Ana səhifə

II. cy gç lín, gç d¸n l¹ng Cy mì


Yüklə 0.68 Mb.
səhifə6/14
tarix24.06.2016
ölçüsü0.68 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14

Tµi liÖu tham kh¶o


  1. TrÇn Quang ViÖt (1994). C©y Paulownia fortunei ë ViÖt Nam.

  2. TrÇn Quang ViÖt, Vâ V¨n CÇn, TrÞnh Kh¾c M­êi (12/1995). G©y trång c©y h«ng ë ViÖt Nam.

  3. TrÇn Quang ViÖt (19981). S¬ kÕt ®Ò tµi “Nghiªn cøu bæ sung biÖn ph¸p kü thuËt vµ ph­¬ng thøc g©y trång c©y h«ng”.

  4. Chinese Academy of forestry (1995) Paulownia cultivation and utilization.

  5. Jing, J.P 2000. Paulownia Cultivation. Chinese forestry Press.

  6. Zang Huaxin 2000. Paulownia Breeding, Cultivation, Utilization and extension in China.

  7. Zhu, Z.H. et al. 1991. Intergrated Efficacy and Optimal Models of Paulownia crop intercroppning. Paulownia anf agroforestry, (1)1-19.

  8. NguyÔn ThÞ Kim H­¬ng 2000. Gãp phÇn nghiªn cøu kü thuËt g©y trång c©y h«ng ë Gia Lai.

Huûnh

Tªn khoa häc: Tarrietia javannica Kost

Hä: Tr«m - Sterculiaceae



1. M« t¶ h×nh th¸i

C©y gç lín cao tíi 30m. Th©n trßn th¼ng, gèc cã b¹nh vÌ nhá, vá mµu tr¾ng b¹c, cã nhùa tr¾ng trong, ®­êng kÝnh ngang ngùc cã thÓ ®¹t tíi 1m.

L¸ kÐp ch©n vÞt gåm 3- 5 l¸ chÐt, mÆt trªn nh½n, mÆt d­íi phñ l«ng tr¾ng b¹c, réng tõ 4- 8cm, dµi 12- 17cm.

Hoa nhá ®¬n tÝnh cïng gèc, xÕp thµnh hoa tù viªn chïy mäc ë n¸ch l¸ ®Çu cµnh. Hoa c¸i kh«ng cã trµng, hoa ®ùc cã 10 nhÞ.

Qu¶ h×nh cÇu dÑt, ®­êng kÝnh tõ 1- 1,2 cm, c¸nh qu¶ dµi tõ 6- 8cm, réng 1,5- 3cm. Cã mét h¹t.

Mïa hoa vµo th¸ng 1- 2, qu¶ chÝn vµo th¸ng 6- 8.



2. §Æc ®iÓm sinh th¸i

  • §iÒu kiÖn khÝ hËu: Huûnh ph©n bè vµ sinh tr­ëng ë c¸c vïng cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:

- L­îng m­a b×nh qu©n n¨m tõ 1800 mm- 2400 mm.

- NhiÖt ®é b×nh qu©n n¨m: 23- 250C.

- Èm ®é t­¬ng ®èi trung b×nh n¨m: 80- 85%.

- M­a tËp trung vµo mïa hÌ: th¸ng 6- 8.



  • §iÒu kiÖn thæ nh­ìng

Huûnh sinh tr­ëng tèt trªn c¸c lo¹i ®Êt feralit vµng nh¹t ph¸t triÓn trªn ®¸ mÑ m¾c ma axÝt hoÆc sa phiÕn th¹ch, ®Êt cßn Èm, s©u, tèt, tho¸t n­íc, hµm l­îng mïn tõ 1,5- 3%, ®é pHH2O tõ 5,5- 6,5.

  • QuÇn x· thùc vËt

Huûnh ph©n bè réng r·i trªn c¸c rõng nguyªn sinh vµ rõng thø sinh, ®Æc biÖt tËp trung ë Qu¶ng B×nh víi c¸c loµi: lim xanh, tr­êng t¸u, kh¸o, m¸u chã, v.v... Trong rõng huûnh th­êng cïng víi c¸c loµi lim xanh, t¸u, tr­êng t¹o thµnh tÇng ­u thÕ sinh th¸i.

  • Vïng ph©n bè

  • Trªn thÕ giíi: Theo tµi liÖu cña Paul Maurant (1965) th× huûnh ph©n bè ë Lµo, Campuchia vµ mét sè n­íc §«ng Nam ¸.

