Ana səhifə

Klemento el aleksandrio


Yüklə 368 Kb.
səhifə1/4
tarix25.06.2016
ölçüsü368 Kb.
  1   2   3   4


KLEMENTO EL ALEKSANDRIO

LA RIĈULO

kaj

LA SAVO

Enkonduko, traduko kaj notoj

de Armando Zecchin kaj Silvia Garnero

esperanta versio

ueci Torino

Klemento el Aleksandrio

La riĉulo kaj la savo

T…j sñxÒmenoj ploÚsioj)

(t…j Ñ sñzÕmenoj ploÚsioj)

esperanta versio


UECI-TORINO

Enkonduko


Vivo kaj verkoj de Klemento el Aleksandrio.

Rilate la biografiajn okazaĵojn de Flavio Klemento ni dis­po­nas pri informoj necertaj kaj verŝanaj. Li eble nask­iĝis en la jaroj 150 p.Kr. en pagana fa­milio, origine atenana kaj kulture he­lena, li ŝuldas la nomon Aleksandria (el Alek­san­drio) al la ur­bo en kiu li pasigis grandparton de sia vivo, Aleksandrio de Egi­ptujo. Tien li iris, fakte, junulaĝe, por serĉi scifontojn kaj fariĝis ler­nanto kaj kunlaboranto de Panteno, di­finita de Klemento mem “la abelo sicilia”, kaj poste ties poste­u­lo en la ak­ti­v­e­co de ties kate­kisma doktrino, la Didaskaleion.

La plejparta vivo de Klemento disvolviĝis, do, en la a­frika ur­bo, ni scias tamen ke komence de la tria jar­cento li estis devigta forlasi Aleksandrion pro la persekuto rabie incitigita de la impe­r­i­estro Aleksandro Severo (202-203) kontraŭ la kri­­stana­ro. Tiu­tempe, eble pro tio, Klemento rifuĝis ĉe Ale­ksan­dro, episko­po de Cesareo de Kapadoko, kiu jam estis lia disĉiplo; tie li ricevis la pastecan ordon kaj mortis en 215.

Sendube la persono de Panteno disvolvis gravan ro­lon en la kri­stana formado de Klemento: de li fakte, la verkisto rice­vis la konon pri la Sanktaj Skriboj. Tamen lia kleriĝo tra helenisma matrico tiom influis ke li konsideras la kristanan tradicion en har­monio kun tiu pagana, eĉ la ideala albordiĝo kaj la natura ple­numo de la greka filozofio, konsiderita de Kle­mento kiel ŝtu­po por atingi la veron. La greka kulturo pro­vizis, do, al Kle­­men­to lin­g­van/kulturan aparaton por legi la Skri­bojn kun pli kom­plete filozofia profundeco kaj por ek­prilabo­ri kleran teolo­gion, pro tio ke tiu ĉi konstituis solidan startpunkton por alfronti kiun ajn fi­lo­zofian kaj teolo­gian de­mandon elfluintan el la Biblio. Kle­mento havis tre pro­fundan scion pri la Biblio kaj greka lite­raturo, precipe pri Platono kaj Homero. En siaj verkoj, Kle­mento citis 359 ne-kristanajn grekajn aŭtorojn: multaj el ili estas konataj al ni nure pere de Kle­mento. El la klasika tradicio Klemento ĉerpas aparte la ima­gon de la Lo­gos, temo ĉeesta en preskaŭ ĉiuj liaj verkoj: de kiuj al ni al­venis, sufiĉe integraj, ProtreptikÒj prÕj ”El­lenej (Ad­mo­no al la Grekoj. Pr), PaidagwgÒj, (Instru­isto. Ped.), en tri libroj, Strwmateij (Diversaĵoj Str.), en ok li­broj, kaj, varie tito­­lita, T…j sñxÒ­menoj ploÚ­sioj, (Kia riĉulo es­tos savita. Lati­ne: Quis dives sal­ve­­tur). Krom tiu kvarlogio, estas trans­do­nitaj an­koraŭ du verkoj. Por aliaj plu­aj ni posedas nur fragmen­tojn Utilas ilin iomete analizi:


