Issn orijinal araştırma
|
|  Yüklə 327.5 Kb.
|
| Türk. entomol. bult., 2010, 1 (1): 000-000
ISSN ????-???? Orijinal araştırma Çanakkale ili kiraz ağaçlarındaki fitofag ve yararlı türler ile bazı önemli zararlıların popülasyon yoğunluğu1 Serkan ERTOP2 Ali ÖZPINAR2*Summary Phytophagous and beneficial species on cherry trees, the population density of some important pests in Çanakkale Provinces The study was conducted in the years 2005 and 2006, with the purpose of determining the phytophage and beneficials species in cherry orchards and population density of some important pests in Çanakkale. At the end of the study, 51 insect and 4 mite species are found as phytopfages and 13 predator and 6 parasitoid species are found as beneficial species. Population density of important pests like Rhagoletis cerasi Linnaeus (Diptera: Tephritidae), Lymantria dispar Linnaeus (Lepidoptera: Lymantridae), Cydia molesta Busck (Lepidoptera: Tortricidae) and Tropinota hirta Poda (Coleoptera: Cetoniidae) was investigated by using traps. Adult flight of R. cerasi has continued until the end of April and middle of June. Adult emergence of L. dispar has started at June and produced one generation by reaching the highest population density at the beginning of July. Adults of C. molesta was found at the end of May and continued to be seen until the beginning of September. There were 3 peak points as the beginning of June, the middle of July and August. Adult emergence of T. hirta, has continued from the beginning of April to the beginning of May. Key words: cherry pests natural enemies , Çanakkale Anahtar sözcükler: kiraz zararlıları, doğal düşmanlar, Çanakkale _______________________________ 1 Bu çalışma Yüksek Lisans Tezinin bir bölümü olup, ÇOMÜ BAP Komisyonunca (2005/42 nolu proje) desteklenmiş ve 27–29 Ağustos 2007 tarihinde Isparta’da düzenlenen Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi’nde sözlü bildiri olarak sunulmuş ve özet olarak basılmıştır. 2 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, 17020 Çanakkale * Sorumlu yazar (Corresponding author) e-mail: aozpinar@comu.edu.tr Alınış (Received): …………….. Kabul ediliş (Accepted): ………………… GirişÇanakkale ili kiraz üretiminde önemli bir potansiyele sahip olup, son yıllarda kiraz üretim alanı 920 hektara ulaşmıştır. Bu alanların % 5.6’sı Merkez’de, % 61.5’i Lapseki’de, %25.7’si Bayramiç’te, % 2.2’si Gelibolu’da, % 1.7’si Biga’da ve % 7.2’si ise diğer ilçelerde yer almaktadır (Anonymous, 2008). Çanakkale ilinde Gisela-5, Gisela-6, Colt ve SL-64 gibi anaçlar üzerine yeni çeşitlerle bahçelerin tesis edilmesi birim alandaki kiraz verimini önemli oranda arttırmıştır. Kiraz yetiştiriciliğinde sürdürülebilir bir üretim için yetiştirme teknikleri yanında, zararlılarla uygun mücadele yöntemlerinin geliştirilmesi önem taşımaktadır. Meyvelik alanların yaygın olduğu Çanakkale ili kiraz bahçeleri, fitofag böceklerin yanı sıra entomofag türler için de uygun bir ortam oluşturmaktadır. Kirazın önemli zararlısı, Kirazsineği (Rhagoletis cerasi Linnaeus, Diptera:Tephritidae) ile mücadele yapılmadığı taktirde geççi çeşitlerde bazı yıllar %80’lere varan bir bulaşmaya neden olduğu tespit edilmiştir (Özdem, 2006). Dolayısıyla, ülkemizde diğer bölgelere ait kiraz üretim alanlarındaki zararlı ve yararlı türlerin belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılmıştır (Tezcan, 1995; Özbek et al., 1996; Tezcan & Önder, 1999; Özder,1999; Ulusoy et al., 1999; Tezcan & Pehlivan, 2001; Tezcan & Önder, 2003 ve Çınar et al., 2004). Çanakkale ilinde ise yapılan bir anket çalışmasında Fidan dipkurdu (Capnodis spp.) ve Kirazsineği (R. cerasi)’nin belirli alanlarda zarar oluşturduğu bildirilmiştir (Ertop & Özpınar, 2007). Son yıllarda kiraz üretiminde yaratılan ekonomik değer zararlılarla mücadeleyi önemli hale getirmiştir. Kiraz bahçelerindeki zararlılarla mücadelede uygun bir yöntemin geliştirilmesi için zararlı ve yararlı türlerle önemli zararlıların popülasyon gelişmesinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Bu çalışma, 2005-2006 yıllarında Çanakkale ilinde (Merkez, Bayramiç, Lapseki ve Biga ilçelerinde) belirlenen kiraz bahçelerinde yürütülmüştür Çalışmanın ana materyalini kiraz ağaçları, zararlı ve yararlı türler, sarı yapışkan tuzaklar, feromon tuzakları, mavi renkli huni tipi tuzaklar, Japon şemsiyesi ve diğer entomolojik araçlar oluşturmuştur. Örnekleme bahçelerinin büyüklüklerinin en az 5 dekar olmasına dikkat edilmiştir. Bahçelerin belirlenmesinde bulundukları yörenin ekolojik özellikleri ve ulaşım kolaylığı göz önüne alınmıştır. Örnekleme, vejetasyon döneminde periyodik olarak haftada bir kez ve diğer dönemlerde ise ayda bir kez yapılmıştır. Her bahçede örnekleme için 10 ağaç rastgele seçilmiştir. Örnekler kiraz ağaçlarının kök boğazı, gövde, dal, yaprak, tomurcuk, çiçek ve meyveleri çıplak gözle veya büyüteç yardımıyla incelenerek ağacın dört yönünden alınmaya çalışılmıştır. Ağacın farklı bölümlerinde gözle görülen bireyler emgi şişesi veya elle toplanmıştır. Zararlı ve yararlıların bulunduğu bitki kısımları kesilmiş ve gazete kağıtlarına sarılarak kültür kaplarında buz kutusu içerisinde laboratuara getirilmiştir. Ergin dönemdeki bireyler tanıya hazırlanmıştır. Ergin öncesi dönemdekiler ise ergin elde etmek üzere 241ºC sıcaklık ve % 705 oransal neme ayarlanmış iklim odasında kültüre alınmıştır. Ayrıca, ucuna lastik geçirilmiş bir sopayla ağacın dört yönünde uygun büyüklükteki dallara beşer kez vurularak daha ziyade avcı türlerin ağacın altına serilen beze veya Japon şemsiyesine düşmesi sağlanmıştır. Burada toplanarak öldürme şişelerine alınan böcekler laboratuarda tanıya hazır hale getirilmiştir. Bu esnada yumuşak vücutlu türler ise %70’lik alkol içeren tüplere alınmıştır. İlave olarak Cydia molesta (Busck), (Lepidoptera: Tortricidae) ve Lymantria dispar Linnaeus (Lepidoptera: Lymantridae) delta tipi feromon tuzakları; Rhagoletis cerasi Linnaeus (Diptera: Tephritidae) peksiglas sarı renkli 20x15 cm ebatındaki yapışkan levhalar ve üzerinde cezbedici (Polimer matrix) yer alan tuzaklar ve Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae) için mavi renkli huni tuzaklar kullanılmıştır. Haftalık örnekleme sırasında tuzaklara yakalanan bireyler sayılmış ve tuzaklar temizlenerek bırakılmıştır. Çalışmada elde edilen zararlı ve yararlı türlerin bir bölümünün tanısı tarafımızdan diğerleri ise uzmanlarına gönderilerek yaptırılmıştır.
Çanakkale ili kiraz alanlarında 2005-2006 yıllarında 9 takımda 32 familyaya ait 51 böcek ve 4 akar türü tespit edilmiştir (Çizelge 1). Çizelge 1. Çanakkale ili kiraz bahçelerinde tespit edilen zararlı böcek ve akar türleri
Bu türlerden C. tenebrionis, T. hirta, L.dispar, S. rugulosus, M. cerasi A. rosana, R. cerasi ve C. molesta ’nın önemli zarara neden oldukları gözlenmiştir. Nitekim, Ertop & Özpınar (2007)’nın yapmış olduğu bir anket çalışmasında üreticilerin %32’si T. hirta, %24’ü C. tenebrionis, % 19’u S. rugulosus, %16’ı L. dispar, %5’i R. cerasi ve C. molesta’nın zararlı olduğunu bildirmişlerdir. Ancak, T. hirta’nın öne çıkmasında anketlerin çiçeklenme dönemine denk gelmesinin de etkisi olabilir. Ulusoy et al., (1999) Pozantı ve Ulukışla kiraz alanlarında toplam 86 zararlı tür tespit etmiş ve yukarıda geçen bir kısım zararlının da ekonomik önemine değinmiştir. Keza, Çınar et al., (2004) Elazığ ve Mardin yöresindeki kiraz bahçelerinde yürüttükleri çalışmada 36 zararlı tür tespit ederek ekonomik önem taşıyanları bildirmiştir. Benzer şekilde, Özder, (1999) Tekirdağ ili ve çevresindeki kiraz alanlarında 23 zararlı tür belirlemiş olup, bunlardan 5 türün yaygın olduğunu ifade etmiştir. Rhagoletis cerasi (Linnaeus)’nin popülasyon yoğunluğu Çalışmanın ilk yılında Bayramiç ilçesi Çavuş köyünde 4 ve Serhat köyünde 1 birey elde edilmiştir. Ancak, Biga ilçesinde zararlıya rastlanılmamıştır. 2006 yılında Merkez ilçede 8, Biga’da 7, Lapseki’de 5, Bayramiç Merkezde 3, Serhat köyde 42 ve Çavuş köyde ise 52 birey sayılmıştır (Çizelge 2). Nisan ayı sonunda kurulan tuzaklara mayıs ayının ilk haftasından itibaren erginler yakalanmış ve haziran ayı ortalarına kadar devam etmiştir (Şekil 1). En yüksek yakalanma Bayramiç ilçesinde gerçekleşmiştir. Mayıs ayının 2. yarısında yakalanan ergin sayısı en yüksek düzeye ulaşmıştır. Diğer örnekleme yerlerinde ise ergin sayısı düşük kalmıştır. Ezine ilçesinde ise ergin elde edilememiştir. Ulusoy et al., (1999) Pozantı yöresinde R. cerasi’nin mayıs ayı sonlarında çıkmaya başladığını ve ağustos ayı ortalarına kadar devam ettiğini; Özder (1999) ise Tekirdağ ili kiraz alanlarında R. cerasi’nin en yaygın tür olduğunu bildirmiştir. Tezcan & Gülperçin (2000) İzmir ve Manisa illerinde R. cerasi’nin ana zararlı olduğunu; nisan ayı sonunda erginlerin ortaya çıktığını ve mayıs ayı sonunda ise ergin çıkışının sona erdiğini tespit etmişlerdir. Cetvel 2. 2006 yılında tuzaklardan elde edilen Rhagoletis cerasi Linnaeus’ye ait sayısal değerler (Ergin/Tuzak)
Şekil 1.Çanakkale ili kiraz bahçelerinde Rhagoletis cerasi Linnaeus’nin ergin popülasyon yoğunluğu Lymantria dispar Linnaeus ve Cydia molesta Busck’nın popülasyon yoğunluğu Lymantria dispar erginleri haziran ayı başından itibaren çıkmaya başlamış ve ergin uçuşları ağustos ayı başında sona ermiştir (Çizelge 3 ve Şekil 2). Örnekleme bahçelerinde yakalanan ergin sayısı farklı olmasına rağmen, ergin popülasyon gelişmesi benzer çıkmıştır. İlk erginler haziran ayı başından itibaren görülmeye başlamış ve tüm bahçelerde ağustos ayında ergin çıkışı sona ermiştir. Zararlının popülasyon yoğunluğu temmuz ayının ilk yarısında en yüksek seviyeye ulaşmış ve Çanakkale ilinde yılda bir döl verdiği görülmüştür. Zararlının larva ve yumurta kümelerine ise özellikle orman alanlarıyla iç içe Çizelge 3. Çanakkale ili kiraz bahçelerinde feromon tuzaklarından elde edilen Lymantria dispar Linnaeus ve Cydia molesta Busck erginlerine ait sayısal değerler (Ergin / Tuzak)
Şekil 2. Çanakkale ili kiraz bahçelerinde feromon tuzaklarından elde edilen Lymantria dispar Linnaeus’ın popülasyon yoğunluğu olan kiraz bahçelerinde rastlanılmıştır. En yüksek ergin sayısı Lapseki ilçesinden elde edilmiştir. Nizamoğlu, (1957) L. dispar’ın orman alanlarına yakın meyveliklerde zararlı olduğunu bildirmiştir. Örnekleme bahçelerindeki tuzaklarda elde edilen C. molesta’nın ergin sayısına ait değerler ve popülasyon yoğunluğu Çizelge 3 ve Şekil 3’de verilmiştir. Erginlerin mayıs ayının sonundan itibaren uçmaya başladığı ve eylül ayının ilk haftasında ergin uçuşlarının sona erdiği görülmüştür. Erginler en fazla Lapseki’deki tuzaktan elde edilmiştir. Bunu Okçular köyü izlemiştir. Mevsim boyunca tuzaklara düşen ergin popülasyon yoğunluğu haziran ayı başında, temmuz ayı ortalarında ve ağustos ayı ortalarında olmak üzere 3 tepe noktası oluşturmuştur. Dolayısıyla yılda üç döl verdiği söylenebilir. Gambora & Gambora (1973) Italya’nın Verona bölgesinde C. molesta’nın yılda 3 döl, Gençsoylu et al., (2006) Aydın ilinde, Altay (1966) Marmara bölgesinde ve Kılıç & Aykaç (1989) ise Karadeniz bölgesinde bu zararlının yılda 4 döl verdiğini bildirmişlerdir. 
Şekil 3. Çanakkale ili kiraz bahçelerinde feromon tuzaklarından elde edilen Cydia molesta Busck’nın popülasyon yoğunluğu Tropinota hirta (Poda)’nın popülasyon yoğunluğu Tropinota hirta’nın Çanakkale Merkez (Okçular köyü)‘de ergin popülasyon yoğunluğuna ait sayısal değerler Çizelge 4’te verilmiştir. T. hirta’ya ait tuzaklar 02.04.2006 tarihinde kurulmuş ve örneklemenin yapıldığı 05.04.2006 tarihinden itibaren mayıs ayının ilk haftasına kadar ergin çıkışları devam etmiştir. Nisan ayının ortalarına doğru ergin sayısı en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Özellikle kirazların çiçeklenme döneminde yaptığı zararla dikkati çeken bu türle mücadele su ile dolu mavi renk leğenler kullanılarak yapılmaktadır. Çınar et al., (2004) T. hirta’nın kirazlarla beslendiğini, yine Ulusoy et al., (1999) bu türün kirazlar için ekonomik önem taşıdığını bildirmiştir. Tóth et al., (2003) Macaristan’da T. hirta erginlerinin kombineli tuzaklarla elde edildiklerini tespit etmişlerdir. Çizelge 4. Mavi renkli huni tuzaklarda elde edilen Tropinota hirta (Poda) erginlerine ait sayısal değerler (Ergin/Tuzak)
Yararlı türler Çanakkale ili kiraz bahçelerinde 5 takımdan 11 familyaya ait 19 yararlı böcek türü belirlenmiştir (Çizelge 5). Bunlardan 13’ü predatör ve 6 adeti ise parazitoit türlerden oluşmuştur. Çoğunluğu genel predatör türlerden C. septempunctata, C. carnea S. gilvifrons ve Syrphidae familyasındakiler en yaygın olanlarıdır. Çizelge 5. Çanakkale ili kiraz bahçelerinde tespit edilen yararlı böcek türleri
Özder, (1998) Tekirdağ ili’ndeki kiraz bahçelerinde 29 adet yararlı böcek türünü tespit etmiştir. Ulusoy et al., (1999) ise Ulukışla (Pozantı) yöresinde 21 yararlı tür belirlemiş olup, C. carnea , C. septempunctata , Adalia bipunctata M. corolleae ve E. balteatus’un da bölgede en fazla görülen yararlı türler olduklarını belirlemişlerdir. Yanı sıra, Tezcan & Uygun, (2003) Manisa ve İzmir’de belirledikleri 25 coccinelid türü içinde S. gilvifrons, S. rubromaculatus ve S. subvillosus’un yaygın olduğunu ifade etmişlerdir. Çınar et al., (2004) Elazığ ve Mardin yöresinde 15 predatör ve 2 parazitoid tür belirlemişlerdir. C. septempunctata, Synharmonia conglobata (L.), M. corollae, C. carnea ve Scolothrips longicornis (Priesner)’in de bölgede en fazla rastlanan faydalı türler olduklarını tespit etmişlerdir. Sonuç olarak bu çalışma ile Çanakkale ili ekonomisi için önem taşıyan kiraz alanlarındaki zararlı ve yararlı türler belirlenmiştir. Ayrıca önemli bulunan bazı zararlı türlerin popülasyon yoğunluğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular daha sonra bu konuda çalışacak araştırıcılar için temel veriler olabileceği gibi kiraz alanlarındaki zararlılarla mücadeleye karar vermede yol gösterici olacaktır.
ÖzetÇalışma, 2005–2006 yıllarında Çanakkale ili kiraz bahçelerindeki fitofag ve yararlı türler ile bazı önemli zararlıların popülasyon yoğunluğunu belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın sonucunda, fitofag türlerden 51 böcek ve 4 akar ile yararlı türlerden 13 predatör ve 6 parazitoit tespit edilmiştir. Önemli zararlı türlerden Rhagoletis cerasi Linnaeus (Diptera: Tephritidae), Lymantria dispar Linnaeus (Lepidoptera: Lymantridae), Cydia molesta Busck (Lepidoptera: Tortricidae) ve Tropinota hirta Poda (Coleoptera: Cetoniidae)’nın popülasyon yoğunluğu tuzaklar kullanılarak incelenmiştir. R. cerasi’nin ergin uçuşu nisan sonu ile haziran ayı ortasına kadar devam etmiştir. L. dispar’ın ergin çıkışı haziran ayında başlamış, temmuz ayı başında en yüksek yoğunluğa ulaşarak yılda bir döl vermiştir. C. molesta’nın erginleri, mayıs ayı sonunda görülmüş ve eylül ayı başına kadar devam etmiştir. Haziran ayı başında, temmuz ve ağustos ayı ortasında olmak üzere 3 tepe noktası meydana gelmiştir. T. hirta’nın ise ergin çıkışı nisan ayı başından mayıs ayı başına kadar devam etmiştir. Teşekkürler Araştırmanın gerçekleştirilmesinde maddi destek sağlayan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonuna, çalışmada toplanan örneklerin tanısını yapan Prof. Dr. Ahmet Beyarslan’a, Prof. Dr. Nedim Uygun’a ve Prof. Dr. Serdar Tezcan’a teşekkürü bir borç biliriz. Yararlanılan Kaynaklar Altay, M., 1966. Bursa ve Marmara Bölgesi’nde Doğu Meyvegüvesi (Laspersia molesta (Busck.)’nin Biyolojisi ve Mücadelesi Üzerine Çalışmalar. T.C. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü. Araştırma Eserleri Serisi Teknik Bülten No: 1, 55 s Anonymous, 2008. Çanakkale Tarım İl Müdürlüğü Verileri Proje İstatistik Şubesi Müdürlüğü. Çınar, M., İ., Çimen & H., Bolu, 2004. Elazığ ve Mardin illeri kiraz ağaçlarında zararlı olan türler, doğal düşmanları ve önemlileri üzerinde gözlemler. Türkiye Entomoloji. Dergisi, 28 (3): 213-220 Gençsoylu, İ., T. Akşit, G. Özer, A. Cacamer & N., Başpınar, 2006. Population dynamics and damage on shots and fruits caused by of Grapholita molesta Busck (Lep: Tortricidae), Anarsia lineatella Zell. (Lep: Gelechiidae) and Ceratitis capitata Wied, (Diptera: Tephritidae) in some peach varieties. Asian Journal of Plant Sciences, 5 (3):487-491 Ertop S. & A. Özpınar, 2007. “Çanakkale ili kiraz bahçelerindeki entomolojik sorunların belirlenmesi, 116-123”. Lapseki Sempozyumu (23-24 Haziran 2007, Çanakkale) Bildirileri. Nizamlıoğlu, K., 1957. Türkiye Meyve Ağacı Zararlıları ve Mücadelesi. Koruma Tarım İlaçları A.Ş. Neşriyatı, No: 5, 208 s Kılıç, M. & M. K. Aykaç, 1989. Karadeniz bölgesi şeftali bahçelerindeki zararlılarla mücadelenin yönetimi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 29 (3-4): 211-241 Özbek H., Ş. Güçlü & R. Hayat, 1996. Kuzeydoğu tarım bölgesinde taş çekirdekli meyve ağaçlarında bulunan fitofag ve predatör böcek türleri Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 20 (3): 267-282 Özdem, A. 2006.“Önemli meyve sinekleri mücadelesinde yaklaşımlar, 581-590” Türkiye 3. Organik Tarım Sempozyumu, (1-4 Kasım 2006, Yalova) Bildirileri. Özder, N., 1999. “Tekirdağ ilinde kiraz bahçelerinde bulunan doğal düşmanlar ve bunlardan yumurta parazitoiti Trichogramma cacoeciae March. (Hym.: Trichogrammatidae)’nin yaprak büken türlerinde (Lep.: Tortricidae) doğal etkinliği üzerinde araştırmalar, 341-354”. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, (26-29 Ocak 1999, Adana) Bildirileri Ulusoy, M. R., G. Vatansever & N. Uygun, 1999. Ulukışla (Niğde) ve Pozantı (Adana) yöresinde kirazlarda zararlı olan türler, doğal düşmanları ve önemlileri üzerindeki gözlemler. Türkiye Entomoloji Dergisi, 23 (2): 111-120 Tezcan, S., 1995. Kemalpaşa (İzmir) yöresi kiraz ağaçlarında zararlı Buprestidae (Coleoptera) familyası türleri üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 19 (3): 221-230
Tezcan, S. & E., Pehlivan, 2001. İzmir ve Manisa illeri ekolojik kiraz üretim bahçelerinin faunası üzerinde araştırmalar: Lucanoidea ve Scarabaeoidea (Coleoptera) türleri üzerinde bir değerlendirme. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 38 (2-3): 31-37 Tezcan, S. ve Önder, F., 2003. İzmir ve Manisa illeri ekolojik kiraz bahçelerinin faunası üzerinde araştırmalar: Heteroptera takımına bağlı türler üzerinde bir değerlendirme. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 13 (1): 124-131 Tezcan, S. & N., Gülperçin, 2000. “İzmir ve Manisa illeri ekolojik kiraz üretim bahçelerinin ana zararlılarından Kirazsineği (Rhagoletis cerasi L.) (Diptera: Tephritidae) ile savaşta sarı yapışkan tuzaklardan yararlanma olanakları, 167-176”. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi, (12-15 Eylül, 2000, Aydın) Bildirileri Tezcan, S. & N., Uygun, 2003. İzmir ve Manisa yöresi ekolojik kiraz üretim bahçelerinde saptanan Coccinellidae (Coleoptera) türleri üzerinde bir değerlendirme. Türkiye Entomoloji Dergisi, 27 (1): 73-79 Tóth, M., D., Schmera, & Z., Imrei, 2003. “Optimization of a chemical attractant for Epicometis (Tropinota) hirta Poda, 288-292” Plant Protection Institute, Hungarian Academy of Sciences, Budapest. 59c. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||