  • ë ViÖt Nam: huûnh ph©n bè tõ §Ìo Ngang trë vµo tíi §ång Nai, S«ng BÐ cò vµ cßn gÆp c¶ ë Phó Quèc (Kiªn Giang). §Æc biÖt tËp trung ë Qu¶ng B×nh (cã thÓ coi huûnh lµ c©y ®Æc h÷u cña Qu¶ng B×nh).

3. C«ng dông

Gç cã gi¸c lâi ph©n biÖt, gi¸c cã mÇu h«ng nh¹t, lâi cã mÇu hång x¸m. Vßng sinh tr­ëng râ, th­êng réng 4-6mm, cã khi réng tíi 11mm. M¹ch ®¬n vµ m¹ch kÐp ph©n t¸n, th­êng cã 2 cì ®­êng kÝnh m¹ch lín vµ m¹ch nhá ph©n biÖt, sè l­îng m¹ch trªn 1mm2 Ýt. Tia gç cã 2 ®é réng kh¸c biÖt, cã cÊu t¹o tÇng so le. M« mÒm ph©n t¸n vµ tô hîp, mÇu m« mÒm gièng hÖt mÆt gç. Sîi gç cïng nh÷ng tia nhá cã cÊu t¹o tÇng. Gç cøng trung b×nh vµ nÆng trung b×nh, khèi l­îng thÓ tÝch gç kh« 640kg/m3. HÖ sè co rót thÓ tÝch 0,45. §iÓm b·o hoµ thí gç 26%. Giíi h¹n bÒn khi nÐn däc thí 612kg/cm2, uèn tÜnh 1480kg/cm2. HÖ sè co rót va ®Ëp 1,10. Gç huûnh cã nhiÒu ­u ®iÓm ®¸p øng cho yªu cÇu cña gç dïng ®Ó tÇu thuyÒn, cã thÓ dïng trong kÕt cÊu chÞu lùc, chñ yÕu lµ trong ®å méc, giao th«ng vËn t¶i vµ x©y dùng; dïng lµm nh÷ng cÇu kÞªn cÇn chÞu ®ùng va ch¹m vµ rung ®éng.



4. §¸nh gi¸ rõng trång

  • NhËn xÐt chung

Huûnh ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng c©y b¶n ®Þa chñ yÕu trong c«ng t¸c trång rõng ë Nam Trung Bé, ®Æc biÖt ë Qu¶ng B×nh.

Sau gi¶i phãng miÒn Nam 1975, huûnh ®· ®­îc ®­a vµo trång rõng ë §«ng Hµ (Qu¶ng TrÞ) vµ ë Qu¶ng Nam cïng víi keo l¸ trµm. Cho ®Õn nay m« h×nh trång rõng huûnh kh«ng cßn nhiÒu, ®a phÇn ®· bÞ ph¸ hñy, víi nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n sau:



a) Chän lËp ®Þa kh«ng ®óng: VÝ dô nh­ ë L©m tr­êng Khe Gi÷a (Qu¶ng B×nh) ®· ®­a huûnh lªn trång ngay trªn ®Êt trèng ®åi träc, víi cá tranh, chÝt, chÌ vÌ trong khi ®Æc ®iÓm sinh th¸i cña loµi huûnh lµ ë ®Êt Èm, s©u, tèt, tho¸t n­íc vµ cÇn mét ®é tµn che nhÑ 30- 50% trong giai ®o¹n sinh tr­ëng ban ®Çu.

b) Tiªu chuÈn c©y con ®em trång rõng: C©y con ®em trång qu¸ thÊp ( tõ 30- 40cm) kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh dinh d­ìng, n­íc víi c¸c loµi cá d¹i (cá tranh, chÝt, chÌ vÌ, v.v...). NhiÒu n¬i trång rõng b»ng c©y “rai” (trång b»ng c¸ch bøng c©y huûnh t¸i sinh tù nhiªn ë trong rõng). C©y con kh«ng ®¹t tiªu chuÈn h×nh th©n còng nh­ chiÒu cao cÇn thiÕt ban ®Çu.

c) Kh«ng ch¨m sãc liªn tôc: Th«ng th­êng chØ ch¨m sãc rõng trång 3 n¨m ®Çu, sau ®ã bá hãa. NhiÒu n¬i huûnh trång ®· cao tíi 3- 4m, nh­ng do bÞ cá tranh, chÝt, chÌ vÌ, c©y bôi x©m lÊn nªn huûnh sinh tr­ëng kÐm dÇn.

d) §Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn L©m nghiÖp kh«ng thèng nhÊt: NhiÒu n¬i chÆt ph¸ rõng huûnh (kÓ c¶ rõng phôc håi lÉn rõng trång) ®Ó trång th«ng hoÆc cµ phª.

