Bij gelegenheid van Victoria's begrafenis
|
|  Yüklə 4 Mb.
|
Ofschoon N.Pierson,als Minister de Vermogens-en Bedrijfsbelastingen voorstellende,beloofd had dat er nooit opcenten op zouden geheven worden,stemde hy later als Kamerlid toch voor het voorstel van Minister de Meester om ze wel te heffen. Donderdag 19 April verhuisden Max en Em van het Florapark naar hun kasteed in den Aerdenhout. Woensdag 18 April werd San Francisco door een aardbeving verwoest en geraakte de stad in brand,zodat een oppervlakte van 1 KM.breedte en 13 KM.lengte één vlammenzee werd. Het éne blok fraaie huizen werd na het ander aangetast. De ganse morgen en namiddag hielden de aard- schuddingen aan. under een hotel van 5 verdiepingen,dat instortte, werden 70 mensen bedolven,onder een pension 80. In het Palace Hotel sprong een gasmeter,waardoor een nieuwe brand uitbarstte.. De stad had in 1846 600 inwoners en nu 350000. De meeste inwoners waren in slaap en daar de pijpen der waterleiding gebarsten waren,kon men niet blussen en moest men enkele huizen door dynamiet laten springen. Meer dan 200000 mensen raakten dakloos. De ijzeren huizen boden het best weerstand; de lijken werden in zee geworpen en de dieven en plunderaars doodgeschoten .Dr.Kortland te Zeist onderzocht Wilfried en bevond dat hy een zwak zenuwgestel heeft^ JW. en Caroline waren naar het huis van hun zwager van Rossem in de Apeldoornsestraat te Arnhem verhuisd,waar Caroline's oudeFS gewoond hadden,en dat beviel hun best. JW. had een kamer met een groot balkon en uitzicht op de tuinen. Zaterdag 5 Mei reed ik met Cornelia per electrische tram naar Amsterdam en stapten wy er op de hoek van het Spui en de Raadhuisstraat uit,waar wy na enige minuten wachtens de Koningin met haar Moeder en de Prins in een open rytuig zagen voorbyrijden. Daarna liepen wy de Kalverstraat door,waar het vol Joden was,naar Reynvaan om fijne sigaren voor Christiaan te kopen en tramden toen naar Haarlem terug. Diezelfde dag kwamen van Praag en Dora in Haarlem terug,na 45 dagen weggeweest te zijn. Emilie engageerde Juffrouw Anna MUller,vriendin van Marie Westendorp, om in Haarlem te komen wonen en aan Ankie,Sophie en Cateau,dochters van David en Bella van Lennep,en Hetty Pélerin les te geven. Zy heeft diploma's voor Frans,Engels en Duits. De Koningin zond ter bijwoning van het huwelijk van de Koning van Spanje met Ena van Battenberg,Dumonceau,van Geen,Marchant d'An- senbourgh en de Schimmel (Willem Röell,de man van Lizzie v.Lennep,doch- van mijn broer David.) Vrijdag 11 Mei spoorde ik naar Leiden,waar Maurits en Louis my aan het Station opwachtten en per tram tot de Korenbeurs brachten,van waar wy naar de Rieuwe Rijn 26 liepen,alwaar Louis en Willem van Lyn- den hun kamers hadden. Ik vond ze allerliefst met een vrij uitzicht. Te 3 uur liepen wy naar het Rapenburg 100,waar Maurits met Macaré samenwoonde. Wy dronken er thee en wandelden te 4 uur naar het Station. Louis en ik spoorden naar Haarlem. C.van Mels zond my de staten der fondsen van Dora en my. Die van • Dora bedroeg ƒ 134705,53l tegen ƒ 127540,34 in 1905. Die van my bedroeg ƒ 329488,92 tegen ƒ 334606,92* in 1905. Wé? Anna Prins bezocht Ds.Hogerzeil te Doorn,die pleisters onder de ogen had,omdat de oogleden,die verlamd zijn,anders dicht vielen,en noch spreken noch schrijven kon,maar nog helder van hoofd was.  
Donderdag 31 Mei kwam Miek logeren. Ik spoorde naar Amsterdam om haar af te halen,maar liep haar mis. Uit de trein,waarmede ik naar Amst. vertrok,stapten te Haarlem de leden der Chineesche missie,kleine gele mannen,sommige in Chinees costuum met lange staarten,andere in Europeesche kleding. Een hunner was een Onderkoning. Prof de Groot fungeerde als tolk. Zy kwamen de musea zien. Toen de Koning van Spanje met zijn vrouw uit de kerk reden,waar zy getrouwd waren,werd een in een bouquet gewikkelde bom uit de derde verdieping van een huis in de Calle Mayor naar hun rytuig geslingerd, maar sprong in de lucht,doordat hy aan een electrische draad bleef hangen. Zeven personen werden gedood en vijftig gewond,onder wie zelfs zy,die op het balkon stonden. De anarchist Morales,die de bom geworpen had,werd door een gendarme aangehouden,maar schoot eerst deze,daarna zichzelf met een revolver dood. welk een ontwaken ! Een der zoons van Mevrouw von Bohlen-Halbach,secretaris by het Pruissisch gezantschap by het Vatikaan,oud 36 jaar en geboren in den Haag toen zijn vader aldaar gezant van Baden was,verloofde zich met Bertha Krupp,die voor de rijkste Duitse erfdochter doorging. By de dood van haar vader kreeg zy in een ronde som 160 miljoen Mark nominaal in aandelen in de zaak,welke in 1905 12 millioen Mark rente opbrachten. Mevrouw Krupp schonk by de viering van het verlovingsfeest 1 miljoen Mark voor een tehuis voor oude werklieden. Gustav von Bohlen verliet toen de diplomatie en werd lid van de Raad van Beheer der fabrieken van Krupp,en by zijn huwelijk beval de Keizer hem zich voortaan te noemen Krupp von Bohlen ! Op 6 Juni ging Miek logeren by Max en Em in Dunewalde,de volgende dag vertrok ik naar den Haag en Cornelia naar Sluis,terwijl Marie Jonker met de papegaai haar intrek nam by haar ouders. Ik woonde tweemaal de debatten in de Tweede Kamer in de loge van de Voorzitter Joan Röell by,maar verstond noch Lohman,noch Troelstra, noch de Min.van Justitie van Raalte. Met Louise bezocht ik het Huis ten Bosch en Scheveningen en kerkte ik by Cramer en Gerritsen,terwijl ik de derde Zondag de ultra gereformeerde Posthumus Meyjes hoorde, die my niets beviel. Kikkie (Christiaan van Lennep Jr.jwas onlangs door Ds.Vermeer aangenomen, maar ging evenmin ter kerke als de rest der familie op Louise na. Geen der kleinkinderen is gedoopt, 't Is op de Moeder na een heidens gezin. Christiaan volgde een slecht régime. Vóór het eten dronk hy sherry,aan tafel Bordeaux,na het eten cognac,'s avonds twee kop sterke thee en grog. Hy dutte van 2 - 3£»van 8 - 9i en van midderhacht tot 7t zonder wakker te worden,terwijl hy van alles at. Hoe hy 80 jaar geworden is begrijp ik niet. De toon aan tafel beviel my niet, en Christiaan behandelde Louise als een dienstmeid. Cornelia maakte te Sluis een feest mee. Voor 300 jaar was namelijk de aanslag der Spanjaarden mislukt,omdat de torenklok het uur van middernacht niet sloeg. De schoolkinderen zongen op de markt,maar de roomsen weigerden te vlaggen. S'8'fï. 
Daar Dora moest liggen liet zy Cornelia reeds op 17 Juni uit Sluis terugkomen. 
Woensdag 20 Juni bezocht ik René Nepveu,die boven een schilderijenwinkel op het Plein vier kamers op de derde verdieping bewoonde. Hy wilde in de diplomatie,en dit is hem gelukt,want in 1909 werd hy attaché by het gezantschap te Peking,na een jaar in Japan geweest te zijn en het examen te hebben afgelegd. Louise trakteerde my eens op Haags ontbijt,dat ik sedert mijn kindsheid niet geproefd had. Het was te koop by een bakker by de Gevangenpoort en voor ƒ1,- kreeg men een trommel vol. Maandag 25 Juni keerde ik naar Haarlem terug. Thuis komende vond ik beeldige rozen op tafel staan als cadeau van Marie Jonker in een potje,dat Cornelia te Sluis gekocht had. Zaterdag 30 Juni kreeg Dora een miskraam. De vrucht was 2 maanden oud. Dora was heel vrolijk. Frank,Maurits en Louis hadden zeer genoten van het schitterende Romeinse wagenrennen te Utrecht. Van Beeck Balkoen had de beker gewonnen. Verloren van Themaat stelde Germanicus voor en had ƒ 60.000,- voor de costuums en wapenen besteed. De Prins had hem bezocht en hy wederkerig Koningin Emma en de Prins. De Martha-Stichting kocht voor ƒ 60.000,- 10 bunders grond. Fanny werd door Crompie (de Heer Crommelin,die in het Florapark woonde) als Regentes van het Weeshuis geïnstalleerd. Zy onthaalde de wezen op een tocht per stoomboot naar Amsterdam. Cornelia vertelde my dat haar vader oudtijds als schildersknecht niet meer verdiende dan 10 cent in het uur,thans 13,zodat hy nu ƒ 13,- in de week kon maken. Hy en zijn vrouw hebben zó zuinig geleefd,dat zy twee huisjes in eigendom hebben en van hun renten leven. Cornelia's moeder krijgt ƒ 300,- 's jaars huishoudgeld,en daarvan moet alles betaald worden. De onkosten van het varken worden voldaan uit de opbrengst van de mosterd,welke Cornelia's vader maakt en verkoopt. Een biggetje kost ƒ 5,- en de prijs der voeding hangt af van het gewicht dat men aan het varken geven wil. Cornelia's zwager kan door extra werkzaamheden het niet verder brengen dan ƒ 250,- 's jaars. Constance Labouchere,dochter van Henri en Ceejet (zuster van Anna Prins) engageerde zich tot ieders verbazing met Raymond Schuuriiecque Boeye,een flirt,die niets deed dan reizen en jagen. Zy was al 44. Juffrouw de Haan,die het huis met de meerminnen van myn oudover- grootvader David van Lennep in de Kruisstraat bewoonde,stierf en dat was een enorm verlies,daar zy zeer weldadig was. (Van haar is het beroemde M.C.de H. Fonds afkomstig,dat o.a.door de meisjes Bierens de Haan beheerd wordt: ook Mauk heeft in dat Bestuur gézeten.) Maandag 9 Juli keerde Miek naar Genève terug,maar vergat aan Marie een fooi te geven en het van Cornelia geleende geld te restitueren. Het Blaadje van Spanje bevatte het formulier,waarby Koningin Ena haar evangelisch geloof afzwoer enbhaar Heiland verlochende. Shame ! Haar man schreef zijn redding toe aan de Virgin van de Duif,waarop Ena haar de met bloed bevlekte japon en sluier schonk,welke zy droeg toen de bom sprong. 't Is misselijk ! En voor de van honger stervende bevolking deden zy niets ! Ernst van Loon gaf als President van het Concours hippique een diner en nodigde o.a.de buitenlandse gezanten !! Het Hof van Cassatie te Parijs vernietigde het schandelijke Arrest van de Krijgsraad te Rennes i.z.Dreyfus en sprak hem vrij,waarna de Min.van Oorlog hem tot Escadronchef benoemde. De Generaal Mercier en anderen,die door valse stukken en verklaringen tot Dreyfus’ veroordeling hadden meegewerkt,konden helaas niet gestraft worden,omdat zy reeds amnestie verkregen hadden. Ik sukkelde sinds lang aan een wond in mijn linker scheenbeen. Van Praag beval dat de wond met hydrophilegaas,in boorwater gedrenkt, werd nat gehouden en dat ik mijn been hoog hield. Te Leiden en te Amsterdam vierde men feest ter herdenking van Rembrandts geboortedag voor 300 jaar. Fanny trakteerde Maurits op lessen in het paardrijden. Louis bezocht het jongenskamp te Hattem,waar Henk ook kwam,en Olga Burdet presideerde het meisjeskamp te Loenen op de Veluwe. Louise schreef my dat Christiaans ogen zó verzwakt waren,dat hy lezen noch schrijven kon,zodat August als secretaris fungeerde. Dr.Roessing schreef officieel in de Staatscourant dat de hoop op een troonopvolger opnieuw verijdeld was. De Prins had gehuild als een kind. De Koningin moest een dokter hebben,die haar beval te liggen. Ik kreeg de visite van de my nog onbekende neef Herman Hendrik Röell,jongste zoonavan Willem en Anna Collot d'Escury,getrouwd in 1900 met Flora Steenberghe. Zy woonden in Apeldoorn,doch tijdelijk te Zand- voort. Hy bewerkte de genealogie der Röells. Onder het spreken schudde hy voortdurend met het hoofd. Frank werd door de Verg.voor Chr.Volksonderwijs benoemd tot provinciaal Inspecteur. Ik vond dat hy te veel hooi op zijn vork nam, daar hy al door de overige leden der familie voor al hun belangen werd ingespannen. <^8<9? Op de 26ste verjaardag van H.M.werden o.a.gedecoreerd Jan Six, (dzt Nico Adriani en Borgesius, omdat hy een Ministerie gevormd had zon**- der Borgesius ! ‘V. \ Die dag was er algemene vacantie en een aaneenschakeling van fees- ten,steekspel,optocht,boottocht voor kinderen,voorstellingen in de ly^c^oUl*. Vereniging,concert en vuurwerk. Cornelia en Marie zagen de optocht. ik moest thuis blijven,daar ik pijn in de zy had. De hitte was ondraaglijk. Te Groningen verbrandde het Universiteitsgebouw. Slechts weinig JwUusxdJwerd gered.o.a.de vlag van 1672 tijdens het beleg. De spuiten gaven geen water en de conciërge was afwezig. De brand was op het dak ontstaan, waar schilders verf brandden. Ik kon de verjaardag van Max (op 2 Sept) niet bijwonen. De Koningin had in Mecklenburg bygewoond dat er 's morgens in de Bijbel gelezen werd en dit had haar zó gesticht,dat zy dat voorbeeld volgde en voor het gehele Hofpersoneel voorging in het lezen uit Gods Woord. Op Dinsdag 4 Sept. begon Juffrouw Müller les te geven aan Ankie en de andere drie meisjes. Marie Jonker kreeg ƒ 25,- van Dora en van Praag en kocht er een karpet van. Vrijdag 7 Sept. bezocht ik JW.en Caroline te Zandvoort. Henk was weer in Arnhem op het Gymnasium; David lag te bed en Hansje zat hy hem. JW. had de afvaardiging bygewoond van Dr.C.W.Th.van Boetze- laer van Dubbeldam als Zendingsconsul van het Ned.Bijbelgenootschap/ Marie Jonker werd 19 Sept.de bruid. Cornelia tracteerde het Bruidspaar op koffie,gebak en een glaasje Muscaat. ue volgende dag kwam Franz von Stedmann by my eten. Hy was verbaasd dat de politie toeliet dat men zulke trappen bouwt. Hy is Poli- zeipresident en heeft als zodanig vijf afdelingen onder zicht Criminal, Gewerbe,Wohnmng,Sittlichkeit en nog een. Hy had met zijn broers Carl en Robbert de oorlog van 70 meegemaakt. Beide waren aan de gevolgen der strapatzen overleden. De Groothertog van Baden was op 9 Sept. 80 jaar geworden. De Her- togwannConnaught bond hem uit naam van zijn broer Koning Edward de orde van de Kouseband om. De Groothertog gaf 100.000 Mark om van de renten instellingen van weldadigheid te steunen. 82 Zondag 23 Sept. ging ik met Cornelia naar de receptie van Marie f Jonker ten huize harer ouders in de Bakkerstraat,na eerst haar huis, tuin en serre bezichtigd te hebben. Het was er eivol van zwijgende, rokende bezoekers,onder wie de schoonvader Fletterman,koster der Re- gentessekerk in den Haag,een verbazend pedant figuur sloeg. Daar de receptie te 5 uur moest eindigen,stond de Bruid toen op om zich te verkleden en het sein tot vertrek te geven,maar het baatte niet, de zwijnde figuranten bleven zitten om nog meer koffie en chocolaat te Marie's zuster,de beeldige Jacoba was er met haar vrijer,een broer van Fletterman,die op my een alleronaangenaamste indruk maakte. De andere zuster,Grietje,was verontwaardigd dat al de mans my hun bezwete handen toestaken. 6'V99 'êlXr-C/l- Woensdag 3 October werd het huwelijk ingezegend. De Bruid was gekleed in een zwarte japon en zag er met de oranje bloesem in het haar en op de borst allerliefst uit. De bruigom haalde haar te 10-$- af en Cornelia reed mee om ook de bruiloft by te wonen,vanwaar zy eerst tegen middernacht terugkwam. Er waren tal van verzen voorgedragen,o.a. een geestig gedicht van Grietje Jonker,die zich als baker verkleed had. Vader Fletterman had goed en ernstig gesproken. 
En nu ik dit schrijf (17 Mei 1910) zijn huis en tuin van Fletterman aangeslagen,omdat hy de rente van ƒ 4000,- hypotheek niet kon betalen en is hy weer knecht geworden by zijn eerste baas tegen een loon van ƒ 11,- in de week en zijn zy verhuisd naar de Leidse buurt. Marie is overgelukkig dat zy uit de geldzorgen is,welke haar 4 jaar lang drukten. Haar spaarpenningen,die wel ƒ 300,- bedroegen,waren al vóór het huwelijk verdwenen. In Dec.1910 wacht zy een tweede kind,het eerste^ een jongen,is een fright. Ik woonde die Woensdag 3 October geen bruiloft by maar de begrafenis van Gerard van Lennep te Heemstede,die na eenokorte ziekte in de nacht van 29 op 30 Sept. overleden was. Zondag zou hy geopereerd worden,maar het was niet meer nodig. Ik reed met Max naar het kerkhof,waar de Burgemeester van Haarlem Boreel,de wethouder de Breuk, tal van Raadsleden,de doopsgezinde pred.de Vries,enige Kerkeraadsleden kwamen,voorts Jacob,Sam,Warner,David,Henriette en Loukie van Lennep, Abel Labouchere,Henri Enschedé,de Heer Rasch^Lukas Boreel en de gehele familie Honig. Henrick sprak het eerst^voornamelijk om de kinderen er op te wijzen hoe hun vader steeds met ijver zijn vele werkzaamheden verrichtte en steeds zijn plicht; daarna prees de Burgemeester hem als raadslid en eindelijk nam Ds.de Vries het woord,wiens refrein was: " Wy hebben van hem gehouden". Zoon Piet bedankte. Gerard was 61 jaar. Henk was te Arnhem lid van een gezelschap geworden,waar o.a.gedeclameerd en kritiek geoefend werd. Tot de leden behoorden Brandt uit Velp en Smissaert. Hansje kreeg pianoles van Juffouw van Zeyl, kleindochter van mijn schermmeester by van Woelderen,die met de Bondgenoten tegen Napoleon gevochten had. De Engelsen werden gewaar dat hy muzikaal was en lieten hem les geven en zijn kinderen en kleinkinderen zyn alle musici. By van Woelderen gaf hy ook les op de waldhoorn. Louise schreef dat Christiaan overdag wat mocht lezen,en dat Kikkie op het kantoor der Cultuur My geplaatst was. Voor de opening der Bilderdijktentoonstelling hield Dr.A.Kuyper een schitterende rede. Adriaan Oyens verkocht zijn huis in Amsterdam om winter en zomer op Overbeek,een deel van Lindenheuvel te gaan wonen. Alexander von Hohenlohe gaf gedenkschriften van zijn vader in het licht,waarin het een en ander over het ontslag van Bismarck door Keizer Wilhelm II in 1890 voorkomt. De Keizer was woedend en telegrafeerde aan Clodwig von Hohenlohe dat hy het taktloos en indiscreet vond dat by zijn leven mede te delen,maar Clodwig antwoordde dat hy er niets van wist en zijn broeder Alexander de schuldige was. Deze was Gouverneur van de Opper-Elzas. Max zond francs 2316,- aan Cécile Comandi,door onderscheiden mensen geschonken. Ik kreeg de visite van Henriette Elout,die altyd lelijk geweest is maar nu een monster geworden was,precies het doodshoofd van haar vader met gaten in plaats van een neus,vooruitstekende tanden en een verdraaid lijf. Tane,die nooit had willen geloven dat zy op haar vader geleek,vond dit nu ook en schrok evenals Constance en ik van haar uiterlijk. In Egypte werd een mummie gevonden met een inscriptie,waaruit bleek dat hy de enige Egyptenaar was,die uit de Rode Zee ontkwam. Constance kocht op het strand by de afslag een mand vol grote en kleine tongen en makrelen voor 45 cent en liep daarmede,met Eric op de schouder,het duin op,terwijl Cornelia voor elk tongetje 50 h 60 cent moet betalen en voor een bakvisje,niet groter dan mijn hand 10 ets. Cornelia liet haar vader,die by ons logeerde,de bioscoop in het Brongebouw zien,de verlichte winkels in de Houtstraat,Bloemendaal en Heemstede en op 21 Oct.spoorden zy naar den Haag,waar zy by een neef de dag passeerden. Haar vader knapte de spionnetjes op,die hy my indertijd geschonken had. Het Wetsontwerp tot reorganisatie van het Corps Mariniers werd verworpen met 33 tegen 27 stemmen. Dit was het tweede échec,dat het Ministerie leed. Het eerste leed Fock,Min.van Koloniën door de verwerping van het Ontwerp tot terugkoop van Rangoeng,een aan particulieren toebehorende landerij. |