Mesih inancı asırlardır insanların zihnini meşgul etmekte, sonuçta dinlerde ortak bir fenomen olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu fenomen bir takım benzerliklerin yanında dinler arasında farklılıklarda arz etmektedir

Mesih inancı asırlardır insanların zihnini meşgul etmekte, sonuçta dinlerde ortak bir fenomen olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu fenomen bir takım benzerliklerin yanında dinler arasında farklılıklarda arz etmektedir.

Mesih inancı, Yahudilik ve Hıristiyanlıkta bir iman esasıdır ve dinin merkezindedir. Mesih, her iki dinde de bir kurtarıcı olarak beklenmektedir. Halbuki İslam açısında bakıldığında bu durum bir inanç esası olmadığı gibi Müslümanların zihinsel olarak kurtuluşlarını bağladıkları bir durumda değildir. Bununla birlikte İslam aleminde en çok tartışılan konulardan biride İsa(a)’ın akibeti olmuştur. Tarih boyunca gizemini koruyan bu konuda biz de bir katkıda bulunmak için böyle bir konu seçtik.

Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Mesih inancının tarihi temeli, Yahudilik ve Hıristiyanlıkta Mesih anlayışının temel farkı üzerinde kısaca durmaya çalıştık.

İkinci bölümde ise Kur’an’da İsa(a)’ın nuzülüne işaret eden ayetleri tefsir kitaplarında yapılan farklı yorumlarla ortaya koymaya çalıştık.

Konumuzun esasını teşkil eden üçüncü bölümde ise hadislerin senet ve metin –özellikle de senet- tenkidini yapmaya çalıştık. Bunun yanı sıra hadislerin mütevatirliği tartışılması hadisleri te’vil etmenin imkanı meselesi, Akaid konularında Âhad haberlerin Hüccet değeri, Nuzül-i İsa’yı kabul edenlerle etmeyenlerin delilleri konuları üzerinde de durduk. Kanaatimizi de ifade ettiğimiz sonuç kısmıyla da çalışmamızı tamamladık. Bu çalışmamız esnasında bizlere yardımlarını esirgemeyen eğitim merkezi müdürümüz sayın Zeki YAVUZYILMAZ hocama ve diğer eğitim merkezi hocalarıma gösterdikleri ilgi ve alakadan dolayı minnet ve şükranlarımı ifade etmek isterim.Yine hassaten bu çalışmamda bana danışmanlık yapıp yol gösteren tez danışmanım saygıdeğer Hayati Doksanoğlu hocama da şükranlarımı sunuyorum.Çalışma ve gayret bizden,hidayet ve tevfik alemlerin rabbi olan yüce Allah’(c.c)tandır.

Hızır YAĞCI

19 Mart 2005

1.1.Hz.İsa’nın Vefatını Anlatan Ayet………………………………………………….….…7

1. Ebu Hureyre Hadisleri. …………………………………………………………….……19

1.1.: Birinci Hadis………………………………………………………………..……..……19

1.1.1.Hadisin Senet Tahlili………………………………………………………………..…20

1.1.1.1. Hadisin Buhârî Versiyonu………………………………………………….....……21

1.1.1.1.1. İshak Rivayeti………………………………………………………………..……21

1.1. İshak b. Râhûye……………………………………………………………..……21

1.2.Yakup b. İbrahim…………...………………………………………………..……22

1.3. İbrahim b. Sâd........................................................................................................22

1.4. Salih b. Keysân……….………………………………………………………..…22

1.5. Zührî.......................................................................................................................22

1.6. Sa’id b. Müseyyeb………………………………………………………… ….…23

1.7. Ebû Hureyre………………………….…………………………………… .……23

1.1.1.1.2.Ali b. Abdullah Rivayeti………………………..…………..………….…….……24

2.1.Ali b. Abdullah….…………………………………………..…………..………...24

2.2 Süfyan………….…………………………………………..……………..………24

1.1.1.1.3. Kuteybe Rivayeti...………………………………………………..……..……….24

3.1. Kuteybe b. Sa’id……………………………………………….………...……….24

3.2. Leys b. Sa’d………………………………………………….…………...………25

1.1.1.2.Hadisin Müslim Versiyonu…………………………………….……….…..……….25

1.1.1.2.1. Kuteybe Rivayeti…………………………………………….……….…..……….25

1.1.1.2.2. Muhammed b Rumh Rivayeti……………………………….……….…..………25

2.1. Muhammed b. Rumh………………………………………..…………..………..25

1.1.1.2.3. Abdu’l-Alâ b. Hammad Rivayeti………………………………………………...25

3.1. Abdu’l-Alâ b. Hammad…………………………………………………………..25

1.1.1.2.4. İbni Ebî Şeybe Rivayeti…………………………………………………………..25

4.1. İbni Ebî Şeybe........................................................................................................25

