Ana səhifə

Naar keuze op mijn website. Via deze


Yüklə 3.76 Mb.
səhifə9/29
tarix26.06.2016
ölçüsü3.76 Mb.
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   29

3.2 De creolen

Boslandcreolen en stadscreolen


De creolen zijn de afstammelingen van slaven die naar Suriname vervoerd zijn. Ze kwamen voornamelijk uit West- Afrika. Uit landen als Ghana en Sierra Leone. De groep creolen wordt onderverdeeld in de stadscreolen en de boslandcreolen of ook wel Marrons genoemd.

Stadscreolen zijn afstammelingen van de slaven, die nadat ze vrij werden in de stad bleven en zelf vaak aan landbouw begonnen te doen. De boslandcreolen zijn afstammelingen van de weggelopen slaven, die het bos in vluchtten.

Onder deze groep boslandcreolen zijn er een aantal stammen; namelijk de Aucaners of N’djoeka’s, de Saramaccaners en Paramaccaners.

Er zijn tot de dag van vandaag nog veel Marrondorpen in de jungle, waaraan een bezoek gebracht kan worden. Dorpen zoals: Awarradam, Jaw Jaw en Gunsi.


3.2.1 Gerechten van de creolen


De Marrons verbouwen net als de inheemsen voornamelijk cassave op hun kostgrondjes. Ze maken hier hun brood van en kwak. Van kwak, gedroogde en geraspte cassave, maken ze pap. Kwak is ook in de supermarkten te krijgen in de stad. Ze doen aan visvangst en jagen eveneens. Kortom ze leven van het oerwoud. Tegenwoordig kopen ze tevens levensmiddelen in de stad en handelen onderling erin.

Typische gerechten van de stadscreool zijn de rijstgerechten. En soepen. Rijst met kousenband en zoute vis, moksi alesi (gemixte rijst) bruine bonen met rijst en zoutvlees, her’ heri ( banaan met aardvruchten en bakkeljauw) zijn allemaal typisch voor de Creoolse keuken.

Grietbana-, cassave-, masoesa-, oker- en Chinese tajersoep zijn voorbeelden van echte Creoolse soepen. Een drank die de creolen graag lusten is de podosiri, die gemaakt wordt van de zaden van palmbomen.

De zaden worden in water gestampt tot een vruchtensap die heel ijzerhoudend is. Goed voor vrouwen tijdens de zwangerschap en na de bevalling, zegt men. Een gek verschijnsel is het eten van pimba (kalebaskalk). Het schijnt dat zwangeren soms echte lostu (lust) kunnen krijgen naar deze pimba. Het bevat echter veel lood, wat juist slecht is voor het ongeboren kind!


3.2.2 Kledendracht en cultuur van de creolen

De Koto


De Koto werd in het leven geroepen tijdens de slaventijd door slavinnenmeesteressen, die vanwege hun jaloezie ten opzichte van de slavinnen, het niet konden verdragen dat ze er half naakt bij liepen.

Ze waren als de dood dat hun mannen zich zouden vergrijpen aan de atletisch gevormde slavinnen. Wat in werkelijkheid ook regelmatig gebeurde. Het Surinaamse huwelijk hield dit in stand.

Het Surinaamse huwelijk hield in dat een man een tweede vrouw kon aannemen, waar hij niet wettelijk aan verbonden was.

De wrede slavenmeesteres Susanne de Plessis liet uit pure frustratie en jaloezie een borst afhakken bij een door haar man geliefde slavin. Ook liet ze eens een baby verdrinken, door het onder water te houden. De moeder, een slavin, kreeg het arme kindje niet stil en dat irriteerde de hooghartige vrouw zodanig, dat ze er een einde aan maakte. Afschuwelijk niet?

De slavinnen moesten daarom speciale kleding dragen. De Koto werd geboren: grote, breed uitstaande jurken bedoelt om alle vrouwelijke vormen te verhullen.

De Anisa


De Anisa is een hoofddeksel dat de slavinnen droegen. In werkelijkheid was het een communicatiemiddel dat alleen de slaven begrepen.

Ze knoopten de Anisa zo dat de ontvanger de boodschap kon ontcijferen. Berichten als: “ Zie je op de hoek of laten we gaan dansen”, werden op die manier voor de blanke plantage-eigenaren verborgen gehouden.


De Pani


De Pani is het kledingstuk van de Marronvrouw. Een mooi gekleurde doek, soms afgezet met borduursel, die om het lichaam wordt geknoopt. De vrouwen kunnen er gemakkelijk in bewegen en zo hun werk doen. Het vormt geen belemmering en is niet te warm.

Op de Brownsberg en in andere Marrondorpen kunt u er één kopen. Daar worden ze te koop aangeboden.



Marron dans

Cultuur der creolen


Een onderdeel van de creoolse cultuur is de speciale manier van iemand begraven. Nadat de dode is opgebaard, werpen de achterblijvers zich jammerend en schreeuwend op hem of haar.

Ze stellen de dode allerlei vragen, waarop er natuurlijk helaas niet geantwoord wordt. En pas wanneer ze zijn overtuigd dat de geest van de dode werkelijk vervlogen is, kan het begrafenisritueel vervolgd worden. De dode wordt gebaad en netjes gekleed.

Vervolgens gaan zogenaamde Dragaman’s dansend met de kist door de straten, naar de laatste rustplaats. Dit is de laatste dans.

De buitenvrouw


Een ander onderdeel van de boslandcreoolse cultuur is het gegeven dat een man meerdere vrouwen heeft. Dit is vermoedelijk een overblijfsel van de koloniale tijd, toen het Surinaamse huwelijk bestond.

Hieruit ontstond het begrip: de buitenvrouw. In Nederland denken mensen vaak dat de Surinaamse man regelmatig overspel pleegt, wat vermoedelijk resulteert uit dit gegeven. In werkelijkheid denk ik dat er in Suriname niet veel meer overspel gepleegd wordt als dat in Nederland gebeurd. De gemeenschap is echter velen malen kleiner en zo wordt het overspel eerder ontdekt.

Het gebeurt vaak dat een boslandcreoolse man velen malen ouder is dan zijn vrouw. Het is niet gek om boslandcreoolse meisjes van 13 jaar zwanger te zien.

De wasi


Andere cultuurverschijnselen zijn de wasi, de winti pre en de kroetoe. Een rituele wasi wordt gehouden als men van nare geesten of gebeurtenissen af willen komen. Ogri eye wordt dit genoemd. Er bestaan verschillende soorten wasi’s, tegen allerlei boze kwalen.

De winti pre


Een winti pre feest wordt bij iemand thuis gegeven. Er wordt een speciale winti pre muziek gespeeld waardoor een aantal mensen in tranche geraakt. Soms beelden ze dieren uit. Als toerist komt u moeilijk bij zo een winti pre terecht, tenzij u wordt uitgenodigd.

Vraag eens bij uw touroperator, wie weet!

De woorden winti pre betekenen letterlijk winter spelen.

De Kroetoe


Een kroetoe is een bijeenkomst en wordt gehouden door de Granman om beslissingen aangaande het dorp te nemen. Hij roept dan alle basja’s bij zich en men vergadert.

Creoolse muziek


Echte creoolse muziekstijlen zijn de Kawina en Kaseko muziek, die uniek zijn voor dit gebied. Kawina muziek heeft veel drumgeluid.

Ook de Marrongemeenschap doet veel aan art craft en dan vooral aan houtsnijwerk; mooie bankjes uit hout gesneden of sierlijke papegaaien(peddels). Ware kunstwerken zitten ertussen!



Art craft

Religie


Veel Marrons zijn bekeerd tot het rooms-katholieke geloof, maar onder hen wordt ook nog steeds de natuurgodsdienst beleden. Om geesten af te schrikken hebben ze lage deuren in hun woningen en een strook met palmbladeren voor de ingang van het dorp of bij de rivier hangen zodat geesten de toegang wordt versperd.

De overtuiging heerst dat geesten niet kunnen bukken en op deze manier dus niet naar binnen kunnen.

De Marroncultuur herbergt als het ware talloze oude Afrikaanse gebruiken.

Een typisch Marrondorp

1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   29


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət