Laffer Arthur: 1941’de doğdu. Chicago Üniversitesi profesörlerindendir. Arz yanlı ekonomi yaklaşımının öncülerindendir. Los Angeles’te Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde profesörlük yaparken vergiye karşı gelen hareketin öncülerindendi
|
|  Yüklə 45 Kb.
|
| L
Laffer Arthur: 1941’de doğdu. Chicago Üniversitesi profesörlerindendir. Arz yanlı ekonomi yaklaşımının öncülerindendir. Los Angeles’te Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde profesörlük yaparken vergiye karşı gelen hareketin öncülerindendi. Bu bağlamda ünlü Laffer eğrisini ortaya atarak bir optimal vergi oranı olduğunu, onun ötesinde vergi hasılatının azalacağını ortaya koymuştur (PARASIZ, 1999, s.363). Laffer Eğrisi (Laffer Curve): Vergi oranları ile devletin tahsil edeceği toplam vergi gelirleri arasındaki ilişkiyi gösteren eğri. Bireyler ister işçi ister tasarrufçu ister yatırımcı olsunlar vergi oranlarında yapılacak bir değişime tepki gösterirler. Vergi oranlarında yapılacak artış ne derece yüksek olursa bireyerin vergi ödemekten kaçınma eğilimleri de o derece yüksek olacaktır. Bu eğilimi Arthur Laffer şu şekilde ortaya koymuştur; 
Şekil-3-Laffer Eğrisi Yapmış olduğu analize göre vergi oranlarında artış meydana geldiğinde bireyler daha az çalışarak ya da vergiden kaçınma yollarına giderek vergi kaçırmanın yollarını arayacaklardır. Başka bir ifadeyle vergi oranlarındaki artış devam ettikçe bir süre sonra devletin vergilerden elde edeceği kazanç azalış gösterecektir. Şekilde görüldüğü üzere vergi oranı T1’den T2’ye çıktığında vergi gelirleri de R2 seviyesinden R1 seviyesine düşmektedir. Devletin vergi oranlarını düşük seviyelerde tutması vergi gelirlerini arttırıcı etki yapar (SEYİDOĞLU, 2002, s.381). Law John: (1671-1729) İskoçyalı paracı ve maliyeci bir iktisatçıdır. Parayla ilgili görüşlerini Fransa’da Bange Royal ve Campagnie des Indes gibi kuruluşlar kanalıyla uygulamaya koymuştur. Madeni sikkeler yerine kağıt para kullanılmasından yana olmuştur. Bu hem değerli madenlerden tasarruf sağlayacak hem de daha esnek bir para politikası uygulanmasına olanak sağlayacaktı. Ayrıca bu sayede dolaşımdaki para miktarı arttırılabilecek buda ekonomiyi canlandırıcı etki gösterecekti. Zenginlik ve refahın altın stokuna değil ticaret hayatının canlı tutulmasına bağlı olduğunu ileri sürmüştür. En önemli eseri Money and Trade Considered with a Proposal for Supplying the Nation with Money’dir 1705’yayımlanmıştır (SEYİDOĞLU, 2002, s.383; ERGİN, 1973, s.576). Liberalizm (Liberalism): Her alanda bireysel özgürlüğü ve kişisel davranışların serbest bırakılmasını savunan akımdır. Merkantilist düşünceye bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. İktisadi liberalizm ithalat serbestliğini, gümrük vergilerinin indirilmesini, serbest rekabeti savunmuş ve devletin ekonomiye müdahalesine karşı çıkmıştır. Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler sözü liberalizmin parolasıdır. Liberalim Büyük Sanayi Devrimiyle İngiltere’de doğmuştur. İktisadi liberalizmin bayraktarlığını yapmış büyük yazarlar A. Smith, D. Ricardo, J. Bentham ve J.S. Mill’dir. Liberalizm ilk başarısını 1846’da İngiltere’de hububattan alınan gümrük vergisinin kaldırılmasıyla kazanmıştır. Liberalizm 19. yüzyıl sonlarına doğru gerilemeye başladı. Bir akım olarak kuvvetini ise Birinci Dünya Savaşında kaybetmiştir (ERGİN, 1973, ss.589-590). Lıst Frıedrıch: (1789-1846) Korumacılığı savunan görüşleriyle ün yapmış Alman iktisatçıdır. Alman gümrük birliği Zollverein’in büyük savunucusu olmuştur. List İngiltere’nin gelişmiş sanayisine karşı Alman sanayisinin rekabet edebilecek bir pozisyona gelene dek gümrük tarifeleri ile korunması gerektiğini savunmuştur. Bu görüşüyle A. Smith ve D.Ricardo’nun serbest ticaret görüşlerinin aksi yönde bir görüş olan Korumacılık görüşünü savunmuş oluyordu. List’le birlikte gümrük vergilerinin yerli sanayiyi dış rekabete karşı konulması görüşü de ön plana çıkmıştır (SEYİDOĞLU, 2002, s.385). Lorenz Eğrisi (Lorenz Curve): Toplumdaki gelir dağılımı eşitsizliklerini göstermek için kullanılan bir eğridir. Eğri üzerindeki her nokta nüfusun yüzde kaçının milli gelirin yüzde kaçını almakta olduğunu gösterir. Eğer toplumda tam bir gelir dağılımı eşitliği varsa yani herkes milli gelirden aynı payı alıyorsa Lorenz eğrisi 45 derecelik düz bir doğru biçiminde olur. Eğer tek bir kişi gelirin tümünü almış olsaydı Lorenz eğrisi dikey ve yatay eksenlerden ibaret olacaktı. Lorenz eğrisi 45 derecelik doğruya ne kadar yaklaşırsa gelir dağılımı o derece eşit, bu doğrudan ne kadar uzaklaşırsa o derece eşitlikten uzak olur. 
Şekil-4-Lorenz Eğrisi Lorenz eğrisinin gösterdiği eşitsizliği ölçmenin bir yolu da eğri ile 45 derecelik mutlak eşitlik doğrusu arasında kalan A alanını doğrunun altında kalan B alanına oranlamaktır. Bu orana Gini Katsayısı adı verilir (SEYİDOĞLU, 2002, s.392) Lüks Mallar(Luxurious Goods): Ekonomik mallar zorunlu mallar ve lüks tüketim malları olarak ikiye ayrılır. Hre iki grupta insan ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. Ancak lüks mallar zorunlu ihtiyaçları karşılamaya yönelik değildir. İktisatta önemli kurala göre lüks malların gelir talep esnekliği zorunlu mallarınkinden yüksektir; yani tüketicinin geliri arttıkça artan gelirin lüks mallar harcanan payı yükselir (SEYİDOĞLU, 2002, s.393). |