HiÖn nay cã thÓ coi vïng Long §¹i (Qu¶ng B×nh) lµ n¬i trång rõng huûnh thµnh c«ng h¬n c¶.

Nªn trång huûnh trªn ®Êt feralit vµng nh¹t ph¸t triÓn trªn sa th¹ch theo ph­¬ng thøc c¶i t¹o theo b¨ng 15m – 30m hoÆc lµm giµu rõng thø sinh nghÌo kiÖt. Kh«n g nªn trång theo ph­¬ng thøc n«ng l©m kÕt hîp.

KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh t¹i mét sè vïng sinh th¸i



Ph­¬ng thøc trång

Lµm giµu rõng theo r¹ch


C¶i t¹o theo b¨ng

Trång toµn diÖn

(Rõng c«ng nghiÖp)

Trång hçn giao víÝ

Keo l¸ trµm

Th«ng tin

Chung


*§Þa ®iÓm thu thËp.

*DiÖn tÝch ®¸nh gi¸

*ThiÕt kÕ kü thuËt.


Ba RÒn (Qu¶ng B×nh)

2 ha/150 ha

R¹ch më 5m, chõa 10m

N/ha = 222C (3 x 15m)



Ba RÒn (Qu¶ng B×nh)

3 ha


B¨ng trång 30m,chõa 30m

N/ha = 600C (4 x 4m)



Ba RÒn (Qu¶ng B×nh)

3ha


N/ha = 1100C (3 x 3m)

Khe Gi÷a (Qu¶ng B×nh)

2 ha/56 ha

N/ha = 1100C (3 x 3m)

(1 Huûnh + 1 Keo)



LËp

§Þa


*KhÝ hËu:

-L­îng m­a b×nh qu©n n¨m

-T0 b×nh qu©n n¨m.

*Thæ nh­ìng:

-Lo¹i ®Êt.

-§é s©u tÇng ®Êt (cm).

-§é chua thñy ph©n.

-Hµm l­îng mïn (%).

*Th¶m rõng tr­íc khi t¸c ®éng.


2200- 2400 mm

22- 250C

Fe vµng nh¹t trªn sa th¹ch

 50


5,5- 6,5

1,5- 3%


Rõng thø sinh nghÌo kiÖt

2200- 2400 mm

22- 250C

Fe vµng trªn sa th¹ch

 50


5,5- 6,5

1,5- 3%


Rõng thø sinh nghÌo kiÖt

2000- 2200 mm

22- 250C

Fe vµng nh¹t trªn sa th¹ch

 50


5,5- 6,5

1,5- 3%


§åi cá tranh + nøa tÐp

+ c©y bôi



2200- 2400 mm

22- 250C

Fe vµng nh¹t trªn sa th¹ch

 50


5,5- 6,5

1,5- 3%


§Êt trèng + tr¶ng cá

tr¶ng c©y bôi



T¨ng

Tr­ëng


*Tuæi.

*.

*H (m).

*.

*D(cm).


13

16,2


1,25

15,34


1,18

16

18,89


1,18

19,36


1,21

16

17,76


1,11

18,08


1,13

16

18,08


1,13

18,41


1,15

NhËn

XÐt vÒ


KÕt qu¶ vµ triÓn väng

Rõng ®· khÐp t¸n nh­ng bÞ ph©n cÊp lín do kh«ng më t¸n kÞp thêi. NhiÒu kh¶ n¨ng thµnh c«ng nÕu nh­ ch¨m sãc liªn tôc 7- 10 n¨m.

Rõng ®· khÐp t¸n nh­ng c©y bÞ ph©n cÊp lín do kh«ng tiÕn hµnh tØa th­a rõng trång. Kh¶ n¨ng thµnh c«ng rÊt lín.

Rõng non ®· khÐp t¸n nh­ng sinh tr­ëng ë møc trung b×nh, rõng ch­a qua tØa th­a, t¹o h×nh th©n nªn c©y ph©n cµnh thÊp

Rõng non ®· khÐp t¸n, sinh tr­ëng ë møc trung b×nh, rõng ch­a qua tØa th­a, lo¹i bá Keo l¸ trµm nªn kh«ng thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh sinh tr­ëng cña huûnh.

5. KhuyÕn nghÞ

  • Gièng

Huûnh lµ c©y sinh tr­ëng t­¬ng ®èi nhanh, nguån gièng nhiÒu vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh (c©y ra hoa hµng n¨m). Thêi gian cÊt tr÷ h¹t gièng cã thÓ kÐo dµi 2- 3 th¸ng.