ProtreptikÒj (Admono. Protr) kiu komencas himnante al Kri­sto kaj fermas alvokante la Logos1, eniras la fluojn de la lÒgoi pro­tre­p­ti­koƒ, nome de paroladoj instigaj, kaj estas invito adresita al la pa­ganoj por ke ili sekvu la Logos kaj aliĝu al la kristana kredo.
Pai­dagwgÒj (Pedagogo. Ped). La Logos konturiĝas kiel ideala gvi­do por tiuj kiuj jam elektis la kredon en Kristo kaj estis jam baptitaj: tiu ĉi fakte es­tas la ve­ra Pai­dagwgÒj kiu, estante la libro la daŭrigo de Pro­treptikós, hel­pas por ke la ani­mo pliboniĝu, kiel klarigas ilustraj ek­zemploj.
Strwmateij, nome “tapetoj” (por kvodlibetaĵoj. Str), diversaĵa ver­ko man­­ka je preciza kaj rigora skemo ĉar la temoj sin se­k­vas sen lo­gika ligo. Temas pri serio de notoj kaj me­mo­randaĵoj “por la mal­junaĝo”: de la rilato inter scienco kaj kredo al kronologia kon­fron­to inter kristanismo kaj la greka filozofio, de la bildo de gno­stik­u­lo, nome de la perfek­ta kri­­stano2, kaj alipluaĵoj. Ko­men­tistoj tro­vas en ili spurojn de la pla­tonisma, stoikisma kaj epi­kurisma filozofioj utiligataj por igi pli kom­prenata kaj pro­fitdona la bibliaj instruoj, kaj taksas la prozon de Klemento rafi­nita kaj klara, kvankam enteksita per oftaj resendoj al klasikaj aŭtoroj kaj al Skribaj lokoj; pureco de la formoj atikaj kaj rafinitaj retorikaj iloj de li eluzitaj igas Kle­men­ton la plej greka inter la kristanaj verkistoj. Ĉi tie la tradukintoj pro­vis sekvi kiel plej eble la stilon de la verko, foje preskaŭ laŭ­litere.
La riĉulo kaj la savo”. Dum sia loĝado en Aleksandrio Kle­­mento kompilis verkon ĝen­e­rale konitan per la titolo “Quis di­ves salvetur” laŭ la trans­dono De Jeronimo; Eŭsebio el Ce­sareo, male, ĝin konigas per la titolo T…j sñxÒmenoj ploÚsioj. La libro havas karakterizon en la fakto ke ĝi estas la unua kristana traktato temanta pri la riĉo kon­siderita en la proble­mo de la savo kaj de la kristana moralo.

La traktato, kiu enhavas kelkajn negravajn mankojn, ekas de la evangelia rakonto pri junulo riĉa transdonita de Sinoktikoj kaj citita de Klemento, kvankam kun iuj modifoj kompletige ĉer­pitaj el Mateo, per la vortoj Mk 10, 17-31. Verko-instigo estis ĉu la timo eble kaŭzita, en riĉaj aleksandriaj interparo­l­an­toj, de la vor­toj: “Pli facilas por kamelo iri tra trueton de kudrilo, ol por riĉ­ulo eniri en la regnon de Dio3”, ĉu de la ce­lo de Klemento ne skribi laŭdan paroladon trompe flatanta la riĉulojn, sed sam­tem­pe ne malkuraĝigi kaj puŝi al despero tiujn kiuj jam adheris al la kristana kredo. Klemento intencas “trankviligi” la riĉulon: es­tas savo ankaŭ por li. Konvenas, do, malproksimigi la males­pe­­ron (¢pógnwsij), ĉar la simpla fakto de posedo baras al neniu la dian regnon. Duacele, li vo­las “skui” la riĉulon, met­an­te antaŭ li la moralan respon­secon ad­ministri kristane la riĉaĵojn.

Per sia ekzegezo, Klemento, kiel klare dedukteblas el titolo T…j sñxÒ­menoj ploÚsioj, ke la centra temo ne kerniĝas ĉir­kaŭ la eb­leco por riĉulo adheri al la kristana religio, sed pri kiaj mo­ra­laj kvalitoj kaj vivstilo praktikendaj de riĉulo kiu jam eniris kri­stanan kredon.

Tiu ĉi traduko elektis, esperante ke ni sukcesis respekti la te­k­ston kaj la celojn de la verko, “La riĉulo kaj la savo”/n, kun la pre­ciza intenco klarigi, ke la signifo de la klementa verko ne nur tra­ktas pri la ebleco por riĉulo sin savi, sed ankaŭ pri la korekta in­ter­na sinteno nepra, kaj celata de la evangelio, al posedanto de riĉaĵoj por atingi la savon.


La kristana pensado de Klemento

Klemento el Aleksandrio estas kutime enkadrigita inter la Patro de la Eklezio, kvankam iam al kelkaj teologoj li aperis iom tro stoikumanta kaj liaj streĉoj kaj klopodoj igi ankaŭ filozofia la kri­stanan doktrinon sajnis redukti kristanismon al racia eltrovo. Foje, fakte, tie kaj tie lia distingo inter kristano per­fe­kta pro sia kono pri la profundecoj de kristanismo kaj malper­fekta kristano pro manko de perfekta kono sajnis al­pro­ksim­igi lin al la herezo de gnostikuloj pri kiuj ĝenerale sa­vas pli la scio ol la virto. Ankaŭ lia emo alegoriigi la bi­bli­ajn even­tojn de la Malnova Testamento (ne tamen de la No­va) kontribuis al tia malkonsento. Pri la kredo rilate la Triu­nuon oni celis ri­markigi ian neklarecon. Tamen liaj insista deklaro ak­cepti nur tion instrua­tan de le Eklezio, kaj eks­pli­cita konfeso pri la hu­maneco kaj dieco de la Verbo elaĉentinta, kaj la kon­stanta invito kongruigi la kristanan sciencon (novan filo­zofion) vojo al la amo al Dio, hodiaŭ forigas ĉe kritikistoj dubojn pri lia rajto esti nombrita inter la Patroj de la Eklezio.


Celoj de la verko “La riĉulo kaj la savo”

La Quis dives (ĉi-punkte utilas uzi unufojon la titolon do­ni­tan de Jeronimo) estas la unua dokumento kiu pritraktas, re­kte kaj vaste, la problemon pri la rilato inter teraj bonaĵoj kaj evan­ge­lia anonco. La publiko adresita estis, kiel supre di­rite, la kri­sta­naj riĉuloj.

Pri la verko estis elmetitaj diversaj interpretoj, eĉ en kam­po pure ekonomia, kiuj siavice faris Klementon pioniro de ko­mu­n­ismo aŭ pledisto de kapitalismo. Ĉe la plejmultaj la penso de Kle­mento taksiĝis kiel kompromiso per kiu oni ne plu po­stulas la rezignon de bonaĵoj, sed nur la korektan uzon je ili. Reale, la ker­na temo de la Klementa verko estas la neceso a­tingi inter­pre­ton malpli supraĵan pri la epizodo de la junulo riĉa. En la ĉapitro 5,2 fakte li diras: “Necesas, do, klare scii, por ne inter­pre­ti li­ter­­sence liajn dirojn, sed por mal­kovri kaj kompreni la sig­nifon ka­ŝitan en ili per ade­kvataj esploro kaj interpreto, kion la Savinto al siaj disĉiploj ne in­struas laŭ la ma­niero de homoj, sed kun la saĝo dia kaj mis­tika”. Ne te­mas pri interpreto laŭruze kaj supra­ĵa, sed atenta al la ka­ŝita signifo de la mesaĝo de Kristo.

La malgajo survenas riĉulon el la nekapablo komplete kom­­p­re­ni la vortojn de Kristo (ĉapitro 20). Laŭ Klemento, Je­­suo, fa­k­te, ne preskribus sin senigi je riĉaĵoj, sed disigi la koron el ili. Ne estas, do, la posedo de bonaĵoj la diskrimino por akiri la sa­von, sed uzo pri ili (ĉapitro 24).

