Ana səhifə

11. sinif t. C. İNkilâp tariHİ ve atatüRKÇÜLÜk dersi notlari hazirlayan


Yüklə 418.5 Kb.
səhifə2/4
tarix26.06.2016
ölçüsü418.5 Kb.
1   2   3   4

Askerlik Hayatı

* İlk görev yeri Şam’daki V. Ordu’dur. ( 1905 )

* İlk katıldığı savaş Trablusgarp Savaşı’dır.

* Sofya Askeri Ataşeliği

* Çanakkale Cephesi

* Kafkas Cephesi

* Suriye Cephesi

* Veliaht Vahdettin ile Almanya gezisine çıktı. 1917

* Sakarya Savaşı – Mareşal- Gazi Unvanı


Fikir Hayatı

* Tarih eserleri okumayı çok severdi.

* Tevfik Fikret, Namık Kemal ve Ziya Gökalp’tan etkilenmiştir.

* Onun düşünce sistemine “Atatürkçü Düşünce Sistemi” denir.


Siyasi Hayatı

* Suriye’de Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurmuştur.

* Selanik’te İttihat ve Terakki Cemiyetine üye oldu.

* 1920 – 1923 yılları arasında Meclis Başkanlığı yaptı.

* 1923 – 1938 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yaptı.
Eserleri

* En büyük eseri Türkiye Cumhuriyeti’dir.

* Nutuk (1919-1927 arası olaylar anlatılmıştır.) 1927 yılında Cumhuriyet Halk Fırkasını II. Kurultayı’nda 36saatte 31 dakikada okumuştur.

* Askerlik ve Savaş sanatına dair eserler

* Vatandaş İçin Medeni Bilgiler .

* Geometri Kitabı





Kuvayı Milliye Hareketi

* İşgal bölgelerinde halkın ve milli cemiyetlerin desteği ile oluşturulan silahlı direniş güçleridir.



Oluşma Nedenleri

Özellikleri

Kaldırılma Nedenleri

* Osmanlı ordusunun terhis edilmesi

* İstanbul Hükümetinin işgaller karşısında duyarsız

olması

* Halkın can ve mal güvenliğinin sağlanamaması



* Yurdun değil yaşadıkları bölgelerin kurtuluşunu amaçlamışlardır.

* TBMM’ye karşı çıkan isyanları bastırdılar.

* Düşman ilerleyişini yavaşlattılar.

* İhtiyaçlarını halktan karşıladılar.

* Düzenli Ordunun temelini oluşturdular.


* Halktan zorla para ve mal almaları

* Halkı kendi doğruları ile yargılamaları

* Otorite altına girmek istememeleri

* İşgalci güçleri durduramamaları





Batı Cephesi

* İzmir’in işgalinden sonra Kuvayı milliye birlikleri kurulmuştur.

* Batı Cephesi, Balıkesir ve Alaşehir kongreleri sonrasında kurulmuştur.

* Sivas Kongresi’nden sonra Ali Fuat Paşa Batı Cephesi komutanlığına atandı.



* Gediz Muharebesinin kaybedilince Ali Fuat Paşa görevden alındı.

* Düzenli ordunun kurulmasından sonra İsmet Paşa Batı cephesi komutanlığına getirildi.


Not: Milli mücadele’nin ilk kurşunu Hatay Dörtyol’da Fransızlara karşı atılmıştır.




ULUSAL İRADENİN YÖNLENDİRİLMESİ

Dış Mesele

Bağımsızlık Mücadelesi

İtilaf Devletleri’ne Karşı

Lozan Antlaşması ile Sonuçlandı

İç Mesele

Egemenlik Mücadelesi

Saltanata Karşı

Cumhuriyet ile Sonuçlandı

KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ

Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkması

* 16 Mayıs’ta Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan hareket eden Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gelmiştir.


* Mustafa Kemal İngiliz ve Amerikan mandası ve bölgesel kurtuluş çarelerini reddederek bağımsız bir Türk devletini kurmayı amaçlamıştır.





Havza Genelgesi 28 – 29 Mayıs 1919

Yayınlanış Amacı

Maddeleri

Sonuçları

* İzmir’in işgalini tüm yurda duyurarak milli mücadele uyandırmak

* İşgallere protesto ve mitingler ile tepki gösterilmelidir.

* Azınlıklara kötü davranılmamalıdır.

* İtilaf devletleri ve İstanbul hükümetine kınama telgrafları çekilmelidir.


* Milli mücadelenin ilk genelgesidir.

* Mustafa Kemal’in İstanbul’a geri çağrılmasına neden olmuştur.





Amasya Genelgesi 20 – 22 Haziran 1919

Maddeleri

Sonuçları

* Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.

* İstanbul hükümeti sorumluğunu yerine getirmemektedir.

* Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

* Milletin sesini duyurmak için milli bir kurul oluşturulmalıdır.

* Sivas’ta milli bir kongre toplanmalıdır.

* Sivil ve askeri teşkilatlar dağıtılmayacaktır.



* Kurtuluş Savaşı’nın amacı, gerekçesi ve yöntemi belirtilmiştir.

* Milli egemenlikten ilk kez bahsedilmiştir.

* Ulusal mücadelenin programı oluşturulmuştur.

* Mustafa Kemal 7 – 8 Temmuz 1919 askerlik görevinden alınmıştır.



Not: M. Kemal genelgeyi Kazım Karabekir ve Cemal Paşa’ya onaylatmıştır.



Erzurum Kongresi 23 Temmuz – 7 Ağustos 1919

* Doğu Anadolu’da kurulması düşünülen Ermeni Devleti’nin kurulmasına engel olmak amacıyla Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından düzenlenmiştir.

Maddeleri

Sonuçları

* Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.

* İstanbul hükümeti görevini yapmazsa yerine Anadolu’da geçici bir hükümet kurulacaktır.

* Kuvayı Milliye’yi etkili ve milli iradeyi hakim kılmak esastır.

* Manda ve himaye kabul olunamaz.

* Hıristiyanlara egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak haklar verilemez.

* Mebusan Meclisi açılmalı, hükümet denetlenmelidir.




* Toplanma amacı bakımından bölgesel bir kongre olmasına rağmen aldığı kararlar itibari ile millidir.

* Ulusal egemenliğe dayalı bir devlet kurulacağı açılandı.

* İlk kez manda ve himaye reddedilmiştir.

* İlk kez milli sınırlardan söz edilmiştir.

* İlk kez azınlıklara ayrıcalık verilmeyeceği bildirildi

* Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli kararlarına zemin hazırlamıştır.

* Bölgesel de olsa ilk kez Temsil Heyeti oluşturuldu.




Balıkesir ( 26 – 30 Temmuz 1919) ve Alaşehir ( 16 – 25 Ağustos 1919 ) Kongresi

* Ege Bölgesi’nde Yunan işgaline karşı alınacak önlemleri görüşmek üzere toplanmıştır.

* Bölgesel amaçlı kongrelerdir.

* Bu kongreleri Reddi İlhak Cemiyeti düzenlemiştir.


* Ege Bölgesi’nde örgütlenmeyi kolaylaştırmış ve Batı Cephesinin kurulmasını sağlamıştır.

* Padişaha bağlı olunduğu bildirilmiştir.



Not: Ulusal egemenlik fikri gündeme gelmemiştir.



Sivas Kongresi 4 -11 Eylül 1919

* Toplanmasına Amasya Genelgesi’nde karar verilmiştir.

* Yurdun çeşitli yerlerinden gelen 38 delegenin katılımı ile toplanmıştır.



* İstanbul Hükümeti kongreye katılanları tutuklama kararı çıkardı.

* İstanbul hükümeti kongreyi engellemek için Elazığ valisi Ali Galip’i görevlendirmiştir.



Maddeleri

Sonuçları

* Erzurum kongresi kararları aynen kabul edildi.

* Yurttaki tüm cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirildi.

* Temsil Heyetinin yetkileri tüm yurdu ilgilendirir hale getirildi.

* Manda ve himaye kesin olarak reddedildi.

* Mebusan meclisinin hemen toplanması istendi.

* Dış ülkelerden bağımsızlığımızı zedelememek şart ile yardım alınabilir.



* Toplanma amacı ve kararları itibari ile milli bir kongredir.

* Milli mücadele tek merkezden yönetilmeye başladı.

* Temsil heyeti ilk yürütme yetkisini Ali Fuat Paşa batı cephesi komutanlığına atayarak gerçekleştirmiştir.

* Milli mücadelenin resmi yayın organı olarak İrade-i milliye gazetesi çıkarılmaya başlanmıştır.

* Damat Ferit Paşa hükümeti istifa etmiş, yerine Ali Rıza Paşa hükümeti kurulmuştur.




Amasya Görüşmeleri ( Protokolü – Mülakatı ) 20 – 22 Ekim 1919

* Anadolu’daki otoritesini yeniden tesis etmek isteyen İstanbul Hükümeti, Temsil Kurulu ile görüşmeler yapmak için girişimde bulunmuştur.

* Ali Rıza Paşa hükümeti adına Salih Paşa ile Temsil heyeti adına Mustafa Kemal Paşa Amasya’da bir araya gelmişlerdir.

Maddeleri

Sonuçları

* Sivas kongresi kararları İstanbul hükümetince kabul edilecektir.

* İstanbul Hükümeti Temsil Heyeti’nden habersiz antlaşma yapmayacaktır.

* Mebusan Meclisi İstanbul dışından toplanacaktır.

* Hükümet ile Temsil Heyeti arasında anlaşma sağlanmıştır.



* İstanbul Hükümeti, Anadolu hareketini resmen kabul etmiştir.

* Mebusan meclisinin açılması kararlaştırıldı.

* Ulusal mücadeleye karşı olanların görevden alınması kararlaştırıldı.

* Salih Paşa meclisin açılması dışındaki maddeleri hükümete kabul ettirememiştir.






Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelmesi 27 Aralık 1919

* Mustafa Kemal kurtuluş mücadelesini yönetmek ve yakından izlemek için Ankara’ya gelmiştir.


Ankara Gelinmesinin Nedenleri

* Ankara’nın Batı cephesin yakın olması

* Ulaşım ve haberleşme ağının iyi olması

* Kolordunun bulunması ve milli mücadele teşkilatının güçlülüğü



* Mustafa Kemal’in milletvekilleri ile İstanbul’a gitmeden önce görüşmek istemesi

Not: İrade-i Milliye Gazetesi’nin adı Hâkimiyet-i Milliye olarak değiştirilmiştir.
Mustafa Kemal’in Milletvekillerinden İstekleri

* Mecliste Müdafaa-i Hukuk Grubunun kurulması

* Kongre kararlarının mecliste kabul edilmesi

* Kendisinin meclis başkanı seçilmesi





Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Toplanması 12 0cak 1920

* Meclise seçilen 142 mebustan 72’ si katılmıştır.

* Mustafa Kemal Erzurum mebusu seçilmiştir.

* Meclis Başkan Reşat Hikmet Bey seçilmiştir.


* Müdafaa-i Hukuk grubu yerine Felah-ı Vatan grubu kuruldu.

* Misak-ı Milli Kararları alınmıştır.









Misak-ı Milli Kararları 28 Ocak 1920 ( Milli Yemin )




Maddeleri

Önemi




* Milli sınırlar içinde vatan bütündür, parçalanamaz.

(Mondros imzalandığında işgale uğramamış yerler)

* Mondros öncesi işgal edilmiş Arap topraklarının geleceği bölge halkının yapacağı seçimle belirlenmelidir

* Kars, Ardahan, Batum (Evliye-i Selâse) gerekirse yeniden halk oylaması yapılabilir.

*Batı Trakya’da hukuki durumu belirlemek için halk oylaması yapılmalıdır.

* Azınlıkların hakları çevre ülkelerde Müslümanlara tanınan haklar oranında olacaktır.

* Siyasi, mali ve adli gelişmemizi engelleyen kapitülasyonlar kabul edilemez.


* Türk milletinin kabul edeceği antlaşmanın esasları ortaya konmuştur.

* Kurtuluş Savaşı’nın amacı ve hedefleri ortaya konmuştur.

* Kapitülasyonlara ilk kez karşı çıkılmıştır.

* Kurtuluş Savaşı’na yasal destek sağlanmıştır.


Sonuçları

* İşgal güçleri İstanbul’u işgal edip, meclisi dağıtmışlardır.

* Milli mücadele yanlılarına manevi destek sağlamıştır.


İstanbul’un Resmen İşgal Edilmesi 16 Mart 1920

* Misak-ı Milli kararları İtilaf devletlerin İstanbul’u resmen işgal etmelerine neden olmuştur.

* Meclis kapatılarak milletvekilleri ve aydınları Malta’ya sürülmüştür.

* Mustafa Kemal Milli mücadeleyi padişah adına yürüttüğünü söyleme fırsatı buldu.

* Salih Paşa istifa etti. Yerine Damat Ferit Paşa hükümeti kuruldu.


* TBMM’nin açılmasına zemin hazırlamıştır.
İşgale Karşı Temsil Heyeti’nin Aldığı Önlemler

* Geyve Boğazı kapatılmıştır.

* Anadolu’daki İtilaf devleti subayları tutuklanmıştır.

* İstanbul hükümeti ile tüm bağlantılar kesilmiştir.

* Ankara’da toplanacak yeni meclisin seçimlerin yapılmasına karar verilmiştir.

*Azınlıklara dokunulmayacaktır.






I. TBMM DÖNEMİ 1920 -1923

TBMM’nin Açılması 23 Nisan 1920

* Yeni seçilen milletvekilleri ve Meclis-i Mebusan’dan kalan üyeler ile TBMM açılmıştır.

* Meclis Hacı Bayram Camiinde kılınan Cuma namazından sonra açılmıştır.

* Mustafa Kemal Meclis Başkanlığına seçilmiştir.

* Mustafa Kemal Ankara milletvekili seçilmiştir.


TBMM’nin Aldığı İlk Kararlar

* Hükümet kurmak zorunludur.

* Geçici olarak bir hükümet başkanı veya padişah vekili atamak değildir.

* TBMM’nin üstünde bir güç yoktur.

* Yasama ve yürütme yetkileri TBMM’e aittir.

* Padişah ve halifenin durumu ileride meclisin vereceği karara bırakılacaktır.



I. TBMM’nin Özellikleri

* I. TBMM’de farklı görüş ve düşünceden insanlar

olmasına rağmen bütün üyeler vatanın kurtulması amacı etrafında birleşmişlerdir.

* TBMM’nin açılması ile Temsil Heyeti’nin yetkileri sona ermiştir.



I. TBMM’nin Yaptığı Önemli Çalışmalar

* Kurtuluş Savaşı’nı kazanmıştır.

* 1921 Anayasası’nı kabul etmiştir.

* İstiklal Marşı’nı kabul etmiştir.

* Saltanatı kaldırılmıştır.

* İstiklal Mahkemelerini kurmuştur.






Yeni Türk Devleti’nin İlk Anayasası ( Teşkilat-ı Esasiye ) 20 Ocak 1921

Maddeleri

Önemi

* Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.

* Yasama, yargı ve yürütme yetkisi TBMM’ye aittir.

* Meclis başkanı hükümetinde başkanıdır.

* Türkiye Devleti, TBMM tarafından yönetilir.

* Dini hükümlerin uygulaması meclise aittir.


* Yeni Türk Devleti’nin kuruluş belgesidir.

* Güçler birliği ilkesini benimsenmiştir.

* İlk anayasa laik değildir.

* Türk tarihinde ilk kez egemenlik millete verilmiştir.






TBMM’YE KARŞI İSYANLAR

Nedenleri

* İtilaf devletleri ve İstanbul Hükümetinin propagandaları

* Kuvayı Milliye liderlerinin düzenli ordunun kurulmasına karşı çıkmaları


* Bazı kişi ve aşiretlerin mevcut durumlarını korumak istemeleri

* Azınlıkların bağımsız devlet kurma isteği

* Bazı kişilerin manda ve himaye fikrini benimsemesi


İstanbul Hükümeti’nin Çıkardığı İsyanlar

İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerinin Çıkardığı İsyanlar

Azınlıkların Çıkardığı İsyanlar

Kuvayı Milliye Yanlısı Olup Sonradan İsyan Edenler

*Aznavur


*Halifelik Ordusu

(Kuva-yı İnzibatiye)



* Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı

* Yozgat (Çapanoğlu)

* Afyon (Çopur Musa)

* Konya


* Milli Aşireti (Urfa)

* Şeyh Eşref (Bayburt) * Koçgiri (Erzincan)

* Cemil Çeto ( Garzan) * Ali Batı (Mardin)

* Ermeni İsyanı

(Doğu Anadolu ve Kilikya)

* Pontus Rum İsyanı

( Karadeniz)


* Demirci Mehmet Efe


* Çerkez Ethem



İsyanların Sonuçları

TBMM’nin İsyanlara Karşı Aldığı Önlemler

* Kurtuluş Savaşı gecikti ve işgaller ilerledi.

* TBMM gücünü işgalciler yerine isyanlara sevk etti.


* Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.(29Nisan 1920)

* İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

* Şeyhülislam’ın verdiği fetvaya karşı Ankara Müftülüsü Rıfat Börekçi’den fetva alınmıştır.

* Anadolu Ajansı kurulmuştur.



Sevr Barış Antlaşması 10 Ağustos 1920

* İtilaf Devletleri İtalya’da düzenledikleri San Remo Konferansı’nda Osmanlı ile yapılacak Sevr Barış antlaşmasının son şeklini verdiler.

* Antlaşma Paris’in Sevres kasabasında imzalanmıştır



* Yunanlıların Batı Anadolu ve Doğu Trakya’da işgal faaliyetleri karşısında Osmanlı yetkilileri Sevr antlaşmanı kabul etmek zorunda kaldı.

* Hadi Bey, Rıza Tevfik ve Reşat Halis Paris’e gitmiş.






Maddeleri

* Osmanlı Devleti İstanbul ve Anadolu’nun küçük bir bölgesi ile sınırlandırılmıştır.

* Boğazlar tüm gemilere açık olacak ve yönetimi uluslar arası bir heyete bırakılacak.

* Doğu Anadolu’da Ermeni ve Kürt Devletleri kurulacak.

*Azınlıklara geniş haklar verilecek.


* Kapitülasyonlar tüm İtilaf Devletleri üyelerini kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

* Asker sayısı 50,7000 ile sınırlandırılmıştır.

* Yunanlılara: İzmir dâhil Ege bölgesi ve Trakya

* İtalyanlara: Muğla, Antalya ve Konya

* Fransızlara: Antep, Urfa, Maraş ve Suriye’ye ek olarak Adana, Malatya ve Sivas çevresi

* İngilizlere: Arabistan ve Irak toprakları verildi.





Sevr Antlaşması’nın Sonuçları

* Osmanlı küçük bir devlet haline getirilmiştir.

* Meclis ve padişah onayladığı için hukuki bakımdan yürürlülüğe girmemiştir.


* TBMM anlaşmayı imzalayanları vatan haini saydı.

* TBMM Sevr’i tanımadığını ilan etti.

* Milli mücadeleye katılım hızlandı.




KURTULUŞ SAVAŞI ( CEPHELER )

Düzenli Ordunun Kurulması

* Mondros’tan yalnızca 15 Kolordu Komutanı Kazım Karabekir birliklerini dağıtmamıştı.

* İşgallere karşı Kuvayı Milliye birlikleri kuruldu.

* Kuvayı Milliye birlikleri Yunan ordusunun ilerleyişini yavaşlatmış ve TBMM karşı çıkan isyanların bastırılmasında etkili olmuştur.


Kuvayı Milliye Kaldırılma Nedenleri

* Halktan zorla para ve mal almaları



* Halkı kendi doğruları ile yargılamaları

* Otorite altına girmek istememeleri

* İşgalci güçleri durduramamaları
Ordunun silah ve malzeme ihtiyacı için;

* Ankara’da subay mektebi kuruldu.

* Eski ve kaçan subaylar orduya alındı.

* Rus yardımı sağlandı.

* Silah kaçırıldı ve küçük imalathaneler kuruldu. * Asker kaçakları İstiklal Mahkemelerinde yargılandı.

1   2   3   4


Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©atelim.com 2016
rəhbərliyinə müraciət