MÆt kh¸c huûnh lµ c©y dÔ trång (cã thÓ trång b»ng rÔ trÇn, hoÆc stum, hoÆc ®¸nh c©y “rai” trong rõng vÒ trång) nªn c¸c kÕ ho¹ch trång rõng huûnh sÏ kh«ng gÆp khã kh¨n vÒ nguån cung cÊp gièng vµ c©y con.

C¸c kÕt qu¶ nh©n hom sinh d­ìng cña ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp cho thÊy tû lÖ ra rÔ cña huûnh t­¬ng ®èi cao  75%. KÕt qu¶ nµy më ra mét triÓn väng rÊt lín t¹o nguån gièng c©y con cho trång rõng nh÷ng n¨m tíi.


  • LËp ®Þa trång

Huûnh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn thuËn lîi trªn ®Êt feralit ph¸t triÓn trªn ®¸ m¸c ma a xÝt, sa, phiÕn th¹ch,... tÇng ®Êt s©u Èm, nhiÒu dinh d­ìng, bëi vËy trång huûnh trªn c¸c d¹ng thùc b× lµ rõng thø sinh nghÌo kiÖt.

TiÕn hµnh trång rõng huûnh ngay sau khai th¸c sÏ rÊt hiÖu qu¶. Kh«ng nªn g©y trång huûnh ë nhãm d¹ng lËp ®Þa ®Êt trèng ®åi träc.



  • Kü thuËt trång

  • Mïa vô thu h¸i: Thu h¸i vµo th¸ng 7- 8 khi vá qu¶ chuyÓn tõ mµu xanh sang mµu c¸nh d¸n. Thu h¸i xong ph¶i gieo ­¬m ngay trªn c¸c luèng nh­ ®èi víi mét sè c©y l¸ réng kh¸c, sau ®ã míi cÊy vµo bÇu P.E (15- 20cm).

  • T¹o c©y con: C©y con ®­îc ch¨m sãc trong v­ên ­¬m nh­ c¸c loµi c©y l¸ réng kh¸c, giai ®o¹n ®Çu cÇn che bãng 50%. Tr­íc khi ®em trång kho¶ng 3 th¸ng nªn më dÇn dµn che ®Ó t¨ng tÝnh thÝch øng cña c©y ­¬m. Tr­íc khi trång 1 th¸ng, luèng ­¬m c©y nªn ®Ó trèng hoµn toµn vµ gi¶m l­îng n­íc t­íi.

  • Ph­¬ng ph¸p trång: Huûnh cã thÓ trång rÔ trÇn hoÆc bÇu (sÏ ®¶m b¶o tû lÖ sèng cao h¬n) theo c¸c ph­¬ng thøc sau: lµm giµu rõng theo ®¸m, c¶i t¹o theo b¨ng hoÆc trång ®¹i trµ theo kiÓu trång c«ng nghiÖp. §iÒu cÇn l­u ý lµ kh«ng nªn trång qu¸ dµy nh­ lµ ë mét sè n¬i mµ mËt ®é ban ®Çu còng lµ mËt ®é cuèi cïng, kh«ng qua tØa th­a.

N/ha = 2500 c©y (2 x 2m).

N/ha = 1700 c©y (2 x 3m).



  • Ch¨m sãc b¶o vÖ rõng trång

Ch¨m sãc liªn tôc tõ 5- 7 n¨m ®Õn khi rõng non ®· khÐp t¸n. Thêi kú ®Çu huûnh míi trång cÇn che bãng nhÑ sau ®ã lín dÇn chuyÓn sang ­a s¸ng vµ ­a s¸ng hoµn toµn. V× vËy qu¸ tr×nh ch¨m sãc ph¶i ®¶m b¶o sao cho huûnh khi cßn nhá kh«ng bÞ ph¬i n¾ng hoµn toµn vµ còng kh«ng bÞ che bãng qu¸ møc.

- N¨m thø 1- 3: (2 lÇn trong n¨m tr­íc vµ cuèi mïa m­a). C«ng viÖc chñ yÕu lµ lµm cá, vun gèc, xíi v¸ng vµ ph¸t luçng d©y leo.

- N¨m thø 4- 6: Më t¸n, t¹o h×nh th©n.

- N¨m thø 7: TØa th­a, ®iÒu tiÕt mËt ®é, t¹o kh«ng gian dinh d­ìng phï hîp víi c©y trång.