1.1.1.2.5. Züheyr b. Harb Rivayeti…………………………………..……………………..26

5.1. Züheyr b. Harb………………………………………………………….………..26

1.1.1.2.6. Harmele Rivayeti…………………………………………………………………26

6.1. Harmele b. Yahya……………………………………...…………………………26

6.2. Abdullah b. Vehb b. Müslim...................................................................................26

6.3. Yunus b. Yezid........................................................................................................26

1.1.1.2.7. Hasan el-Hulvâni Rivayeti……………………………………………………….27

7.1. Hasan el-Hulvâni…………………...……………………………………………27

1.1.1.2.8. Abd b. Humeyd Rivayeti……………………...………………………………….27

8.1. Abd b. Humeyd…………...………………………………………………………27

1.1.1.3.Hadisin İbni Mace Versiyonu………………………………………………………27

1.1.1.4. Hadisin Tirmizî Versiyonu……………………………………...………………….27

1.1.1.5. Hadisin Ma’mer b. Raşit Versiyonu……………………………………………….27

1.1.1.6. Hadisin Tayalîsi Versiyonu………………….……………………………………..27

6.1. Hişam b. Destüvâî……..……………………………………….……………..….28

6.2. Katade b Daime………………………………………….…………….…………28

6.3. Abdurrahman b. Adem…………………………………….……………………..28

1.1.1.7. Hadisin Ahmed b. Hanbel Versiyonu…………….………………………………..29

7.1. Affan b. Müslim b. Abdillah……………………….……………………………..29

7.2. Hemmam b. Yahya……………………………………………………………….29

1.1.1.8. Hadisin Ebû Davut versiyonu…………………...…………………………………29

8.1. Hudbe b. Halid………………………………………………….………………..29

1.1.2. Hadisin Metin Tenkidi……………………………………………………………….29

2.1. İsa (a.)’ın ne ile hükmedeceği meselesi………..…………………………………..30

2.2. Haçı Kırmasının Anlamı………………………..………………………………….30

2.3. Domuzu Öldürmesinin Anlamı……………..……………………………………..30

2.4. Cizyeyi Kaldırmasının Anlamı…………………………………………………….30

2.5. İsa(a.)’ın nasıl tanınacağı…………………….…………………………………….31

2.6. İsa(a.)’ın sosyal barışı gerçekleştirmesi ve yeryüzünde bereketin yayılması…...32

1.1.3. Hadisin Genel Bir Değerlendirilmesi…………….………………………………….32

1.2. İkinci Hadis……………………………………………………………………………..34

1.2.1. Hadisin Senet Tahlili…………………………………...……………………………..34

1.2.1.1. İbni Ebî Şeybe Versiyonu…………………….…………………………………….34

1.1. Hanzala b. Ali el-Eslemî………………..………………………………………..34

1.2.1.2. Ahmed b. Hanbel Versiyonu……………………………………………………….35

1.2.1.2.1. Abdurrezzak Rivâyeti…………………………………………………………….35

1.1. Abdurrezzak………………………………………………………………………35

1.2. Ma’mer……………...……………………………………………………………35

1.2.1.2.2. Revh Rivâyeti……………………………………………………………………...35

2.1.Revh b. Ubâde…………………………………………….………………………35

2.2. Muhammed b. Hafsa……………………..………………………………………36

1.2.1.2.3.Muhammed b. Mus’ab Rivâyeti……………….…………………………………36

3.1. Muhammed b. Mus’ab……………………………………………………………36

3.2. Evzâî…………………………………………….………………………………..36

1.2.1.2.3. Hadisin Müslim Versiyonu………………...……………………………………..36

3.1. Said b. Mansurb. Şûbe b. el-Belhî………………………………………………..36

3.2.Amr b. Nakd……………………………………………………………………….37

1.2.1.4. Humeydî Versiyonu……………………………………………………….………..37

1.2.2. Hadisin Metin Tahlili……………………..………………………………….……….37

1.2.3. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi………………………………………….………37

