jednostki?

- Heglowska koncepcja wielkich ludzi i wielkich narodów.

3. Jaką rolę w dziejach odegra naród polski? Pytanie o sens cierpienia narodowego.

- Idea mesjanizmu, hasło Polska Chrystusem narodów.

A. Mickiewicz, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (fragment), Dziady cz. III (fragment widzenia księdza Piotra)

M. Montaigne, Próby (fragmenty)

Odrodzenie wskazań epikureizmu i stoicyzmu: J. Kochanowski.

2. Rady filozofów: Sokratesa, Platona, Arystotelesa,

3. Nauki moralne płynące z powrotu do wskazań Ewangelii.

M. Luter, O wolności chrześcijanina (fragment)

Frycz Modrzewski, O karze za mężobójstwo (fragment)

B. Pascal, Myśli (fragmenty)

P. Skarga, Kazania sejmowe (fragment)

- Wolność, równość, braterstwo; samodzielność; tolerancja.

J. Locke, List o tolerancji (fragment)

B. Franklin, Pamiętniki (fragment)

Wolter, Traktat o tolerancji (fragment)

L Kant (imperatyw kategoryczny i praktyczny)

Postać generała Józefa Bema (C. K. Norwid, Bema pamięci rapsod żałobny,

S. Petofi).

Postać lorda Byrona (portret ilustrowany fragmentami jego utworów).

Bohaterowie bezimienni (A. Mickiewicz, Dziady cz. III - opowieść Sobolewskiego).

2. Wzór romantycznego kochanka.

- Wnioski wyprowadzone z wcześniej czytanych tekstów.

Biogramy

Zygmunt August

Krzysztof Kolumb,

Ferdynand Magellan

Leonardo da Vinci,

Michał Anioł Buonarotti,

Jan Kochanowski,

Marcin Luter,

Jan Kalwin,

Tomasz Morus

Mikołaj Kopernik,

Andrzej Frycz Modrzewski

Władysław IV,

Jan Kazimierz,

Piotr Skarga.

Jan III Sobie­ski,

Stefan Czarnecki,

Stefan Żółkiewski

Ludwik XIV,

Molier,

Kartezjusz,

Blaise Pascal

Galileo Galilei,

Izaak Newton

Tadeusz Kościuszko,

Stanisław Staszic,

Ignacy Krasicki

Piotr Wielki,

Fryderyk II,

Benjamin Franklin,

Jerzy Waszyngton, Maksymilian Robespierre

John Locke,

Monteskiusz,

Woltair,

Jean Jacques Rousseau,

Immanuel Kant

Jan Henryk Dąbrowski,

Józef Bem,

Romuald Traugutt

Adam Mickiewicz,

Juliusz Słowacki,

Cyprian Kamil Norwid

Johann Wolfgang Goethe,

George Byron,

Friedrich Hegel

Lektury

A. Dante, Boska Komedia (fragmenty)

1. 
   Dumas, Trzej muszkieterowie
   

J. Kochanowski, Pieśni

Sofokles, Antygona

Moliere Świętoszek

Molier inna dowolna komedia

H. Sienkiewicz, Potop

W. Szekspir, Romeo i Julia

Wolter, Mikromegasa,

Wybór polskich barokowych utworów poetyckich

E. Bronte, Wichrowe wzgórza

A. Fredro, Zemsta

W. Goethe, Faust (fragmenty)

W. Goethe, Cierpienia młodego Wertera

Byron – Giaur

A. Mickiewicz, Pan Tadeusz

A. Mickiewicz, Dziady cz. II, IV i III

wybrane sceny z dramatów romantycznych (J. Słowacki , Z Krasiński)

wybór poezji romantycznej (A. Mickiewicz, J. Słowacki, C.K. Norwid)

F. Molnar, Chłopcy z Placu Broni

J. Słowacki, Kordian

Wiedza o języku

- Synonimy, homonimy, antonimy.

- Archaizmy, dialektyzmy.

- Peryfrazy.

- Słowotwórstwo (rodzina słowotwórcza, neologizmy).

2. Refleksja nad słowami.

- Morfologia (struktura fleksyjna i słowotwórcza wyrazu).

- Oboczność w tematach fleksyjnych i słowotwórczych.

- Osobliwości odmiany.

- Etymologia.

- Zakres i treść wyrazu.

- Wyrazy abstrakcyjne i konkretne, ogólne i szczegółowe.

- Wyrazy oznaczeniu dosłownym i przenośnym.

- Wyrazy nacechowane stylistycznie.

3. Tworzenie i rozpoznawanie związków wyrazowych.

- Wyrażenia i zwroty.

- Stopień łączliwości słów.

- Związki frazeologiczne: luźne, stałe i łączliwe.

- Synonimy i antonimy frazeologiczne.

- Przysłowia.

4. Tworzenie i rozpoznawanie wypowiedzeń.

- Części mowy i ich funkcje składniowe.

- Równoważnik zdania.

- Zdanie pojedyncze i złożone (w związku z interpunkcją). Funkcje wskaźników zespolenia.

- Funkcje stylistyczne wypowiedzeń (celowe i dwukierunkowe przekształcanie wypowiedzeń).

- Polszczyzna mówiona a pisana (akcent wyrazowy i zdaniowy, intonacja, szyk a znaczenie).

- Różnice między mową a pismem (głoska a litera, dźwięczność - bezdźwięczność, twardość - miękkość, wymowa nosówek, upodobnienia, uproszczenia grup spółgłoskowych, ubezdźwięcznienie w wygłosie).

5. Formułowanie wypowiedzi w piśmie i w mowie.

- Specyfika różnych form podawczych (rozmowa, dialog, wywiad, dyskusja, opowiadanie, opis, list, charakteryzowanie postaci, streszczenie, relacja, opinia, ocena, instrukcja, podanie, życiorys, rozprawka).

- Zróżnicowanie form podawczych w zależności od celu wypowiedzi, nadawcy i odbiorcy oraz kontekstu sytuacyjnego.

6. Refleksja nad funkcjami języka w komunikatach mówionych i pisanych.

- Rozpoznawanie i tworzenie wypowiedzi informujących, opisujących, wartościujących oraz służących wyrażaniu opinii, przekonywaniu oraz uzasadnianiu poglądów.

Etyczny wymiar języka (szczerość – nieszczerość, kłamstwo - manipulacja, agresja słowna, brutalność w zachowaniach językowych).

- Funkcja prezentacyjna języka jako źródło wiedzy o człowieku.