Tµi liÖu tham kh¶o

  1. NguyÔn Xu©n Qu¸t 1996. Gãp phÇn t×m chän c©y b¶n ®Þa chÊt l­îng cao ®Ó trång rõng ë ViÖt Nam. TTKHKT L©m NghiÖp. 2/1996.

  2. Vô KHCN- Bé L©m NghiÖp 1994. Kü thuËt trång mét sè loµi c©y rõng. Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp, Hµ Néi.

  3. ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch rõng 1986. C©y rõng ViÖt Nam. Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp, Hµ Néi.


C©y lâi thä

Tªn khoa häc: Gmelina arborea Roxb

Hä TÕch: Verbenaceae

1. M« t¶ h×nh th¸i

Lâi thä lµ loµi c©y gç trung b×nh, chiÒu cao ®¹t tíi 30m, ®­êng kÝnh ngang ngùc ®¹t tíi 40 -50 cm. Vá nh½n cã b× khæng næi râ. Vá mµu vµng nh¹t khi non, khi giµ cã mµu x¸m nh¹t, bong m¶ng.

L¸ ®¬n, mäc ®èi, h×nh tr¸i xoan, ®u«i l¸ nhän. MÆt trªn mµu xanh thÉm, mÆt d­íi mµu x¸m b¹c, cã 3 g©n gèc, g©n bªn 3-4 ®«i næi râ ë mÆt d­íi l¸.

Hoa mäc thµnh chïm cã phñ nhiÒu l«ng mµu vµng nh¹t. Hoa to cã l¸ b¾c h×nh tuyÕn. C¸nh hoa mµu vµng. Qu¶ h×nh tr¸i xoan, ®­êng kÝnh 1,5 -2 cm, cã 1- 2 h¹t.



2. §Æc ®iÓm sinh th¸i

Lâi thä ph©n bè tù nhiªn ë nhiÒu n­íc trong vïng §«ng Nam ¸: India, Pakistan, Bangladesh, Myanmar, Sri Lanca, Th¸i Lan, Lµo, C¨mpuchia, ViÖt Nam, Trung Quèc. Lâi thä ë ViÖt Nam ph©n bè r¶i r¸c trong rõng c©y l¸ réng vµ nöa rông l¸ ë c¸c tØnh trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c cho tíi T©y Nguyªn. Chóng mäc lÉn víi c¸c loµi giÎ, chÑo, tr¸m, v¹ng... Ph©n bè c¸c vïng cã ®é cao tõ 700 m trë xuèng.



  • §iÒu kiÖn khÝ hËu

  • Lâi thä thÝch hîp víi vïng cã l­îng m­a 1100mm- 2500 mm/n¨m. Mét n¨m cã kh«ng qu¸ 3 -4 th¸ng kh« h¹n.

  • Lâi thä thÝch hîp víi nh÷ng vïng cã nhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m trong kho¶ng 20 -240C.

  • Yªu cÇu vÒ ¸nh s¸ng

- §©y lµ loµi c©y ­a s¸ng hoµn toµn.

  • Yªu cÇu vÒ ®Êt ®ai

- Lâi thä sèng trªn c¸c lo¹i ®Êt feralit n©u ®á, n©u x¸m, kh«ng chua, giµu mïn.

Lâi thä rông l¸ vµo th¸ng 2-3. Khi rông hÕt l¸ ®ång thêi lâi thä ra hoa vµ l¸ míi. Qu¶ chÝn vµo th¸ng 5 -7.



3. C«ng dông

Gç lâi thä mµu tr¾ng, gi¸c lâi Ýt ph©n biÖt, tû träng d =0,698, mÞn, mÒm dÔ gia c«ng. Gç dïng ®Ó ®ãng ®å dïng trong nhµ, dông cô ©m nh¹c, gç diªm, bao b×... Dïng lµm gç bãc, gç lµm nguyªn liÖu giÊy. Lâi thä dïng ®Ó trång thµnh rõng c«ng nghiÖp ë nh÷ng ®iÒu kiÖn lËp ®Þa thÝch hîp. HoÆc trång ph©n t¸n còng ®¹t hiÖu qu¶ cao. HoÆc dïng ®Ó trång rõng trªn ®Êt tho¸i hãa. §©y lµ mét trong nh÷ng loµi c©y gç mäc nhanh, gç cã nhiÒu ­u ®iÓm cã thÓ ph¸t triÓn trªn c¸c vïng thÝch hîp. Qu¶ vµ vá qu¶ dïng lµm thuèc ®iÒu trÞ mét sè bÖnh (Trimen,1895; Wagman, 1982). L¸ non vµ rÔ còng cã gi¸ trÞ lµm thuèc (Burkhill,1935). L¸ cã tiÒm n¨ng s¶n xuÊt thuèc (apigemin, luteolin, quercetagenin); rÔ s¶n xuÊt gmelioceryl alcohol vµ gç cho lignins.