1.3. Üçüncü Hadis………………………...………………………………………………….38

1.3.1. Hadisin Senet tahlili……………………………………….………………………….38

1.3.1.1. Buhari Versiyonu………………………….………………………………………..38

1.1. İbni Bukeyr…………………………………………………………………………38

1.2. Yunus b. Yezid el-Eylî…………...………………………………………………….39

1.3. Nafi’ Mevla Ebî Katade………….………………………………………………...39

1.3.1.2. Müslim Versiyonu…………………..………………………………………………39

2.1. İbni Ebî Zi’b………………………………………………………………………..39

1.3.1.3. Ahmed Versiyonu……………...……………………………………………………39

3.1. Osman b. Ömer…………………………………………………………………….39

1.3.2. Hadisin Metin Tahlili…………………………………………………………………39

1.3.3. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi…………………………………...……………..40

1.4. Dördüncü Hadis……………………….………………………………………………..40

1.4.1. Hadisin Senet tahlili………………………….……………………………………….40

1.1. Yezid b. Harun…………………………….………………………………………….40

1.2. Muhammed b. Ziyad………………………………………………………………….41

1.3. Muhammed b. Cafer……………………………………….…………………………41

1.4.2. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi………………….………………………………41

1.5.Beşinci Hadis …………………………………..………………………………………..42

1.5.1. Hadisin Senet Tahlili……………….…………………………………………………42

1.1. Mualla b. Mansur………………………….…………………………………………43

1.2. Süleyman b. Bilal…………………………………………………………………….43

1.3. Süheyl b. Ebî Salih………………………...…………………………………………44

1.4. Zekvan……………………………….……………………………………………….44

1.5.2.Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi………….……………………………………….44

2. Nevvas B. Sem’an Hadisi…………………………………………………………………45

2.1. Hadisin Senet Tahlili……………………………………………………………………46

2.1.1. Müslim Versiyonu…………………………………………………………………….46

1.1 Muhammed b. Mihran…………………………………...……………………………46

1.2. Velid b. Müslim……………………………...……………………………………….46

1.3.Abdurrahman b. Yezid………………………..……………………….………………46

1.4. Yahya b. Cabir et-Taî……………………..………………………….………………46

1.5. Abdurrahman b. Cübeyr…………………..…………………………………………46

1.6. Cübeyr b. Nüfeyr…………………………..…………………………………………46

1.7. Nevvas b. Sem’an el-Kilâbi………………….……………………………………….47

2.1.2. Tirmizî Versiyonu…………………….………………………………………………47

2.1. Ali b. Hucr……………………………………………………………………………47

2.2. Abdullah b. Abdurrahman b. Yezid…………………………………………………..47

2.1.3. İbni Mâce Versiyonu………………………………………………………………….47

3.1. Hişam b. Ammar……………………………………………………………………..47

3.2. Yahya b. Hazma……………………………………………………………………...48

2.2.Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi………………………………….…………………48

3. Mücemmi’ b. Cariye El-Ensarî Hadisi………………………………….……………….48

3.1. Hadisin Senet Tahlili……………………………………………………………………49

1.1. Ubeydullah b. Abdullah b. Sa’lebe el-Ensârî ……………………..……………………………49

1.3. Mücemmi’ b. Cariye El-Ensarî…………………..…………………………………….49

3.2. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi………………….…………….…………………..49

4.Cabir Hadisi………………………………….…………………………………………….50

4.1. Hadisin Senet Tahlili……………………………………………………………………50

4.1.1.Müslim Versiyonu……………………………………………………………………..50

1.1. Velid b. Şura’……………………………..………………………………………….50

1.2. Harun b. Abdillah b. Mervan……………..………………………………………….51

1.3. Haccac b. Şa’ir ………………………………………………….………………….51

1.4. Haccac b. Muhammed……………………………….………………….……………51

1.5. İbni Cureyc………………………………………………………….………………..51

1.6. Ebû Zübeyr...................................................................................................................52

1.7. Cabir(r.)………………………………………………………….…………………..52

4.1.2. Ahmed b. Hanbel Versiyonu…………………………………………………………52

4.2. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi……………………………………………………52

5. Abdullah b. Amr Hadisi……………………...…………………………………………..53

5.1. Hadisin Senet Tahlili………………………………………..…………………………..54

1.1. Ubeydullah b. Mu’az……………………………………..…………………………….54

1.2 Mu’az b. Mu’az…………………………………………………………………………54

1.3. Şûbe b. el-Haccac……………………………………………...………………………54

1.4.Numan b. Salim……………………………..………………………………….……….54

1.5. Yakup b. Asım……………………………..……………………………………………54

1.6. Abdullah b. Amr b. ‘As…………………………………………………………………54

5.2. Hadisin Metin Tahlili………………………...…………………………………………55

5.2.1. İsa (a.s.)’ın Deccal’i Öldürmesi…………………………………………...………….55

5.2.2. İsa (a.s.)’ın Yeryüzünde Kalacağı Zaman……………………..……………………55

5.3. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi…………………………..……………………….55