La koncepto ĉirkaŭ kiu fleksebliĝas la tuta verko estas la pa­sioj interligitaj kun la riĉo, pli ol la riĉo mem: povas sin savi riĉulo kiu ne sklaviĝus de siaj posedaĵoj, same kiel po­vas sin damni malriĉulo kiu sklaviĝus de ili. Do, tiam soviĝis malfido pri tio ĉe nekristanoj kaj eble konstrasto inter kris­tanoj.

La interpreto “mistika” pri la evangelia ero taŭgas kun la ler­nejo Didaskaleion, kiun li kontribuis, fakte, fondi kaj dis­vas­tigi: sko­lo de la “spirita, mistika, simbola” interpreto de la Bi­blio malsame ol la skolo de Antiokio kiu preferas insisti sur la li­te­ra aŭ historia valoro de la Biblio. La du skoloj - ĉi-kaze – kon­­sen­tas ke Kristo su­gestis ankaŭ la kompletan senvestiĝon je bon­aĵoj, sed en libera akcepto de la invito de Kristo kiel amo sin­dediĉa al la Patro kaj la homoj bezonantaj je la Krista me­saĝo.


Kiel la teksto alvenis ĝis nin.

La teksto de Quis dives (Kia riĉulo) transdoniĝis tra unu­sola pergamena kodekso, la tieldirita Scorialensis, dati­gita je XII jar­cen­to en unusola kopio, el kiu estis kopiita la Vaticanus Graecus 623, papera, dum laXVI jarcento.

Ambaŭ kopioj havas kelkajn vortajn aŭ frazajn mankojn kaj ne signas la titolon. La latina titolo estas eltirita el la me­moroj de Jeronimo, la greka el la historio de Eŭsebio.
Armando Zecchin kaj Silvia Garnero3a

3a Armando Zecchin profesoris pri la greka kaj la latina kaj praktikis es­per­anton per diversaj verkoj tradukaj kaj origi­nalaj. Garnero Silvia, dok­to­riĝis pri fremdaj lingvoj (Franca kaj Angla) ĉe la Torina Universi­tato en 1974, poste,en 1988; ĉe la sama universitato ŝi doktorigxis pri la Itala. En 2004 ŝi akiris la triagradan magxistriĝan diplomon de la Itala Instituto de Esperanto, kaj en tiu ĉi lasta lingvo ŝi verkas kaj instruas pere de kom­putilo en la kurso Kirek de IEJ kaj en aliaj tiaspecaj kursoj.