4. §¸nh gi¸ rõng trång

  • §Æc ®iÓm l©m sinh

Lâi thä trong tù nhiªn Ýt khi sèng thµnh tõng quÇn thô thuÇn loµi. Nh­ng rõng trång thuÇn loµi sinh tr­ëng tèt. Lµ loµi c©y tiªn phong, ­a s¸ng, nh­ng cã thÓ chÞu bãng nhÑ. Chóng th­êng t¸i sinh ë nh÷ng lç trèng lín trong rõng, cã thÓ chÞu h¹n vµ s­¬ng gi¸. Nh­ng c©y con dÔ bÞ chÕt trong ®iÒu kiÖn ®ã. Sinh tr­ëng cña lâi thä cã thÓ bÞ gi¶m sót khi gÆp vµi mïa h¹n h¸n. T¸i sinh h¹t m¹nh. Kh¶ n¨ng n¶y chåi tèt.

Lâi thä ®­îc g©y trång rõng ë: Bangladesh, Brunei Darussalam, C¨mpuchia, Trung Quèc (§µi Loan, V©n Nam); India: Andhra Pradesh; Assam; Delhi ; Kerala ; Madhya Pradesh, Utta Pradesh; West Bengal; Indonesia; Malaysia; Myramar, Nepal; Pakistan; Philippines, Singapore, Sri Lanka, Th¸i Lan, ViÖt Nam; Cote di Voire, Ghana, Kenia, Nigeria, Rwanda; Sierra Leone; South Africa, Tanzania, Uganda, Brazil; Fiji; Papua New Guinea, Solomon Islands.

Nh÷ng ®iÓm chÝnh vÒ kü thuËt g©y trång rõng lâi thä nh­ sau:

Lâi thä ®­¬c trång b»ng c©y con, th©n côt, c©y hom. Träng l­îng h¹t t­¬i cã kho¶ng 1300 -1500 h¹t/kg. H¹t t­¬i tû lÖ n¶y mÇm ®¹t 90%.



  • Thu h¸i h¹t vµ gieo ­¬m

L©m phÇn lâi thä 4-7 tuæi ®· cã qu¶ vµ cã h¹t. Qu¶ chÝn tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 7. Khi qu¶ chÝn, vá qu¶ cã mµu vµng vµ rông xuèng gèc. Thu nhÆt qu¶ chÝn, x¸t s¹ch vá qu¶ ®Ó lÊy h¹t. H¹t cã thÓ cÊt tr÷ hoÆc gieo ngay.

Sau 7 -15 ngµy h¹t n¶y mÇm. NÕu h¹t ®· b¶o qu¶n cÇn ng©m trong n­íc l· 24 giê, sau ®ã ñ cho h¹t n¶y mÇm. H¹t n¶y mÇm, ®em gieo vµo bÇu. C©y con 2 - 2,5 th¸ng tuæi, chiÒu cao 30 -40 cm, ®­êng kÝnh gèc 0,5 -0,6 cm cã thÓ ®em trång.

Khi gièng ®· ®­îc chän läc, lâi thä ®­îc nh©n gièng b»ng hom cã sö dông c¸c chÊt kÝch thÝch ra rÔ. Th­êng sö dông IBA vµ NAA theo c¸c tû lÖ kh¸c nhau tïy theo mïa.

C¸c n­íc trång rõng lâi thä th­êng sö dông c©y con b»ng hom lÊy tõ c©y mÑ ®· ®­îc tuyÓn chän.



  • §Êt trång

Mét sè lý hãa tÝnh cña ®Êt ¶nh h­ëng rÊt râ tíi tû lÖ sèng vµ sinh tr­ëng cña lâi thä. §Êt t¬i xèp, Ýt chua lâi thä sinh tr­ëng kh¸. §Êt chua lâi thä sinh tr­ëng kÐm.

Th«ng th­êng trång rõng lâi thä lµ rõng thuÇn loµi. Tïy theo môc ®Ých g©y trång rõng kh¸c nhau, lâi thä ®­îc trång c¸c mËt ®é thÝch hîp. §Ó lµm v¸n d¨m, s¶n xuÊt bét giÊy th­êng trång theo cù ly 1,2 x1,2 m vµ 1,8 x1,8 m. §Ó lµm gç bãc, gç xÎ trång theo cù ly 3x3 m. Lâi thä lµ loµi ­a s¸ng, khi lµm ®Êt ®Ó trång rõng lâi thä cÇn lµm s¹ch thùc b×. Trång lâi thä cã thÓ kÕt hîp trång c©y n«ng nghiÖp nh­ ng«, ®ç vµ cã thÓ trång xen c¶ s¾n.

Th­êng ch¨m sãc, vun xíi gèc vµ ph¸t dän c©y x©m lÊn cho lâi thä trong 3 n¨m ®Çu, khi rõng lâi thä ch­a khÐp t¸n.

Trång lâi thä b»ng c©y con th©n côt, th­êng ph¶i tØa chåi. TØa th­a lµ mét kh©u quan träng trong viÖc nu«i d­ìng rõng trång. Khi trång rõng lâi thä ®Ó s¶n xuÊt gç bãc, gç xÎ cÇn tiÕn hµnh tØa th­a. C­êng ®é, tuæi, sè lÇn tØa th­a tïy thuéc mËt ®é trång ban ®Çu vµ cÊp ®Êt. Trång lâi thä theo cù ly 2,2 x2,1 m vµ 3,7 x3,7m, tØa th­a khi l©m phÇn cã chiÒu cao 6 -9 m (Fox, 1967).

Th«ng th­êng tØa th­a khi rõng lâi thä 3 -4 tuæi. Tuæi 9 ®Ó mËt ®é 740 c©y/ha chiÒu cao l©m phÇn ®¹t 9 m. §Ó l¹i 125 c©y/ha khi l©m phÇn cã chiÒu cao 15 m. Brazil th­êng gi÷ 900-950 c©y/ha vµ 800-1000 c©y/ha ë tuæi 5 cho lËp ®Þa tèt vµ xÊu. KFPL (Kolombangara Forest Products Limited) trång lâi thä cung cÊp gç xÎ, tuæi 2 tiÕn hµnh tØa th­a ®Ó l¹i 500 c©y/ha. Tuæi 3 ®Ó l¹i 250 c©y/ha.

Gç d¨m víi chu kú kinh doanh 10 n¨m, tuæi 2 tØa th­a ®Ó l¹i 500 c©y/ha (Graham Chaplin, 1993).

Lâi thä trång ®Ó s¶n xuÊt gç xÎ khai th¸c ë tuæi 15 -20 ®­îc 250 -359 m3/ha víi 200 -300 c©y/ha (FD, 1993). Lâi thä s¶n xuÊt gç d¨m víi chu kú 5 n¨m s¶n l­îng 200 m3/ha víi mËt ®é 800 c©y/ha.

Lâi thä lµ loµi c©y mäc nhanh, gç rÊt ®­îc ­a chuéng trong chÕ biÕn c«ng nghiÖp. RÊt nhiÒu n­íc trong vïng vµ trªn thÕ giíi ®· g©y trång rõng lâi thä cã n¨ng suÊt cao. ViÖt Nam ®· nghiªn cøu g©y trång rõng lâi thä cã kÕt qu¶.

N¨m 1983 lâi thä ®­îc trång thÝ nghiÖm ë NghÜa §µn, NghÖ An. §Êt trång lâi thä lµ ®Êt rõng nghÌo, ®· bÞ chÆt hÕt c©y gç cã gi¸ trÞ, chØ cßn c¸c loµi c©y kÐm gi¸ trÞ kinh tÕ. TiÕn hµnh ph¸t dän toµn bé. §Êt Feralit vµng ®á ph¸t triÓn trªn phiÕn th¹ch mµu tÝm, ®é dµy tÇng ®Êt mÆt 40 -50 cm, cã ®é pH = 4 -5, hµm l­îng mïn lµ 2%. §Êt cßn t¬i xèp.

Trång b»ng c©y hom. MËt ®é trång ban ®Çu lµ 1100 c©y/ha. §Õn n¨m thø 3 rõng ®· khÐp t¸n, tiÕn hµnh tØa th­a 30%, cßn l¹i 700 c©y/ha, cuèi tuæi 6 tØa th­a lÇn 2 ®Ó l¹i 400 c©y/ha.