6. Huzeyfe b. Esid el-Gıfarî Hadisi…………………………………………………………56

6.1. Hadisin Senet Tahlili……………………………………………………………………57

6.1.1. Hadisin Müslim Versiyonu……………………………...……………………………57

1.1. Huzeyfe b. Esid el-Gıfarî………………………………………..……………………57

1.2. Ebû Tufeyl……………………………………………………………………………57

1.3. Fürat el-Kazzaz………………………………………………………………………57

6.1.2. Hadisin Ebû Davut Versiyonu…………….…………………………………………57

2.1. Müsedded………………….…………………………………………………………57

2.2.Hennad………………………….…………………………………….………………58

2.3. Ebu’l-Ahves…………………….………………………………….…………………58

6.1.3. Hadisin Tirmizî Versiyonu…………………………….……………………………..58

3.1. Bündar……………………………………………….……………………………….58

3.2. Abdurrahman b. Mehdî………………………………………………………………58

6.1.4.Hadisin İbni Mâce Versiyonu………………...………………………………………58

4.1. Ali b. Muhammed b. İshak…………...………………………………………………58

4.2. Veki’ b. Cerrah……………………………………………………………………….58

6.2. Hadisin Genel Bir Değerlendirmesi…………………...……………………………….59

2-HADİSLERİN MÜTEVATİRLİĞİ TARTIŞMASI………………...…………………..59

3-HADİSLERİ TE’VİL ETMENİN İMKANI MESELESİ……………………..………..61

4-AKAİD KONULARINDA ÂHAD HABERLERİN HUCCET DEĞERİ.......................62
5. NUZUL-İ İSAYI KABUL ETMEYENLER VE DELİLLERİ………… ……..………64

5.1. Aklın Hz.İsa’nın İnmesini İmkansız Gördüğü Düşüncesi……………..…………….64

5.2. Yabancı Kültürlerin Etkisi İddiası……………………………………….….………...64

5.3. Hz.Peygamber’in Son Peygamber Oluşuyla Çeliştiği İddiası………….….…………65

5.4. Mitolojik Ve Folklorik Bir Hadise Olduğu İddiası……………………….…………..65

5.5. Ayetlerin Yanlış Yorumlanması Ve Siyasal Kargaşadan Huzursuz Olanların Duygularını Yansıttığı İddiası……………………………………………..…..……………66

KISALTMALAR

(a.) : Aleyhi’s-Selam

a.g.e :Adı geçen eser

b. :İbn

1. 
   :Cilt
   

D.İ.A. :Diyanet İslam Ansiklopedisi

İst. :İstanbul

MÜFİY : Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları

19. 
    :Sayfa
    

19. 
    :Sallallahu aleyhi ve selem
    

Yay. : Yayınları

Tkd : Takdim

T.D.V.Y :Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları

Thk: : Tahkik

Trc. : Tercüme

ts. :Tarihsiz

GİRİŞ

Nuzül-ü İsa meselesi Dinler Tarihi, Kelam,Tefsir, Hadis gibi bir çok disiplini ilgilendiren bir meseledir. Bu itibarla her ne kadar önsözde ifade ettiğimiz gibi temel hedefimiz konuyla ilgili hadislerin bir fikre ulaşmamızı sağlayacak bir bölümünü senet açısından incelemek olsa da, konunun tarihi seyrini ve diğer dinlerle olan münasebetini de kısmen ortaya koymak amacıyla Mesih fikrinin tarihi temeli, Yahudi ve Hıristiyanlıkta Mesih tasavvuru, Kur’an’da İsa(a)’ın nuzülüne işaret eden ayetler üzerinde de durmaya çalıştık. İsa(a)’ın nuzülüne işaret eden ayetler yoruma müsait olduğu için ayetleri anlama da hadislerin önemi bir o kadar daha önem kazanmaktadır.

Bu hadisler ilk dönem hadis kaynaklarından itibaren hadis külliyatımız içerisinde yerini almıştır. Bu hadisler Kütüb-i Sitte’nin tamamı, Tayalisî, Humeydî ve Ahmed b. Hanbel’in Müsnedleri, Abdurrezzak ve İbni Ebî Şeybe’nin Musannefleri, İbni Hibban ve İbni Huzeyme’nin Sahihleri gibi temel hadis kaynaklarımızda yer almaktadır. Çalışmamızın temel hedefini bu hadislerin senet tahlilini yapmak olarak belirledik. Takdir edilmesi gerekir ki konuyla ilgili bütün hadisleri bu tarzda ele almak oldukça zaman alacak meşakkatli bir iştir. Bu itibarla muteber hadis kitaplarımızda geçen ve konuyla ilgili bir fikir edinmemize yarayacak miktarda hadislerin senet tahlilini yapmaya çalıştık. Bu mütevazî çalışmamızla konuyla ilgili hadisler hakkında temel kaynaklardan bilgi edinmek isteyen okuyuculara faydalı olabildiysem kendimi bahtiyar hissederim.

I. BÖLÜM

İSLAMDAN ÖNCE MESİH TELAKKİSİ

1. Mesih inancının tarihi temeli:

Bir “kurtarıcı” bekleme inancı insanlığın müşterek kültürü arasında yer alan değerlerden biridir. Zira bu inanç sadece İslam öncesi semavi dinlerden olan Yahudi ve Hıristiyanlıkta değil, hemen hemen yeryüzünde bütün ibtidaî kavimlerde vardır. ¹

Kur’an-ı Kerim’deki mîsak ayetlerine baktığımızda, her peygamber kendisinden sonra gelecek peygambere inanmaları hususunda kavminden söz almıştır. Yani her peygamberin, kendisinden sonra gelecek bir kurtarıcıyı ümmetine haber verdiği, o kurtarıcı geldiği takdirde ona uyacakları hususunda onlardan mîsak aldığı bazı ayetlerde belirtilmiştir.² Bu açıdan baktığımızda bir kurtarıcıyı bekleme inancının temeli çok eskiye, hatta ilk peygamberlere dayandığını söylemek mümkündür.³

İlk olarak Sümer’lerde ortaya çıktığı iddia edilen “İdeal Kral-Mesih”in diğer insanlara üstünlüğü daha anne karnına düşmesiyle başlar. İlahilerde bu Mesih’in insani boyutundan ziyade tanrısal yönleri ele alınır ve bir şekilde tanrılarla aynı soydan kılınırlar. Çoğu zaman Mesih’le Tanrı arasındaki ilişki baba-oğul ilişkisi şeklinde gerçekleşir. Sümerlerin Mesih olarak adlandırdıkları pek çok kraldan söz edilmektedir; Ur-Nammu, Hammurabi, Ur-Ninurta gibi. Bu kralların takdîsi daha anne karnında gerçekleşir ve genellikle hepside ideal bir insandırlar. Fiziksel olarak güçlü ve üstün görünümlü, zeka olarak eşsiz, tinsel açıdan dindarlık ve dürüstlük örneğidirler. Genellikle oldukça yakışıklı, uzun boylu ve heybetli bir görünümleri vardır. Kısacası bu ideal Kral-Mesih heybetli görünüme sahip, cesur, kahraman, bilgelik ve derin anlayış sahibi bir kimsedir. Sümerlerde var olduğu iddia edilen Mesih inancı daha çok kutsal ve bilge kral inancı şeklindedir. İran mitolojisinde yada Yahudilikte olduğu gibi Eskatolojik bir kurtarıcı anlamında değildir. Kramer, bu Mesih kralın özelliklerini anlatırken onun kusursuz, ideal bir insan olarak kabul edildiğini ifade eder. Ayrıca Mesih-Kral fiziksel olarak heybetli bir görünüşe sahiptir. Cesur, kahraman, bilge ve derin anlayış sahibi insanlardır. Tüm bu özellikler ise dünyanın sonunda gelmesi beklenilen kurtarıcıyla doğrudan ilgili değildir. Fakat Eskatolojik olarak gelmesi beklenilen Mesihde nihai noktada bir kral olması itibarıyla benzerlik arz etmektedir.⁴ Bazılarına göre Kurtarıcı Mesih inancı temelde bir Yahudi inancına dayanmaktadır.⁵

Mesih kelimesi eski ahit içerisindeki ilk kullanımlarında ya tanrı tarafından halkını yönetmesi için seçilip görevlendirilen özel bir kralı ifade etmek için yada yine Tanrının özel olarak seçip gönderdiği dini liderler, peygamberler ve din adamları için kullanılmıştır. Bu her iki kullanımda kelimenin sonradan kazandığı Eskatolojik anlamı yansıtmamaktadır.⁶

Yahudilikte Mesih düşüncesi, İsrail oğullarını yabancı düşmanlara karşı koruyacak olan basit bir savaşçı fikrinden, büyük ve kutsal kral Davut’un evinden doğması beklenilen “Mesih” düşüncesine doğru bir gelişme göstermiştir.

Yahudi mistik mezhebi olan Kabalah’da beklenen Mesih inancı oldukça önemli bir nokta teşkil etmektedir. Söz konusu mezhebin temel kitaplarından biri olan Zohar’a göre tabiat üstü bir mucize olan Mesih’in zuhuru ile dünya aydınlanacaktır.⁷ Son dönemlerde Yahudiler arasında “Mesih Çağı” fikri daha çok revaç bulmaktadır. Amerika’daki bir Yahudi cemiyetinin 1869’da Philadelphia’da hazırlanan programında kurtarıcı Mesih’in, bir şahıs olarak değil, bir karakter olarak anlaşılması gerektiği üzerinde durulmuştur. 1885’de Pittsburg Platformunda ise Mesih’in karakteristik özelliği şu şekilde vurgulanmıştır: “Doğruluğun hakimiyeti, adalet ve barışın gerçekleşmesi”.

Yahudi inancına göre Mesih’in geliş vakti yalnız Allah tarafından tespit edildiği için kimse bilmez. Onun çıkışı Mesih çağının başlangıcı olacaktır. Siyonizm’in yükselişi ve bir Yahudi devleti olan İsrail’in doğuşu bir çok Yahudi tarafında beklenen Mesih’in gelişinin işareti olarak kabul edilmiştir. Yahudilerde politize olmuş Mesihçilik fikri oldukça yaygındır. Bu konuda Yahudi milletinin Filistin’e yerleştirilmesi ve kendilerine devlet kurma hakkı tanınması için büyük gayret gösteren Hahambaşı Avraham Yitshak Kok(1921-1935) anlayışında da politize olmuş Mesihçilik fikri bulunmaktadır. Yapılan dualarda İsrail devleti için “kurtuluşumuzun başlangıcının filizi” denilmektedir. Bu deyim ile Zekerya’da geçen Eskatolojik “filiz” tabiri arasındaki benzerlik dikkati çekmektedir. Bugün bile bekar Yahudi kızlar, gelecek olan kurtarıcı Mesih’in annesi olmak ümidini taşımaktadırlar.⁸

3- Hıristiyanlıkta Mesih inancı: Hıristiyanlık, kurtarıcı beklentilerinin yoğun olarak beklediği bir coğrafya da ve dönemde tarih sahnesine çıkmıştır. Bu durum ise Hıristiyanlığın şekillenmesinde oldukça önemli bir etken olmuştur. Kurtarıcı motifi Hıristiyanlık da daha merkezi bir rol üstlenmiş ve en başa yerleşmiştir.

İsa’ya atfedilen önemli özelliklerden birisi de onun Mesih oluşudur. Mesih kelimesi İsa’nın fonksiyonunu gösteren bir özelliktir. Christos kelimesi Messiose kelimesinin Grekçe’ye çevirisidir. Mesih kelimesi bu kelimenin karşılığı olarak kabul edilmiştir.

Mesih kelimesi, Yahudi kavmine vaad edilen kurtarıcıya işaret etmektedir. İsa daha dünyaya gelmeden Yahudi kavmi, Mesih’in Davut soyundan geleceğine inanıyordu. Bunun için, Matta ve Luka İncillerinin başında İsa’nın, Davut soyundan olduğunu gösteren bir şecere bulunmaktadır. İsa’nın, Davut’un şehri olan Beytlehem’de doğmuş olması da, ilk Hıristiyanlar için beklenen Mesih olduğunu gösteren diğer bir işaretti.

İsa, hayatı boyunca kendisi için “Mesih” unvanını kullanmış olmasa da, çarmıha gerilip, mezardan dirilişinden sonra ilk Hıristiyanlar İsa’yı, vaad edilen Mesih olarak kabul etmişlerdir. Bunun için İsa’yı daima “İsa-Mesih” olarak adlandırmışlardır.⁹