La riĉulo kaj la savo


La evangelio naskas en la riĉaj kredantoj malkvietiĝon kaj senesperon koncerne la savon
1,1. Kiuj disdonas laŭdajn paroladojn al la riĉuloj laŭ mi de­vus esti taksataj ne nur flatantoj kaj malno­blaj4, ĉar ŝajni­gas prezenti valoraj aĵojn kiuj pro tio tute ne brilas, sed an­kaŭ mal­piaj kaj insidemaj. 2. Malpiaj, ĉar neglektante laŭdi la so­lan per­fektan kaj bonan5 Dio-n, “el kiu devenas ĉiuj aĵoj kaj pere de kiu ekzistas ĉiuj aĵoj kaj al kiu anhelas ĉiuj aĵoj”6, ĉar atribuas tiun kvaliton “dian” al homoj kiuj ruliĝas en “ko­­ru­pton kaj ko­ton”7, afero kiu konstituas la precipan obje­kton de la dia juĝo; 3. krome insidemaj ĉar, kvankam el si mem la riĉo taŭ­gas orgojligi la animojn de tiuj kiuj ĝin posedas kaj ilin korupti kaj forigi el la vojo, tra kiu eblas gaj­ni la savon, kon­fu­zas iliajn mensojn ilin ŝveligante per la flato de senme­zuraj laŭdoj kaj ilin inklinigante malsŝati ĉion veran krom la riĉon, pro kiu ili estas admirataj. Laŭ prover­bo8, ili ĵetas faj­ron sur fajron, akumuligas orgojlon sur orgoj­lon kaj pligran­digas la pezon de la riĉo, balasto tre opri­ma sur naturo jam subpre­m­a­ta, el kiu male necesus forpreni kaj tranĉi, same kiel el mal­­sano danĝera kaj mortiga: fakte por or­goj­liĝanto kaj gran­diĝanto estas pretaj, kiel reago, ŝanĝo9 kaj fa­lo direk­tig­antaj al kondiĉo mizera, laŭ la instruo de la dia vor­to10. 4. Al mi, male, ŝajnas esti signo de pli granda amo ol servi... tiujn kiuj riĉ­iĝas...je sia damaĝo... ilin levi... al ilia savo... laŭ plej­e­­blo11, je unu flanko tiun petante de Dio kiu certe kaj mala­vare kon­cedas al siaj filoj tiaĵojn, je alia flanko prizorgante iliajn ani­mojn per paroladoj poraj al la sava graco, ilin lu­mi­nante kaj gvi­dante al posedo de la vero: nur kiu ĝin trafas kaj sin ilu­mi­nas per bonag­adoj ricevos la premion12 de la e­ter­na savo. 5. Estas bezonata preĝo de animo forta kaj persista ĝis la la­s­ta vivotago al ĝi kon­gruigita, kaj interna13 dispozicio bo­na kaj konstanta kiu eten­diĝu al ĉiuj ordonoj de la Savanto.
2,1. Povas rezulti nefacile, eĉ multpene, malkovri pri kia kialo ŝajnas pli malfacila por riĉuloj ol por mal­riĉuloj la sa­vo. 2. Kelkaj, fakte, aŭdinte senperece kaj supraĵe la Sinjoran vorton, laŭ kiu “pli facile kamelo kudrilan trairas trueton, ol por riĉulo eniri la ĉielen regnon14”, malesperante15 pri si kaj sia vi­vo, tute sin for­la­sas al la mondo16. Alkroĉiĝinte al la ĉi-tiea vi­vo opiniata la sola por ili restanta, ili malproksimiĝas ĉiam pli el la ĉiela vi­vo kaj ne strebas kompreni nek pri kiaj riĉuloj la Sinjoro kaj Majstro parolas nek kiel kio ne eblas in­ter la ho­moj povas fariĝi ebla17. 3. Aliaj, male, kompre­nis ko­rekte kaj laŭvere, sed sub­taksis la agojn kiuj kondukas al la sa­vo kaj ne faris la preparojn bezonajn por atingi kion ili esperis. 4. Tial mi intencas anonce pris­kribi tiujn du mal­samajn eble­cojn koncerne la riĉulojn kiuj jam spertis la po­tencon de la Savan­to kaj ties konstatitan savon; koncerne tiujn kiuj ne jam estis inicitaj al la vero, pri ili ĉi tie mi ne zorgas18.