BiÓu 1: T×nh h×nh sinh tr­ëng cña lâi thä trång ë NghÜa §µn

Tuæi

D1,3(cm)

ZD (cm)

H ( m)

ZH(m)

V (m3)

1

0,9




1,2







2

1,9

1,

3,5

2,3




3

5,8

3,9

5,2

1,7




4

9,6

3,8

8,7

3,5




5

13,4

3,8

11

2,3

25,2

6

16,5

3,1

13

2,0

50,0

7

19,7

3,2

15

2

101,16

8

23,5

3,8

16,8

1,8

87,6

9

26,2

2,7

18,7

1,9

183,6

10

28,5

2,3

20,5

1,8

223,6

B×nh qu©n n¨ng suÊt ®¹t 22 m3/ha /n¨m (tÝnh cho 400 c©y/ha) trªn « thÝ nghiÖm. Thö nghiÖm nµy cã tÝnh chÊt th¨m dß, nh­ng cho thÊy ®©y lµ mét loµi c©y rõng cã n¨ng suÊt khi trång rõng.

N¨m 1996 -2000, lâi thä ®­îc nghiªn cøu t­¬ng ®èi toµn diÖn h¬n. KÕt qu¶ cho thÊy lâi thä thÝch hîp trªn mét sè d¹ng lËp ®Þa cña ViÖt Nam.

M« h×nh thÝ nghiÖm ë x· L©m S¬n, L­¬ng S¬n, Hßa B×nh ë tuæi 4 l©m phÇn ®· khÐp t¸n. Trong trång rõng, rõng trång tõ ban ®Çu cho tíi khÐp t¸n, ®Õn giai ®o¹n khÐp t¸n ®­îc xem nh­ giai ®o¹n ®Çu thµnh c«ng.

§iÒu kiÖn tù nhiªn ë L©m S¬n: §Êt trång lµ ®Êt feralit mµu n©u ®á ph¸t triÓn trªn ®¸ v«i. Cã ®é cao 100 m so víi mÆt biÓn. §Êt ®· qua lµm n­¬ng rÉy nhiÒu lÇn. §é dèc b×nh qu©n 25 ®é. §é dµy tÇng ®Êt trªn 35 cm. §Êt t¬i xèp, ®é pH (KCl) = 4,84, hµm l­îng mïn 2,39%, ®¹m 0,21%.

L­îng m­a b×nh qu©n n¨m 1812 mm/n¨m, cã 4 th¸ng l­îng m­a d­íi 50 mm; nhiÖt ®é b×nh qu©n n¨m 23,2 o C. N¨m 1997 tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. Trång thuÇn loµi mËt ®é 1100 c©y/ha. Hè cuèc 30x30x30 cm. Trång b»ng c©y con cã bÇu; 70 ngµy tuæi, c©y con cã chiÒu cao b×nh qu©n 25 -30 cm, ®­êng kÝnh gèc 0,4-0,5 cm, trång th¸ng 8/1997. Cuèi n¨m (th¸ng 12 vun xíi gèc 1 lÇn). Tû lÖ sèng 95%.

BiÓu 2: Sinh tr­ëng cña lâi thä ë L­¬ng S¬n, Hßa B×nh

Tuæi

D (cm)

Z D(m3)

H ( m)

Z H ( m)

V ( m3)

1

0,4-0,5




0,30







2

5,18




3,86







3

8,22

3,04

6,26

2,4




4

10,7

2,48

8,6

2,2

46,0

5

13,3




10,8




73,0

Lâi thä trång ë L­¬ng S¬n t¨ng tr­ëng b×nh qu©n vÒ D1,3 ®¹t 2,6 cm/n¨m vµ chiÒu cao ®¹t 2,16 m/n¨m. Tuy míi 5 tuæi nh­ng l©m phÇn xanh tèt.

T¨ng tr­ëng th­êng xuyªn kh¸ mÆc dï trång lâi thä thÝ nghiÖm (sè liÖu trªn) chØ trång th«ng th­êng, ch­a ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt th©m canh.

C©y lâi thä cã ph©n bè tù nhiªn ë ViÖt Nam. C©y lâi thä ®· ®­îc nhiÒu n­íc trong vïng ®¹t n¨ng suÊt cao 20 -27/m3/n¨m.

Hai m« h×nh thÝ nghiÖm trång ë NghÖ An vµ Hßa B×nh, lâi thä sinh tr­ëng nhanh, tû lÖ sèng cao (trªn 95%), cã kh¶ n¨ng thµnh rõng.



5. KhuyÕn nghÞ

- Nªn ph¸t triÓn g©y trång rõng c©y lâi thä ë ViÖt Nam ®Ó cung cÊp gç xÎ, gç bãc. Trong viÖc chän ®Êt cÇn chó ý ®Õn ®é pH, ®©y lµ yÕu tè quan träng tíi sù sinh tr­ëng cña lâi thä.


1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət