Ecazkar canLIlar harun yəhya müƏLLİf və onun əSƏRLƏRİ haqqinda
|
|  Yüklə 0.6 Mb.
|
|
Bir insan toxumların zəhərli olub-olmadığını kənardan baxaraq müəyyən edə bilməz. Toxumun zəhərini necə zərərsizləşdirəcəyəni isə təxmin edə bilməz. Buna görə ya bir təhsil almalı, ya da bu haqda bir şey bilən bir nəfərlə məsləhətləşməlidir. Belə olduğu halda heç bir ağlı və düşüncəsi olmayan bir quşun uzunmüddətli kimyəvi təhlil və tədqiqatlar nəticəsində belə bir şeyi kəşf etdiyini də demək olmaz. Makauların insanların uzun sürən ixtisas təhsilindən sonra əldə olunan bilgilərə təsadüfən nail olması qeyri-mümkündür. Makaulara bu biliyi hər şeyi qüsursuz yaradan və hər şeyi bilən Allah öyrətmişdir.
Hörümçəklər torlarını qurmaq üçün iki müxtəlif yerə ehtiyac hiss edirlər. Torlar əsasən iki divarın birləşdiyi künc və ya iki budaq arasında qurulur. Lakin bəzi hörümçəklər yalnız bir tərəfdən istifadə edərək də torlarını qurmaq bacarığına malikdir. Hörümçəyin öz torunu qurması isə çox yüksək bir qabiliyyətdir. İndi sizlərə danışacaqlarımızı gözünüzün önündə canlandırmağa çalışın. Hörümçək torunu qurmaq üçün kifayət qədər uzun, elastik bir budağı seçərək işə başlayır. Əvvəlcə sapı budağın ucuna möhkəm yapışdırır. Bir tərəfdən, budağın aşağı tərəfinə doğru gedir, digər tərəfdən isə ağzından sap ifraz edir. Müəyyən bir məsafəyə gəldiyi zaman dayanır və sap ifrazını saxlayır. İfraz etdiyi sapı qüvvətli şəkildə özünə sarı çəkməyə başlayır. Bunun nəticəsində budaq yay formasında bükülür. Hörümçək bu yaydakı bir tel kimi düz vəziyyətdə olan sapın digər ucunu özünün olduğu yerə möhkəm yapışdırır. Bundan sonra isə bu yayın içində öz torlarını hörməyə başlayır. İndi düşünün. Aralarındakı məsafə 2 metr olan iki divar arasına 2,5 metr uzunluğunda bir ipi tarım çəkmək lazım olsaydı, nə edərdiniz? Siz bunu düşünməkdə olun, biz isə sizə bağça hörümçəyinin bu problemi necə həll etməsindən danışaq. Bağça hörümçəyi bəzən torunu bir-birindən çox aralı olan iki budaq arasında qurur. Belə torlar çox böyük olduğu üçün onların ov ovlamaq qabiliyyəti də böyükdür. Lakin torun böyüklüyü sapların bir müddət sonra boşalmasına səbəb olur. Bu da ovun azalması deməkdir. Belə halda hörümçək vəziyyətdən çıxış yolu axtarmalıdır. Tor boşaldıqda hörümçəyin yeni bir tor quracağını düşünə bilərsiniz. Lakin yox, hörümçək toru təzələmək əvəzinə başqa bir heyrətamiz üsula əl atır: torun mərkəzinə gələrək buradan yerə doğru bir iplik çəkir. İpliyin yerə yaxın ucuna da kiçik bir daş bitişdirir. Jenidən tora qayıdır və ipliyi çəkərək daşı yerdən yuxarı qaldırır. Hörümçək daş havada olduğu zaman ona bağlanmış ipliyi yenidən torun ortasına möhkəmcə bitişdirir. Nəticədə tor ortasından sallanan bu daşın təsiri ilə tarım çəkilir. Jəqin ki, belə bir üsul sizin ağlınıza gələ bilməzdi. Jalnız sizin deyil, inşaatdan anlayışı olmayan bir çox insanın da ağlına belə bir çıxış yolu gələ bilməzdi. Lakin hörümçəklər bu üsulu bilir və tətbiq edirlər. Bəs hörümçək belə bir ağıllı bir üsulu haradan bilir və ondan necə uğurla istifadə edir? Hələ üstəlik milyon illərdir bütün hörümçəklər eyni üsulla öz torlarnı qururlar. Hörümçəyin belə bir üsulu tətbiq etməsi üçün bunu ona ilham verəcək bir «iradə sahibinə» ehtiyac duyulur. Çünki bu iradə qüvvəsi hörümçəyin özünə aid deyil. Bu iradənin sahibi hər şeyin sahibi olan, hər şeyə qüvvəsi çatan, bütün canlıları idarə edən, görəcəkləri işləri onlara ilham edən Allahdır. MARAQLI BİR CANLI: NAUTİLUS Jəqin ki, hamınız sualtı gəmiləri televizorlarda, qəzet və jurnallarda görmüsünüz. Olduqca dərinliklərə enərək hiss olunmadan hərəkət edə bilən bu texnoloji mexanizmlərdən ölkələrin təhlükəsizliyini təmin etməkdə və bəzi elmi araşdırmalarda istifadə olunur. Sualtı gəmilərin işləmə sistemi isə aşağıdakı kimidir. Sualtı gəmilərdə mövcud olan xüsusi dalma sisternləri su ilə dolduqda gəmi sudan daha ağır olur və dibə dalır. Əgər sisterndəki su təzyiqli hava ilə boşaldılsa, sualtı gəmi yenidən suyun üzünə çıxır. İndi isə sizi sualtı gəmilərdə olan bu sistemdən istifadə edərək hərəkət edən çox maraqlı bir canlı ilə tanış edəcəyik. Bu canlı nautilusdur. Nautilus xitin örtüklü bir dəniz heyvanı olub sualtı gəmilər kimi suya dalır. Şəkildə də gördüyünüz kimi, nautilusun bədənində 19 sm ölçüsündə ilbizin xitin örtüyünə bənzər bir orqan var. Bu orqanda bir-biri ilə bağlı olan 28 ədəd «dalma hüceyrələri» var. Bu dalma hüceyrələri sualtı gəmidə olduğu kimi eyni məntiqlə işləyir, yəni nautilusun təzyiqli havaya ehtiyacı var. Bu hava sualtı gəmilərdə xüsusi bir sistem qurulması ilə təmin edilir və mühəndislər bu sistemi sualtı gəminin müəyyən hissələrində yerləşdirirlər. Bəs onda nautilus suyu boşaltmaq üçün lazım olan bu sıxılmış havanı haradan alır? Beləliklə, bu sualın cavabı yenə də bizi Allahın yaratdığı qeyri-adi xüsusiyyətlərdən biri ilə tanış edir. Nautilusun bədənində xüsusi bir qaz əmələ gəlir. Bu qaz qan dövranı vasitəsilə hüceyrələrə çatdırılaraq hüceyrələrdən suyun çıxmasını təmin edir. Nautilus ovlanmaq təhlükəsi ilə qarşılaşanda düşmənlərindən qaçmaq üçün bu şəkildə suyun dibinə enə və ya üzə çıxa bilir. Hətta nautilusun dalma qabiliyyəti sualtı gəmilərlə müqayisəyə gəlməyəcək dərəcədə yüksəkdir. Bir sualtı gəmi yalnız 400 metr dərinliyə enə bildiyi halda nautilus üçün 4000 metr dərinliyə enmək çox asandır. Bu maraqlı dəniz canlısında yaradılmış xüsusi sistem bizim düşünməyimiz üçündür. İndi birlikdə düşünək. Nautilus bu sistemə təsadüfən sahib ola bilərmi? Qaz hazırlanmasını təmin edən bədən quruluşunu təkbaşına əldə edə bilərmi? Həm də nautilusun qəribə xüsusiyyəti bununla bilmir. Dəniz altında çox böyük bir təzyiq var. Dərinliyə endiyiniz zaman qulaqlarınızda hiss etdiyiniz tutulma və təzyiqin səbəbi də bu təzyiqdir. Lakin sizə təsir edən çox aşağı bir təzyiqdir, dərinə endikcə basqı artır və müəyyən dərinlikdən sonra canlılara öldürücü təsir göstərir. Nautilus isə çox kiçik olmasına və onu qoruyan yalnız bir xitin təbəqəsi olduğuna baxmayaraq bəzən tonlarla yük ağırlığında ola bilən bu təzyiq ona təsir etmir. Aydın görünür ki, nautilusdakı bütün keyfiyyətlər xüsusi olaraq yaradılmışdır. Bu canlının dəniz altındakı tonlarla yükə davam gətirən bədənini özü-özünə planlaşdırması əsla mümkün deyil. Belə bir yüksək bədən quruluşu yalnız hər şeyi heç nədən nümunə götürməyərək qüsursuz yaradan Allahın yaratdığı varlıqda ola bilər. Allah bir ayəsində insanlara aşağıdakı kimi düşünməyi buyurur: «Heç Jaradan yaratmayana bənzəyərmi?!» («Nəhl» surəsi, 17). FİZİKANIN QANUNLARINI BİLƏN KƏPƏNƏKLƏR Kəpənəklərin bəzəkli xarici görünüşü hər kəsin çox xoşuna gəlir. Rəngli qanadları, zərif uçuşları ilə təbii bir gözəllik olan bu canlılar Allahın bizim üçün yaratdığı gözəlliklərdən biridir. Əlbəttə ki, kəpənəklərin xüsusiyyətləri yalnız bəzəkli olmalarından ibarət deyil. Olduqca qısa ömür sürmələrinə baxmayaraq bu canlılar bəzən bir mütəxəssis kimi hesablama aparır. Məsələn, uçmaq üçün - daha əvvəl də güvələrlə bağlı qeyd etdiyimiz kimi - kəpənəklərin bədəni müəyyən bir temperaturda olmalıdır. Bunun üçün kəpənəklərin nələr etdiklərini birlikdə təhlil edək. Colias kəpənəyi adlandırılan bir növ bədən temperaturu 28 dərəcədən aşağı olsa, uça bilməz. Belə halda kəpənək dərhal qanadlarını açır və arxası Günəşə doğru, şüaları şaquli alacaq şəkildə dayanır. Kəpənək kifayət qədər isinib bədən temperaturunu 40 dərəcəyə çatdıranda öz ətrafında 90 dərəcə dönür. Beləliklə, Günəş şüalarını üfüqi formada da alır. Bu hərəkətlə Günəş şüalarını isidici təsiri minimuma endirilir. Həmçinin kəpənəyin bədən temperaturu enməyə başlayır. Bundan başqa, bu cins kəpənəklərin qanadlarında kiçik qara ləkələr olur. Bu ləkələr də temperaturu kəpənəyin bədənində toplamaq funksiyasını daşıyır. Lakin bu ləkələr də təsadüfi yerlərdə deyil. Bunlar bədənin isinməyə ən çox ehtiyacı olan hissələrdə yerləşdirilib. Bu quruluş sayəsində qanadlardakı tez isinən kiçik ləkələrdən başqa hissələrə istiliyin nəqli asanlaşır. Çünki istiliyi ötürmək üçün lazım olan məsafə qısalmışdır. Başqa bir kəpənək cinsi də bədəninin temperaturunu artırmaq üçün buna bənzər üsuldan istifadə edir. Linzalar haqqında hamınızın məlumatı var. Onların bəzilərindən cisimləri böyütmək, digərlərindən isə kiçiltmək üçün istifadə olunur. Məsələn, eynək şüşələri bir linzadır. Günəş işığının qarşısına tutulan linza isə istiliyi müəyyən bir nöqtədə toplaya bilir. Hətta bu üsulla od yandırmaq da mümkündür. Pieris növündən olan kəpənək isə qanadlarını elə bir vəziyyətdə saxlayır ki, eynilə linza kimi bütün şüaları bədəninin ən çox isinməsi lazım olan yerlərində toplaya bilir. Şübhəsiz ki, bu kəpənəklər həyatlarının heç bir dövründə fizika və başqa mövzularda təhsil almamışlar. Linzanın xüsusiyyətlərini də bilmirlər. Günəş şüalarının hansı vəziyyətdə daha artıq alınmasından da xəbərsizdirlər. Kəpənəklərə ən əlverişli şəkildə isinmək üçün nələri edəcəklərini ilham edən, hər şeyi qoruyan və nəzarət edən Allahdır. Allah bir ayədə belə buyurur: «...Allah hər şeyə nəzarət edəndir» («Əhzab» surəsi, 52). GÖZƏTÇİ NAQQA BALIĞI Balıqların yuva qurması və balalarını daim qoruması o qədər də bilinməz. Bu yuvalar əsasən xırda daşların və ya qumların içində açılan çuxur şəklindədir. Kürülər bir müddət bu açıq çuxurların içində inkişaf edir. Bu müddət ərzində ata və ana balıqlar öz balalarını düşmənlərdən qorumaq üçün növbə çəkirlər. Naqqa balıqları da balalarını xüsusi bir mühafizə içində saxlayan canlılardır. Dişi naqqa balıqları öz kürülərini dayaz sulardakı bitkilərin və qamışların dibində tökür. Kürülər bitki köklərinə yapışıb qalır. Bir müddət sonra dişi balıq kürülərindən uzaqlaşır. Bundan sonra kürüləri artıq erkək balıq qorumalıdır. Erkək balığın vəzifəsi kürülərin yanında keşik çəkməkdir. Bu növbətçilik 40-50 gün, yəni balalar tam böyüyənə qədər davam edir. Bundan başqa, erkək balıq qəlsəmələri vasitəsilə mırıltıya bənzər bir səs çıxararaq kürülərə zərər vermək istəyən digər balıqları oradan qovur. Bu səsin başqa balıqları qorxudacağını və bu səsə görə oradan ayrılacaqlarını bilir. Erkək naqqa balıqlarına balalarını bu şəkildə qorumağı əmr edən Allahdır. Bu balıq da başqa bütün canlılar kimi yalnız Allahın ilhamı ilə hərəkət edir və nəsillərini də davam etdirir. İŞIQ SAÇAN CANLILARIN XÜSUSİJJƏTLƏRİNİ BİLİRSİNİZMİ? Gecələr ağacların üzərində hərəkət edən işıqları heç görmüsünüzmü? Bəzən bir ağacı az qala örtəcək qədər çox olan bu işıqlar işıldaquşlardır. İşıldaquşlar işıq saçan canlıların ən əsaslarıdır. Gecənin qaranlığında ağacları işıqlandıran işıldaquşlar alimlərin üzərində ən çox tədqiqat apardığı canlılardan biridir. Bunun səbəbini bir az sonra müfəssəl şəkildə izah edəcəyik. Lakin əsasən bu canlıların necə işıq saçmasından bəhs edək. İşıldaquşlar bədənlərinin içində yaşıl-sarı işıqlar istehsal edirlər. İşıq işıldaquşlar üçün bir rabitə, xəbərləşmə vasitəsidir. Onlar saçdıqları işıqlarla ya bir-birinə cütləşmə mesajı verir, ya da düşmənlərinə qarşı müdafiə olunmağın vacibliyini bildirirlər. Düşmənləri işıldaquşların dadının pis olduğunu işıqlardan bilir və onları yeməkdən imtina edirlər. Bu böcəklərin ən əsas xüsusiyyətləri isə işıqdan daha çox səmərə əldə etməsi və demək olar ki, enerji itirməməsidir. İşıldaquşlar bu xüsusiyyətlərinə görə illərlə alimlər üçün araşdırma mövzusu olub. Lakin bütün araşdırma və çalışmalara baxmayaraq insanlar hələ də işıldaquşların saçdığı kimi səmərəli bir işıq kəşf edə bilməyiblər. Bir canlının işıq saça bilməsi, eyni zamanda da bu işığın onlara heç bir təsir etməməsi heyrətamiz məsələdir. Bunun səbəbini belə izah edə bilərik. Janan lampaların işıqla birlikdə istilik də verdiyini sizlər də hiss etmisiniz. Məsələn, bir elektrik lampasına əl vursanız, əlinizin yandığını hiss edəcəksiniz. Bu halda ağlınıza işıldaquşların bu istilikdən niyə ziyan görməməsi kimi bir sual gələ bilər. Təəccblü olan da elə budur. İşıq saçan canlılar özlərinin saçdığı işıqdan heç bir ziyan görmürlər. Çünki canlıların saçdığı işıq bizim işıqlandırmaq üçün istifadə etdiyimiz işıqdan tamamilə fərqlidir. Bu işığa soyuq işıq deyilir və bu cür işıq istehsalı zamanı ətrafa istilik verilmir. Buna görə də belə hasil olan işıq çox səmərəlidir. Alimlər bu işıq növünü təqlid etmək üçün illərdir ki, çalışır. İşıldaquşlarla yanaşı dənizdə yaşayan müxtəlif canlılar, böcəklər və başqa bir çox canlı növü də saçdıqları işığı özləri hasil edirlər. Hər bir işığın hasil olma forması, istifadə sahələri, müddəti və hasil edilən işığın cinsi kimi xüsusiyyətləri çox fərqlidir. Və bunların hər biri möcüzədir. Bu canlılara işıq hasil edə biləcək sistemi verən, bu sistemlərin daimi olmasını təmin edən isə əlbəttə ki, canlıların özləri deyil. Təsadüflər nəticəsində işıq əmələ gətirən bir sistemin canlının bədənində meydana gəlməsi mümkün deyil. Bundan əlavə, özündən işıq verən canlıya heç bir zərərin dəyməməsi kimi mükəmməl bir quruluşun ortaya çıxması da mümkün deyil. İşıq saçan bütün canlılar Allahın yüksək səviyyədə yaratmasının dəlillərindəndir. Allah sonsuz elm, ağıl və qüdrətinin dəlillərini bizə yaratdığı canlılar vasitəsilə göstərir. Eyni zamanda bütün bunlar Rəbbimizin diləməsindən savayı insanların nə qədər çalışsa da təbiətdəki qüsursuz mexanizmləri yaratmağa güclərinin yetməyəcəyini xatırladır. İŞIQ VERƏN SUALTI CANLILAR Şəkillərdə gördüyünüzə bənzəyən bir çox sualtı canlı da işıldaquşlar kimi işıq verən sistemlərə malikdir. Onlar işıqlarından əsasən düşmənlərini azdırmaq və ya qorxutmaq üçün istifadə edirlər. Bu canlıların demək olar ki, hamısının arxasında eynilə parçadakı tikiş yerinə bənzəyən lentşəkilli yerləşdirilmiş, işıq verə bilən hüceyrələr var. İndi bu canlıların əsas xüsusiyyətləri ilə tanış olaq. Bunların bir növü xarici görünüşcə aureliyalara (aurita) bənzəyən canlılardır. Onlar əsasən gözlə görünməyən bitkilər və kiçik dəniz heyvanları ilə qidalanır. Bəziləri ovlarını eynilə balıq tilovuna bənzər suda hərəkət edən yapışqan caynaqları ilə tutur. Başqa birisinin isə çox geniş şəkildə açıla və bir çox canlını uda bilən ağzı var. Bədənində sıra şəklində incə tüklər olur və heyvan bu tüklərindən suda özünü irəliyə hərəkət etdirmək üçün istifadə edir. İşıq saçan canlı növlərinin də öz daxilində qəribə xüsusiyyətləri var. Məsələn, qırmızı tüklərinə toxunan zaman onlar parlayır. Həmçinin suya parıldayan, işıqlı dənəciklər buraxa bilir. Bu, düşmənlərdən xilas olmaq üçün istifadə olunan bir azdırma vasitəsidir. Dəniz ulduzları, dəniz kirpiləri (Echinus), tüklü ulduzlar kimi canlılar isə «tikanlı heyvanlar» adlandırılır. Bu heyvanların bir çoxunun dərisi müdafiə məqsədilə istifadə etdikləri kəskin tikanlarla örtülüdür. Onlar dəniz sahillərində, mərcan qayalıqlarında və dəniz laylarında yaşayır. Bu canlılar da düşmənlərindən qorunmaq üçün öz işıqlarından istifadə edir. Parlaq ətraflara və ya onurğaya malik olan bu canlılar bir hücuma məruz qaldıqları zaman suda işıq buludları yaradırlar. İşıq saçan sualtı canlıların ən əsas xüsusiyyəti isə onların öz işıqlarından aldadıcı məqsədlə istifadə etməsidir. Buna nümunə kimi bir dəniz ulduzu növünü göstərə bilərik. Bu dəniz ulduzu dənizin təqribən 1000 metr dərinliyində yaşayır. Ətraflarının ucundan parlaq yaşıl-mavi işıqlar saçır. İşıq xəbərdarlığı düşmənlərinə çox pis bir dadının olduğunu bildirmək üçündür. Başqa bir dəniz ulduzu növü isə ona hücum edildiyi zaman parıldamağa başlayır və düşməni uzaqlaşdırmaq üçün qollarından birini düşmənə tərəf atır. Qopmuş ətraf ağ işıq saçmağa başlayır və düşmənin diqqəti ətrafa yönəlir. Dəniz ulduzu da bu zaman qaça bilmək üçün vaxt əldə etmiş olur. Burada verdiyimiz bir neçə misaldan da aydın olduğu kimi, canlılardakı işıq saçma mexanizmi Allahın yaratdıqlarının möhtəşəmliyini bizə göstərir. Burada haqqında danışdığımız canlılar suyun altında yaşayan, əksər vaxtlarda da bədənlərinin çoxu sudan ibarət olan, bir ağıl və düşüncəyə sahib olması mümkün olmayan canlılardır. Lakin onların hər biri oxucuları heyrətləndirəcək ecazkar xüsusiyyətlərə malikdir. Bu da bir daha sübut edir ki, Allah heç bir nümunəni əsas götürmədən yaradandır. Bu misallar Allahdan başqa Tanrının olmadığını, Allahın hər şeyin Jaradıcısı olduğunu dərk etməyimiz üçündür. Bu həqiqəti dərk edən hər bir insan Allahın sonsuz gücünü də dərk edəcək və həyatını yalnız Allahı razı salacaq şəkildə yaşamağa çalışacaq. Unutmayın ki, Allah bir ayəsində Ondan başqa tanrı qəbul edənlərin tənha qalacağını bildirir və belə buyurur: «Allahla yanaşı başqa tanrı qəbul etmə. Joxsa xar olar, zəlil vəziyyətə düşərsən!» («İsra» surəsi, 22). TUTUQUŞU BALIĞININ JATAQ ÖRTÜJÜ Şəkildəki balığın adı - artıq sizin də bildiyiniz kimi tutuquşuya bənzədiyinə görə - tutuquşu balığıdır. Rəngarəng bir görünüşü olan bu balıq düşmənlərindən müdafiə olunmaq üçün müəyyən bir üsuldan istifadə edir. Xüsusilə gecələr bütün bədənini özü hasil etdiyi jelatinə (nazik və şəffaf plastinka şəklində yapışqan maddəyə) bənzər bir maddə ilə örtür. Ağlınıza gələn «nə üçün» sualının cavabından əvvəl bu maddənin necə hazırlandığına və ondan necə istifadə edildiyinə diqqət yetirək. Tutuquşu balığının örtüyü balığın qəlsəmə boşluğunun üst kənarında olan bir yerdən ayrılır. Balıq bu hərəkəti nəfəs alıb-verərkən edir. Bir müddət sonra bu örtük balığın bütün bədənini örtür. Bunun vasitəsilə balıq özünü bir növ örtüyün içinə salır və gecə olduğu zaman özünü xarici təsirlərdən qoruyur. Bu maddə eyni zamanda balığın maskalanaraq rəngini dəyişməsi nəticəsində gizlənməsini də təmin edir. Şəffaf yataq örtüyünün ən əsas funksiyası da balığı ən böyük düşməni olan mürən balıqlarından qorumaqdır. Mürənlər qeyri-adi həssas qoxubilmə hissiyyatına malikdir və ovlarını bu qabiliyyətləri sayəsində tapırlar. Lakin tutuquşu balığının qoruyucu örtüyü nəticəsində mürən balığı onun qoxusunu almır. Hətta yanından keçərkən örtük içindəki balığa toxunsa da onu hiss etmir. Bu halda belə düşünmək lazımdır: tutuquşu balıqları gecə istifadə etdikləri bu qoruyucu örtüyü necə əldə etmişlər? Qatı düşmənləri olan mürən balıqlarının qoxu vasitəsilə ov etdiklərini haradan bilirlər? Mürenlərin güclü qoxu almasının qarşısını alacaq və gecəni rahat keçirmələrini təmin edəcək bu əhəmiyyətli maddəni necə kəşf etmişlər? Əlbəttə ki, balığın kimyəvi maddəni öz bədənində hasil edib sonra da bu maddə ilə bütün bədənini örtməyi düşündüyünü, plan qurduğunu güman etmək mümkün deyil. Belə bir vəziyyətin müəyyən müddət içində öz-özünə meydana gəlməsi də mümkün deyil. Şəkildəki tutuquşu balıqları bu gün bu maddəni öz düşüncələri ilə planlaşdırıb bədənlərindəki belə bir sistemi öz istəkləri ilə yaratmadıqları kimi 1.000 il və ya 10.000 il bundan əvvəl yaşamış tutuquşu balıqları da bunu bacara bilməzdi. Balığın öz düşmənə qarşı bədənini çox uyğun bir jelatinlə örtməsi çox ideal bir maskalanma üsuludur. Həmçinin aydın olur ki, belə xüsusiyyət yalnız düşünülmüş bir plan nəticəsində mümkündür. Bu düşüncə də balığa və ya başqa bir varlığa deyil, bütün bunları Jaradıb tənzimləyən Allaha məxsusdur.
Aşağıdakı və əvvəlki səhifədə olan əqrəb balıqlarının şəkillərinə diqqətlə baxın, özünüz də hiss edəcəksiniz ki, onları olduqları şəraitdən seçmək çox çətindir. Əqrəb balıqları kimi sualtı canlıların da bir çoxunu yaşadıqları mühitdə seçmək mümkün deyil. Bu canlılar yalnız hərəkət etdiyi zaman bilinir. Su altında qüsursuz olaraq adaptasiya və maskalanma qabiliyyətinə malik olan canlılar bu rənglərdən istifadə edərək ov ovlayır, artıb törəyir, ətrafındakı canlılara müəyyən məlumatlar çatdırırlar. Elə isə bu uyğunlaşma necə ortaya çıxmışdır? Bir balığın bədənini yaşadığı qaya ilə eyni rəngdə, hətta qaya kimi çıxıntılı görünüşdə edən kimdir? |