3,1. Tial, kiuj amas la veron kaj la frataron..., arogante ne a­kri­ĝu kontraŭ la riĉuloj alvokataj al la kredo, nek flate klin­iĝu antaŭ ili pro sia espero profiti, sed unuacele por ilin libe­rigi, per la parolo, el la vakua19 malespero kaj montri, per la de­viga interpreto de la di­roj de la Sinjoro, pro kiu kialo por ili ne estas definitive ellasita la posedo de la ĉiela regno se ili o­beos Liajn ordonojn. 2. Poste, ki­am la riĉuloj ekscios ke mem sentas senmotivan timon kaj ke, se mem volas, la Si­n­joro ilin ĝoje akceptas, tiam nececas ilin instrui kaj iniciati, por ke ili komprenu per kiaj verkoj kaj kia anima dispozicio eblas atin­gi kion ili esperas, ĉar tio por ili nek senas je mal­fa­ci­l­aĵoj, nek, male, realĝas hazarde. 3. Sed ulo, el la mondo ta­k­sata riĉa, opiniu ke liaj aferoj similas tiujn de atletoj20, se licas kom­pari realojn etajn kaj efemerajn kun gran­daj kaj ne­ko­rupteblaj. 4. Inter la atletoj, fakte, iu, nee­sper­antante venki la kronon, eĉ ne enskribiĝis al konkurso; alia, ma­le, kiu en sia men­so nutris la esperon, sed ne konstantis en la klopodoj, ek­zercoj kaj nutrado taŭga por atingi la celon, restis senkrona kaj fiaskigis siajn esperojn. 5. Tiel ke neniu, eĉ se ĉirkaŭita de aĵoj de ĉi tiu tero, ekde­ ko­­­­mence senkreditiĝu pri la posedo de la premioj de la Sin­joro, sed fidu kaj kapablu vidi la gran­don de la amo de Dio al la homo; ta­men samulo ne esperu povi akiri la kronojn de ne­ko­rupteco se li rezignas trejnadon kaj konkuron rifuzante penon kaj ŝviton. 6. Male, li sin konfidu al la Verbo kiel al trejnanto kaj al Kristo kiel al konkur­juĝisto. Nutraĵo kaj trin­kaĵo preskribitaj estu la nova interli­go21, gimnastikaj ekzercoj la ordonoj22, honoro kaj ornamo la bonaj dispozicioj de la ani­­mo: amo, fido, espero23, ko­no de la ve­ro, ... mildeco, mizeri­kor­­­­­do, sankteco, por ke, kiam la lasta trum­peto star­tigos la konkuron por eliri el tie ĉi kiel el la sta­diono de l’ vivo, li po­vu stari kun bona konsci­enco antaŭ kon­kurojuĝisto24, reko­nata inda je la ĉiela patrujo, kiun eniras kro­nite kaj de an­ĝeloj aklamite.
4,1. La Savanto do koncedu al ni ekpritraktantaj doni al fratoj enhavojn laŭverajn kaj koncernajn kaj profitdonajn, unua­cele por esperi savon kaj duacele por ĝin atingi. 2. Li liv­e­ras do­nacojn al lin preĝantoj kaj in­struas lin demandantojn kaj dis­solvas nescion kaj forigas desperon, kaj ripetas, rilate riĉ­u­lojn, la samajn vortojn kiuj jam sin prezentas kiel klaraj in­ter­pretoj kaj gvidoj de propra vivo 3. Nenio fakte pli efikas ol aŭskulti tiujn dirojn kiuj el la evangelioj ĝis nun nin ĝenis ĉar ni ilin aŭskultis sen la ĝusta konsidero kaj laŭ sensperta ma­niero, kiel infanoj.
La parabolo de la junulo riĉa25.

4. “Kaj dum li foriris sur la vojo, unu homo kuris al li kaj ek­genuis antaŭ li, kaj demandis lin: “Bona Majstro, kion mi faru, por ke mi heredu la eternan vivon?”. 5. Kaj Jesuo diris al li: “Kial vi no­mas min bona? Neniu estas bona krom Unu, no­me Dio. Vi scias la ordonojn: Ne mortigu; Ne adultu; Ne ŝte­lu; Ne parolu malve­ran ateston; Ne rabu; Respektu vian pa­tron kaj vian patr­i­non”. 6. Kaj li responde diris al li: “Maj­stro, ĉion tion mi ob­servis ekde de mia juneco”. Kaj Je­suo, ri­gar­d­ante lin, amis lin, kaj diris al li: “Unu mankon vi havas; iru, kaj vendu ĉion, kion vi havas, kaj do­nu al malri­ĉuloj, kaj vi havos trezoron en la ĉielo; kaj venu, se­kvu min”. 7. Sed li mal­gaj­iĝis ĉe tiu parolo, kaj foriris malĝoja: ĉar li ha­vis multajn pose­daĵ­ojn kaj kampojn. 8. Jesuo, ĉirkaŭri­gard­ante, diris al siaj di­sĉi­ploj: “Kiel malfacile tiuj kiuj havas riĉon, eniros en la reg­non de Dio! “. La disĉiploj ege miris pro tiuj vortoj. 9. Sed Jesuo denove aldonis: “Infanoj, kiel malfacilas por tiuj ki­uj konfidas en riĉoj eniri la regnon de Dio; pli fa­cilas por ka­melo eniri kudriltruon ol riĉulo la regnon de Dio26“. Ili mal­kvietiĝis eĉ pli kaj diris: “Kiu tial povu sin sa­vi?”. Sed Li, ilin rigardante, diris: “Kio ne eblas por la homoj, tio eblas ĉe Dio”. 10. “Petro ekparolis al li: “Jen ĉion ni forlasis kaj sekvis vin”. Jesuo respondis: “Vere mi diras al vi: kiu for­lasis siajn ha­vaĵojn kaj gepatrojn kaj gefratojn kaj po­sedaĵojn pro mi kaj pro la e­vangelio, riĉevos cen­toble27. Do, en tiu ĉi tempo, kiu­cele posedi kampojn kaj posedaĵojn kaj domojn kaj gefra­ton kune kun per­sekutado28? En la estonto estas la eterna vi­vo. La unuaj estos la lastaj kaj la lastaj la unuaj”.
5,1. Tio estas skribita en la evangelio laŭ Marko, kaj en ĉiuj a­liaj evangelioj, tiaj rekonitaj, eble malmulto estas alii­gi­ta de tiuj vortoj en ĉiu ero, male ĉio montras pensan akor­don29. 2. Nece­sas, do, klare scii, por ne interpreti liter­sence liajn dirojn, sed por mal­kovri kaj kompreni la signifon kaŝitan en ili per adekvataj es­ploro kaj interpreto, kion la Savanto al siaj disĉiploj ne instruas laŭ la maniero de homoj, sed kun la saĝo dia kaj mistika30. 3. Kaj fakte, inter la asertoj formulitaj enigmmaniere ankaŭ tiuj kiuj ŝajnas esti eksplikitaj de la Sin­joro mem al siaj disĉiploj bezonas ne malpli gran­dan atenton, male eĉ pli grandan pro la super­abundo da enhava penso. 4. Kaj se la intruaĵojn, kiujn oni opinias liveritajn de Li mem al tiuj kiuj eksterregne foras kaj al tiuj kiuj estas nomataj filoj de la regno31 postulas pluan kom­prenstrebon, certe tiuj enha­voj liveritaj kun simplo tia ke ili ne ekscitis demandojn ĉe la aŭs­kultantaro, portantaj al plenumo de la savo kaj trapenetr­i­taj je admirinda kaj plena pensprofundo, devas esti esplo­ra­taj kun ne supraĵa atento, sed kun la menso direktita al la intima ideo kaj al la ena penso de la Sinjoro.
Riĉo ne estas malbono por la interne liberiĝintoj

6.1. Kun ĝojo nia Sinjoro kaj Savinto sin lasis enketi rilate demandon ege gravan, kiel Vivo rilate vivon, kiel Savanto ri­late savon, kiel Majstro rilate la temon esenca inter la in­str­uoj de Li disdonitaj, kiel Vero rilate senmortecon, kiel Vor­to rilate la vorton de la Patro, kiel Perfektulo rilate la per­fektan ripozon, kiel Nekoruptulo rilate la certan nekorup­te­con. 2. Li sin lasis pridemandi ankaŭ rilate tiujn realaĵojn pro kiuj Li venis surteren kaj al kiuj Li nin edukas, realaĵoj kiujn in­struas, kiujn liveras, por indiki la fundamenton de sia bo­na­non­­co, nome la komuniko de la eterna vivo. 3. Kaj, ĉar es­t­an­te Dio, li antaŭscias ĉu kion pri kio li estos demandita ĉu kion ĉiu respondos. Kiu ajn tiaĵon povus scii pli ol la plej per­fekta el la profetoj kaj ol la Sinjoro de ĉiu profetanta spirito? 4. Difinita bona, Li startas el tiu esprimo mem, el kiu ekas an­kaŭ Lia instruo, direktigante la disĉiplon al Dio bona, unua kaj sola disdonanto32 de eterna vivo, kiun la Filo donas ĉar jam de li ricevitan33.
7,1. Ekde la komenco oni devas fiksi en sia animo la plej gravan kaj precipan inter la instruaĵoj kondukantaj al la vi­vo: ko­ni la eternan diaĵon, kiu disdonas eternajn bonaĵojn, la u­nuan, superan solan Dion bonan. Kaj eblas ĝin posedi per la kono34 kaj kompreno. 2. Tio estas la principo senŝanĝa kaj fi­­­ksa kaj la fon­to de vivo, nome la kono pri Dio, pri Tiu kiu vere estas kaj kiu donas la aĵojn daŭrigantajn, pliprecize tiujn e­ternajn, kaj el kiu ankaŭ por la aliaj estaĵoj procedas la esto kune kun la ekzisto. 3. Fakte ignori Dion similas morton, dum la scio pri Li, familiareco, amo kaj asimiliĝo al Li estas la so­la vivo.
8,1. Tial al tiu kiu volas vivi la veran35 vivon estas reko­men­dite koni unue kiun “neniu konas krom la Filo kaj tiu al kiu la Filo volus malkaŝi36”, poste ellerni la specialecon de la Savinto kaj la novecon de la graco, ĉar laŭ la apostolo “la leĝo estis donita per Moseo; la graco kaj la vero estiĝis per Jesuo Kri­sto37“. Kaj la donacoj kiuj estas liveritaj pere de fidela ser­v­isto ne estas egalaj al tiuj kiuj estas liveritaj pere de laŭleĝa filo. 2. Se do la mosea leĝo38 estintus kapabla doni la eternan vivon, senkiale la Savinto venintus kaj suferintus pro ni tra­kurante la homan staton ek de la naskiĝo ĝis la morto sur­kruca39, kaj vane tiu kiu jam plemunis ĉiujn leĝajn pres­kri­bojn “ekde la juneco40” genue aliulon petin­tus la sen­mor­tecon. 3. Fakte ne nur tiu plenumis la leĝon, sed ankaŭ ko­men­cis tuj, de la juneco! Alikaze kio granda streĉus ma­ljunecon luman kaj se­nan je tiuj kulpoj generitaj el junecaj deziroj kiaj boliĝo de kolero aŭ amo al riĉecoj? Sed se ulo en junula impeto kaj en aĝaj ardoj montras sintenon maturan kaj pli indan en maljun­ulo ol en sia aĝo, temas pri luktanto admira kaj laŭdinda kaj jam matura en lia menso41. 4. Sed, tamen, tiu ulo estas abso­lute konvinkita ke rilate justecon al li nenio mankas; vere la vi­vo, al li, mankas komplete; ĝuste pro tio li ĝin petas al la so­la kiu ĝin povas doni; li sin sentas fidema rilate la leĝon, sed propetas la Difilon. 5. Li pasas de “kredo al kredo42“, flo­sante, kiel ŝipo, malsekure en la leĝo kaj endanĝere en na­vigo, li iras albordiĝi ĉe la Sinjoron.
9,1. Do Jesuo lin ne riproĉas pro malplenumo de ĉiuj leĝaj preskriboj43, sed lin amas kaj elkore aprobas pro fideleco mon­­tr­ata en la observado de aferoj ellernitaj, sed diras ke li ne per­fek­tas ĉar li plenumis neperfektaĵojn rilate la eternan vivon, montriĝ­an­te unuflanke fervora zorganto pri la leĝo, aliflanke pigra plenu­m­anto de la vera vivo. 2. Tial estas aferoj belaj an­­­kaŭ tiuj (kiu aŭdacus tion malkonsenti? Fakte “sanktas la or­dono44“) kiuj plenumas pedagogan agadon pere de timo kaj enkonduka edu­kado al la respekto de la supera Jesua leĝo kaj graco45; sed la plenumo de la “leĝo estas Kristo por ĉiu kred­anto celanta al laŭ­justa vivo”, tiu kiu estante servisto ne ser­vistigas, sed igas filoj kaj heredantoj la plenumatojn de la vo­lo de la patro46.
  1   2   3   4


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət